"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 19/06/23

Αγορά εργασίας

Θα ξεκινήσουμε με μερικά ενδιαφέρον στατιστικά, σε μια ομολογουμένως νέα εποχή (παγκοσμίως) για την αγορά εργασίας, με μεγάλες ιδιαιτερότητες μετά τα όσα έχουνε συμβεί τα τελευταία χρόνια, την πανδημία και εσχάτως την κρίση πληθωρισμού (φυσικά στη χώρα μας σημασία έχει παίξει και η δεκαετής, σκληρή, κρίση).

Είναι λοιπόν εντυπωσιακά τα νούμερα αναφορικά με τις κενές θέσεις εργασίας, την ώρα που η ανεργία μειώνεται αλλά παραμένει ακόμα σε υψηλά επίπεδα του 11,2%, ταυτόχρονα.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αύξηση 83,7% σημείωσε ο αριθμός των κενών θέσεων εργασίας, στο σύνολο της οικονομίας εκτός από τον πρωτογενή τομέα και τις δραστηριότητες των νοικοκυριών, το α’ τρίμηνο φέτος σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο 2022 (30.497 θέσεις και 16.603 θέσεις αντίστοιχα). Είναι ο μεγαλύτερος αριθμός κενών θέσεων που έχει καταγραφεί από το 2011. Οι κενές θέσεις εργασίας αντικατοπτρίζουν αυτό που συνεχώς ακούμε  όλο και πιο έντονα τον τελευταίο καιρό από τις επιχειρήσεις πως δεν μπορούν να βρουν εργαζόμενους.

Το φαινόμενο των κενών θέσεων εργασίας δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό, αλλά στην  Ελλάδα οφείλεται, εν μέρει, σε ένα χαρακτηριστικό που είναι πολύ έντονο στην εγχώρια αγορά εργασίας: Την απόσταση που χωρίζει τις δεξιότητες που διαθέτει το εργατικό δυναμικό, από τις δεξιότητες που ζητά η αγορά εργασίας.

Το πρόβλημα αυτό είναι εντονότερο στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το πρόβλημα αυτό θα πρέπει, άλλωστε, να αποτελέσει και στόχο για την επόμενη κυβέρνηση, η οποία θα πρέπει να μειώσει την ψαλίδα αυτή μέσω προγραμμάτων κατάρτισης.

Περισσότερα από 1,2 δισ. ευρώ έχουν προγραμματιστεί  να διατεθούν για την κατάρτιση και την απασχόληση 700.000 εργαζομένων και ανέργων στη χώρα μας μέσω κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης τα αμέσως επόμενα χρόνια έως το 2025.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΕΒΕΑ αναφορικά με την ευκολία εύρεσης προσωπικού με τις κατάλληλες δεξιότητες, μόλις το 3% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι βρήκε με ευκολία τις δεξιότητες που αναζητούσε, το 31,3% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι η αναζήτηση δεν ήταν εύκολη, αλλά τελικά κατάφερε να καλύψει τις ανάγκες του, ενώ το 17,2% των επιχειρήσεων που ρωτήθηκαν ανέφερε ότι ο βαθμός δυσκολίας είναι τόσο μεγάλος, που δεν προβλέπει ότι θα μπορέσει να καλύψει σωστά τις ανάγκες του. Μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας προσέλκυσης προσωπικού με τις δεξιότητες που θεωρούν κατάλληλες για τις κενές τους θέσεις φαίνεται να αντιμετωπίζουν οι μικρότερες επιχειρήσεις, με τζίρο κάτω από 250.000 ευρώ, καθώς το 41,2% εξ αυτών προβλέπει ότι δεν θα μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του σε εργατικό δυναμικό.

Ένας δεύτερος πολύ σημαντικός παράγοντας για τον οποίο οι επιχειρήσεις δεν βρίσκουν εργαζόμενους και οι κενές θέσεις εργασίας όλο και  αυξάνονται, συνδέεται άμεσα και με το επίπεδο των απολαβών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης  και κατά την προεκλογική περίοδο ουκ ολίγες φορές έχει απαντήσει στις επιχειρήσεις που δεν βρίσκουν εργαζόμενους πως θα πρέπει να αυξήσουν τους μισθούς που δίνουν. Πολλοί άλλωστε είναι οι άνεργοι που προτιμούν να μην δουλεύουν και να λαμβάνουν ένα επίδομα ανεργίας από το να δουλεύουν και να παίρνουν ένα μισθό που πάλι δεν τους ικανοποιεί. Μισό εκατομμύριο από τους άνεργους είναι εγγεγραμμένοι πάνω από 12 μήνες. 

