"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 21/04/22

Ενδιαφέρουσα έρευνα

Θα ξεκινήσουμε με μια αρκετά ενδιαφέρουσα έρευνα, για ένα ζήτημα που φυσικά συσχετίζεται με το γενικό πρόβλημα του δημογραφικού (κατά την άποψη μας ίσως το σοβαρότερο μακροπρόθεσμο πρόβλημα της χώρας). Η απειλή λοιπόν του brain drain συνεχίζει να ρίχνει βαριά την σκιά της πάνω από την ελληνική πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που ως φαίνεται δεν έχει καταφέρει ακόμη να αφήσει πίσω κάποια από τα «δεινά» του πρόσφατου παρελθόντος της κρίσης και των μνημονίων, όπως προκύπτει μέσα από τα ευρήματα της έρευνας «Τι Πιστεύουν Οι Έλληνες» που έδωσε στη δημοσιότητα προ ημερών η διαΝΕΟσις για το έτος 2022.

«…το 57,9% των Ελλήνων (και το 77,1% των νέων ηλικίας 17-24 και το 71,9% των 25-39) δηλώνουν ότι “θα μετανάστευαν στο εξωτερικό αν έβρισκαν δουλειά με καλύτερες αποδοχές και καλύτερες συνθήκες”. Το 38,1% του γενικού πληθυσμού, μάλιστα, επιλέγει την απάντηση “σίγουρα ναι”», όπως διαβάζουμε στην εν λόγω έρευνα.

«Ο όρος “brain drain” και η πραγματικότητα που περιγράφει, της φυγής εκατοντάδων χιλιάδων νέων Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό στα χρόνια της κρίσης, έγινε μέρος του καθημερινού λεξιλογίου της περασμένης δεκαετίας και ως φαινόμενο εξακολουθεί να προβληματίζει. Υπολογίζεται ότι περίπου μισό εκατομμύριο, Έλληνες, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, 25-44 ετών, μετανάστευσαν το διάστημα 2008-2017 (στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος). Από αυτούς οι μισοί ήταν μεταξύ 25-39 ετών, ποσοστό άνω του 90% ήταν πτυχιούχοι και μία στους τρεις ήταν γυναίκα», έγραφε η Μαρία Αθανασίου στο περιοδικό «Κ» της Καθημερινής τον Ιανουάριο του 2020.

Σχεδόν δυόμισι «πανδημικά» χρόνια μετά, εκείνες οι τάσεις φυγής δείχνουν να παραμένουν… σε «μνημονιακά» επίπεδα, με το 72% της ηλικιακής ομάδας των 25 έως 39 ετών να δηλώνει ότι «θα μετανάστευε στο εξωτερικό αν έβρισκε δουλειά με καλύτερες αποδοχές και καλύτερες συνθήκες».

Έκτοτε, έχουν βέβαια μεσολαβήσει μια (παγκόσμια) πανδημία και ένας πόλεμος (επί ευρωπαϊκού εδάφους), ενώ άλλοι – όχι πάρα πολλοί – από τους Έλληνες που είχαν «διαρρεύσει» τα προηγούμενα χρόνια στο εξωτερικό επέστρεψαν πίσω στην πατρίδα και άλλοι απαντούν «όχι ακόμη» όταν ερωτώνται εάν θα επιστρέψουν, θέτοντας έτσι εν αμφιβόλω εκείνο το πολυπόθητο brain gain για το οποίο μιλούσε ο ΣΕΒ πίσω στις αρχές του 2020.    

Όπως έγραφε σε σχετικό της άρθρο η Καθημερινή, η αναφορά σε «καλύτερες αποδοχές και καλύτερες συνθήκες εργασίας» καθιστά, βέβαια, πολύ πιο εύκολο ως απάντηση το «ναι» σε μια ερώτηση τύπου «θα μεταναστεύατε εάν βρίσκατε δουλειά;». Η προϋπόθεση των «καλύτερων αποδοχών και συνθηκών» δεν υποδηλώνει, με άλλα λόγια, μια ανάγκη φυγής με κάθε κόστος, αλλά πιο πολύ μια δυνητική επιλογή ή τάση φυγής εάν και εφόσον οι συνθήκες το «επιτρέψουν».

