"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 17/01/23

Έχουμε καταλάβει πως αυτό πρέπει να γίνει 1,5 με 2%

Βλέπαμε τα τελευταία επίσημα στοιχεία από την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, με το πρωτογενές έλλειμμα να διαμορφώνεται στα 6,676δις ευρώ αισθητά χαμηλότερα τους στόχου για ένα έλλειμμα 8,506δις ευρώ (10,327δις ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021). Μάλιστα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το αποτέλεσμα θα είναι ακόμη καλύτερο, αφού στα έσοδα θα συνυπολογιστούν και αυτά που θα εισπραχθούν μέσα στο πρώτο 2μηνο του 2023 και θα αφορούν υποχρεώσεις του 2022, κυρίως τα τέλη κυκλοφορίας.

Όλα αυτά είναι θετικά. Και το χαμηλότερο του στόχου έλλειμμα. Και η πιθανότητα για ακόμη καλύτερο αποτέλεσμα. Ωστόσο ειλικρινά δεν ξέρουμε πόσοι έχουνε καταλάβει πως ήδη από το 2024 θα πρέπει να επιστρέψουμε σε πλεονάσματα, 1,5 με 2%. Και αυτό το έλλειμμα ύψους περίπου 6,67δις ευρώ να γίνει πλεόνασμα 3, 3,5 ή και 4δις ευρώ. Δηλαδή μια διαφορά περίπου 10δις ευρώ !! Και οκ, δεν αποκλείουμε τίποτα. Αλλά όπως πάρα πολλές φορές έχουμε γράψει. Αυτά τα πράγματα μόνο εύκολα δεν είναι, μια εξέλιξη που θα μας απασχολήσει ήδη από τα μέσα της φετινής χρονιάς, με αρκετούς κινδύνους για την επόμενη κυβέρνηση.

Να μην το παραβλέπουμε

Να μην παραβλέπουμε κάτι. Οκ το 2022 και στις αρχές της χρονιάς είχαμε τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση, με την κυβέρνηση να ρίχνει πάρα πολλά χρήματα στη στήριξη των λογαριασμών ενέργειας, την ώρα που υπήρχανε, έστω σε ένα βαθμό, ενεργά κάποια προγράμματα στήριξης λόγω πανδημίας. Αλλά το 2022 δεν είχαμε ούτε lockdown. Είχαμε μια σχετικά υψηλή κατανάλωση, με λίπος από τα χρόνια της πανδημίας. Έναν εξαιρετικό τουρισμό ….. και πολλά άλλα φυσιολογικά …. Τι θέλουμε να πούμε; Σίγουρα τα πράγματα μπορούνε να γίνουνε καλύτερα φέτος και το 2024 …. Και το ευχόμαστε. Αλλά η περσινή χρονιά που είχαμε αυτό το έλλειμμα δεν ήτανε μια χρονιά όπως πριν 2 χρόνια με lockdown και νεκρό τουρισμό. Το 2022 ήτανε μια χρονιά αρκετά κοντά στην κανονικότητα. Μόνο εύκολο λοιπόν δε θα είναι να πάμε έτσι εύκολα από τέτοια ελλείμματα σε πλεονάσματα 1,5 με 2%, χωρίς να αποκλείουμε, τα επόμενα χρόνια, να ζητηθούνε ακόμη υψηλότερα πλεονάσματα, 2 με 2,5%.

Τι απάντηση παίρνουμε

Ξέρετε ποιά απάντηση παίρνουμε κάθε φορά που συζητάμε το παραπάνω ζήτημα με στελέχη του ΥΠΟΙΚ; Πως είμαστε υπερβολικοί και πως δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας. Πως επίσημα η λιτότητα στην Ευρώπη έχει τελειώσει. Και πως ακόμη και αν η χώρα δε μπορεί να πιάσει πλεονάσματα 1,5 και 2% και ακόμη και αν έχουμε οριακά πλεονάσματα. Η Ευρώπη θα δώσει όση πίστωση χρόνου χρειαστεί η χώρα μας … Είναι αλήθεια πως η χαλάρωση της λιτότητας έχει βάση. Υπάρχουνε και σχετικές αναλύσεις διεθνών οίκων ….. Και θα πούμε μακάρι να είναι έτσι …… Ωστόσο εμείς θεωρούμε το συγκεκριμένο ζήτημα πολύ σοβαρό, με αρκετές παγίδες για την επόμενη κυβέρνηση και την πολιτική σταθερότητα της χώρας, όπως αναφέραμε και παραπάνω. Ειδικά αν η επόμενη είναι μια κυβέρνηση συνεργασίας, τα πράγματα θα είναι ακόμη πιο δύσκολα.