Μία  άλλη πολύ μεγάλη πρόκληση και για την επόμενη κυβέρνηση είναι και η ενεργοποίηση αυτών των εργαζομένων, ώστε να μπουν στην αγορά εργασίας. Πάντως, το ύψος του μισθού και οι οικονομικές παροχές συνιστούν τον νούμερο ένα παράγοντα με βάση τον οποίο οι Έλληνες εργαζόμενοι επιλέγουν εργοδότη, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Randstad. Όπως επιβεβαιώνεται από τα αποτελέσματα της έρευνας Employer Brand της Randstad, ο μισθός και οι παροχές καθιστούν τον σημαντικότερο παράγοντα για την επιλογή εργοδότη για το 2023.

Ισοζύγιο

Έχοντας αρκετές φορές αναφερθεί από αυτήν την στήλη στο πρόβλημα του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και γενικά στο πρόβλημα των δίδυμων ελλειμμάτων, η αντιμετώπιση των οποίων ήτανε το διακύβευμα της ελληνικής κρίσης. Αρκετά ενδιαφέρον βρήκαμε το άρθρο του  Γιάννη Αγουρίδη στον Οικονομικό Ταχυδρόμο:

Ισοζύγιο: Γιατί αποτελεί κίνδυνο για την ελληνική οικονομία

Δεκατρία χρόνια μετά το ξέσπασμα της μεγάλης οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, ως αποτέλεσμα των τεράστιων «δίδυμων ελλειμμάτων» -σε προϋπολογισμό και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών – που είχαν εκτιναχθεί σε διψήφια ποσοστά του ΑΕΠ, προβληματισμό δημιουργεί το (εκ νέου) υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου.

Όπως προκύπτει, μεγάλο «αγκάθι» αποτελεί το μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας, κάτι το οποίο επισημαίνεται από ολένα και περισσότερους θεσμικούς φορείς και αναλυτές. Κι αυτό καθότι ενδέχεται να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στην ελληνική οικονομία, ιδίως σε ένα περιβάλλον χαμηλότερης ανάπτυξης. Το έλλειμμα ισοζυγίου πληρωμών από 2,9% του ΑΕΠ το 2018 και 1,5% του ΑΕΠ το 2019, σκαρφάλωσε στο 6,8% το 2021 και εκτοξεύθηκε στο 10% περίπου το 2022 (κοντά στα 20 δις. ευρώ). Αξίζει να σημειωθεί πως εν μέρει αυτή η εκτόξευση οφειλόταν στις αυξημένες τιμές των καυσίμων και στην ταχεία ανάκτηση των απωλειών του ΑΕΠ λόγω πανδημίας.

Επισημάνσεις

Όπως έχει επισημάνει κατ’ επανάληψη ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ένα έλλειμμα του ισοζυγίου «που διατηρείται πάνω από 4% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα έρχεται σε σύγκρουση με τον έλεγχο των μακροοικονομικών ανισορροπιών της Ευρωπαϊκής Ενωσης», κάτι που συμμερίζεται και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Άλλωστε, υπενθυμίζεται ότι και οι τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες που μπήκαν σε μνημόνιο πέραν της Ελλάδας (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρος και Ισπανία) αντιμετώπιζαν αυτό το ζήτημα. 

Όπως υπενθύμισε και πρόσφατα  για την ελληνική κρίση του 2010, μιλώντας στο in.gr:  «Ξεκινήσαμε πολύ χαμηλά, ξεκινήσαμε από δίδυμα ελλείμματα, δηλαδή έλλειμμα του κρατικού τομέα και έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της τάξης του 15% του ΑΕΠ, το οποίο μας έφερε στην κρίση. Μην ξεχνάτε, είμαστε η μόνη χώρα που είχαμε δίδυμα ελλείμματα τότε, δηλαδή και έλλειμμα του δημόσιου τομέα και έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Οι άλλες χώρες που μπήκαν στα μνημόνια, μπήκαν μόνο με το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ή με τα προβλήματα στον τραπεζικό τομέα. Εμάς ήταν καθαρά πρόβλημα του Δημοσίου και πρόβλημα ανταγωνιστικότητας».