Αυτή η τάση φυγής προφανώς σχετίζεται και με άλλα στοιχεία τα οποία επίσης αποτυπώνονται στην πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις: Με εκείνο το 80% για παράδειγμα των ερωτηθέντων που απαντά πως «ισχύει λίγο» ή «δεν ισχύει καθόλου» όταν ερωτάται εάν στην Ελλάδα «αναγνωρίζονται και επιβραβεύονται οι άξιοι». Αλλά και με εκείνο το σχεδόν 85% που δηλώνει πως οι συνθήκες εργασίας του το τελευταίο διάστημα έχουν «μείνει ίδιες» (45,5%) ή «χειροτερέψει» (39,1%).  

«Οι οικονομολόγοι αναλύουν τις αποφάσεις μετανάστευσης κάνοντας διάκριση μεταξύ κινήτρων έλξης και ώθησης», εξηγεί, μιλώντας στο kathimerini.gr, ο Μάνος Ματσαγγάνης, επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ και καθηγητής δημόσιας οικονομικής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου.

«Το “εξωτερικό” δεν είναι αυτό που ήταν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, όταν χιλιάδες Έλληνες έφευγαν για την Αμερική, ή ακόμη και τη δεκαετία του ’60 όταν πήγαιναν στη Γερμανία», συνεχίζει ο κ. Ματσαγγάνης. «Τώρα έχουμε φτηνά αεροπορικά εισιτήρια, φτηνά τηλεφωνήματα και βιντεοκλήσεις – και στην Ευρώπη, ελεύθερες μετακινήσεις και πρόγραμμα Erasmus. Το “εξωτερικό” έχει έρθει πολύ πιο κοντά, και μοιάζει περισσότερο με το “εσωτερικό”. Επιπλέον, τα σημερινά Ελληνόπουλα μιλάνε καλύτερα αγγλικά (ίσως και άλλες ξένες γλώσσες), έχουν καλύτερα εφόδια, και στέκονται με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση δίπλα στους άλλους Ευρωπαίους.»

«Παρά τη γκρίνια της εγχώριας μιζέριας», όπως σημειώνει ο κ. Ματσαγγάνης, «οι νέοι μας διαισθάνονται τη μοναδικότητα της δυτικής Ευρώπης και έλκονται από αυτήν: ποια άλλη περιοχή του πλανήτη προσφέρει έναν τέτοιο συνδυασμό υψηλού βιοτικού επιπέδου, ατομικών ελευθεριών, και κοινωνικής συνοχής;»

Τα κίνητρα έλξης εξακολουθούν, λοιπόν, να είναι εκεί, στην Δύση, και να ασκούν έλξη παρά τον πόλεμο, την πανδημία και τις ουκ ολίγες κρίσεις των τελευταίων ετών (βλ. Brexit κ.ά.).

«Όσο για τα κίνητρα ώθησης», κι αυτά «δεν είναι δύσκολο να τα μαντέψει κανείς», όπως σημειώνει ο επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).

«Με εξαιρέσεις που μετριούνται στα δάχτυλα, οι επαγγελματικές προοπτικές των περισσότερων νέων στην Ελλάδα περιορίζονται σε δουλειές κακοπληρωμένες, αγχωτικές, χωρίς μέλλον. Αυτή η μεγάλη και διαχρονική παθογένεια του ελληνικού μοντέλου ανάπτυξης, αντί να διορθωθεί, έχει επιδεινωθεί και άλλο τα τελευταία χρόνια, καθώς η υψηλή ανεργία εκμηδένισε την διαπραγματευτική ισχύ των εργαζομένων, ενώ οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας έφεραν μεγαλύτερη ευελιξία (για τους εργοδότες) χωρίς να την συνοδεύουν με περισσότερη ασφάλεια (για τους εργαζομένους)», δηλώνει ο κ. Ματσαγγάνης, μιλώντας στο kathimerini.gr.

«Όσο για την πολυπόθητη – και πολυδιακηρυγμένη – αναβάθμιση του παραγωγικού μοντέλου, που θα φέρει τις καλύτερες θέσεις εργασίας που θα κρατήσουν τους νέους στη χώρα, την περιμένουμε με ανυπομονησία», συνεχίζει ο ίδιος.   

Με αφορμή…

Με αφορμή τα παραπάνω, να πούμε πως τις λίγες ημέρες της άδειας μας, είχε βγει και μια άλλη πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα της ΔιαΝΕΟσις. Στοιχεία μελετών για τον τρόπο που η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος απειλούν τον κόσμο είχε παρουσίασε η διευθύντρια ερευνών της ΔιαΝΕΟσις Φαίη Μακαντάση, επισημαίνοντας πως οι μελέτες της καταλήγουν σε πολιτικές προτάσεις. 