Ελληνική πραγματικότητα

Αρκετές φορές έχουμε αναφερθεί στο ζήτημα της ασυμβατότητας μεταξύ του ρεκόρ καταθέσεων και της επίσημης οικονομικής κατάστασης των ελληνικών νοικοκυριών. Ενδιαφέροντα λοιπόν είναι τα όσα έγραψε σε ένα τελευταίο του άρθρο στο Protagon ο Ζώης Τσώλης, παραπέμποντας και σε όλα αυτά που εμείς οι ίδιοι γράφουμε στο GFF εδώ και καιρό:

Αυτό φαίνεται και από την αύξηση των καταθέσεων που κινούνται πάνω από τα 180 δισ. ευρώ, έχοντας υπερβεί το επίπεδο των ιδιωτικών καταθέσεων και προ της πανδημίας, αλλά ακόμη και τα λεφτά που είχαν οι Ελληνες στις τράπεζες προ των μνημονίων. Η εικόνα βέβαια αυτή δεν συνάδει με την εικόνα των… «survivors» της ελληνικής κοινωνίας που καταγράφηκε στις φορολογικές δηλώσεις του 2022 (εισοδήματα του 2021): 2,6 εκατομμύρια φορολογούμενοι εμφάνισαν οικογενειακό εισόδηµα έως 5.000 ευρώ! Πρόκειται για το 40% του συνολικού αριθµού των φορολογουµένων, που υποστηρίζουν ότι διαβιούν µε λιγότερα από 400 ευρώ τον µήνα! Από 5.000-10.000 ευρώ οικογενειακό εισόδηµα δήλωσαν πέρυσι 1,26 εκατομμύρια φορολογούμενοι, ήτοι το 19,52% του συνολικού πληθυσμού.  Από τις 10.000 έως τις 15.000 ευρώ εντοπίζονται επιπλέον 876.000 φορολογούμενοι, που αντιστοιχούν στο 13,54% κι από  15.000-20.000 ευρώ 659.000 φορολογούμενοι ή το 10,18% του συνόλου. Σε αυτές τις κατηγορίες, δηλαδή όσους δηλώνουν ως 15.000 ευρώ τον χρόνο, εντάσσεται το 90% (!) των ελεύθερων επαγγελματιών και των αποκαλούμενων μικρομεσαίων επιχειρηματιών και εμπόρων.  Τέλος, οικογενειακό εισόδημα από 24.000 ευρώ το χρόνο έως και 50.000 ευρώ (δηλαδή από 2.000 έως 4.000 ευρώ το μήνα) δηλώνουν 700.000 φορολογούμενοι και πάνω από 50.000 ευρώ το χρόνο μόλις 130.000 φορολογούμενοι, κατά βάση μισθωτοί και στελέχη επιχειρήσεων. Και ο νοών νοείτο…

Αυτό πιστεύουμε και εμείς

Αν μας ρωτήσετε τι πιστεύουμε για τα επόμενα χρόνια, θα σας απαντήσουμε πως βλέπουμε να ζούμε σε μια περίοδο διαρκών κρίσεων, πάσης φύσης. Με λίγα λόγια συμφωνούμε απόλυτα με αυτά που αναφέρει μια τελευταία έκθεση του Davos.

Συγκεκριμένα, από ταυτόχρονες και συνεχείς κρίσεις χαρακτηρίζεται το μέλλον του πλανήτη όπως διαβλέπουν υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων, πολιτικοί και ακαδημαϊκοί. Τουλάχιστον το 80% των 1.200 ερωτηθέντων της έρευνας του Παγκοσμίου Οικονομικού Φορουμ εκτιμούν ότι η έντονη μεταβλητότητα και η ελλιπής θωράκιση του πλανήτη αυξάνουν τις πιθανότητες επίμονων, «επίπονων» και πολλαπλών σοκ στα επόμενα δύο χρόνια. Ως αποτέλεσμα, το χείριστο σενάριο είναι «καταστροφικά αποτελέσματα» για την κοινωνία και την οικονομία εν συνόλω.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση, η απειλή της ύφεσης, η κρίση του κόστους διαβίωσης και το συσσωρευόμενο προβληματικό χρέος συγκαταλέγονται στους άμεσους κινδύνους για τη διεθνή οικονομία τα επόμενα δύο χρόνια, η οποία ήδη παλεύει να ανακάμψει από την πανδημία και τον ρωσοουκρανικό πόλεμο.

Η μέγιστη απειλή σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, όμως, είναι η κλιματική αλλαγή κατά τους ερωτηθέντες, οι οποίοι σκιαγράφησαν ένα δυσοίωνο μέλλον με αλλεπάλληλες κρίσεις «ενέργειας, πληθωρισμού, τροφίμων και ασφάλειας». Συγκεκριμένα, σε ορίζοντα δεκαετίας οι πέντε κορυφαίοι κίνδυνοι είναι: η αδυναμία μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, οι φυσικές καταστροφές και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η απώλεια βιοποικιλότητας και η κατάρρευση του οικοσυστήματος, καθώς και οι τεράστιες προσφυγικές κρίσεις.

Η έκθεση, η οποία δημοσιεύθηκε ενόψει της ετήσιας συνόδου του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, προειδοποιεί ότι ο κόσμος θα βρεθεί αντιμέτωπος με μία περίοδο «πολυκρίσεων», στη διάρκεια της οποίας η αλληλεπίδραση μιας ομάδας κινδύνων θα επιδεινώσει τα μελλοντικά προβλήματα. Μια τέτοια απειλή μπορεί να προέλθει από τον «ανταγωνισμό πόρων», καθώς οι χώρες ανταγωνίζονται για φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, του νερού και της ενέργειας.