"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 16/01/23

Να τα λάβουμε υπόψη

Έχοντας τώρα εκφράσει την ανησυχία μας για την κατάσταση της παγκόσμια οικονομίας, έχοντας γράψει στο GFF, πως περιμένουμε, τουλάχιστον, μια δύσκολη διετία, όχι με κάποια μεγάλη οικονομική κρίση, αλλά με μιζέρια, πολύ χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, σε μια περίοδο προσαρμογής της παγκόσμιας οικονομίας, στα νέα δεδομένα των υψηλότερων επιτοκίων, αλλά και του τέλους των πακέτων στήριξης των κρατών προς τους πολίτες και της επιχειρήσεις λόγω πανδημίας. Θα λέγαμε πως αυτά τα όποια ανέφερε η S&P σε μια από τις τελευταίες της αναλύσεις είναι καλό να τα λάβουμε όλοι μας υπόψη.

Εφιαλτικό λοιπόν σενάριο προδιαγράφει ο οίκος S&P Global για τον αντίκτυπο των επιτοκιακών αυξήσεων στην παγκόσμια οικονομία και ειδικότερα στο παγκόσμιο χρέος. Οι επιτοκιακές αυξήσεις των κορυφαίων κεντρικών τραπεζών θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τους δανειολήπτες ανά τον κόσμο με 8,6 τρισ.δολάρια σε επιπλέον κόστος εξυπηρέτησης του χρέους τα επόμενα χρόνια, με την S&P Global να προειδοποιεί για συνεπακόλουθη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας. 

Οι κορυφαίες κεντρικές τράπεζες έχουν προβεί σε επιτοκιακές αυξήσεις ρεκόρ της τάξης των 2.700 μονάδων βάσης στη διάρκεια του 2022 προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον υψηλό πληθωρισμό, με αποτέλεσμα να επικρατούν έντονες ανησυχίες για αύξηση του κόστους δανεισμού, εξέλιξη που θα μπορούσε να πυροδοτήσει μία παγκόσμια ύφεση το 2023. 

«Οι υψηλότερες έντοκες δαπάνες ήδη πιέζουν τις κυβερνήσεις με χαμηλότερες πιστοληπτικές αξιολογήσεις, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος», εκτιμά ο οίκος, ο οποίος βλέπει το αυξανόμενο κόστος δανεισμού να υπονομεύει τη μελλοντική επιχειρηματική δραστηριότητα, παρά τις τελευταίες ενδείξεις για αμυδρή βελτίωση, με βάση τα στατιστικά. 

«Τα αυξανόμενα επιτόκια και η επιβράδυνση των οικονομιών καθιστούν πολύ πιο έντονο το βάρος του χρέους», σημειώνει η S&P Global σε έκθεση που παρουσίασε εν όψει του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός που αρχίζει τη Δευτέρα, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στους διεθνείς διαμορφωτές πολιτικής να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, παρότι οι συζητήσεις και οι διαπιστώσεις στο φόρουμ του Νταβός μένουν σε θεωρητικό επίπεδο και δεν περνούν σε δράση. 

Η S&P Global στηρίζει τις εκτιμήσεις της για τον έξτρα έντοκο λογαριασμό των 8,6 τρισ.δολαρίων σε μία επιτοκιακή αύξηση των τριών ποσοστιαίων μονάδων στο παγκόσμιο χρέος των 300 τρισ.δολαρίων. Περίπου το 65% του πρόσθετου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους θα καταβληθεί σε ομόλογα και δάνεια σταθερού επιτοκίου, καθώς αυτά αναχρηματοδοτούνται «με την πάροδο του χρόνου», αναφέρει η έκθεση.

Προβλέπει επίσης ότι ο παγκόσμιος λόγος χρέους προς ΑΕΠ – δείκτης του κινδύνου μόχλευσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα – θα μπορούσε να αυξηθεί σε ένα χειρότερο σενάριο στο 391% έως το 2030 από 349% τον Ιούνιο του 2022.

Στο κανονικό σενάριο που βεβαίως ουδόλως πιο ήπιο δεν είναι, η αναλογία αυτή θα φθάσει στο 366% του ΑΕΠ έως το 2030, με τη μόχλευση να αυξάνεται ελαφρώς πιο γρήγορα στις ώριμες οικονομίες από τις αναδυόμενες, σύμφωνα με αξιωματούχους της S&P Global. Kαι το χειρότερο είναι ότι δεν υπάρχει εύκολος δρόμος για να μειωθεί αυτή η παγκόσμια μόχλευση. 

