"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 20/06/22

Ούτε ως εφιάλτη δε θέλουμε να το φανταστούμε …

Θα ξεκινήσουμε την εβδομάδα με τη διεθνή ειδησεογραφία και χωρίς τίποτα πια να μπορεί να αποκλειστεί, θα λέγαμε πως τα όσα αναφέρει η Eurasia Group είναι ένα πραγματικά εφιαλτικό σενάριο, που ούτε θέλουμε να φανταστούμε. Ούτε θέλουμε να σκεφτόμαστε πως θα φτάσει η ευρωπαϊκή οικονομία σε τέτοιες καταστάσεις, με τεράστιες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία.

Η μείωση των ροών φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream  από τη Ρωσία προς τη Δυτική Ευρώπη τουλάχιστον κατά 60%, μπορεί να μην αποτελεί μια άμεση απειλή για τις ενεργειακές προμήθειες, λόγω της χαμηλής ζήτησης του καλοκαιριού, όμως ίσως να οδηγήσει ακόμα και στην επιβολή δελτίου στο φυσικό αέριο τον χειμώνα, προειδοποιεί η Eurasia Group. 

Για την ιστορία:

Τα στοιχεία της Γερμανίας δείχνουν ότι οι ροές φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 μειώθηκαν στις 671,4 γιγαβατώρες την ημέρα, δηλαδή στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν σημειωθεί, εάν εξαιρεθούν οι περίοδοι που ο αγωγός ήταν εντελώς κλειστός για εργασίες συντήρησης. Η Gazprom επιμένει ότι η μείωση οφείλεται σε τεχνικούς λόγους (λόγω των κυρώσεων, αναγκαία ανταλλακτικά καθυστερούν να φτάσουν), όμως η γερμανική κυβέρνηση την αποδίδει σε πολιτικά κίνητρα. 

Όπως σημειώνει η Eurasia Group, η μείωση των ροών επηρεάζει τις ενεργειακές εταιρείες στη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ιταλίας. Kαι αν και δεν αποτελεί άμεση απειλή για τον εφοδιασμό φυσικού αερίου της Ε.Ε., χάρη στη χαμηλή ζήτηση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η μείωση αυτή προκαλεί ανησυχία για την ασφάλεια των προμηθειών την επερχόμενη χειμερινή περίοδο θέρμανσης. 

Εάν οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου συνεχίσουν να είναι τόσο χαμηλές όσο τώρα ή εάν η Ρωσία κλείσει εντελώς τη στρόφιγγα του Nord Stream για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, η Ευρώπη μπορεί να μην είναι σε θέση να γεμίσει τις αποθήκες της εγκαίρως για την περίοδο θέρμανσης.

Αυτό θα ανέβαζε περαιτέρω τις τιμές του φυσικού αερίου, καθώς οι εταιρείες ενέργειας προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές προμήθειες, κυρίως LNG.

«Στη χειρότερη περίπτωση, θα απαιτούσε κάποια μορφή δελτίου στο φυσικό αέριο, ώστε να διατηρηθεί ο εφοδιασμός των βασικών βιομηχανιών και υπηρεσιών», τονίζει η Eurasia Group.

Η Ευρώπη χρησιμοποιεί τους μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού, όταν η ζήτηση και άρα και οι τιμές είναι χαμηλές, για να γεμίσει τις αποθήκες της πριν από το χειμώνα, όταν η κατανάλωση και οι τιμές είναι συνήθως υψηλές. Στη συνέχεια, οι εταιρείες κοινής ωφέλειας αντλούν φυσικό αέριο από τις αποθήκες και αγοράζουν επιπλέον ποσότητες στην spot αγορά μόνο όταν υπάρχει εξαιρετικά υψηλή ζήτηση, που δεν μπορεί να καλύφθεί από την εγχώρια προσφορά και τις εισαγωγές για τις οποίες υπάρχουν συμβόλαια. 

