"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 21/02/23

Μπράβο

Θα ξεκινήσουμε λέγοντας ένα παραδοσιακό, μεγάλο μπράβο. Γιατί; Μα φυσικά για τις ενδείξεις πορείας του τουρισμού και τη φετινή δύσκολη χρονιά, δεδομένου του πληθωρισμού που δυσκολεύει τους πολίτες σε όλον τον κόσμο.

«Με το δεξί» λοιπόν μπήκε η χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία Ιανουαρίου της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), στο σύνολο των αεροδρομίων της χώρας καταγράφηκε αύξηση της επιβατικής κίνησης κατά 76,3% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι και +3,1% συγκριτικά με τον Ιανουάριο του 2019.

Είναι χαρακτηριστικό πως σε tweet της προηγούμενης εβδομάδας ο υπουργός Τουρισμού  ανέφερε ότι πρόκειται για τον καλύτερο Ιανουάριο όλων των εποχών!! σημειώνοντας ότι η αύξηση της επιβατικής κίνησης σε μια χρονιά πολλαπλών κρίσεων, και ειδικά τον Ιανουάριο, επιβεβαιώνει τη στρατηγική για τουρισμό 365 ημέρες το χρόνο. Και ασχέτως των όσων λέει ο αρμόδιος υπουργός. Το γεγονός και μόνο πως μιλάμε για τον καλύτερο Ιανουάριο όλων των εποχών τα λέει όλα, με προοπτικές εξαιρετικών αποδόσεων κατά τους επόμενους μήνες, στην καρδιά του καλοκαιριού.

Μπράβο (2)

Και συνεχίζοντας με συγκεκριμένα στοιχεία για τον τουρισμό. Αυξημένες είναι οι κρατήσεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο ενόψει των καλοκαιρινών διακοπών παρά την άνοδο που καταγράφεται στις τιμές.

Χαρακτηριστικά, η TUI AG, που είναι ο μεγαλύτερος ταξιδιωτικός πράκτορας παγκοσμίως σε πακέτα διακοπών, ανακοίνωσε ότι οι κρατήσεις για τα καλοκαίρι είναι αυξημένες κατά 20% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Οι κρατήσεις τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες παρουσιάζουν άνοδο 50% σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2022. Συνολικά οι κρατήσεις παραμένουν 10% πιο χαμηλά από το 2019, αλλά οι τιμές είναι από αρκετά έως πολύ αυξημένες, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας που παρουσίασε το Μπλούμπεργκ.

Σε ανακοίνωσή της η ίδια η TUI αναφέρει ότι η έναρξη της νέας χρονιάς έχει σημειώσει σημαντική αύξηση στη δυναμική των κρατήσεων, με τις αγορές της Βρετανίας και της Γερμανίας να ηγούνται στις κρατήσεις αυτές. «Τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες οι συνολικοί όγκοι ξεπέρασαν τα προ πανδημίας επίπεδα με υψηλότερες μέσες τιμές. Οι μέσες τιμές για τον χειμώνα 2022/23 είναι επί του παρόντος 8% υψηλότερες από πέρυσι. Σε σύγκριση με τον χειμώνα πριν από την πανδημία, οι τιμές είναι 29% υψηλότερες» αναφέρει επίσης η TUI.

Την ίδια ώρα και όπως έγραφαν και Τα Νέα, αεροπορικές εταιρείες πιο χαμηλού κόστους όπως οι EasyJet και Ryanair Holdings παρουσιάζουν αισιόδοξες προοπτικές για τη συνέχεια. Η εταιρεία που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο Heathrow δήλωσε ότι είχε την πιο πολυσύχναστη έναρξη του έτους από το 2020. Ομιλοι ξενοδοχείων όπως η Hilton Worldwide Holdings και η Marriott International ανακοίνωσαν πρόσφατα καλύτερα από τα αναμενόμενα κέρδη για το τέταρτο τρίμηνο. Επίσης οι κρατήσεις για βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις στην Ευρώπη μεταξύ Φεβρουαρίου και Ιουλίου είναι 24,4% πιο αυξημένες έναντι του 2022 και κατά 32,6% αυξημένες σε σύγκριση με το 2019, σύμφωνα με την AirDNA, αναφέρει επίσης το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο.