Τι δείχνει το έλλειμμα

Τα δεδομένα του 2022 δείχνουν αφενός τη μεγάλη εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από τις εισαγωγές, ακόμα και για την εξαγωγική δραστηριότητα λόγω της εισαγωγής των απαραίτητων πρώτων υλών και αφετέρου το πρόβλημα του χαμηλού επιπέδου της προστιθέμενης αξίας της ελληνικής παραγωγής, όπως υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές. Αλλά όχι μόνο αυτό. Καταδεικνύει και την υστέρηση της εθνικής αποταμίευσης συγκριτικά με τις επενδύσεις. Ουσιαστικά, οι αποταμιεύσεις δεν αρκούν για να χρηματοδοτηθούν οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται, λόγω της υψηλότερης κατανάλωσης. με αυτόν τον τρόπο γίνεται αναγκαίος ο δανεισμός, προκειμένου να υπάρξουν επενδύσεις, κάτι το οποίο δημιουργεί προβλήματα μακροπρόθεσμα. 

Αξίζει δε να επισημανθεί ότι τον κίνδυνο που εμπεριέχει η διεύρυνση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, είχε επισημάνει και η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνέχεια των συμπερασμάτων των εκθέσεων που δημοσιεύτηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Υπενθυμίζεται πως στην έκθεση, η Κομισιόν επισημαίνει ότι παρότι η κορύφωση του ελλείμματος για το 2022 οφείλεται στην αύξηση των τιμών της ενέργειας των τροφίμων και των πρώτων υλών που είχαμε το 2022, το ελληνικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, παρότι θα αποκλιμακωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 9,7% το 2022, στο 7,3% για φέτος και στο 6,4% το 2024, θα παραμείνει από τα υψηλότερα εντός της ΕΕ! Σύμφωνα με τη Eurobank, το έλλειμμα θα υποχωρήσει από το 9,6% του ΑΕΠ (είναι διαφορετικός ο τρόπος υπολογισμού σε σχέση με την Κομισιόν) στο 7% του ΑΕΠ φέτος, ενώ η Εθνική Τράπεζα σε πρόσφατη ανάλυσή της προέβλεψε έλλειμμα φέτος 6,5% του ΑΕΠ και στη συνέχεια, μετά το 2024, περαιτέρω υποχώρησή του στο 4% του ΑΕΠ.

Το πρόβλημα και η έκθεση σε κρίσεις

Το πρόβλημα ενός υψηλού ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών είναι ότι φανερώνει ότι η χώρα είναι απολύτως εξαρτημένη από εισαγωγές και άρα, ως οικονομία, είναι εκτεθειμένη όχι μόνο σε μεγάλο εξωτερικό χρέος, αλλά και σε διεθνείς κρίσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη ενεργειακή κρίση, κατά την οποία η Ελλάδα πλήρωσε βαρύτερο τίμημα από άλλες χώρες. Ένας από τους λόγους ήταν η ελλειμματική εκμετάλλευση των εγχώριων πόρων για την παραγωγή ηελκτρικής ενέργειας, αλλά και η εξάρτηση από το πετρέλαιο.

Το μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αφορά κυρίως το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών (δηλαδή τις εισαγωγές μείον τις εξαγωγές αγαθών), που έφτασε το 2022 στο ιλιγγιώδες ποσό των 39,06 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 19,5% του ΑΕΠ, με πρωταγωνιστή την άνοδο των τιμών των καυσίμων.

Η δε αναλογία της αξίας εισαγωγών-εξαγωγών είναι επίσης ενδεικτική της κατάστασης. Το 2022 το σύνολο των εισαγωγών αγαθών ήταν 92,5 δισ. ευρώ, ενώ το σύνολο των εξαγωγών 53,5 δισ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της ΤτΕ, το πρώτο τρίμηνο του 2023, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 3,1 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 3,9 δισ. ευρώ, παραμένοντας σε υψηλό επίπεδο.

