00:01 - 17/01/25

Αγορά εργασίας

Από τα τελευταία στοιχεία που αφορούνε την αγορά εργασίας, απομονώσαμε μερικά σημεία που είναι και από αυτά που μας προβληματίζουνε περισσότερο. Για την ακρίβεια είναι στοιχεία που λίγο πολύ τα ξέρουμε και απλώς επιβεβαιώνουμε αυτό που πολλές φορές χαρακτηρίζουμε ως ανύπαρκτο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.

Το ξέρουμε λοιπόν πως είμαστε μια χώρα υπηρεσιών. Αλλά είναι άλλο αυτές οι θέσεις εργασίας στις υπηρεσίες να αφορούνε εξειδικευμένες θέσεις εργασίας. Και άλλο, μερικής, χαμηλής έντασης θέσεις εργασίας, όπως ανθρώπους που δουλεύουνε στην εστίαση και τα καταλύματα του ελληνικού τουρισμού. Στις υπηρεσίες λοιπόν ελάχιστες είναι οι θέσεις εργασίας σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας και έντασης. Συγκεκριμένα, μόλις το 2,6% της απασχόλησης, φέρνοντας την Ελλάδα στην προτελευταία θέση της ΕΕ.

Επίσης, είναι χαρακτηριστικό πως με βάση τα στοιχεία, μόλις το 3,4% των εργαζομένων δουλεύουν συνολικά σε κλάδους ή σε θέσεις που αξιοποιούν την υψηλή τεχνολογία, το οποίο είναι και το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. μετά την Ρουμανία. Την ίδια ώρα, μόλις το 0,8% των θέσεων εργασίας σχετίζονται με τη μεταποίηση υψηλής τεχνολογίας.

Στεγαστική κρίση

Σημαντική άνοδο, της τάξης του 23,4%, κατέγραψε το κόστος στέγασης στη χώρα μας από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως τον Σεπτέμβριο του 2024. Ενδεικτικά, το 2023, το 28,5% του ελληνικού πληθυσμού ζούσε σε νοικοκυριά όπου οι δαπάνες για στέγαση υπερέβαιναν το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος.

Τα παραπάνω δεδομένα προέρχονται από την ενδιάμεση οικονομική έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, που υπογραμμίζει τη σοβαρότητα του στεγαστικού προβλήματος. Αυτή η επιβάρυνση σχετίζεται με τις αυξημένες δαπάνες στέγασης, τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σύμφωνα με την έκθεση, η αύξηση του κόστους στέγασης έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής και την ευημερία των νοικοκυριών. Παράλληλα, επηρεάζει τη συνολική οικονομική δραστηριότητα, μεταβάλλοντας την κατανομή των δαπανών και διαταράσσοντας τη ρευστότητα, ενώ επηρεάζει ακόμη και τους μακροοικονομικούς δείκτες και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Παράγοντες αύξησης κόστους

Η άνοδος του κόστους στέγασης συνδέεται με τους εξής κύριους παράγοντες:

Αύξηση του ενεργειακού κόστους: Σημαντική αύξηση 40,9% καταγράφηκε στην υποκατηγορία «Ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα».

Κόστος επισκευής και συντήρησης κτιρίων: Ο πληθωρισμός σε αυτόν τον τομέα ανήλθε στο 11,8% την τριετία 2021-2024.

Ενοίκια: Καταγράφηκε αύξηση 13,2%, υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (8,6%).

Η έκθεση τονίζει ότι η επιβάρυνση από το κόστος στέγασης είναι δυσανάλογη μεταξύ των εισοδηματικών κατηγοριών. Το 2023, τα φτωχότερα νοικοκυριά στην Ελλάδα επιβαρύνθηκαν με κόστος που αντιστοιχούσε στο 85,3% του εισοδήματός τους (έναντι 29,9% στην ΕΕ), ενώ για τα πλουσιότερα η επιβάρυνση περιορίστηκε στο 1,2% (έναντι 0,7% στην ΕΕ).

