"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 20/11/23

Νοικοκυριά

Πάμε να ξεκινήσουμε με την τελευταία έκθεση της Intrum που περιγράφει την κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών …. Ειδικότερα, παγιδευμένοι στις… διαδικτυακές συνδρομές βρίσκονται οι Ελληνες καταναλωτές, καθώς η εγγραφή μέσω κινητού τηλεφώνου σε διάφορες υπηρεσίες, από πλατφόρμες τηλεοπτικού περιεχομένου έως πλατφόρμες video games, αλλά και marketplaces για αγορές αγαθών ή η παραγγελία φαγητού με το πάτημα ενός κουμπιού μπορεί να είναι εύκολη, στο τέλος του μήνα όμως έρχεται η… λυπητερή, με τον λογαριασμό ή την κάρτα που μπορεί να έχει δηλωθεί να αδειάζει απότομα και μάλλον επικίνδυνα.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων Intrum (όπως την παρουσίαση η Καθημερινή) για τις πληρωμές των καταναλωτών, το 67% των καταναλωτών στην Ελλάδα, ποσοστό που είναι το υψηλότερο μεταξύ των 20 ευρωπαϊκών χωρών που εξετάζονται, πλήττεται από το φαινόμενο του λεγόμενου «subscription creep», της δυσκολίας διαχείρισης από πλευράς οικονομικού κόστους των πολλών συνδρομών. Στη δεύτερη θέση μετά την Ελλάδα βρίσκεται η Ιρλανδία με το 62% των καταναλωτών να αντιμετωπίζει την «παγίδα των συνδρομών», και ακολουθούν η Φινλανδία (55%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (53%). Σχεδόν οι μισοί καταναλωτές στην Ευρώπη και δη το 45% δηλώνουν έκπληκτοι με το πόσο γρήγορα ξοδεύουν χρήματα, χωρίς να το καταλάβουν, μέσω των μηνιαίων συνδρομών ή μέσω των πληρωμών που κάνουν από το κινητό κατά τη χρήση διάφορων εφαρμογών

Την ίδια ώρα, αποδεικνύεται ότι αν και το μοντέλο πληρωμής Buy Now/pay Later (BNPL αγοράζω τώρα/πληρώνω αργότερα) αποκτά ολοένα και περισσότερους οπαδούς και στην Ελλάδα, καθώς στην ουσία διευκολύνει τις αγορές και κυρίως βοηθάει στο να μην αδειάσει το πορτοφόλι του καταναλωτή απότομα, μπορεί στο τέλος να αποδειχθεί για τους καταναλωτές πιο βαρύ και από το… τεφτέρι του δοσατζή. Σύμφωνα με την έκθεση της Intrum, το 35% των καταναλωτών στην Ευρώπη δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τις αγορές μέσω αυτού του μοντέλου, ώστε να γνωρίζει πόσα χρήματα πρέπει να πληρώσει ακόμη και πότε, με το ποσοστό αυτό να ανεβαίνει σε 55% στην Ελλάδα, το δεύτερο υψηλότερο μετά την Πορτογαλία (60%).

Η αλόγιστη χρήση συνδρομητικών υπηρεσιών, πληρωμών σε δόσεις σε συνδυασμό με ένα έντονα πληθωριστικό περιβάλλον, χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση των μισθών, οδηγεί σε δαπάνες που ξεπερνούν κατά πολύ το μηνιαίο εισόδημα. Σύμφωνα με την έκθεση της Intrum, σχεδόν 3 στους 10 καταναλωτές στην Ελλάδα δαπανούν περισσότερα από το μηνιαίο εισόδημά τους με τη μέση υπερβάλλουσα δαπάνη να υπολογίζεται σε 275 ευρώ. Από πού προέρχονται τα χρήματα αυτά; Από αποταμιεύσεις αλλά και από πιστωτικές κάρτες, ενώ δεν θα πρέπει να παραγνωριστεί και η κυκλοφορία «μαύρου» χρήματος στην αγορά. Το ποσοστό καταναλωτών που δαπανούν περισσότερα από το εισόδημά τους στην Ελλάδα είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη με τα πρωτεία να κατέχουν η Νορβηγία (33%) και η Ιρλανδία (32%). Ωστόσο και στις δύο αυτές χώρες το ποσό της υπερβάλλουσας δαπάνης είναι πολύ χαμηλότερο σε σύγκριση με το μέσο μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα, της τάξης του 15% στη Νορβηγία (284 ευρώ) και 11% στην Ιρλανδία (184 ευρώ).