Τουρισμός: «Το πάρτι δεν θα γίνει»

Νομίζουμε πως επί της ουσίας είναι η πρώτη φορά που θα έχουμε αρνητική είδηση για τον ελληνικό τουρισμό. Ήδη είχαμε εκφράσει προσφάτως τον προβληματισμό μας για την πορεία του τουρισμού στους ακριβούς προορισμούς, κυρίως Μύκονο, Σαντορίνη και πως θα πρέπει λίγο ως χώρα και οι επαγγελματίες του κλάδου να προσέξουμε το ζήτημα της ακρίβειας στις παρεχόμενες υπηρεσίες, αφού πραγματικά νιώθουμε πως η κατάσταση έχει ξεφύγει από τα όρια των φυσιολογικών ανατιμήσεων και έχει πάει στα όρια της κερδοσκοπίας, κάτι το οποίο είναι σίγουρο πως θα κάνει ζημιά, επηρεάζοντας το brand name του προϊόντος (Ελληνικός Τουρισμός) και για τα επόμενα χρόνια.

Ενδιαφέροντα λοιπόν ήτανε τα όσα έγραψε σε άρθρο του στον Οικονομικό Ταχυδρόμο ο Λάμπρος Καραγεώργος. Συγκεκριμένα:

Τουρισμός: «Το πάρτι δεν θα γίνει» 

«Το πάρτι που περιμέναμε δεν θα γίνει» είναι η φράση που περιγράφει καλύτερα την κατάσταση που επικρατεί αυτή την στιγμή στην ελληνική τουριστική αγορά.

Μετά από ένα πολύ ικανοποιητικό  πρώτο τρίμηνο στις κρατήσεις που καλλιέργησε προσδοκίες για μία πολύ δυνατή χρονιά  και νέα ρεκόρ, η συνέχεια ήταν μάλλον πιο υποτονική. Το αποτέλεσμα είναι να αρχίζουν να διατυπώνονται οι πρώτες απαισιόδοξες εκτιμήσεις όσον αφορά την επίτευξη του στόχου των νέων ρεκόρ σε αφίξεις και έσοδα. Οι υψηλές τιμές, τα ακριβότερα τουριστικά πακέτα, οι πληθωριστικές πιέσεις, το ενεργειακό κόστος, η μείωση της όρεξης για ταξίδια, και ο ανταγωνισμός από γειτονικές χώρες όπως η Τουρκία, θεωρούνται αιτίες αυτής της αλλαγής πλεύσης του τουριστικού ρεύματος.

Ο πιο αδύναμος κρίκος

Μέχρι στιγμής ο πιο «αδύναμος κρίκος» του ελληνικού τουρισμού όσον αφορά τις αφίξεις είναι κυρίως η Μύκονος που εμφανίζει μείωση κατά 24,3% στις αεροπορικές αφίξεις το πρώτο πεντάμηνο του έτους σε σύγκριση με το 2019 και μείωση 20,4% σε σχέση με το 2022.

Στη Μύκονο είχαμε τον Μάϊο πρόβλημα ζήτησης όπως το ίδιο καταγράφεται και για τον Ιούνιο αναφέρεις τον ot.gr στέλεχος μεγάλης εταιρείας διαχείρισης ξενοδοχείων. Το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό και αφορά τόσο τις πολύ υψηλές τιμές όσο και τη κακή δημοσιότητα  των τελευταίων μηνών με τους ελέγχους στις παράνομες κατασκευές κ.λ.π.

Γενικότερα σε πολλούς προορισμούς καταγράφεται μια χαλαρότητα και, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, στην Κρήτη αυτήν τη στιγμή  οι πληρότητες για το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου είναι στο 60% χωρίς να σημαίνει ότι οι φθινοπωρινοί μήνες είναι πολύ καλύτεροι.

Αισιοδοξία για το τέλος της μέρας

Οι περισσότεροι, όμως, βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο και θεωρούν ότι το κλείσιμο του έτους θα είναι έστω και οριακά καλύτερο από το 2019, τη χρονιά ρεκόρ των 32 εκατ. αφίξεων και των 18,3 δις. ευρώ τουριστικών εισπράξεων.

