"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 19/02/24

Δημογραφικό

Τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού της ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα στην τελευταία δεκαετία κατέγραψε η Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που δημοσιεύτηκαν την Πέμπτη.

Όπως αναφέρεται από την στατιστική αρχή της ΕΕ, την 1η Ιανουαρίου του 2023 η μέση ηλικία του πληθυσμού της ΕΕ έφτασε τα 44,5 έτη. Αυτό σημαίνει ότι ο μισός πληθυσμός της ΕΕ ήταν μεγαλύτερος από 44,5 έτη, ενώ ο άλλος μισός ήταν νεότερος. Η διάμεση ηλικία του πληθυσμού της ΕΕ έχει αυξηθεί κατά 2,3 έτη από το 2013, όταν ήταν 42,2 έτη.

Την 1η Ιανουαρίου 2023, σε όλα τα μέλη της ΕΕ, η μέση ηλικία κυμαινόταν μεταξύ 38,4 ετών στην Κύπρο και 48,4 ετών στην Ιταλία. Μεταξύ 2013 και 2023, η διάμεση ηλικία αυξήθηκε σε όλα τα μέλη της ΕΕ, εκτός από τη Μάλτα και τη Σουηδία, όπου μειώθηκε (-0,4 και -0,1 έτη, αντίστοιχα), και τη Γερμανία, όπου η διάμεση ηλικία παρέμεινε αμετάβλητη.

Σε πέντε χώρες της ΕΕ, η διάμεση ηλικία του πληθυσμού αυξήθηκε κατά 4 έτη ή περισσότερο. Η διάμεση ηλικία στην Πορτογαλία αυξήθηκε κατά 4,4 έτη, η μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Σλοβακία και η Ιταλία ακολούθησαν, καταγράφοντας αύξηση 4,0 ετών.

Ο αριθμός των ηλικιωμένων

Ο δείκτης εξάρτησης ηλικίας της ΕΕ -ο λόγος του αριθμού των ηλικιωμένων (ηλικίας 65 ετών και άνω) προς τον αριθμό των ατόμων σε ηλικία εργασίας (15-64 ετών)- ανερχόταν σε 33,4% την 1η Ιανουαρίου 2023. Ο δείκτης αυτός έχει αυξηθεί κατά 5,7% από την 1η Ιανουαρίου 2013, όταν ήταν στο 27,7%.

Στην Ελλάδα το ποσοστό ανήλθε σε 35,6%.

Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στην Πορτογαλία (38,0%), την Ιταλία και τη Φινλανδία (και οι δύο 37,8%). Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στο Λουξεμβούργο (21,5%), την Ιρλανδία (23,2%) και την Κύπρο (24,7%).

Σε σύγκριση με το 2013, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στους δείκτες σημειώθηκαν στην Πολωνία (+10,4%), τη Βουλγαρία (+9,2%) και την Κροατία (+9,0%). Οι χαμηλότερες στο Λουξεμβούργο (+1,3%), τη Μάλτα (+2%.) και την Αυστρία (+2,8%).

Market and Competitiveness

Η πρώτη έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που δημοσιοποιήθηκε από την Κομισιόν με τίτλο «The 2024 Annual Single Market and Competitiveness Report» παρουσιάζει την Ελλάδα.

Έχουμε λοιπόν και λέμε….

27η μεταξύ των 27 κρατών μελών, στις επενδύσεις και στην ψηφιοποίηση των ΜμΕ της,

26η μεταξύ των 27 χωρών, αναφορικά με την απασχολησιμότητα των ενηλίκων της και τις βιομηχανικές εξαγωγές των ΜμΕ

25η στην ΕΕ αναφορικά με την κατάρτιση (upskilling και reskilling) των ενηλίκων και

24η στην παροχή δημόσιων ψηφιακών υπηρεσιών προς επιχειρήσεις,

22η μεταξύ στην ανακύκλωση υλικών κ.ά.

Επίσης η έκθεση δείχνει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι αντι-ανταγωνιστικές με βάση το κόστος της ενέργειας, ενώ φαίνεται ότι έχουμε ακόμη δρόμο μέχρι ν’ αξιοποιηθούν επαρκώς οι ΑΠΕ στη χώρα μας. Ακόμη χαμηλές είναι οι επιδόσεις στην έρευνα και ανάπτυξη, την πρόσβαση των ΜμΕ σε κεφάλαια και επενδυτικά κεφάλαια (venture capital) και καινοτομία.

Όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση και επισημαίνεται από σχετικά ρεπορτάζ. Το χειρότερο είναι ότι, παρά την υστέρηση που σημείωσε η Ελλάδα μέσα στη δεκαετία του 2010 στον σχηματισμό ακαθάριστου πάγιου κεφαλαίου (GFCF), και παρά την έλευση του Ταμείου Ανάκαμψης, οι επενδύσεις που γίνονται δεν είναι καθόλου επαρκείς. Μάλιστα μας κατατάσσουν στην τελευταία θέση αφού για το 2022, αντιστοιχούσαν στο 13,7% του ΑΕΠ. Αυτή ήταν η χαμηλότερη επίδοση μέσα στην ΕΕ, έχοντας ως αμέσως επόμενη εκείνη της Πολωνίας (16,8%) και ως υψηλότερη εκείνη της Ουγγαρίας (28,2%).