Το πρώτο τρίμηνο του 2023 πάνω 3,3 εκατ. άτομα ταξίδεψαν για διακοπές με την TUI το 1ο τρίμηνο του 2023, αριθμός που είναι αυξημένος κατά εκατομμύριο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, ανέφερε η ίδια η εταιρεία. Ο τουριστικός όμιλος έκανε έτσι ένα ισχυρό λειτουργικό ξεκίνημα για το νέο οικονομικό έτος καθώς αυτή την περίοδο τα έσοδα αυξήθηκαν σημαντικά και η συνήθης εποχική ζημιά που καταγράφηκε υποχώρησε σχεδόν στο μισό σε σύγκριση με άλλες χρονιές, όπως αναφέρεται σε χωριστή ανακοίνωση της εταιρείας. Σε περιβάλλον αγοράς με συνεχιζόμενες προκλήσεις, η TUI επωφελήθηκε από τη συνεχή προθυμία των ανθρώπων να ταξιδέψουν, έτσι ώστε σχεδόν όλοι οι επιχειρηματικοί τομείς συνέβαλαν στη βελτίωση των κερδών του ομίλου, αναφέρει η ίδια ανακοίνωση.

Ακρίβεια

Με την ακρίβεια (πληθωρισμό) να έχει δημιουργήσει μεγάλες δυσκολίες σε συντριπτικά μεγάλο μέρος του πληθωρισμού. Ενδιαφέρον ήτανε τα όσα έγραφε σε δημοσίευμα του το ΣΚ η Καθημερινή, έτσι για να καταλαβαίνουμε κάποια πράγματα.

Συγκεκριμένα ……. «Το κόστος της γυάλινης φιάλης είναι ακόμη και 100% πάνω σε σύγκριση με πέρυσι», δήλωσε χθες στο περιθώριο εκδήλωσης για το Σήμα Επισκέψιμων Ζυθοποιείων ο κ. Σοφοκλής Παναγιώτου, πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Ζυθοποιών και επικεφαλής της μικροζυθοποιίας Septem. «Οι εταιρείες σε αρκετές κατηγορίες ανακοινώνουν τις τιμές στις αρχές της χρονιάς. Εμείς δουλεύουμε με τον ίδιο τιμοκατάλογο από τις 15 Φεβρουαρίου 2022, οπότε δεν έχει ενσωματωθεί καμία από τις αυξήσεις στο κόστος που προέκυψαν μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022», πρόσθεσε.

'Σε αυτές τις φράσεις αποτυπώνονται στην πραγματικότητα δύο από τους πέντε βασικούς λόγους για τους οποίους ο πληθωρισμός στα είδη διατροφής και στα ποτά διατηρείται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, παρά την αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας και του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή. Χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε πληθωρισμό 7%, μονοψήφια δηλαδή μεταβολή του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή για τέταρτο συνεχή μήνα, όμως την ίδια ώρα η αύξηση του δείκτη τιμών στα τρόφιμα ήταν 15,4%, κάτι που σημαίνει ότι ο λεγόμενος «πληθωρισμός των τροφίμων» διατηρήθηκε σε διψήφιο ποσοστό για δέκατο συνεχή μήνα το τελευταίο δωδεκάμηνο και μάλιστα πάνω από το επίπεδο του 15% για τρίτο συνεχή μήνα.