Οι αφίξεις

Συνολικά πάντως τα περιφερειακά αεροδρόμια που ελέγχονται από την Fraport κατέγραψαν στο πρώτο πεντάμηνο του έτους, άνοδο των διεθνών αφίξεων κατά 15,6% σε σχέση με το 2022 και 7,6% σε σύγκριση με το 2019.

Αντίστοιχα στο αεροδρόμιο της Αθήνας το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους καταγράφηκε άνοδος των αφίξεων κατά 4,9% σε σύγκριση με το 2019 και 45,1% σε σχέση με το 2022.

Η αύξηση της ζήτησης αποτυπώνεται και στην στρατηγική της Aegean, το θερινό πρόγραμμα δρομολογίων της οποίας, είναι φέτος το μεγαλύτερο στην ιστορία της. Συγκεκριμένα, η AEGEAN, το 2023, θα επιχειρεί με 76 αεροπλάνα και θα προσφέρει συνολικά 18 εκατ. θέσεις. Οι 11 εκατ. από αυτές είναι θέσεις εξωτερικού, 2 εκατ. περισσότερες συγκριτικά με το 2022 και 800 χιλιάδες περισσότερες από το 2019.

Επιπλέον και η Sky Express καταγράφει αύξηση 175%  στις προσφερόμενες θέσεις από / προς το «Ελ. Βενιζέλος» -συγκριτικά με την αντίστοιχη θερινή περίοδο του 2019 και σημειώνει τη θερινή περίοδο του 2023 αύξηση 22% στους εκτιμώμενους επιβάτες στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών -από 1.910.000 τη θερινή περίοδο του 2022 σε 2.330.000 την αντίστοιχη περίοδο του 2023.

Δύο ταχύτητες

Η χώρα έχει ζήτηση αλλά πάντα υπάρχουν δυο ταχύτητες, λέει από την πλευρά της η Κωνσταντίνα Σβύνου πρόεδρος του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων της Κω. Κάποιες περιοχές πάνε καλύτερα κάποιες λιγότερο καλά. Πιο αισιόδοξη από κάποιους συναδέλφους της εκτιμά ότι τα «νούμερα» του 2019 θα καλυφθούν και θα ξεπερασθούν αλλά «δεν μπορούμε να μιλήσουμε με απόλυτη αβεβαιότητα».

Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων Δυτικής Κρήτης, της FedHatta και του ΣΕΕΝ κ. Αντώνης Γελασάκης, διευθύνων σύμβουλος του Gelasakis Group, εκτιμά από την πλευρά του ότι «αυτό που περιμέναμε δεν ήρθε». Ούτε ο Μάιος ήταν τόσο δυναμικός όσο έδειχναν οι προηγούμενοι μήνες, ούτε ο Ιούνιος ενώ και οι επόμενοι μήνες δεν έχουν μια ιδιαίτερη δυναμική. Είναι μια καλή χρονιά αλλά όχι αυτό που αναμέναμε.

Η μέση ταξιδιωτική δαπάνη

Η κα Σβύνου καταγράφει μια «γκρίνια» και από τους υπόλοιπους κλάδους που εμπλέκονται στον τουρισμό (εστίαση, κ.λπ.) και συμφωνεί με την εκτίμηση τους ότι ο ταξιδιώτης φέτος ξοδεύει από πέρυσι. Αυτί θα αποτυπωθεί και στη μέση ταξιδιωτική δαπάνη από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία αναμένεται να είναι μικρότερη από άλλες χρονιές καθώς ο ταξιδιώτης δαπανά ΄λιγότερα χρήματα στον προορισμό λέει η κα. Σβυνου.

Ο κ. Γελασάκης που δραστηριοποιείται επιχειρηματικά τόσο στον ξενοδοχειακό τομέα όσο και στην αγορά ενοικίασής αυτοκινήτων αλλά στην τουριστικών γραφείων, διαπιστώνει και ο ίδιος ότι η αγοραστική δύναμη του μέσου τουρίστα έχει μειωθεί και ξοδεύει πολύ λιγότερα σε σχέση με άλλες χρονιές. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η ζήτηση στα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα δεν είναι ισχυρή με αποτέλεσμα οι τιμές να είναι χαμηλότερες από πέρυσι.