Η επίδοση αυτή της χώρας, αποδίδεται κυρίως στις χαμηλές επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Με βάση το δείκτη σχηματισμού ακαθάριστου παγίου κεφαλαίου ως ποσοστό του ΑΕΠ από ιδιώτες, η Ελλάδα το 2022 κατατάχθηκε στην 27η θέση μεταξύ 27 χωρών με τιμή 10,1%. Από την άλλη πλευρά όμως, οι δημόσιες επενδύσεις κατατάσσουν την Ελλάδα στην 13η θέση  με τιμή δείκτη 3,56%.

Ένα δεύτερο πρόβλημα της ελληνικής ανταγωνιστικότητας, είναι η χαμηλή συμμετοχή των ενηλίκων στην αγορά εργασίας. Έτσι ενώ στην Σκανδιναβία σχεδόν 8 στους 10 ενήλικες απασχολούνται, στην Ελλάδα αυτό ισχύει για λιγότερο από 7 στους 10 ενήλικες. Συγκεκριμένα η απασχολησιμότητα σε ηλικίες 20-64 ετών στην Ελλάδα το 2022 ήταν 66,3% και ήταν δεύτερη χειρότερη επίδοση στην ΕΕ έχοντας ως χειρότερη εκείνη της Ιταλίας (64,8%).

Από την άλλη πλευρά, η χώρα είναι ο απόλυτος ουραγός και σε πολλούς άλλους δείκτες, όπως είναι η αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας από μικρομεσαίες επιχειρήσεις (27η μεταξύ 27 χωρών) και η δημιουργία βιομηχανικών προϊόντων (26η ).

Από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι οι ΜμΕ πληρώνουν σχετικά ακριβά το κόστος ενέργειας. Οι καταναλωτές μέσης τάσης (με ετήσια κατανάλωση από 500 MWh έως 20.000 ΜWh) κατέβαλαν πέρυσι μεταξύ 21 ευρώ έως 22 ευρώ τη MWh (0,21 έως 0,22 ευρώ την KWh). Oι τιμές αυτές κατατάσσουν την Ελλάδα όχι στις πιο ακριβές χώρες, αλλά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πορτογαλικές εταιρείες κατέβαλαν πέρυσι για ενέργεια σχεδόν το ½ έως 1/3 εκείνων που κατέβαλαν οι ελληνικές επιχειρήσεις.

Πληθωρισμός

Με τον πληθωρισμό να συνεχίζει να στοιχειώνει τα νοικοκυριά, δημιουργώντας τεράστια προβλήματα στο μεγαλύτερη μέρος των πολιτών, δημιουργώντας παράλληλα ζημιά στην ελληνική οικονομία. Πολύ αρνητικά κρίνεται πως η Ελλάδα είναι από τους πρωταθλητές στην Ευρώπη στον πληθωρισμό των τροφίμων, στο βασικό πυρήνα των καταναλωτικών αναγκών των νοικοκυριών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρονταν σε σχετικό δημοσίευμα, είναι χαρακτηριστικό ότι το 2023 δείκτης διατροφής έτρεξε σε μέσα επίπεδα με ρυθμό 11,7%, ποσοστό που θυμίζει την περίοδο προ εισόδου της Ελλάδος στην Ευρωζώνη. Ακόμη όμως και από τον Σεπτέμβριο και μετά που έχει υποχωρήσει σε μονοψήφιο ποσοστό 9,6%, η αποκλιμάκωση είναι εξαιρετικά περιορισμένη.

Δηλαδή μέσα πέντε μήνες η υποχώρηση είναι μόλις 1,3 ποσοστιαίες μονάδες, κάτι που σημαίνει ότι ο σκληρός πυρήνας της ακρίβειας, που είναι τα τρόφιμα δεν υποχωρούν με το επιθυμητό ρυθμό.

Αν μάλιστα σε αυτά συνυπολογίσει κανείς και τις αυξήσεις που έρχονται, όπως αναφέρουν οι παράγοντες της αγοράς, αντιλαμβάνεται ο καθένας, ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί επικίνδυνα με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την μέση ελληνική οικογένεια.

Κάνει πρωταθλητισμό η Ελλάδα 

Σύμφωνα, με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ διαμορφώθηκε για τον Ιανουάριο στο 8,3%, ελαφρά μειωμένος  σε σχέση με τον Δεκέμβριο που ήταν στο 8,9%, αλλά σε επίπεδα ιδιαίτερα υψηλά.

Την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός τρέχει με ρυθμό 3,1% για τον Ιανουάριο από 3,5% τον Δεκέμβριο, ενώ στο 3,2% ήταν ο εναρμονισμένος).

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις εντοπίζονται στο ελαιόλαδο με 67,4%, 14% στα φρούτα αλλά και στα λαχανικά, 11,7% στο μεταλλικό νερό. Από την άλλη πλευρά, 60% χαμηλότερες από τον Ιανουάριο του 2022 είναι οι τιμές στο φυσικό αέριο.

Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία που ανακοίνωσαν οι χώρες της Ευρώπης για την πορεία του πληθωρισμού τον Ιανουάριο, παρατηρείται άξια λόγου αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τροφίμων, που διαμορφώνεται στο 5,7%, ενώ ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή στο 2,8%.

Οι χώρες με την καλύτερη επίδοση είναι:

η Κύπρος με πληθωρισμό τροφίμων 2,8% από 3,4% τον προηγούμενο μήνα

η Δανία σταθερά στο 2,2%,

η Ολλανδία στο 2,5% από 4%,

η Σλοβενία στο 3,2% από 4,6%,

η Ελβετία στο 2,3% από 3,3%.

η Γερμανία στο 4,2% από 4,9%

η Γαλλία στο 5,7% από 7,2%,

Αντίθετα στην Ισπανία αυξήθηκε σε 7,4% από 7,3%. Στην Πορτογαλία, επίσης, αν και ο πληθωρισμός αυξήθηκε, παραμένει χαμηλός, στο 2,7% από 1,7% αντίστοιχα, όπως και στη Λετονία, που διαμορφώθηκε σε 2,9% από 2,7% αντίστοιχα.

Μας κερδίζουν Ισλανδία και Νορβηγία 

Είναι χαρακτηριστικό πως από τις χώρες της Ε.Ε. που έχουν ανακοινώσει στοιχεία για τον Ιανουάριο, πληθωρισμό τροφίμων πάνω από τα επίπεδα της Ελλάδος είναι η Ισλανδία με 8,9% και η Νορβηγία 8,7%, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις που είναι διαθέσιμα μόνο τα στοιχεία του Δεκεμβρίου, πάνω από 8% ήταν ο πληθωρισμός τροφίμων και σε Σερβία και Μάλτα.

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι ο Γενικός ΔΤΚ κατά τον μήνα Ιανουάριο 2024, σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο 2023 παρουσίασε μείωση 0,8%, έναντι μείωσης 0,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.

Παράλληλα, καταγράφονται ανατιμήσεις 14% στα ασφάλιστρα υγείας, 11,5% στα αεροπορικά εισιτήρια και 12,7% στα φαρμακευτικά προϊόντα.

Περιμένοντας τον Τραμπ

Όπως έγραψε ο Βηματοδότης, παραφράζοντας το θεατρικό έργο «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Σάμιουελ Μπέκετ, στο οποίο οι χαρακτήρες περιμένουν έναν άνθρωπο που δεν έρχεται ποτέ, θα σας περιγράψω τι είδαν και τι διαπίστωσαν στην Αμερική τέσσερις Έλληνες αξιωματούχοι που βρέθηκαν στην Ουάσιγκτον (και στην Βιρτζίνια) την περασμένη εβδομάδα. Το αίσθημα, λοιπόν που αποκόμισαν είναι ότι υπάρχει πλέον διάχυτη η πεποίθηση στην αμερικανική πρωτεύουσα ότι συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες να αλλάξει ο ένοικος του Λευκού Οίκου. Με την προϋπόθεση ότι ο Τραμπ θα είναι και πάλι υποψήφιος και θα πάρει το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων.

Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι και ένα μεγάλο μέρος των ομογενών, συμπαθούν τον Τραμπ και τους Ρεπουμπλικανούς , παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των Ελληνοαμερικανών είναι συντηρητικοί. Υπενθυμίζουν τι έκανε η κυβέρνηση Τραμπ για την οικονομία αλλά και για τα ελληνικά συμφέροντα, στη διάρκεια της σοβαρής κρίσης του Oruc Reis (όπου Ελλάδα και Τουρκία έφθασαν στα πρόθυρα του πολέμου) και ο υπουργός Εξωτερικών του Τραμπ, Μάικ Πομπέο και τις επισκέψεις του στο Πατριαρχείο. Ένα άλλο μεγάλο (και αυτό) μέρος των ομογενών, δεν ξεχνά βεβαίως τους Δημοκρατικούς, την ιστορική ομιλία του Πρωθυπουργού στο Κογκρέσο, τον… «Μπαιντενόπουλο» και« Μπαιντενάκη», τον Μενέντεζ που όταν ήταν Πρόεδρος της πανίσχυρης επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας υπήρξε η αποβολή των Τούρκων από το πρόγραμμα των F-35 και είχε παγώσει την προμήθεια F-16 block70. Όπως επίσης και την πρόσφατη επίσκεψη του Μπλίνκεν στα Χανιά, όπου άνοιξε ο δρόμος για τα F-35, αλλά και για δωρεάν στρατιωτική βοήθεια.

Όπως και νάχει το πράγμα δύο Έλληνες υφυπουργοί (Φραγκογιάννης και Σδούκου) βρέθηκαν εκείνες τις ημέρες στην Βιρτζίνια στο μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής LNG, όπου Αμερικανοί κατασκευαστές Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου επιδιώκουν να «πρασινίσουν» την εικόνα τους, προκειμένου να συνάψουν συμφωνίες εφοδιασμού με περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένους πελάτες στην Ευρώπη και την Ασία.