Δεν είναι ωστόσο μόνο η S&P Global που προειδοποιεί για τον αντίκτυπο του υψηλότερου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους στις ευάλωτες οικονομίες και επιχειρήσεις, καθώς και στα προβληματικά νοικοκυριά, καθώς έχουν προηγηθεί με ανάλογες προειδοποιήσεις και άλλοι διεθνείς οργανισμοί. Τον προηγούμενο μήνα, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ντέιβιντ Μάλπας, ανέφερε ότι οι φτωχότερες χώρες του πλανήτη οφείλουν 62 δισ.δολάρια σε ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης χρέους σε επίσημους πιστωτές, που σημαίνει μία αύξηση της τάξης του 35% έναντι του 2022, γεγονός που πυροδοτεί ανησυχίες για άτακτες στάσεις πληρωμών χρέους. 

Το Σεπτέμβριο, η ομάδα 55 οικονομιών Vulnerable Group of 20 (V20) προέβλεψε ότι ο έντοκος λογαριασμός του χρέους τους θα αυξηθεί σε επίπεδα που θα δυσκολευθούν πολύ να προστατεύσουν τους πληθυσμούς τους απο φυσικές καταστροφές. 

Μάλιστα

Είχαμε ασχοληθεί όλη την προηγούμενη εβδομάδα. Και γενικά ασχολούμαστε εδώ και πολύ καιρό με το ζήτημα. Ειλικρινά λοιπόν δεν έχουμε κάτι περισσότερο να γράψουμε για να σχολιάσουμε τις τελευταίες επιβεβαιωμένες πληροφορίες, με βάση τις οποίες, έρχεται ένα νέο σοκ στο ράφι. Είναι χαρακτηριστικό πως για το προσεχές διάστημα οι τιμές των τιμοκαταλόγων χονδρικής καταγράφουν αυξήσεις από 10 έως και 25-30%. Εμείς απλώς θα παραπέμψουμε σε όλα αυτά που γράφαμε την προηγούμενη εβδομάδα, σε μια πραγματικά αδιέξοδη κατάσταση για την πλειοψηφία των νοικοκυριών, με τεράστιους κινδύνους για την ελληνική οικονομία.

Τραπεζικό Σύστημα

Με μεγάλους κινδύνους και για το τραπεζικό σύστημα. Γιατί μπορεί η κατάσταση να κρίνεται απόλυτα ελεγχόμενη και να υπάρχει μεγάλη ικανοποίηση πως αποφεύχθηκε μια νέα γενιά κόκκινων δανείων, μετά τα όσα έχουνε συμβεί τα τελευταία 3 χρόνια (covid, πληθωρισμός κτλ) … Και επί της ουσίας έτσι είναι. Ωστόσο εμείς μαθαίνουμε πως για πρώτη φορά τις τελευταίες εβδομάδες, αυξάνονται όλο και περισσότερο οι πολίτες που οριακά πληρώνουνε τις δόσεις των δανείων. Και όταν η κατάσταση γίνεται όλο και πιο οριακή, τόσο κίνδυνος υπάρχει ξαφνικά να βρεθούμε μπροστά σε μια απότομη αύξηση των κόκκινων δανείων.

Ενδιαφέροντα

Για όποιον δεν τα έχει διαβάσει. Ενδιαφέροντα ήτανε και τα όσα έγραψε στην ανάλυση της η Barclays για την ελληνική οικονομία. Συγκεκριμένα, το μπαράζ εκθέσεων των διεθνών οίκων που τοποθετούν την Ελλάδα στο προσκήνιο των αγορών για το 2023 με φόντο την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και το «αγκάθι» των εκλογών συνεχίζεται, με την Barclays να εμφανίζεται θετική για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας καθώς και των ελληνικών ομολόγων.

Σύμφωνα με τη βρετανική τράπεζα, ένα από τα κορυφαία θέματα του 2023 είναι το τέλος της λιτότητας στην Ευρώπη, φέρνοντας ως παράδειγμα την Ελλάδα ως σημαντικό ωφελημένο από αυτήν την εξέλιξη.

Η Ευρώπη, όπως επισημαίνει, διανύει και πάλι μια κρίσιμη περίοδο. Το επιχειρηματικό μοντέλο της μετασχηματίζεται, με τις αλλαγές στο μέτωπο της προσφοράς της ενέργειας, τις δαπάνες που απαιτούνται για την ενεργειακή μετάβαση και ασφάλεια, την αύξηση των αμυντικών δαπανών και το περιορισμένο περιθώριο για ανάπτυξη. Μέρος αυτής της αναμόρφωσης θα απαιτήσει ασθενέστερα δημοσιονομικά και εξωτερικά ισοζύγια. «Οι πολιτικές λιτότητας που κυριάρχησαν την περασμένη δεκαετία φαίνεται να είναι πίσω μας, τουλάχιστον προς το παρόν, κάτι που θα βοηθήσει ιδιαίτερα τις χώρες της περιφέρειας», τονίζει η Barclays.