Οι τιμές

Την ίδια στιγμή είναι σε εξέλιξη μία συζήτηση για το πιο τμήμα της τουριστικής βιομηχανίας ενοχοποιείται περισσότερο για την έκρηξη του κόστους του τουριστικού πακέτου.

Οι εκπρόσωποι των αεροπορικών εταιρειών δείχνουν τους ξενοδόχους και αυτοί με την σειρά τους θεωρούν ότι οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων έχουν  αυξηθεί υπέρμετρα. Πάντως και οι δυο πλευρές έχουν τα «δίκια τους». Οι αεροπορικές εταιρείες επικαλούνται τα υψηλά κόστη καυσίμων και τα ξενοδοχεία, την αύξηση του ενεργειακού κόστους, του κόστους τροφίμων και το μισθολογικό. Και οι δυο αν και δεν τον ομολογούν εύκολα αξιοποιούν βέβαια και τον νόμο της προσφοράς και ζήτησης.

Ξενοδοχειακός παράγων εκτιμά ότι το μέσο τουριστικό πακέτο έχει αυξηθεί σχεδόν 50% καθώς 35% αυξήθηκαν οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων και 15% των ξενοδοχείων.

Όσον αφορά τις τιμές των ξενοδοχείων η κα Σβύνου θεωρεί ότι η «αναταραχή» που προκλήθηκε από το αυξημένο ενεργειακό κόστος, τις πληθωριστικές πιέσεις αλλά και την άνοδο της ζήτησης δεν έχει ακόμη καταλαγιάσει  και δεν έχουν βρεθεί οι νέες ισορροπίες. Για την κα Σβύνου η μέση αύξηση των τιμών στα ξενοδοχεία σύμφωνα με έρευνα του ΙΤΕΠ ήταν της τάξεως του 10,7% η οποία όμως δεν είναι ικανή να καλύψει τα αυξημένα κόστη λειτουργίας (αύξηση μισθών, ενεργειακού κόστους και τροφίμων).

Ο κ. Γελασάκης εκτιμά ότι οι τιμές στα ξενοδοχεία στην Κρήτη που υπάρχει και μεγάλος ανταγωνισμός, δεν είναι υψηλές, χωρίς να αρνείται ότι υπάρχουν και μεμονωμένες ακραίες περιπτώσεις.

Οι τιμές θα πρέπει να  έχουν ένα ταβάνι εκτιμά ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου Νίκος Χαλκιαδάκης, οποίος κατακρίνει κάποιες ακραίες καταστάσεις. Το ταβάνι αυτό θα πρέπει να το λάβουμε υπόψη εμείς στην Κρήτη που δουλεύουμε με τον μέσο ευρωπαίο τουρίστα προσθέτει.

Πάντως η κα Σβύνου θεωρεί ότι ακόμη το ελληνικό ξενοδοχειακό προϊόν είναι υποτιμημένο.

Υπενθυμίζεται ότι η  Υπουργός Τουρισμού Ιωάννα Δρέττα σε πρόσφατη συνέντευξη της στον ot.gr αναφέρθηκε και στο θέμα των τιμών και τόνισε ότι όλοι εμπλεκόμενοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν «πως η επιτυχία δεν είναι ευκαιριακή και πως η ανατίμηση προϊόντων και υπηρεσιών είναι σε ευθεία αναλογία με τη βελτίωση της ποιότητάς τους, αλλά και της ποιότητας των προορισμών και των υποδομών τους που υποδέχονται τις τεράστιες ροές. Ο αδυσώπητος διεθνής ανταγωνισμός δε θα μας συγχωρήσει τον παραμικρό εφησυχασμό».

