"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 19/03/24

Σίγουρα Όχι καλό ….

Σίγουρα δεν ήτανε καλά τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος που είχανε δείξει υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης το 2023 στο 2% έναντι του 2,3% που προβλεπόταν αρχικώς, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε προσφάτως η ΕΛΣΤΑΤ, η ΤτΕ εκτιμά πλέον ότι εφέτος το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί κατά 2,3%, έναντι αρχικής πρόβλεψης για 2,5%. Ωστόσο η ΤτΕ διατηρεί αμετάβλητη την πρόβλεψη της για ανάπτυξη 2,5% το 2025 και 2,3% το 2026.

Έχοντας όμως πει πως θα παρακολουθούμε πολύ στενά την πορεία των καταθέσεων, δεδομένων και των μεγάλων ανισοτήτων, με ένα πολύ μεγάλο αριθμό καταθέσεων να έχουνε εξαιρετικά χαμηλές καταθέσεις. Πιο ανησυχητικές ήτανε οι αναφορές της ΤτΕ ότι από το τέταρτο τρίμηνο του 2021, η αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα έχει επιβραδυνθεί συνολικά.

Οι επιχειρήσεις, όπως αναφέρεται στην ανάλυση, χρησιμοποιούν τα αποθέματα ρευστότητάς τους ενόψει των υψηλότερων επιτοκίων. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών έχουν επηρεαστεί αρνητικά από τις αυξημένες καταναλωτικές δαπάνες, τον υψηλό πληθωρισμό και, πιο πρόσφατα το υψηλό κόστος ευκαιρίας των τραπεζικών καταθέσεων. Και στη βάση αυτών των αναφορών δεν κρύβουμε πως θα περιμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τα επίσημα στοιχεία.

Αγορά εργασίας

Πάμε τώρα στα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ  αναφορικά με τις κενές θέσεις εργασίας, ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα ειδικά για τον βασικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας, τον τουρισμό και την εστίαση, παράλληλα με μεγάλες ελλείψεις και στους εργάτες γης αλλά και άλλους κλάδους. Με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφεται πολύ μεγάλη αύξηση και ιστορικό υψηλό-ρεκόρ κατά 82,1% στον αριθμό των Κενών Θέσεων Εργασίας κατά το δ' τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το δ' τρίμηνο του 2022 (38.111 και 20.927 αντίστοιχα).

Με βάση την έρευνα κενών θέσεων εργασίας στο σύνολο της οικονομίας, εκτός από τον Πρωτογενή Τομέα και τις Δραστηριότητες των Νοικοκυριών, για το Δ΄ τρίμηνο 2023.

Ο αριθμός των Κενών Θέσεων Εργασίας κατά το Δ΄ τρίμηνο 2023 παρουσιάζει αύξηση κατά 82,1% σε σύγκριση με το Δ΄ τρίμηνο 2022 (38.111 και 20.927 αντίστοιχα), έναντι αύξησης 42,2% κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 προς το 2021

Αξίζει να σημειωθεί πως η ΕΛΣΤΑΤ δηλώνει σε ανακοίνωσή της πως ι σκοπός της έρευνας είναι η τριμηνιαία καταγραφή των Κενών Θέσεων Εργασίας στο άμεσο μέλλον δηλαδή των Κενών Θέσεων που θα πρέπει να καλυφθούν σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των τριών μηνών.

Στο Γράφημα 1 παρουσιάζονται οι Κενές Θέσεις Εργασίας και η ετήσια μεταβολή για κάθε τρίμηνο της περιόδου 2009-2023, ενώ στο Γράφημα 2 παρουσιάζονται οι Κενές Θέσεις Εργασίας και η ετήσια μεταβολή του Δ ́ τριμήνου για την ίδια περίοδο.

Αύξηση 5,5% του μισθολογικού κόστους το δ' τρίμηνο

Πάμε τώρα σε μερικά στοιχεία που βρήκαμε ενθαρρυντικά, αν και επανηλλημένως έχουμε σχολιάσει πως χρειάζονται μεγαλύτερες αυξήσεις.

Σε ανοδική τροχιά συνέχισε το δ' τρίμηνο του 2023 ο δείκτης μισθολογικού κόστους (εκτός από τον Πρωτογενή Τομέα και τις Δραστηριότητες των Νοικοκυριών), όπως έδειξαν τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα η Ελληνική Στατιστική Αρχή. 

