"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 16/05/22

Και μόνο που είχαμε κάποιες πρώτες συζητήσεις είναι θετικό ….

Θα ξεκινήσουμε με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τα όσα συμβαίνουνε στις σχέσεις Ρωσίας – Δύσης, όπου είναι αλήθεια πως τα πράγματα ημέρα με την ημέρα περιπλέκονται όλο και περισσότερο, με φόντο και τις τελευταίες εξελίξεις στο τετράγωνο Ρωσία – Φιλανδία – Σουηδία – Νάτο…. Μπορεί λοιπόν να ακουστεί ως παρηγοριά στον άρρωστο, ωστόσο αν και πλήρως αποτυχημένες, βλέπουμε ως θετική εξέλιξη πως είχαμε τις πρώτες επίσημες συνομιλίες Ρωσίας – ΗΠΑ … Επαναλαμβάνουμε πως ήτανε μεν απολύτως αποτυχημένες (όπως όλα τα διεθνή ΜΜΕ έγραψαν) ….. Ωστόσο θέλουμε να ελπίζουμε πως μπορεί να είναι και η αρχή για να βρεθεί κάποια άκρη και κυρίως να αποφευχθούνε τα χειρότερα…

Θα καταγραφεί ακόμη μεγαλύτερη μείωση τους επόμενους μήνες

Είχαμε αναφερθεί στο ζήτημα εδώ και αρκετό καιρό, από το περσινό φθινόπωρο έχοντας πει πως αναμένουμε σταδιακή  - μεγάλη -  μείωση των καταθέσεων, ειδικά όταν θα αρχίσει να έρχεται ο λογαριασμός του τέλους της πανδημίας και του ξεπαγώματος μεγάλου μέρους υποχρεώσεων που έχουνε παγώσει λόγω πανδημίας. Πάμε λοιπόν να δούμε ένα χαρακτηριστικό ρεπορτάζ και συγκεκριμένα στοιχεία, μην κρύβοντας την ανησυχίας μας πως τους επόμενους μήνες θα δούμε ακόμη μεγαλύτερη μείωση των καταθέσεων.

«Χέρι» λοιπόν στις καταθέσεις βάζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά προκειμένου να ανταπεξέλθουν στην αυξανόμενη ακρίβεια.

Οι γενικές τάσεις τον Μάρτιο ήταν ανάλογες του Φεβρουαρίου, καταδεικνύοντας την πίεση διαρκείας που δέχονται από τις αρχές του χρόνου επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο τέλος Μαρτίου, το σύνολο της καταθετικής βάσης διαμορφώθηκε στα 176,59 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 951 εκατ. ευρώ σε μηνιαία βάση, ενώ το δίμηνο Φεβρουαρίου – Μαρτίου η πτώση ξεπέρασε τα 1,2 δισ. ευρώ.

Στο πρώτο τρίμηνο, οι εκροές έφτασαν τα 3,4 δισ. ευρώ, που αποτελεί το χειρότερο ξεκίνημα από το 2015, περίοδος κατά την οποία φυσικά και νομικά πρόσωπα απέσυραν λόγω των πολιτικών εξελίξεων μαζικά τις καταθέσεις τους από τις τράπεζες. 

Την ίδια περίοδο του 2020, πριν το ξέσπασμα της πανδημίας και την ενεργοποίηση των κρατικών πακέτων στήριξης, τα αντίστοιχα μεγέθη είχαν αυξηθεί κατά σχεδόν 4 δισ. ευρώ, ενώ το 2019 είχαν υποχωρήσει κατά 1,2 δισ. ευρώ.

Πραγματικά εντυπωσιακό

Πάμε τώρα σε κάτι που βρήκαμε πραγματικά πολύ ενδιαφέρον. Κάτι το οποίο μας έκανε εντύπωση. Παρά τις πρωτόγνωρες τιμές των καυσίμων κίνησης η εγχώρια αγορά δεν έχει επηρεαστεί και η ζήτηση συνεχίζει να κινείται ανοδικά.

Αυτή τη διαπίστωση έκανε ο διευθύνων σύμβουλος των Ελληνικών Πετρελαίων Ανδρέας Σιάμισιης όταν ρωτήθηκε από τους αναλυτές στη διάρκεια της χθεσινής τηλεδιάσκεψης για το αν υπάρχει επίπτωση στη ζήτηση των υγρών καυσίμων κίνησης από τον Απρίλιο και μετά.

«Δεν υπάρχει καμία επίπτωση», είπε και την απέδωσε αφενός στην επιστροφή των καταναλωτών στους δρόμους μετά την άρση των περιορισμών για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID – 19 καθώς και στην τουριστική κίνηση. «Βραχυπρόθεσμα δεν βλέπουμε επιπτώσεις», συμπλήρωσε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πρώτο τρίμηνο του έτους η συνολική ζήτηση στην εγχώρια αγορά για επίγεια καύσιμα ήταν 16% υψηλότερη, φτάνοντας στους 1,7 εκατ. τόνους, ενώ η κατανάλωση καυσίμων κίνησης αυξήθηκε κατά 17% σε σχέση με πέρυσι.

Αλλά και στα υπόλοιπα πετρελαιοειδή προϊόντα η αγορά κινήθηκε ανοδικά κατά το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς.  Η ζήτηση πετρελαίου θέρμανσης αυξήθηκε επίσης κατά 15% σε ετήσια βάση, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών. Η κατανάλωση αεροπορικών καυσίμων κατέγραψε σημαντική άνοδο κατά 160% λόγω αυξημένης πτητικής δραστηριότητας και επιβατικής κίνησης, ενώ η κατανάλωση ναυτιλιακών καυσίμων αυξήθηκε κατά 4%.