Οι πληγές του AirBnb και της έλλειψης προσωπικού

Ένα μεγάλο μέρος πάντως των αφίξεων δεν βρίσκει τ δρόμο για τα ξενοδοχεία αλλά κατευθύνεται στα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου AirBnb. Η κατάσταση έχει φτάσει  στο απροχώρητο σχολιάζει ξενοδόχος της Κρήτης και φέρνει ένα εντυπωσιακό παράδειγμα. Περίπου 50 υπάλληλοι ενός ξενοδοχείου διαθέτουν παράλληλα καταλύματα AirBnb. Στην Κρήτη τα καταλύματα αυτού του τύπου έχουν αυξηθεί σημαντικά λέει ο κ. Γελασάκης και προσθέτει ότι αυτό που αναζητείται είναι να λειτουργούν ισόνομα και ισότιμα με τα ξενοδοχεία για να μην αναπτύσσεται αθέμιτος ανταγωνισμός, όπως συμβαίνει τώρα.

Όσον αφορά τις ελλείψεις σε  προσωπικό και πως αντιμετωπίζεται σε συνάρτηση και με το μισθολογικό κόστος, τώρα πλέον δεν υπάρχει καμία διαπραγμάτευση αναφέρει άλλος ξενοδόχος στον ot.gr. Ο εργαζόμενος προτείνει την αμοιβή και ο ξενοδόχος την αποδέχεται η όχι.

Τέλος και ανεξάρτητα πως θα κλείσει η χρονιά, ιδιαίτερη αξία έχει αυτό που τόνισε η Υπουργός Τουρισμού Ιωάννα Δρέττα στην συνέντευξη της στον ot.gr πως «οι μεγάλες προκλήσεις της χώρας είναι η διαχείριση των προορισμών και κυρίως εκείνων που έχουν αυξημένες ροές τουριστών, η σχέση ποιότητας και τιμής των υπηρεσιών, η εύρεση προσωπικού για πολλές διαφορετικές θέσεις, η διαχείριση του αυξημένου κόστους για τις επιχειρήσεις και τελικά το να φύγουν ικανοποιημένοι οι περίπου 30 εκ. τουρίστες που έρχονται στη χώρα μας με μία πολύ μεγάλη προσδοκία».

Δεν ασχολείται κανένας

Στα των επερχόμενων εκλογών τώρα. Θα σας πούμε αύριο τις τελικές μας προβλέψεις, αν και επί της ουσίας ήδη το έχουμε κάνει αυτό. Αυτό που μας έχει εντυπωσιάσει από τις πρώτες εκλογές και συνεχίζεται είναι πως με αυτές δεν ασχολείται σχεδόν κανείς. Ακούς ελάχιστες συζητήσεις, με μικρή πόλωση, σε ένα σκηνικό που καμία σχέση δεν έχει με τα όσα είχαμε συνηθίσει τα προηγούμενα χρόνια. Όπως χαρακτηριστικά έχουμε γράψει είναι ίσως οι πιο ήσυχες εκλογές της μεταπολίτευσης, κάτι το οποίο προσωπικά χαρακτηρίζουμε πρόοδο της χώρας. Επί της ουσίας επιτέλους γίνεται στη χώρα μας αυτό που γίνεται σε όλη την Ευρώπη, που στις προεκλογικές περιόδους υπάρχει πολιτισμός, σχεδόν κανένας δεν καταλαβαίνει πως υπάρχουνε εκλογές. Και αυτό αρμόζει στις αναπτυγμένες χώρες.

Άδεια περίπτερα

Σε σχέση με τα παραπάνω το πιο χαρακτηριστικό είναι πως τα κεντρικά πολιτικά περίπτερα των κομμάτων στις μεγάλες πλατείες της Αθήνας είναι πραγματικά άδεια. Όταν λέμε άδεια …… είναι τόσο άδεια που περνώντας από αυτά καθημερινά, σχεδόν γελάμε με την εικόνα, να υπάρχουνε 1,2 3 το πολύ πρόσωπα και αυτά οι εκπρόσωποι των κομμάτων. Επαναλαμβάνουμε μια εικόνα πολύ ευχάριστη, όχι γιατί είμαστε εναντίον των κομμάτων. Αλλά γιατί πολύ απλά στις πραγματικά αναπτυγμένες χώρες, οι εικόνες που βλέπαμε όλα τα προηγούμενα χρόνια δεν ταιριάζουνε. Ήτανε εικόνες που προσβάλλουν μια χώρα.