"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 18/08/22

Ας ξεκινήσουμε με τα κάπως ευχάριστα (τουλάχιστον για τη χώρα μας)

Με την κρίση του φυσικού αερίου (η οποία οδηγεί σε κρίση ηλεκτρικής ενέργειας) να στοιχειώνει την Ευρώπη και κυρίως την κεντρική Ευρώπη και τη Γερμανία. Ενδιαφέρον έχουνε τα όσα ανέφερε σε τελευταία της έκθεση η UBS, εμφανίζοντας τη χώρα μας να βρίσκεται σε αρκετά ευνοϊκή θέση, στο εφιαλτικό σενάριο της πλήρους διακοπής του ρωσικού αερίου.

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία του 2020 που εξετάζει η UBS, η Ουγγαρία έχει τη μεγαλύτερη εξάρτηση από το εισαγόμενο φυσικό αέριο από τη Ρωσία, με το ρωσικό αέριο να αντιστοιχεί στο 27% της εσωτερικής κατανάλωσης ενέργειας. Ακολουθεί η Τσεχία, όπου το 18% των ενεργειακών αναγκών καλύπτεται από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. 

Στις υπόλοιπες χώρες που εξετάστηκαν, η έκθεση είναι μικρότερη: Ρουμανία, Πολωνία και Ελλάδα καλύπτουν μόνο το 7-9% των ενεργειακών αναγκών τους από το ρωσικό αέριο. «Επομένως, αυτές οι οικονομίες έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να αντικαταστήσουν το ρωσικό φυσικό αέριο», σημειώνουν οι αναλυτές της UBS, με χαρακτηριστικό πως  η Πολωνία έχει σταματήσει να λαμβάνει άμεσα ρωσικό αέριο από τα τέλη του Απριλίου.

Άλλωστε, Πολωνία και Ελλάδα είναι οι δύο χώρες που έχουν πλωτά terminals LNG και έχουν ήδη λάβει υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.

Η UBS επισημαίνει την υψηλή εξάρτηση από τους στερεούς υδρογονάνθρακες στο ενεργειακό μείγμα της Πολωνίας και της Τσεχίας (30-40%), με δεδομένο τον ρόλο του άνθρακα.

Η Τσεχία και η Ουγγαρία έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο πυρηνικής ενέργειας (16-19%), ενώ η Ελλάδα καλύπτει πάνω από το 50% των ενεργειακών αναγκών της από προϊόντα πετρελαίου. Η χώρα όπου οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν τον σημαντικότερο ρόλο είναι η Ρουμανία (19%).

Σε ό,τι αφορά την έκθεση των επιμέρους τομέων, τα νοικοκυριά έχουν τον μικρότερο ρόλο στην κατανάλωση φυσικού αερίου (σε σχέση με τη συνολική χρήση) στην Ελλάδα (30%) και τον μεγαλύτερο στην Ουγγαρία (σχεδόν 50%).

Ο εμπορικός τομέας και οι δημόσιες υπηρεσίες αποτελούν επίσης σημαντικό καταναλωτή αερίου: Το 20% του συνολικού αερίου που καταναλώνεται στην Τσεχία καταλήγει σε αυτούς τους τομείς, ενώ η μικρότερη έκθεση εντοπίζεται στην Ελλάδα και την Πολωνία, γύρω στο 10%.

Ανάμεσα στις βιομηχανίες, τα χημικά και πετροχημικά χρησιμοποιούν το περισσότερο φυσικό αέριο σε ποσοστό επί της συνολικής κατανάλωσης που εκτείνεται από το 7% στην Τσεχία έως το 28% στην Ελλάδα.

Υψηλή κατανάλωση αερίου εμφανίζουν επίσης οι τομείς των μη μεταλλικών ορυχείων, των τροφίμων, ποτών και καπνού και της παραγωγής σιδήρου και χάλυβα.

Όπως σημειώνει η UBS, η βιομηχανία ευθύνεται για το 23,5% της προστιθέμενης αξίας που δημιουργείται στις 4 χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και για το 16,5% στην Ελλάδα.

Καθώς η Ελλάδα εισάγει όλο το φυσικό αέριο που καταναλώνει, η UBS υπολογίζει το μερίδιο του εισαγόμενου αερίου στο συνολικό ενεργειακό μείγμα στο 22%.

Το μερίδιο του ρωσικού αερίου στις συνολικές εισαγωγές διαμορφώνεται περίπου στο 40%, την ώρα που στην Ε.Ε. συνολικά ανέρχεται στο 45% και στη Γερμανία στο 65%.

Οι αναλυτές της UBS υπολογίζουν πως η Ελλάδα καλύπτει περίπου το 8% των ενεργειακών αναγκών της με το ρωσικό φυσικό αέριο, περίπου όπως η Ρουμανία και η Πολωνία, κάτι που σημαίνει ότι οι χώρες αυτές μπορούν ευκολότερα να το υποκαταστήσουν.

Άλλωστε, μελέτη του ΔΝΤ που επιχειρεί να ποσοτικοποιήσει τις πιθανές επιπτώσεις από το κλείσιμο της στρόφιγγας από τη Ρωσία, δείχνει ότι αυτές είναι μεγαλύτερες στην Ουγγαρία και την Τσεχία αλλά πολύ μικρότερες σε Πολωνία, Ρουμανία και Ελλάδα, με τη χώρα μας να εμφανίζει μόνο έμμεση έκθεση, μέσω του πλήγματος στους εμπορικούς εταίρους της.