Περιφερειακές διαφοροποιήσεις

Το 2023, οι περιοχές με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση λόγω στεγαστικών εξόδων ήταν η Κεντρική Μακεδονία (34,8%), η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (32,7%) και η Πελοπόννησος (31,8%). Αντίθετα, χαμηλότερες τιμές καταγράφηκαν στην Κρήτη (20,2%) και στα Ιόνια Νησιά (23,1%).

Η Αττική βρέθηκε κοντά στον εθνικό μέσο όρο (27,9%), όπως και οι περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Βορείου Αιγαίου (27,7%). Συνολικά, οκτώ από τις δεκατρείς περιφέρειες εμφάνισαν επιδείνωση της επιβάρυνσης από το 2021, φανερώνοντας τη γενικότερη ένταση του προβλήματος στη χώρα.

Το χειρότερο είναι πως δε φαίνεται φως

Δεδομένων των προβλημάτων που προκαλούν στην Ε.Ε. – ευρωζώνη συνολικά. Όλο και πιο προβληματική εμφανίζεται να είναι η κατάσταση της Γερμανικής οικονομίας, που το 2024 είχε τη δεύτερη σερί χρονιά ύφεσης. Μάλιστα, όπως αναφέρουμε και στον τίτλο, το πιο ανησυχητικό είναι πως κατά την άποψη μας δε φαίνεται ιδιαίτερο φως για ουσιαστική βελτίωση της κατάστασης. Πιο πολύ θα λέγαμε πως ανησυχούμε μήπως τα πράγματα γίνουνε χειρότερη, κυρίως λόγω των πιθανών ακόμη μεγαλύτερων προβλημάτων της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, παρά το αντίθετο.

Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) λοιπόν της Γερμανίας μειώθηκε κατά 0,2% το 2024 συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας. Ιδιαίτερα δύσκολες ήταν οι συνθήκες για τις επιχειρήσεις, με τους τομείς των κατασκευών και της μεταποίησης να δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση. Οι προοπτικές για το 2025 εμφανίζονται ελαφρώς βελτιωμένες, όπως προβλέπει το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών Ifo του Μονάχου.

Η γερμανική οικονομία ήταν ήδη σε ύφεση το 2023, με μείωση του ΑΕΠ κατά 0,3%. Το πρώτο τρίμηνο του 2024 παρουσίασε ελαφρά ανάπτυξη, ακολούθησε μείωση το δεύτερο τρίμηνο, ενώ το τρίτο τρίμηνο υπήρξε ελάχιστη άνοδος. Κατά το τέταρτο τρίμηνο το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,1%, αν και τα στοιχεία παραμένουν υπό επιβεβαίωση.

Η πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, Ρουθ Μπραντ, απέδωσε τα προβλήματα της οικονομίας σε «κυκλικούς και διαρθρωτικούς παράγοντες». Στους λόγους περιλαμβάνονται ο αυξανόμενος διεθνής ανταγωνισμός για τη γερμανική εξαγωγική βιομηχανία, οι υψηλές τιμές ενέργειας, τα υψηλά επιτόκια και η οικονομική αβεβαιότητα.

Η γερμανική οικονομία επηρεάζεται και από τη χαμηλότερη δυναμική της Κίνας στις διεθνείς αγορές, τη μείωση των εξαγωγικών προοπτικών και την αύξηση των πτωχεύσεων επιχειρήσεων. Επιπλέον, το υψηλό κόστος ενέργειας, η γραφειοκρατία και τα παρωχημένα δίκτυα υποδομών επιβαρύνουν τη χώρα ως τόπο επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Στη μεταποίηση, η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία μειώθηκε το 2024 κατά 3%, με σημαντική πτώση στη μηχανολογία, την αυτοκινητοβιομηχανία και τις ενεργοβόρες βιομηχανίες όπως τα χημικά και τα μέταλλα. Ο κατασκευαστικός τομέας επλήγη ακόμη περισσότερο, με μείωση 3,8%, λόγω του αυξημένου κόστους και των υψηλών επιτοκίων. Μικρή ανάπτυξη, ύψους 0,8%, σημειώθηκε στις υπηρεσίες.