Τι είπε στην πραγματικότητα ο κ. Παναγιώτου; Πρώτον, ότι οι τιμές στις πρώτες και κυρίως στις δεύτερες ύλες (όπως είναι τα υλικά συσκευασίας, είτε πρόκειται για γυαλί, είτε για πλαστικό, είτε για χαρτί) δεν έχουν υποχωρήσει και, δεύτερον, ότι υπάρχει μια χρονική υστέρηση στη μετακύλιση της αύξησης του κόστους παραγωγής στις τιμές καταναλωτή. Ενδεικτικό είναι ένα άλλο παράδειγμα: Στις τιμές παραγωγού στα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας δεν έχει ενσωματωθεί σχεδόν καμία από τις αυξήσεις στο κόστος παραγωγής που ξεκίνησαν από τα τέλη του 2021 και αναμένεται να ενσωματωθούν φέτος –σημειωτέον ότι το κόστος αυξήθηκε κατά 25%– για τον απλούστατο λόγο ότι ο κύκλος ανάπτυξης των ψαριών είναι 18 μήνες.

Και εάν νομίζετε ότι η χρονική υστέρηση στη μετακύλιση των ανατιμήσεων στις τιμές καταναλωτή ισχύει μόνο για τις μικρές επιχειρήσεις, κάνετε λάθος. Στην ίδια εκδήλωση ο Αλέξανδρος Δανιηλίδης, διευθύνων σύμβουλος της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, θυγατρικής του πολυεθνικού κολοσσού στην μπίρα, Heineken, αποκάλυψε ότι πέρυσι η εταιρεία προχώρησε σε ανατιμήσεις της τάξεως του 6% και φέτος σε μεγαλύτερες ανατιμήσεις της τάξεως του 9%. Να σημειωθεί, εξάλλου, ότι την Τρίτη η διοίκηση της Coca-Cola 3E προειδοποίησε για ανατιμήσεις το 2023 δεδομένου ότι εκτιμά πως το κόστος των πωληθένων ανά κιβώτιο θα αυξηθεί ανά κιβώτιο κατά 10%-13%. Σε ανατιμήσεις έχει προχωρήσει ήδη και η Mondelez (ιδιοκτήτρια πλέον της Chipita), με τη διοίκησή της να μη βλέπει ακόμη σημάδια αποκλιμάκωσης του κόστους, ενώ συνέχιση των ανατιμήσεων ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα και η Unilever, με τον οικονομικό διευθυντή της να επισημαίνει ότι οι ανατιμήσεις έχουν καλύψει μόνο το 75% της επιβάρυνσης του κόστους παραγωγής και ότι για να επανέλθουν στα προ πολέμου επίπεδα τα περιθώρια κέρδους, θα πρέπει οι ανατιμήσεις να υπερκαλύψουν τις αυξήσεις στο κόστος.

Ο τρίτος λόγος που διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα οι τιμές των τροφίμων είναι το μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς, γεγονός που διαχρονικά δεν ευνοεί τον ανταγωνισμό στις τιμές.

Υπάρχει όμως κι ένας ακόμη λόγος που επισημαίνεται από τους αναλυτές τής εν λόγω αγοράς που μίλησαν στην «Καθημερινή»: Η στροφή των καταναλωτών προς τις προσφορές, ακόμη και τις προσφορές του «καλαθιού του νοικοκυριού», οδηγούν τους προμηθευτές στην πρόβλεψη μεγαλύτερων περιθωρίων κέρδους, πάντα βεβαίως υπό τους περιορισμούς που θέτει η γνωστή ρύθμιση περί αισχροκέρδειας, προκαλώντας στην ουσία έναν φαύλο κύκλο ακρίβειας.

Με βάση τις εκτιμήσεις της αγοράς, αλλά όπως γίνεται αντιληπτό και από τα παραπάνω, ο πληθωρισμός των τροφίμων θα διατηρηθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα τουλάχιστον μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου. Ακόμη και αν καταγραφεί χαμηλότερος πληθωρισμός στα τρόφιμα από τον επόμενο μήνα, είναι πιθανό αυτό να οφείλεται περισσότερο στη λεγόμενη «επίδραση βάσης» (base effect), στο γεγονός δηλαδή ότι η σύγκριση θα γίνεται με περιόδους που ήδη είχαν σημειωθεί μεγάλες ανατιμήσεις, όπως ήταν η περίοδος από τον Μάρτιο του 2022 κι έπειτα.