Σύμφωνα πάντα με την ανάλυση της Eurasia, φέτος, οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας της ΕΕ κατέβαλαν πρόσθετες προσπάθειες για να αναπληρώσουν τα αποθέματά τους, υπό τον φόβο ότι η Ρωσία θα κλείσει τις στρόφιγγες, ως αντίποινα στις κυρώσεις. Οι προσπάθειες αυτές έχουν πάει καλά μέχρι στιγμής, χάρη στο ρεκόρ των εισαγωγών LNG και τις συνεχιζόμενες ροές από τη Ρωσία. Η Eurasia σημειώνει ότι οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης της Ε.Ε. έχουν γεμίσει περίπου στο 50%. 

Ωστόσο, η μείωση των ροών του Nord Stream, η οποία έρχεται μόλις εβδομάδες πριν από μια προγραμματισμένη ετήσια διακοπή συντήρησης, επιβραδύνει σημαντικά τις προσπάθειες της Ε.Ε. για τη δημιουργία αποθεμάτων. 

Δεν είναι γνωστό εάν και πότε η Ρωσία θα επαναφέρει τις ροές σε κανονικά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας της Ε.Ε. πρέπει να συνεχίσουν να προετοιμάζονται για την πλήρη διακοπή των προμηθειών, μεγιστοποιώντας τις εισαγωγές από όλες τις άλλες πηγές. 

Εάν η αγορά LNG λειτουργήσει χωρίς σημαντικές διαταραχές το 2022, είναι πιθανό η Ε.Ε. να γλιτώσει την επιβολή δελτίου στο φυσικό αέριο τον χειμώνα, εκτιμά η Eurasia Group. 

Εάν, ωστόσο, υπάρξουν προβλήματα στις προμήθειες αερίου από άλλες πηγές, πλην της Ρωσίας, στην Ευρώπη, ενδέχεται να σημειωθούν ελλείψεις και να επιβληθούν από τις κυβερνήσεις μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης. 

Ανάλυση 2

Και συνεχίζοντας με το παραπάνω εφιαλτικό σενάριο του δελτίου παροχής αερίου, σχετικό δημοσίευμα υπήρχε στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας και στο Bloomberg, με σχετική ανάλυση για το ζήτημα, με παρόμοια στοιχεία ….

Η Ευρώπη κινδυνεύει να ξεμείνει από αποθέματα φυσικού αερίου στην κορύφωση της χειμερινής ζήτησης, εάν διακοπούν εντελώς οι αποστολές προμηθειών από τη Ρωσία μέσω του κρίσιμου αγωγού Nord Stream, σύμφωνα με την Wood Mackenzie.

Όπως μετέδωσε το Bloomberg, στη χειρότερη περίπτωση, κατά την οποία ο αγωγός Nord Stream που καταλήγει στη Γερμανία κλείσει εντελώς, η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να φτάσει τα επίπεδα αποθήκευσης που έχει ζητήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι την έναρξη της περιόδου θέρμανσης, τον Νοέμβριο.

Και η Γηραιά ήπειρος θα μπορούσε να ξεμείνει εντελώς από τα αποθέματα έως τον Ιανουάριο, δήλωσε μέσω email στο πρακτορείο ο Massimo Di Odoardo, αντιπρόεδρος έρευνας φυσικού αερίου και LNG της WoodMac.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, "ακόμη και με τη λήψη αντιμέτρων, ίσως καταστεί αναπόφευκτο να χρειαστεί κάποια διανομή με δελτίο".

Υπενθυμίζεται ότι σε μια κίνηση που αναστάτωσε τις αγορές ενέργειας και έφερε νέο ράλι τις τιμές, ο ρωσικός γίγαντας Gazprom PJSC περιόρισε τις τελευταίες δύο ημέρες τις προμήθειες φυσικού αερίου σε πελάτες της στην Ιταλία, την Γερμανία, την Γαλλία και την Αυστρία.

Οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν με καθημερινά άλματα της τάξεως του 20%, φτάνοντας από τα 80 ευρώ έως και τα 150.

Ο Ρώσος εξαγωγέας είπε ότι αναγκάστηκε να περιορίσει τη χωρητικότητα του Nord Stream μέσω Βαλτικής θάλασσας λόγω προβλημάτων με τη συντήρηση των στροβίλων που παράγει η Siemens. Η Γερμανία ωστόσο αμφισβήτησε τους ρωσικούς ισχυρισμούς, λέγοντας ότι οι περικοπές είχαν "πολιτικά κίνητρα" και στοχεύουν στη διαταραχή των αγορών.