Οι καταναλωτές, από την άλλη, εμφανίζονται επιφυλακτικοί, με τις καταναλωτικές δαπάνες να αυξάνονται μόλις κατά 0,3% το 2024. Υψηλότερα έξοδα σημειώθηκαν στον τομέα της υγείας (+2,8%) και στις μεταφορές (+2,1%), ενώ οι δαπάνες για εστίαση και τουρισμό μειώθηκαν κατά 4,4%, και για ένδυση και υπόδηση κατά 2,8%.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δαπάνησε περισσότερα από τα έσοδά της, με το δημοσιονομικό έλλειμμα να φτάνει τα 113 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024, από 107,5 δισεκατομμύρια το 2023. Το έλλειμμα παρέμεινε εντός του ορίου του 3% που ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ε.Ε.

Το νέο έτος δεν φαίνεται να επιφυλάσσει σημαντική βελτίωση, ιδιαίτερα λόγω της επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, ο οποίος απειλεί με αυξημένους δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα.

Το Ινστιτούτο Ifo προβλέπει «ελάχιστη» ανάπτυξη 0,4% για το 2025. Σύμφωνα με τον επικεφαλής προβλέψεων Τίμο Βολμερχόιζερ, η Γερμανία διανύει τη μεγαλύτερη περίοδο στασιμότητας της μεταπολεμικής εποχής, υστερώντας σημαντικά σε διεθνές επίπεδο.

Ελλείψει μέτρων, προειδοποίησε, οι κατασκευαστικές εταιρείες θα μεταφέρουν δραστηριότητες στο εξωτερικό, η παραγωγικότητα θα παραμείνει χαμηλή, ενώ οι τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας θα συρρικνωθούν. Ωστόσο, εάν εφαρμοστεί μια αποτελεσματική οικονομική πολιτική, η Γερμανία μπορεί να γίνει και πάλι ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις και εργασία. Η μείωση της γραφειοκρατίας, του φορολογικού κόστους και της ενεργειακής επιβάρυνσης, μαζί με την αναβάθμιση των υποδομών, είναι επιτακτικές ανάγκες.

Γερμανική Οικονομία – Διάγραμμα

Συνεχίζοντας με τη γερμανική οικονομία. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η ποσοστιαία μεταβολή του ΑΕΠ της γερμανικής οικονομίας, παρατηρώντας πως από το 2000, δηλαδή εδώ και 25 χρόνια, μόνο 6 φορές η γερμανική οικονομία έχει συρρικνωθεί. Μάλιστα στις δύο από τις 6 φορές που συνέβη λόγω διεθνούς κρίσης (Lehman Brothers, Πανδημία), με τη γερμανική οικονομία της αμέσως επόμενη χρονιά να καταγράφει μια μεγάλη ανάκαμψη.

Germany Full Year GDP Growth

Μαζικές ήταν και χθες οι τουρκικές παραβάσεις

Όπως τουλάχιστον τώρα έγραφε ο Βηματοδότης. Σας το έγραψα και χθες: Με την άσκηση των Τούρκων «Γαλάζια Πατρίδα», οι προκλήσεις είναι συνεχείς. Στο FIR Αθηνών εισέρχονται μαζικά τουρκικά αεροσκάφη. Χθες σημειώθηκαν 10 παραβιάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας. Ακόμα και από F-16.

Όλες αυτές οι προκλήσεις να ξέρετε φέρνουν ακόμα πιο πίσω το ΑΣΣ (Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας) με την Τουρκία. Ειπώθηκε αρχικά, ότι θα γίνει τον Δεκέμβριο του 2024. Εν συνεχεία τον Ιανουάριο του 2025, αμέσως μετά αναβλήθηκε (λόγω Συρίας) για τον Φεβρουάριο και τώρα πάμε Μάρτιο, εάν τελικά γίνει.