Τιμές ναύλων Container

Κατά καιρούς ρίχνουμε ματιές στα συγκεκριμένα στατιστικά. Θυμίζοντας τα προβλήματα που είχανε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια στην τροφοδοτική αλυσίδα, με εκρηκτική άνοδο της τιμής των ναύλων των κοντέινερ. Είναι λοιπόν εντυπωσιακή η μείωση της τιμής των ναύλων κατά τους τελευταίους μήνες, με αποκλιμάκωση των τιμών στο χαμηλότερο σημείο από τον Αύγουστο του 2020, χαμηλότερα κατά 82% σε σχέση με το peak των τιμών το 2021, όταν εν μέσω πανδημίας έγιναν όσο έγιναν.

Σχέδια επόμενης τετραετίας

Τέλος, όπως σχολίαζε ο “Βηματοδότης”, είναι βασικός κανόνας στην πολιτική – και τον έχουν ακολουθήσει αρκετοί ηγέτες στη διεθνή σκηνή – ότι τα σκληρά νομοσχέδια, εκείνα δηλαδή που μπορούν να προκαλέσουν ρήξεις και να ανοίξουν έναν κύκλο δυναμικό αντιδράσεων, τα προωθείς στην πρώτη φάση μετά την εκλογική νίκη. Οταν ακόμη το πολιτικό εκκρεμές βρίσκεται ψηλά στη δική σου πλευρά.

Με αυτό το σκεπτικό, μαθαίνω ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης όχι μόνο προσχεδιάζει τα πρώτα βήματα μιας νέας κυβερνητικής θητείας, αλλά έχει δώσει και σαφείς εντολές στους πιο στενούς συνεργάτες του να ετοιμάσουν εγκαίρως τα σχετικά νομοσχέδια.

Οι πηγές μου λένε ότι το νέο κυβερνητικό πακέτο περιλαμβάνει δέκα νομοσχέδια που μπορούν να αλλάξουν πολλά τόσο στο θεσμικό πεδίο όσο στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Για τη νέα ατζέντα που θα «τρέξει» με τη συγκρότηση της νέας Βουλής και έως το τέλος του χρόνου έχουν ήδη πραγματοποιηθεί μυστικές – για ευνόητους λόγους – συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά μπορώ να σας αποκαλύψω ότι σε αυτό το νέο καλάθι των πρώτων νομοθετημάτων έχει ενταχθεί και η αλλαγή του εκλογικού νόμου για την Ευρωβουλή, η οποία θα βάζει τέλος στη σταυροδοσία των ευρωβουλευτών.

***

Το σχέδιο που είναι έτοιμο προβλέπει την επαναφορά της λίστας, αλλά όχι για το σύνολο της επικράτειας όπως εφαρμοζόταν στο παρελθόν. Αυτή τη φορά η λίστα των υποψήφιων ευρωβουλευτών θα συνδυαστεί με κατάτμηση της χώρας σε ευρύτερες εκλογικές περιφέρειες. Στο τραπέζι βρίσκεται ακόμη και σχέδιο για εκτεταμένη σύμπραξη φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα – εν ολίγοις, σχεδιάζεται μια νέα εποχή για τις ΣΔΙΤ. Σημειώνω ότι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει ανοίξει εκ νέου τη συζήτηση και για τη νομιμοποίηση της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, η οποία βέβαια περνά μέσα από μια συνταγματική αναθεώρηση. Το μήνυμα είναι ότι από το 2024, που θα μπορεί η Βουλή να ξεκινήσει μια αναθεωρητική διαδικασία, η τροποποίηση του επίμαχου άρθρου 16 αναμένεται να βρεθεί στην κορυφή της ατζέντας. Αυτό εκτιμάται πως θα είναι και το σημείο αιχμής στη Βουλή και στον δρόμο…