Ειδικά η Ελλάδα, όπως αναφέρει, έχει μέχρι στιγμής καλές επιδόσεις όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, με τις εξαγωγές και τις επενδύσεις να αυξάνονται απότομα, ενώ φέτος θα επιταχυνθούν οι δαπάνες των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης, στηρίζοντας τη ζήτηση.

Με βάση τα ευνοϊκά χαρακτηριστικά του ελληνικού χρέους και της δομής χρηματοδότησης, όπως τα άφθονα ταμειακά αποθέματα, οι χαμηλές χρηματοδοτικές ανάγκες, η μεγάλη διάρκεια του χρέους με χαμηλά σταθερά επιτόκια –τη στιγμή που μεγαλύτερο μέρος του χρέους οφείλεται στους ευρωπαϊκούς θεσμούς–, η αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα από τουλάχιστον έναν οίκο αξιολόγησης θεωρείται ότι έχει ήδη καθυστερήσει πολύ, όπως εκτιμά. Η επίτευξη αυτού του ορόσημου θα οδηγήσει στην ενίσχυση των τοποθετήσεων από θεσμικούς επενδυτές στα ελληνικά ομόλογα τα οποία, κατά την Barclays, σύντομα θα διαπραγματεύονται σε ίδια επίπεδα με τα πορτογαλικά.

Και η βρετανική τράπεζα, όπως και η πλειονότητα των διεθνών οίκων, υπογραμμίζει πως βασικός βραχυπρόθεσμος κίνδυνος για την Ελλάδα και τα ελληνικά ομόλογα είναι οι εκλογές, με το μεγάλο ερώτημα να είναι εάν υπάρχει πιθανότητα μη συνέχισης της τρέχουσας πολιτικής, με δεδομένο ότι θα γίνουν με το σύστημα της απλής αναλογικής, που σημαίνει πως είναι δύσκολο να υπάρξει μονοκομματική πλειοψηφία. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, όπως τονίζει, τα περιθώρια μη συνέχισης της πολιτικής είναι πολύ μικρότερα από ό,τι το 2015. Αυτό οφείλεται στην ευρύτερη μετακίνηση της ελληνικής πολιτικής προς το Κέντρο και στην ανάγκη για ένα συνασπισμό που θα περιλάβει παραδοσιακά κεντροαριστερά κόμματα.

Οι 8.480 αλλοδαποί που έγιναν Έλληνες το 2022

Τέλος και όπως σχολίαζε ο “Βηματοδότης” …. Πόσοι αλλοδαποί έγιναν Έλληνες μέσα το 2022; Πόσοι άραγε απέκτησαν ελληνική υπηκοότητα καθώς και ελληνικό διαβατήριο τον περασμένο χρόνο; Την ώρα που η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου δίνοντας στοιχεία ότι ο πληθυσμός της Ελλάδος μειωνόταν, οι πολιτογραφήσεις χρόνο με τον χρόνο αυξάνονταν. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών 8.480 αλλοδαποί («αλλογενείς», τους ονομάζουν επισήμως) ορκίστηκαν Έλληνες και απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια. Άλλοι 1.112 ομογενείς απέκτησαν επίσης την ελληνική ιθαγένεια. Στον αριθμό αυτό, θα πρέπει να προστεθούν και όσοι τον περασμένο χρόνο απέκτησαν ιθαγένεια επί τιμή. Ήταν μόνον τέσσερις, όπως ο Μαζάουερ, ο Ιερώνυμος μητροπολίτης Μπουένος Άιρες, η Ιταλίδα καθηγήτρια ελληνίστρια Μινούτσι Πάολα και η Μαίρη Λεύκοβιτς, καθηγήτρια στο Χάρβαρντ. Εκείνο που παρατήρησα είναι ότι οι πολιτογραφήσεις σημείωσαν αύξηση σε σύγκριση με πέρυσι. Για παράδειγμα το 2021 οι αλλοδαποί που απέκτησαν που έγιναν Έλληνες ήταν 6.430 (ενώ το 2022 αυξήθηκαν σε 8.400). Το 2017 επί ΣΥΡΙΖΑ οι πολιτογραφήσεις ήταν πολύ περισσότερες, ξεπέρασαν τις 11.000. Εάν όλοι αυτοί έχουν πραγματοποιήσει πράξεις δημοτολόγησης (δηλαδή μητρώα, ληξιαρχεία κτλ.,) τότε οι άνω των 17 ετών, θα μπορούν να ψηφίσουν και στις επερχόμενες εκλογές. Με δυο λόγια είναι υπερδιπλάσιοι από τους ομογενείς που έχουν εγγραφεί στην πλατφόρμα για να ψηφίσουν στους τόπους διαμονής τους και να εκλέξουν τρεις βουλευτές!