Πάρα πολύ ευχάριστη εικόνα

Σε αυτό το σημείο θέλουμε να σχολιάσουμε και κάτι άλλο. Έχουμε επιστρέψει στην εργασία μας που είναι στο κέντρο της Αθήνας. Και μας έχει εντυπωσιάσει ο αριθμός των τουριστών που βλέπουμε καθημερινά στο κέντρο της πρωτεύουσας (πολύ μεγαλύτερος από όλες τις προηγούμενες χρονιές). Για την ακρίβεια, βλέπουμε ελάχιστους Έλληνες. Λίγο περισσότερους αλλοδαπούς που το συνηθίζουνε να κυκλοφορούνε στους δρόμους της Αθήνας. Και περίπου οι 6 με 7 στους 10 είναι τουρίστες. Τουρίστες που ψωνίζουνε … και ψωνίζουνε αρκετά, κάτι το οποίο φάνηκε και από τα πρόσφατα στοιχεία από την πορεία των εσόδων, αλλά και την πορεία των καταθέσεων. Και όπως έχουμε σχολιάσει αρκετές φορές.  Αν αυτή η χώρα μπορεί να σωθεί από κάτι. Αυτό είναι τελικά ο τουρισμός.

Χαρακτηριστική ατάκα…

Θέλετε μια χαρακτηριστική ατάκα, φίλου, με μικρό μαγαζί ένδυσης στην Αιόλου. «Μας έχουν σώσει οι τουρίστες. Μας έχουνε σώσει» έλεγε και ξανά-έλεγε. Μας έδειξε μια συγκεκριμένου τύπου βερμούδας, σχολιάζοντας πως καθημερινά πουλάει 20 με 30 κομμάτια, από τα οποία τα 20 με 25 τα παίρνουνε τουρίστες. Συν φυσικά και τις υπόλοιπες πωλήσεις. Έτσι γρήγορα που το υπολογίσαμε και μας το επιβεβαίωσε. Ο μέσος ημερήσιος τζίρος των ξένων είναι κοντά στα 500 ευρώ, επαναλαμβάνουμε σε ένα πολύ μικρό κατάστημα του κέντρου των Αθηνών.

Eνδιαφέρουσα επισημάνσεις

Την άποψη μας για την προσπάθεια Ερντογάν να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώση από τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα, σας την είπαμε την προηγούμενη εβδομάδα. Όσον αφορά πάντως τις τελευταίες εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, το τουρκικό γεωτρύπανο και τις συνεχείς δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων. Από την προηγούμενη εβδομάδα και για όποιον δεν το είχε διαβάσει. Πραγματικά πολύ ενδιαφέροντα είναι τα όσα ανέφερε τουρκικό think tank.

-----------

Αντιδράσεις εντός Τουρκίας προκάλεσαν οι ανακοινώσεις του τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την αποστολή του τέταρτου γεωτρύπανου, Αμπντούλ Χαμίντ Χαν. Το οποίο τελικά θα πραγματοποιήσει έρευνες σε περιοχή που βρίσκεται 55 χιλιόμετρα έξω από την Αττάλεια, χωρίς να μπαίνει σε νερά ελληνικής δικαιοδοσίας. Η πρώτη έντονη αντίδραση ήρθε από το think tank που διευθύνει ο αντιναύαρχος ε.α. Τζιχάτ Γιαϊτζί, Türk Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi, (Τουρκικό Κέντρο Θαλάσσιας και Παγκόσμιας Στρατηγικής).

Σε ανάρτηση του στο twitter το think tank του Γιαϊτζί σημειώνει: «Οι φόβοι μας έγιναν πραγματικότητα! Ο πρώτος σταθμός υπηρεσίας του γεωτρύπανου Αμπντούλ Χαμίντ Χαν είναι η γεώτρηση Yörükler-1, 55 χιλιόμετρα ανοικτά της Gazipaşa Δηλαδή, εντός του χάρτη της Σεβίλλης, που μας παγιδεύει μέσα στον κόλπο της Αττάλειας… Δεν ξέρουμε τι να πούμε».

Οι δηλώσεις Γιαϊτζί πριν τις ανακοινώσεις

Υπενθυμίζεται ότι ο Γιαϊτζί, ένας εκ των θεωρητικών του ιδεολογήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», δήλωνε πριν μερικές μέρες ότι «η Τουρκία μπορεί να κερδίσει αν κάνει το σωστό βήμα στην παρτίδα σκακιού των παγκόσμιων δυνάμεων στη Μεσόγειο. Το ζήτημα έχει ξεπεράσει την εξεύρεση αποθεμάτων φυσικού αερίου».

Υπογράμμιζε δε την ανάγκη η γεώτρηση να μην κινηθεί ανάμεσα σε Μερσίνα και Κερύνεια και η Άγκυρα να συμβιβαστεί με αυτό τον τρόπο στο χάρτη που της υποδεικνύουν οι μεγάλες δυνάμεις. Πρέπει όπως έλεγε η Τουρκία να προχωρήσει σε «μια γεώτρηση μεταξύ της δυτικής Κύπρου και της Λιβύης. Πρέπει οπωσδήποτε να υπερασπιστούμε τη Γαλάζια Πατρίδα».

«Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή. Πρέπει να σπείρουμε τους σπόρους της κυριαρχίας μας στη Μεσόγειο. Κανείς δεν έχει περιθώριο να πολεμήσει με την Τουρκία σε αυτή τη συγκυρία. Το πολύ-πολύ η ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις, οι οποίες ήδη ισχύουν. Η Ελλάδα θα υψώσει τη φωνή της, αλλά δεν πρόκειται για μια κατάσταση που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ομοίως, βρισκόμαστε στην τουριστική περίοδο της Ελλάδας, ακόμη κι αυτό δεν θα μπορέσει να κάνει» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιαϊτζί, πριν ανακοινωθεί ο προορισμός του «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» από τον Ερντογάν.