Εάν οι μειωμένες ροές από τη Ρωσία διατηρηθούν για περισσότερο καιρό, ενδέχεται να εκτροχιάσουν την καλοκαιρινή προσπάθεια αναπλήρωσης των αποθεμάτων ακριβώς τη στιγμή που αυτά ανέκαμπταν, ενισχύοντας την αισιοδοξία ότι μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΕ για ελάχιστο επίπεδο πλήρωσης 80% πριν από την 1η Νοεμβρίου.

Σύμφωνα με τον Di Odoardo της WoodMac, μία πλήρης διακοπή των ροών του Nord Stream θα σήμαινε ότι τα επίπεδα αποθήκευσης της Ευρώπης θα ανέρχονται σε μόλις 59% την 1η Νοεμβρίου.

Εάν ο αγωγός συνεχίσει να λειτουργεί μόνο στο 40% της χωρητικότητάς του, τότε τα επίπεδα αποθήκευσης θα μπορούσαν να φτάσουν το 67% την ίδια περίοδο, με κίνδυνο εξάντλησής τους στο τέλος του χειμώνα, πρόσθεσε.

Από την άλλη, εάν ο αγωγός επιστρέψει σε πλήρη λειτουργία, τότε είναι εφικτό να έχουν γεμίσει οι χώροι αποθήκευσης έως και κατά 80% την 1η Νοεμβρίου, ακόμη και αν συνεχιστεί η παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας του Freeport LNG, ενός από τους σημαντικότερους κόμβους υγροποιημένου αερίου στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τον αναλυτή ενέργειας Patricio Alvarez του Bloomberg Intelligence, οι εισαγωγές LNG αποτελούν σημείο - κλειδί για την αναπλήρωση των μειωμένων ροών από τη Ρωσία.

Όπως επισημαίνει ο ίδιος ωστόσο, "παρόλα αυτά, η τεράστια αστάθεια των τιμών του φυσικού αερίου λόγω μείωσης του εφοδιασμού από τη Ρωσία και υποχώρησης της παγκόσμιας προσφοράς LNG, είναι πιθανό να οδηγήσει σε μεγαλύτερη χρήση από τα αποθέματα,  κάτι που θα ενέτεινε την εξάρτηση από τις καλοκαιρινές καιρικές συνθήκες".

Σημειώνεται ότι οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου σήμερα στο Άμστερνταμ κινούνται προς ώρας με μικρές διακυμάνσεις (-1%) με την τιμή του συμβολαίου παραδόσεως Ιουλίου στο εξαιρετικά υψηλό επίπεδο των 123 ευρώ η μεγαβατώρα.

Σε επίπεδο εβδομάδας άλλωστε, οι τιμές είναι αυξημένες κατά 50% περίπου.

Γενική κατάσταση & Αντιστροφή του Brain Drain

Αρκετές φορές έχουμε ειρωνευτεί την κατάσταση χώρα μας και κυρίως έχουμε ειρωνευτεί τη συζήτηση αυτή που υπάρχει, για αντιστροφή του Brain Drain, έχουμε γράψει χαρακτηριστικά πως το κύριο μέλημα θα είναι να αποφύγουμε να φύγουνε και άλλοι έλληνες στο εξωτερικό. Και να μην κοροϊδευόμαστε πως έχει αλλάξει τόσο συνταρακτικά η κατάσταση στη χώρα μας, που θα τρέξουνε όλοι πίσω. Μάλιστα, τα τελευταία 2 χρόνια, εμείς δεν ξέρουμε ούτε έναν να έχει γυρίσει στην Ελλάδα πίσω, αντιθέτως ακούμε συνέχεια για ανθρώπους που φεύγουνε, αν και σίγουρα με μικρότερους ρυθμούς από ότι τα πρώτα χρόνια της κρίσης.