Ειδικότερα, ο δείκτης μισθολογικού κόστους του δ' τριμήνου 2023, χωρίς καμία διόρθωση (εποχική ή διόρθωση ως προς τον αριθμό των εργασίμων ημερών), παρουσίασε αύξηση 5,5% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη της περυσινής περιόδου, έναντι αύξησης 7,0% κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 προς το 2021. 

Αύξηση 5,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό δείκτη σημείωσε και ο Δείκτης του δ' τριμήνου 2023, με εποχική διόρθωση αλλά χωρίς διόρθωση ως προς τον αριθμό των εργασίμων ημερών, έναντι αύξησης 6,8% κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 προς το 2021.

Τέλος, ο δείκτης μισθολογικού κόστους του δ΄ τριμήνου 2023, με διόρθωση ως προς τον αριθμό των εργασίμων ημερών αλλά χωρίς εποχική διόρθωση, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δ' τριμήνου 2022, παρουσιάζει αύξηση κατά 6,0% έναντι αύξησης 6,4% κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 προς το 2021.

Διεθνής αγορά εργασίας

Μια που πιάσαμε την αγορά εργασίας πάμε και ένα ενδιαφέρον ζήτημα από τις διεθνείς εξελίξεις, με το πρόβλημα των κενών θέσεων να είναι διεθνές, ένα πρόβλημα που γίνεται όλο και πιο σοβαρό μετά την πανδημία. Με 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίες κενές και τις μισές επιχειρήσεις της χώρας σε αδυναμία να βρουν εξειδικευμένο προσωπικό, η Γερμανία διερευνά την τετραήμερη εργασία ως —παράδοξη— πιθανή λύση στην σοβαρή έλλειψη εργατικού δυναμικού.

Στην πρωτοβουλία της μη κερδοσκοπικής εταιρίας «4 Day Week Global» (4DWG) και της εταιρίας συμβούλων διοίκησης «Intraprenör» συμμετέχουν 45 επιχειρήσεις και εκτιμάται ότι στο πρόγραμμα – «πιλότος» θα συμμετάσχουν συνολικά 600 επιχειρήσεις. Την επιστημονική επίβλεψη και αξιολόγηση της διάρκειας έξι μηνών δοκιμής έχει το Πανεπιστήμιο του Μούνστερ.

Η «4DWG», η οποία έχει ήδη δρομολογήσει ανάλογα προγράμματα σε άλλες χώρες, εκτιμά ότι ο περιορισμός των ημερών εργασίας με τη διατήρηση των αποδοχών στο ίδιο επίπεδο θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγικότητας για τους εργοδότες και σε καλύτερη διαβίωση των εργαζομένων, κάτι που αναμένεται να προσελκύσει περισσότερους υποψήφιους, οι οποίοι είτε δεν μπορούν είτε δεν επιθυμούν να εργάζονται πέντε ημέρες την εβδομάδα.

Σύμφωνα με τους συντονιστές του προγράμματος στην Γερμανία, όπου εφαρμόζονται πολύ πιο εξελιγμένες τεχνικές ανάλυσης δεδομένων σε σχέση με παλαιότερες αντίστοιχες δοκιμές σε άλλες αγορές, θα προκύψει τελικά μια πιο σαφής εικόνα για το εγχείρημα, αν και υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με το εάν θα ήταν εφικτή μια μετάβαση του συνόλου των εργαζομένων σε καθεστώς τετραήμερης εργασίας.

Τις προηγούμενες δεκαετίες δοκιμάστηκαν κατά καιρούς διάφορα μοντέλα, με στόχο να απαντήσουν στην ανάγκη των εργαζομένων να συνδυάσουν την εργασία τους με καλύτερη ποιότητα ζωής.

Τα οφέλη

Το ενδιαφέρον για την τετραήμερη εργασία εκτοξεύθηκε ιδιαίτερα στις αρχές της δεκαετίας του ’70, με το συνηθέστερο μοντέλο να προβλέπει 10 ώρες εργασίας την ημέρα για τέσσερις ημέρες την εβδομάδα. Στα συμπεράσματα εκείνης της εποχής αναφέρεται ότι αρχικά οι εργαζόμενοι είχαν καλύτερη διάθεση, ωστόσο πολύ σύντομα το εργασιακό στρες επιδεινώθηκε, λόγω της εντατικοποίησης της εργασίας. Σήμερα, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (ΙLO), ο μέσος όρος των ωρών εργασίας παγκοσμίως φθάνει τις 44 ώρες την εβδομάδα.

Υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με το εάν θα ήταν εφικτή μια μετάβαση του συνόλου των εργαζομένων στο καθεστώς

«Η υπόθεση στην οποία στηριζόμαστε σε αυτό το πρόγραμμα είναι ότι οι μειωμένες ώρες εργασίας θα δώσουν στους εργαζόμενους περισσότερο χρόνο ανάκαμψης και, επομένως, μεγαλύτερη παραγωγικότητα», δήλωσε η Γιούλια Μπάκμαν από το πανεπιστήμιο του Μύνστερ στην παρουσίαση του εγχειρήματος. «Είναι κάπως παράδοξο. Αν ρωτήσει κανείς τους πολιτικούς, θα πουν ότι όλοι πρέπει να δουλεύουν περισσότερες ώρες, όχι λιγότερες. Μια τετραήμερη εβδομάδα όμως αποτελεί ένα ισχυρό πλεονέκτημα προκειμένου να καταστούν ελκυστικότεροι συγκεκριμένοι κλάδοι της οικονομίας για τους κατάλληλους εργαζόμενους. Αυτό είναι και ο βασικός στόχος των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα», εξηγεί ο Κάρστεν Μάιερ, συνιδρυτής της «Intraprenör» και εκτιμά ότι το τετραήμερο μοντέλο θα είχε θετική επίπτωση στην ψυχολογική και σωματική ευεξία των εργαζομένων, θα περιόριζε τις ημέρες απουσίας λόγω ασθένειας, καθώς οι άνθρωποι θα είχαν περισσότερες ευκαιρίες για άσκηση και υγιεινή ζωή, ενώ, στην περίπτωση των ανδρών, θα αυξάνονταν οι πιθανότητες να εμπλακούν περισσότερο στην ανατροφή των παιδιών τους, επιτρέποντας έτσι σε περισσότερες γυναίκες να επιστρέψουν πλήρως στην αγορά εργασίας.

«Το μοντέλο που εξετάζουμε είναι το 100-80-100, δηλαδή 100% αποδοχές για 80% εργασία και 100% παραγωγικότητα», εξηγεί. Επιπλέον, επισημαίνει ότι το 90% των εταιριών που έχουν κατά καιρούς συμμετάσχει σε ανάλογο πρόγραμμα ανά τον κόσμο, έχουν παραμείνει σε κάποιου είδους μοντέλο μειωμένου χρόνου εργασίας και έχουν να αναφέρουν κατά μέσο όρο 25% αύξηση της παραγωγικότητας.

Πρόσφατα ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ υπολόγισε σε 2 εκατομμύρια τις κενές θέσεις εργασίας στην Γερμανία και σε 90 δισεκατομμύρια τις απώλειες για την γερμανική οικονομία το 2023 μόνο από αυτό. Προέβλεψε μάλιστα ότι έως το 2035, εάν δεν αλλάξει κάτι, οι θέσεις θα μπορούσαν να έχουν αυξηθεί σε 5 εκατομμύρια. Σύμφωνα επιπλέον με τα στοιχεία της ασφαλιστικής εταιρίας DAK, την περσινή χρονιά οι εργαζόμενοι πήραν κατά μέσο όρο 20 ημέρες ασθένειας, επιβαρύνοντας την οικονομία κατά 26 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ελκυστικό το μοντέλο για τις τράπεζες

Σε πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Forsa, το 71% των ερωτηθέντων θα ήθελε να έχει την επιλογή για εβδομάδα τεσσάρων ημερών, ενώ το 77% δήλωσε ότι θα συμφωνούσε με ένα σχετικό κυβερνητικό σχέδιο. Την ίδια άποψη εκφράζουν επίσης δύο στους τρεις εργαζόμενους. Σε αντίστοιχη έρευνα του Ινστιτούτου «Χανς Μπέκλερ», τα ποσοστά υπερβαίνουν το 80%.