Η υπερβάλλουσα δαπάνη σε επίπεδο Ευρώπης ανέρχεται σε 232 ευρώ, με το 49% των Ευρωπαίων να δηλώνει ότι μετά την πληρωμή των λογαριασμών τους μένουν πολύ λιγότερα χρήματα στην τσέπη σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, ενώ το 35% δηλώνει ότι έχει καθυστερήσει να πληρώσει εμπρόθεσμα τουλάχιστον έναν λογαριασμό τους τελευταίους 12 μήνες. Για να αντιληφθεί κάποιος το πρόβλημα που υπάρχει πλέον στην Ευρώπη, στο πλαίσιο αυτής της πληθωριστικής κρίσης διαρκείας, το προαναφερθέν ποσοστό (35%) είναι το υψηλότερο που καταγράφεται την τελευταία 5ετία. Μάλιστα ένας στους πέντε καταναλωτές στην Ευρώπη δηλώνει ότι δεν έχει καθόλου αποταμιεύσεις, ενώ το 17% έχει αποταμιεύσεις που αντιστοιχούν σε ποσό λιγότερο από το εισόδημα ενός μηνός. Με βάση τα παραπάνω, κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το ότι οι Ελληνες εμφανίζονται μεταξύ των πιο απαισιόδοξων σε ό,τι αφορά την οικονομική τους κατάσταση. Σύμφωνα με την έρευνα της Intrum, μόλις το 33% εκτιμά ότι η οικονομική του κατάσταση θα βελτιωθεί το επόμενο δωδεκάμηνο, ποσοστό που είναι το δεύτερο χαμηλότερο μεταξύ των 20 χωρών, με την Ιταλία και τη Γαλλία να βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις (32%). Οι πλέον αισιόδοξοι είναι οι Πορτογάλοι, καθώς το 54% θεωρεί ότι τα οικονομικά του θα βελτιωθούν στο επόμενο δωδεκάμηνο.

Δε ζητήθηκαν ποτέ οι ευθύνες

Τις τελευταίες ημέρες είχαμε τα placement των τραπεζών και αυτό που έχει και δικαιολογημένα σηκώσει συζήτηση είναι πως από τα 46δις ευρώ που έχει επενδύσει τα χρόνια της κρίσης το ΤΧΣ, οι υπαινισσόμενες ζημίες (implied losses) ανέρχονται σε 42 δισ. με 43 δισ. ή, εναλλακτικά, η υπαινισσόμενη απόδοση (implied return) κυμαίνεται μεταξύ -91,3% και -93,5%.

Έχοντας κατά καιρούς αναφερθεί στο ζήτημα. Κατά την άποψη μας, το πρόβλημα δεν είναι πως γίνονται τα placement στις τρέχουσες τιμές. Το πρόβλημα είναι τα όσα έγιναν τα χρόνια της κρίσης. Και κυρίως το μεγάλο πρόβλημα είναι τα όσα έγιναν το πρώτο εξάμηνο του 2015, λόγω Σύριζα, Τσίπρα, Βαρουφάκη, με τη χώρα να φτάνει στα Capital Controls, τις τράπεζες επί της ουσίας να χρεοκοπούνε ….. Και κάπως έτσι φτάσαμε στο πλήρες dilution των μετόχων, με το ελληνικό δημόσιο και όλους τους τότε μετόχους να χάνουνε τα χρήματα που είχανε βάλει στις πρώτες 2 ανακεφαλαιοποιήσεις.

Γεγονότα του 2015, που κατά την άποψη μας θα έπρεπε από τους τότε αυτουργούς να ζητηθούνε από την πολιτεία ποινικές ευθύνες….. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό αυτό. Αλλά όσο και αν ο κόσμος δε γνωρίζει αυτά τα ζητήματα και όσο και κοντή μνήμη γενικά να έχουμε. Χωρίς καμία υπερβολή στη χώρα έγινε εκείνη την περίοδο μια ιστορική ζημία …. Μια πρωτοφανή ζημία, μέσα σε μόλις μερικούς μήνες, με τον ελληνικό λαό να ζημιώνεται με αρκετά δις ευρώ….

Πινακάκι από το 2015

Επί του θέματος ….. Πολύ ενδιαφέρον είναι παρακάτω πινακάκι της Καθημερινής από το 2015… Έτσι για να ρίξουν όλοι μια ματιά για τι νούμερα μιλάμε …. Να τα θυμηθούνε οι κάπως παλαιότεροι. Και να θυμηθούνε οι νεότεροι, αν και σίγουρα δεν έχουνε περάσει τόσο πολλά χρόνια.

Σύριζα

Στα του Σύριζα τώρα και γενικά τα της πολιτικής. Την εκτίμηση πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι «ένα κόμμα σε αποσύνθεση, με συσπείρωση 53%» και ως εκ τούτου ήταν αναμενόμενη, σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στη δεύτερη θέση, έκανε στα Παραπολιτικά 90,1 ο διευθυντής Ερευνών της Opinion Poll, Ζαχαρίας Ζούπης. Επισήμανε δε ότι «ο Στέφανος Κασσελάκης κατρακυλάει στη δημοφιλία, είναι περίπου ίσα με τον Κυριάκο Βελόπουλο».