Όσον αφορά λοιπόν τη γενική λοιπόν κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας, τα παρακάτω στοιχεία έχουνε το ενδιαφέρον τους:

Αύξηση ρεκόρ στις κενές θέσεις εργασίας κατέγραψε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) για το α’ τρίμηνο 2022. Ο αριθμός των κενών θέσεων εργασίας κατά το α' τρίμηνο 2022 παρουσίασε αύξηση κατά 148,4% σε σύγκριση με το α' τρίμηνο 2021 (16.603 και 6.685 αντίστοιχα), έναντι μείωσης 30,5% κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2021 με το 2020.

Η καταγραφή δεν περιλαμβάνει τον πρωτογενή τομέα και τις δραστηριότητες των νοικοκυριών.

Τα νέα στοιχεία σε συνδυασμό με τις πάνω από 50.000 κενές θέσεις εργασίας στον τουρισμό δίνουν μια διαφορετική εικόνα της ελληνικής αγοράς εργασίας η οποία πρέπει σε έναν βαθμό να εξηγηθεί.

5.000 παραιτήθηκαν μέσα σε 8 ημέρες

Ειδικά για τον τουρισμό, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τουρισμού - Επισιτισμού, Γιώργος Χότζογλου, αποκάλυψε ότι μέσα σε 8 ημέρες στις αρχές Ιουνίου, 5.000 εποχιακοί εργαζόμενοι υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους λόγω των κακών συνθηκών δουλειάς και διαμονής, των εξαντλητικών ωραρίων χωρίς ρεπό σε συνδυασμό με τις χαμηλές αμοιβές.

«Πολλοί εποχικοί εργαζόμενοι έφυγαν στο εξωτερικό όπου οι μισθοί είναι καλύτεροι και χιλιάδες άλλοι βρήκαν δουλειά σε άλλους κλάδους της οικονομίας σε δουλειές 12μηνης λειτουργίας», επισημαίνει ο κ. Χότζογλου. «Προσωπικά γνωρίζω πολλούς που δουλεύουν με 8μηνες συμβάσεις σε δήμους. Από σεφ έγιναν κηπουροί. Πολλοί έγιναν ντελιβεράδες, καθώς ο κλάδος έχει ανάπτυξη. Δεν μπορεί να αμείβονται με 700-800 ευρώ εξειδικευμένοι εργαζόμενοι με προϋπηρεσία και δύο-τρεις γλώσσες. Δουλεύουν εξοντωτικά ωράρια πάνω από 12 ώρες για 30 ημέρες χωρίς ρεπό. Ολο και περισσότεροι γυρίζουν την πλάτη στον τουρισμό, προτιμώντας να μοιράζουν φυλλάδια παρά να δουλεύουν σε ρυθμούς γαλέρας».

Ψυχρά αν το δει κανείς ….. θετική είδηση

Μπορεί τώρα ο Πούτιν να είπε πολλά και να τα έσουρε στη δύση, ωστόσο εμείς θα μείνουμε στην δήλωση: “Οι σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας "αργά ή γρήγορα" θα αποκατασταθούν - Η Μόσχα δεν αντιτίθεται στην ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ”. Η αλήθεια είναι πως μάλλον ψάχνουμε πράγματα για να γίνουμε αισιόδοξοι, με όλα να δείχνουνε πως ο πόλεμος μάλλον θα συνεχιστεί πάρα πολλά χρόνια. Προσωπικά πάντως αυτήν την αναφορά την κρατάμε και τη θεωρούμε μια θετική εξέλιξη!!

Ενδιαφέροντα νούμερα

Να κλείσουμε με μερικά στατιστικά από τη μείωση που έχει υποστεί ο εγχώριος τραπεζικός κλάδος από το ξέσπασμα της κρίσης και το 2010, με χαρακτηριστικό πως μέσα σε μερικά χρόνια, οι εργαζόμενοι μειώθηκαν κατά 51%, στους μόλις 31.000 από 63.500 το 2010. Όσον αφορά τον αριθμό των καταστημάτων, είναι πραγματικά εντυπωσιακό πως από τις 4.000, μέσα σε 12 χρόνια έχουνε μειωθεί στα μόλις 1.560 καταστήματα. Μάλιστα όπως φαίνεται στους παρακάτω πίνακες, συγκριτικά με την κατάσταση στην ευρωζώνη, η μείωση είναι πολύ μεγαλύτερη.