Το μοντέλο φαίνεται ότι είναι ήδη ιδιαίτερα ελκυστικό για τις τράπεζες. Όπως αναφέρει η Handelsblatt, η Volksbank στο Καϊζεσλάουτερν το εφαρμόζει από το καλοκαίρι του 2022, με εβδομάδα 34,5 αντί 39 ωρών και ίδιο μισθό και έχει καταφέρει να θεωρείται καλύτερος εργοδότης για τους υποψήφιους εργαζόμενους στον τραπεζικό τομέα. Τις Παρασκευές οι πελάτες μπορούν να εξυπηρετηθούν μόνο τηλεφωνικώς ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, καθώς τα καταστήματα της τράπεζας παραμένουν κλειστά. Ανάλογο μοντέλο εφαρμόζουν η Volksbank στο Νόις του Ντίσελντορφ και η Sparda Bank στο Βερολίνο. Η Reiffeisen επιτρέπει επίσης στους υπαλλήλους της να επιλέξουν αν θα εργάζονται πέντε ημέρες ή τέσσερις, με αντίστοιχη μείωση των ημερών διακοπών, προκειμένου να παραμένει ανοιχτή και τις Παρασκευές.

Από την άλλη πλευρά, όπως δηλώνει στην Deutsche Welle ο οικονομολόγος του Γερμανικού Ινστιτούτου Έρευνας Εργασίας (ΙΑΒ), η εβδομάδα των τεσσάρων ημερών θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση των εργοδοτών, εάν δεν συνοδεύεται από αύξηση της παραγωγικότητας, ενώ, όπως εκτιμά, το μοντέλο δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους τομείς. «Αν το εφαρμόζαμε παντού με τον ίδιο τρόπο, στο τέλος θα ζημιώναμε την παραγωγικότητα», προειδοποιεί. Σε ανάλογο πνεύμα, ο πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) Μαρσέλ Φράτσερ, θεωρεί ότι η εισαγωγή της τετραήμερης εργασίας θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα μόνο εάν σήμαινε και περιορισμό των αποδοχών.

Τα πρώτα συμπεράσματα από το πρόγραμμα αναμένεται να είναι διαθέσιμα το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους.

Ελληνική υπεροχή και κάτω από τη θάλασσα

Όπως τώρα σχολίαζε ο Βηματοδότης, πρώτα ήταν τα αόρατα υποβρύχια τύπου Παπανικολής που έκαναν την διαφορά στο Αιγαίο. Ήταν αυτά που, όσο κι αν προσπαθούσαν δεν μπορούσαν να τα εντοπίσουν οι Τούρκοι κατά την κρίση του OruC Reis. Κι ας ένα από αυτά βρισκόταν συνεχώς πολύ κοντά από το τουρκικό ερευνητικό πλοίο, έτοιμο να επέμβει εάν χρειαζόταν.

Την ώρα που η Τουρκία άρχισε από τη Γερμανία να προμηθεύεται τα ίδια υποβρύχια, κατέφθαναν στο Πολεμικό Ναυτικό με τα γιγαντιαία μεταγωγικά C-17 σε απευθείας πτήση από τις ΗΠΑ (και συναρμολογήθηκαν αμέσως) τα επονομαζόμενα στην στρατιωτική ορολογία «φονιάδες» των υποβρυχίων, δηλαδή τα εξελιγμένα ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα Romeo με τρομακτική δύναμη πυρός κάτω και στην επιφάνεια της θάλασσας και με ισχυρά ραντάρ και σόναρ.

Και μόλις προχθές έγινε γνωστό ότι καταφθάνουν από την Γερμανία στο Αρχηγείο του Στόλου και οι υπερσύγχρονες τορπίλες για τα υποβρύχια Παπανικολής (ΥΒ214), τύπου seahate mod4. Τι το ιδιαίτερο έχουν αυτές οι τορπίλες και γιατί θεωρούνται ξεχωριστές; Αναπτύσσουν ταχύτητα 50 κόμβων και έχουν μέγιστη εμβέλεια 50 χιλιόμετρα. Έχουν ακόμα γόμωση 260 κιλά.

Συνολικά το Πολεμικό Ναυτικό πρόκειται να παραλάβει 44 τορπίλες, που του δίνουν τρομερές δυνατότητες αναβάθμισης των αόρατων υποβρυχίων και με τα νέα υποβρύχια drones που ήδη σχεδιάστηκαν κι ετοιμάζονται για κατασκευή, παρέχουν στο Πολεμικό μας Ναυτικό πλήρη υπεροχή και κάτω από τη θάλασσα.