Ο ίδιος είπε πως ο ΣΥΡΙΖΑ «χάνει προς τρεις κατευθύνσεις: ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και αναποφάσιστους». «Αυτές είναι οι τρεις βασικές και σχεδόν ισόποσες απώλειες», τόνισε.

Ο Ζαχαρίδας Ζούπης κατέστησε σαφές ότι «το ΠΑΣΟΚ εισπράττει από αυτό. Πιστεύω ότι από τον Ιούνιο και μετά παρακολουθούμε την κατεδάφιση ενός κόμματος». Ξεκαθάρισε ότι η πτώση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αιτία της ανόδου του κόμματος της Χαριλάου Τρικούπη «και όχι κάποια στρατηγική του ΠΑΣΟΚ που πείθει ξαφνικά. Η πρόκληση για το ΠΑΣΟΚ είναι ανοιχτή ακόμα».

Σε σχέση με την εικόνα του επόμενου διαστήματος, είπε ότι θα υπάρξουν νέα δεδομένα. «Το νέο κόμμα του κ. Κόκκαλη, η πιθανή φυγή της ομάδας της Έφης Αχτσιόγλου είναι κάποια από αυτά, είμαστε σε μία φάση εντατικοποίησης των πολιτικών διεργασιών, καθώς η πορεία προς τις ευρωεκλογές ευνοεί την πιο χαλαρή ψήφο. Στις μετρήσεις του επόμενου διαστήματος, αν δεν μπαίνουν γερά θεμέλια από τα κόμματα μπορούμε να δούμε και σκαμπανεβάσματα».

Ένα σημαντικό στατιστικό στοιχείο της δημοσκόπησης που επισημάνθηκε από τον Ζαχαρία Ζούπη, ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ότι «το 54% ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (του Ιουνίου) λέει ότι θα μπορούσαμε να ψηφίσουμε ένα κόμμα με καθαρό αριστερό προσανατολισμό που θα δημιουργούταν από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ». «Κάθε μέρα εμπεδώνεται ότι το κόμμα που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να προχωρήσει έτσι», τόνισε.

ΗΠΑ – Ισραήλ

Να κλείσουμε με τον πόλεμο στη Γάζα ….. Η δική μας άποψη από την αρχή ήτανε πως η όλη ιστορία θα κρατήσει αρκετό καιρό, ωστόσο δε βλέπουμε τον κίνδυνο διάχυσης του πολέμου, αφού κανείς (ΗΠΑ, Αραβικής χώρες - Ιράν) δε θέλει να συμβεί αυτό. Βλέποντας λοιπόν και την τελευταία στάση των ΗΠΑ, η άποψη μας ενισχύεται …. Ναι μεν ο πόλεμος στη Γάζα θα κρατήσει αρκετό καιρό, έτσι και αλλιώς είναι μια πολύπαθη ζώνη. Αλλά μέχρι εκεί και τίποτα περισσότερο….

Αναφορικά τώρα με τις σχέσεις ΗΠΑ – Ισραήλ, χαρακτηριστικά ήτανε τα όσα αναφέρονταν σε σχετικό δημοσίευμα:

Όσο τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης και ξένοι αναλυτές προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν την επόμενη ημέρα του πολέμου και όσο οι πιέσεις και οι εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας για αναστολή των εχθροπραξιών στη Λωρίδα της Γάζας πληθαίνουν τόσο, κάποιοι επιλέγουν να διατηρούν το βλέμμα τους στραμμένο στη διπλωματική σκακιέρα και κυρίως στη στάση του πιο στενού συμμάχου του Ισραήλ, εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η Ουάσιγκτον είναι εκείνη η οποία από την πρώτη στιγμή στάθηκε στο πλευρό του Ισραήλ με τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, να καταδικάζει αμέσως και κατηγορηματικά την επίθεση της Χαμάς κάνοντας λόγο «για την πιο θανατηφόρα ημέρα για τους Εβραίους μετά το Ολοκαύτωμα», να στηρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του και να ενισχύει την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή με στόχο την αποτροπή επιθετικών κινήσεων από το Ιράν και τους «δορυφόρους» του.

Το μοντέλο όμως συμπεριφοράς των Ηνωμένων Πολιτειών από τις 7 Οκτωβρίου μέχρι σήμερα φαίνεται να αλλάζει πίσω από τις κλειστές πόρτες με αναλυτές να σημειώνουν ότι ασκούνται πιέσεις από την Ουάσιγκτον για αλλαγή... τακτικής.

Μπορεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να δήλωσε εκ νέου ότι η Χαμάς διαπράττει εγκλήματα πολέμου καθώς, όπως υπογράμμισε, διαθέτει στρατιωτικές υποδομές κάτω από «ένα νοσοκομείο» και μπορεί να προσέθεσε ότι είναι βέβαιος για το «γεγονός» επικαλούμενος στοιχεία των αμερικανικών υπηρεσιών Πληροφοριών ωστόσο, δήλωσε ότι το Ισραήλ έχει ευθύνη να είναι όσο πιο προσεκτικό γίνεται όταν πλήττει στόχους.

«Τους το είπαμε. Συζητήσαμε ότι είναι ανάγκη να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί» ήταν τα ακριβή λόγια του Αμερικανού προέδρου υπονοώντας ότι οι ΗΠΑ έχουν (συ)ζητήσει διαφορετική τακτική.

Είχαν άλλωστε προηγηθεί και οι δηλώσεις του εκπροσώπου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι, ο οποίος είχε υπογραμμίσει ότι «υπήρξαμε πάντα απολύτως ξεκάθαροι με τους Ισραηλινούς μας εταίρους σχετικά με τη σημασία να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες στις τάξεις των αμάχων. Υπήρξαμε επίσης πολύ σαφείς σχετικά με το γεγονός ότι πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή όταν μιλάμε για νοσοκομεία».

Την ίδια στιγμή, η Ουάσιγκτον δεν έχει δείξει καθόλου ευχαριστημένη με τα σχέδια του Ισραήλ για την επόμενη ημέρα στη Λωρίδα της Γάζας.

Ο Ισραηλινός πρόεδρος μιλώντας στους Financial Times τόνισε ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να αφήσει ένα κενό στη Γάζα προσθέτοντας ότι θα πρέπει να διατηρήσει εκεί μία ισχυρή παρουσία στο εγγύς μέλλον ώστε να αποτρέψει την επανεμφάνιση της Χαμάς. Έχουν προηγηθεί και οι σχετικές δηλώσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Ωστόσο, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού ο Τζο Μπάιντεν πριν από λίγες ώρες επαναλάμβανε ότι η κατοχή της Λωρίδα της Γάζας από το Ισραήλ θα ήταν μεγάλο λάθος.

«Το ξεκαθάρισα στο Ισραήλ» είπε υπογραμμίζοντας ότι δήλωσε στον πρωθυπουργό της χώρας Μπέντζαμιν Νετανιάχου ότι δεν πιστεύει πως ο πόλεμος θα τελειώσει, εάν δεν εφαρμοστεί η λύση των δύο κρατών.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη επαναλάβει πως είναι κατά του βίαιου εκτοπισμού των Παλαιστινίων από τη Γάζα. Έχουν επιπλέον ταχθεί κατά της μείωσης του εδάφους της και υπέρ της διακυβέρνησης της Γάζας και της Δυτικής Όχθης με ενιαίο τρόπο υπό την ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής συμπεριλαμβάνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τη λύση δύο κρατών και ξεκαθαρίζοντας ότι η Γάζα δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως «πλατφόρμα» για τρομοκρατία και βίαιες επιθέσεις.

Προκλήσεις και υπολογισμοί

H διπλωματική πρόκληση με την οποία ο Τζο Μπάιντεν είναι αντιμέτωπος είναι μεγάλη.  Οι ηγέτες των Αραβικών χωρών ζητούν άμεση βοήθεια προς τους αμάχους του υπό πολιορκία παλαιστινιακού θύλακα καθώς επίσης και άμεση, βιώσιμη κατάπαυση του πυρός ενώ, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ψήφισε υπέρ της υιοθέτησης σχεδίου ψηφίσματος το οποίο καλεί σε ανθρωπιστική παύση των συγκρούσεων στη Λωρίδα της Γάζας με τις ΗΠΑ να απέχουν και να μην ασκούν βέτο.

Ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει το Ισραήλ να νικήσει τη Χαμάς. Θέλει όμως να αποτρέψει και τους εχθρούς του Ισραήλ στην περιοχή ώστε να μην εμπλακούν στον πόλεμο.

Όσο η καταστροφή που σπέρνουν οι ισραηλινές επιχειρήσεις επεκτείνεται τόσο πιο δύσκολη είναι η αποστολή της Ουάσιγκτον καθώς παράλληλα ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος βρίσκεται πλέον σε προεκλογική περίοδο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες σε λιγότερο από έναν χρόνο θα έχουν εκλογές και το 68% των Αμερικανών πολιτών σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ρόιτερς επιθυμεί να υπάρξει κατάπαυση του πυρός με τις φωνές εντός των Δημοκρατικών να πυκνώνουν όσο ο πόλεμος συνεχίζει.

Οι πολιτικοί υπολογισμοί της Ουάσιγκτον είναι, επομένως, αναπόφευκτοι με τους αναλυτές να τονίζουν ότι ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος θα συνδεθεί με την έκβαση του πολέμου καθώς οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στη Μέση Ανατολή.