Όπως είπε, μελέτη της ΔιαΝΕΟσις για τις επιπτώσεις κλιματικής αλλαγής σε νευραλγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας και κοινωνικής δραστηριότητας έδειξε ότι μέχρι το 2050 θα υπάρχει αύξηση της θερμοκρασίας από 2 έως 3,4  βαθμούς Κελσίου στην ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ θα αυξηθούν οι μέρες με καύσωνα κατά 15 - 20 ετησίως. Επιπλέον, όπως προκύπτει από τις μελέτες, θα μειωθούν οι βροχοπτώσεις κατά 10-30%, θα αυξηθούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα και επίσης και η συχνότητα τους και η διάρκεια τους θα είναι εντονότερη.

«Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι 5,5 εκατομμύρια Έλληνες στις 25 μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας θα αντιμετωπίσουν επιβαρυμένες θερμικές συνθήκες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 1 βαθμό Κελσίου, αυτό θα έχει άμεσες επιπτώσεις στην ενέργεια: αύξηση της κατανάλωσης της για ψύξη 4,1%, αύξηση ρύπων κατά 8%, αύξηση της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα κατά 8%», σημείωσε η κυρία Μακαντάση, προσθέτοντας πως μέχρι το τέλος του αιώνα προβλέπεται να αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας από 8 εκατοστά έως 2 μέτρα.

«Αυτό πρέπει να μας βάλει σε σκέψεις, καθώς εκτός από την αλλοίωση του φυσικού τοπίου πρέπει να αναλογιστούμε ότι το ένα τρίτο των Ελλήνων ζει σε απόσταση 2 μέτρων από κάποια ακτή, ενώ το 90% των τουριστικών εγκαταστάσεων της χώρας θα έχει άμεση επίπτωση από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας», τόνισε.

Αναφερόμενη στη συμμετοχή της στην επιτροπή ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας είπε ότι «η επιτροπή αποτελεί ολιστικό πρόγραμμα ανασυγκρότησης της περιοχής» με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, των φορέων και της αυτοδιοίκησης.

Σε καμία περίπτωση δεν επιβεβαιώνονται αυτές οι φήμες…

Τώρα με την ενεργειακή κρίση να χτυπάει κόκκινο, με τους λογαριασμούς που έρχονται να έχουνε βυθίσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε απόγνωση. Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορούνε στην αγορά κάποιες φήμες πως σε έναν από τους ιδιωτικούς παρόχους υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, κάτι το οποίο θέτει σε κίνδυνο μέχρι και τη συνέχιση δραστηριότητας της εταιρείας. Ωστόσο όσο το ψάξαμε, σε καμία περίπτωση δεν επιβεβαιώνονται αυτές οι πληροφορίες. Όχι ότι δεν υπάρχει θέμα και κίνδυνος αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί τους επόμενους μήνες. Ωστόσο στην παρούσα φάση οι πάντες διαβεβαιώνουνε πως δεν υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα και πως οι συγκεκριμένες πληροφορίες δεν έχουνε καμία βάση με την πραγματικότητα.

Good!!

Πάμε τώρα σε μια πολύ θετική είδηση από την πανδημία. Μπορεί λοιπόν τα όσα συμβαίνουνε στην Κίνα να προβληματίζουνε, την ίδια ώρα όμως τα πράγματα στον δυτικό κόσμο πάμε εξαιρετικά, με τα πάντα να δείχνουνε πως οδηγούμαστε στο τέλος της πανδημίας, με τη μορφή που την ξέραμε.

Με βάση λοιπόν σχετικά δημοσιεύματα, τερματίζεται η υποχρεωτική χρήση της μάσκας στους εσωτερικούς χώρους, σε Ισραήλ και Ιταλία, όπως έγινε γνωστό σήμερα.

Συγκεκριμένα, το Ισραήλ ενημέρωσε σήμερα τους πολίτες του ότι μπορούν να σταματήσουν να φορούν μάσκες για την Covid-19 σε εσωτερικούς χώρους, στη δεύτερη τέτοια αναθεώρηση αφού το μέτρο ήρθη προσωρινά και στη συνέχεια επανήλθε σε ισχύ πέρυσι λόγω της αύξησης των κρουσμάτων.