Και επαναλαμβάνουμε πως τα παραπάνω στατιστικά μας εξέπληξαν θετικά, δεδομένης της οικονομικής συγκυρίας.

Από το Γ΄ τρίμηνο όμως ….

Τα παραπάνω λοιπόν στατιστικά μας έκαναν θετική εντύπωση, δείχνοντας σημαντικές αντοχές των ελληνικών νοικοκυριών – επιχειρήσεων. Θέλουμε πάντως να είμαστε ειλικρινείς. Αυτές οι αντοχές (ειδικά στην περίπτωση των νοικοκυριών) δεν ξέρουμε για πόσο καιρό μπορούνε να συνεχιστούνε. Είμαστε σχεδόν βέβαιοι πως αν αυτές οι τιμές ενέργειας διατηρηθούνε, μετά από ένα ζωηρό καλοκαίρι, με τον κόσμο να έχει μεγάλη ανάγκη να κάνει διακοπές. Από το φθινόπωρο η κατάσταση θα γίνει πραγματικά πολύ δύσκολη. Είμαστε σχεδόν σίγουροι πως θα δούμε μεγάλη μείωση της ζήτησης και καταστάσεις που θα θυμίσουνε την ελληνική κρίση όταν κυρίως οι δρόμοι στις εθνικές οδούς ήτανε πραγματικά άδειοι (ειδικά τους πιο χειμερινούς μήνες).  

Ενδιαφέρουσα ανάλυση

Την είχαμε παρουσιάσει στο GFF μέσα στο ΣΚ …. Για όποιον δεν την έχει διαβάσει αξίζει να το κάνει, διαβάζοντας μια από τις τελευταίες αναλύσεις του ΔΝΤ για το πετρέλαιο.

Εμφανές και με πολλαπλές προεκτάσεις είναι το αποτύπωμα του πολέμου και των κυρώσεων στην διεθνή οικονομία και ιδίως στον τομέα της ενέργειας. Παρότι όμως οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχουν εκτιναχθεί σε υψηλά πολλών ετών και φαίνεται να σταθεροποιούνται σε υψηλά επίπεδα, πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι ο κόσμος απέχει πολύ από μία κρίση αντίστοιχη της δεκαετίας του 1970.

Ειδικότερα, εάν κανείς συγκρίνει τις δύο περιόδους πράγματι μπορεί να βρει πολλές ομοιότητες. Κατ’ αρχάς το Brent, που αποτελεί σημείο αναφοράς για την αγορά πετρελαίου, εκτινάχθηκε σε υψηλό επτά ετών πέριξ των 100 δολαρίων τις ημέρες αμέσως πριν την έναρξη του πολέμου. Έκτοτε, το Brent σκαρφάλωσε κοντά στα 130 δολάρια με την κλιμάκωση της κατάστασης, ενώ πλέον έχει υποχωρήσει, παραμένοντας όμως σταθερά άνω των 100 δολαρίων.

Επίσης, αντίστοιχα με την δεκαετία του 1970, οι πληθωριστικές πιέσεις είναι εντονότατες, με την ακρίβεια να είναι πλέον εμφανής στην καθημερινή ζωή των καταναλωτών παγκοσμίως. Παράλληλα, αρχίζει να αναδύεται και το σενάριο επιβράδυνσης ή και ύφεσης στις μεγάλες οικονομίες.

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους του ΔΝΤ η σημαντικότερη διαφορά σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση είναι ότι τώρα ο κόσμος εξαρτάται λιγότερο από το πετρέλαιο περιορίζοντας το ενδεχόμενο πρόκλησης σοβαρού σοκ. Ενδεικτικά, οι οικονομολόγοι παρακολουθούν την ένταση του πετρελαίου συγκρίνοντας πόσα βαρέλια απαιτούνται προκειμένου να υπάρξει συμβολή 1 εκατ. δολαρίων στο ΑΕΠ. Ο δείκτης έντασης ήταν περίπου 3,5 φορές υψηλότερος σε σχέση με τα τρέχοντα δεδομένα, όταν οι τιμές του πετρελαίου τριπλασιάστηκαν την περίοδο μεταξύ Αυγούστου 1973 και Ιανουαρίου 1974.

Επίσης, μία ακόμη μεγάλη διαφορά σήμερα είναι ότι αξιοποιούνται πολύ λιγότερο οι μηχανισμοί που προσαρμόζουν τους μισθούς ανάλογα με το επίπεδο του πληθωρισμού. Οι μηχανισμοί αυτοί ασκούσαν ακόμη πιο έντονες πιέσεις στις τιμές και συνεπώς η έλλειψή τους σημερα ουσιαστικά μας θωρακίζει από ένα πετρελαϊκό σοκ αντίστοιχου βεληνεκούς με της δεκαετίας του 1970. 

Σύμφωνα πάντα με την ανάλυση του ΔΝΤ, οι κεντρικές τράπεζες έχουν επίσης αλλάξει στρατηγική έκτοτε, καθώς αφενός είναι πιο ανεξάρτητες, αφετέρου έχει ενισχυθεί η αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής.

Το ΔΝΤ έχει αναθεωρήσει τις προβλέψεις επί τα χείρω για την παγκόσμια ανάπτυξη φέτος. Αναμένει πως ο ρυθμός ανάπτυξης θα ανέλθει σε 3,5%, αφήνει όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω μείωση ανάλογα με το πώς θα διαμορφωθούν οι πληθωριστικές πιέσεις. Τέλος, τονίζει πως είναι πιο πιθανό να υπάρξει αναθεώρηση σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, τα οποία εξαρτώνται περισσότερο από την εισαγωγή ρωσικής ενέργειας.