Η κατάργηση της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας σε κλειστούς, δημόσιους χώρους θα τεθεί σε ισχύ το Σάββατο και υπόκειται στην έγκριση κοινοβουλευτικής επιτροπής, σύμφωνα με κυβερνητική ανακοίνωση.

Η χρήση μάσκας θα συνεχίσει να είναι υποχρεωτική σε χώρους με υψηλό κίνδυνο μόλυνσης, όπως τα αεροσκάφη, τα νοσοκομεία και τους οίκους ευγηρίας, σύμφωνα με την ανακοίνωση.

Οι Ισραηλινοί μπορούν να κυκλοφορούν χωρίς μάσκα στους εξωτερικούς χώρους από τον Απρίλιο του 2021. Τον περασμένο Ιούνιο, η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους καταργήθηκε για δύο εβδομάδες και το μέτρο επανήλθε σε ισχύ λόγω της έξαρσης του παραλλαγμένου στελέχους Δέλτα.

Ο αριθμός των ημερήσιων κρουσμάτων COVID-19 που καταγράφουν οι ισραηλινές υγειονομικές αρχές έχει μειωθεί σε περίπου 4.500 από πάνω από 15.000 στα τέλη Μαρτίου.

Ο αριθμός των σοβαρά νοσούντων ασθενών COVID-19 έχει επίσης μειωθεί και διαμορφώθηκε χθες στους 222 συγκριτικά με 296 στα τέλη Μαρτίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας.

Περίπου το 64% των 9,4 εκατ. κατοίκων του Ισραήλ θεωρείται εμβολιασμένο, σύμφωνα με το υπουργείο. Το Ισραήλ ξεκίνησε να χορηγεί μια τέταρτη δόση εμβολίου τον Ιανουάριο. Ο συνολικός αριθμός νεκρών λόγω της πανδημίας στο Ισραήλ ανέρχεται σε 10.647.

Ιταλία: Την πρωτομαγιά η άρση του μέτρου

Ο Ιταλός υφυπουργός υγείας Αντρέα Κόστα, σε δηλώσεις του στην δημόσια τηλεόραση της Rai, επιβεβαίωσε ότι από την Πρωτομαγιά θα σταματήσει να ισχύει η υποχρέωση χρήσης προστατευτικής μάσκας σε κλειστούς χώρους.

«Θεωρώ ότι το να περάσουμε από μια υποχρεωτική χρήση σε ένα ειδος σύστασης, είναι η σωστή επιλογή, διατηρώντας ίσως ακόμη την υποχρέωση σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς», τόνισε ο Κόστα. Εξήγησε ότι το μέτρο της υποχρεωτικής μάσκας μπορεί να παραμείνει σε ισχύ γενικότερα σε κλειστούς χώρους, όπου συνήθως υπάρχει πολυκοσμία.

«Θα πρέπει να συνεχίσουμε να εγγυόμαστε την ασφάλεια, διότι ο κορωνοϊός δυστυχώς κυκλοφορεί ακόμη», συμπλήρωσε ο Ιταλός υπουργός Υποδομών Ενρίκο Τζοβανίνι.

Έρχονται πάλι οι Αμερικανοί βουλευτές

Ολοκληρώνοντας τα σημερινά μας σχόλια και σύμφωνα με τα όσα έγραψε ο «Βηματοδότης» …. Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε λίγες ημέρες που έρχονται Αμερικανοί βουλευτές στην Ελλάδα. Η πρώτη ήταν όταν μέλη του Κογκρέσου επισκέφθηκαν την Σούδα και τους παρέθεσε γεύμα η Ντόρα Μπακογιάννη. Σήμερα έρχονται και πάλι μέλη του Κογκρέσου και θα συναντηθούν με τον Πρωθυπουργό, τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας και θα πάνε και στη Σούδα, την οποία οι Αμερικανοί την θεωρούν ως την κυριότερη βάση τους στη Μεσόγειο. Ανάμεσα στους Αμερικανούς θα είναι και ο Φράνκ Μπαλλόνε. Είναι ο βουλευτής που μαζί με άλλους είχαν συντάξει την έκθεση στο Κογκρέσο για τα τουρκικά F-16 και γιατί δεν πρέπει να πωληθούν στην Τουρκία.