"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 21/11/22

Πολύ σοβαρό θέμα

Σε μια εποχή ανόδου των επιτοκίων και ενός ακραίου πληθωρισμού αναφερόμαστε όλο και πιο συχνά στους κινδύνους που υπάρχουνε για την οικονομία. Σε ένα λοιπόν πολύ σοβαρό θέμα. Καμπανάκι για τη μεγάλη απειλή που αποτελεί πλέον ο πληθωρισμός για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις χτυπά σε έκθεσή της η Intrum η οποία προβλέπει ότι μέσα στους επόμενους 12 μήνες πολλοί ευρωπαίοι θα αναγκαστούν να αφήσουν απλήρωτους κάποιους λογαριασμούς!! Πλέον οι εκτιμήσεις λένε πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος προσδιορίζεται σε αθετήσεις πληρωμών καταναλωτών λόγω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος από τη μεγάλη άνοδο των τιμών, ενώ γίνεται πλέον λόγος και για πιθανή αύξηση των κόκκινων δανείων τραπεζών. Η προειδοποίηση από τη μεγάλη εταιρεία διαχείρισης χρεών έρχεται καθώς και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανησυχεί για τις εξελίξεις όπως αναφέρει σε δική της μελέτη.

Η Intrum στην ετήσια έκθεσή της για τις πληρωμές χρεών των καταναλωτών στην Ευρώπη κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο θέμα του υψηλού πληθωρισμού ο οποίος, όπως αναφέρει, έχει πλήξει καίρια τα οικονομικά των νοικοκυριών.

Πάντα με βάση την έρευνα της Intrum. H καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με τους τρεις στους δέκα καταναλωτές να δυσκολεύονται να καλύψουν πλέον τις υποχρεώσεις τους. Το ίδιο ποσοστό περιμένει ακόμη πως δεν θα μπορέσει να πληρώσει έναν ή περισσότερους λογαριασμούς εταιρειών κοινής ωφέλειας ή άλλα χρέη μέσα στο ερχόμενο έτος. Η εν λόγω δείχνει ότι περισσότερο από το 80% των καταναλωτών αυτών ανησυχεί ιδιαίτερα για τις τιμές της ενέργειας και αυτές των σούπερ μάρκετ.

Πολύ σοβαρό θέμα (2)

Συνεχίζοντας με την έρευνα της Intrum. Αρκετά ενδιαφέρουσα ήτανε η απάντηση που έδωσαν οι 24.000 ευρωπαίοι στο ερώτημα αν δεν είχατε επιλογή και δε μπορούσατε να πληρώσετε, ποιό λογαριασμό θα αφήνατε απλήρωτο. Και όπως σε μεγάλο βαθμό είναι λογικό, με 44% είπανε τις δαπάνες – οφειλές για αγορές …. Με το μόλις το 7% να λέει πως θα άφηναν απλήρωτες τις δαπάνες στέγασης, ενοίκιο – δόση δανείου.

Permacrisis

Σε ένα αρκετά διαφορετικό θέμα τώρα, πολύ ενδιαφέροντα ήτανε τα όσα έγραψε η δημοσιογράφος Θοδωρή Λέννα:

Η «μονιμοκρίση» (permacrisis) είναι ο όρος που επελέγη πρόσφατα από το λεξικό Κόλινς ως λέξη της χρονιάς. Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο Βρετανός ιστορικός Ανταμ Τουζ εγκαινίαζε τη νέα του στήλη στους Financial Times με τίτλο «Καλώς ήλθατε στoν κόσμο της πολυκρίσης». Επικαλούμενος τον πρώην υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ, Λάρι Σάμερς, ο οποίος έκανε πρόσφατα λόγο για την πιο σύνθετη αλληλουχία προκλήσεων τα τελευταία σαράντα χρόνια, ο Τουζ παραδέχεται ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν καταιγισμό κρίσεων, την οικονομική, την υγειονομική, τη γεωπολιτική και την ενεργειακή. Και όλα αυτά ενώ είναι σε εξέλιξη η πλέον μόνιμη απειλή για τον πλανήτη, η κλιματική αλλαγή. «Στην πολυκρίση, οι κραδασμοί είναι ξεχωριστοί αλλά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα το σύνολο να είναι πιο σαρωτικό από το άθροισμα των μερών του», γράφει.

Αν κοιτάξει κανείς στο παρελθόν θα βρει παρόμοιες ιστορικές περιόδους και αυτό πάντα είναι παρηγορητικό. Το καλοκαίρι του 2016, π.χ., μιλώντας στον ΣΕΒ στην Αθήνα, ο τέως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, απαριθμούσε τις εκφάνσεις της «πολυκρίσης»: «Από τις απειλές για την ασφάλεια στη γειτονιά μας και στις χώρες μας έως την προσφυγική κρίση και το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι προκλήσεις αυτές δεν ήρθαν απλώς την ίδια στιγμή. Τροφοδοτούν η μία την άλλη, δημιουργώντας την αίσθηση αμφιβολίας και αβεβαιότητας στο μυαλό των πολιτών». Αυτό που είναι διαφορετικό σήμερα είναι πως κάποτε οι κρίσεις κλιμακώνονταν «βαγκνερικά», όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Τουζ, κι εκτονώνονταν. Τώρα η μία διαχέεται μέσα στην άλλη και πολλαπλασιάζει την επόμενη, σε ένα παρατεταμένο Σάββατο που δεν λέει να ξημερώσει Κυριακή, όπως το περιγράφει ο Τζορτζ Στάινερ.

«Αν θεωρούσατε τα τελευταία χρόνια αγχωτικά και αποπροσανατολιστικά, αν η ζωή σας επλήγη αποφασιστικά, προσδεθείτε. Η σχοινοβασία χωρίς τέλος θα γίνει ακόμη πιο επικίνδυνη και αγωνιώδης», είναι η απαισιόδοξη κατακλείδα του άρθρου του Βρετανού ιστορικού. «Η δουλειά του διανοουμένου σε ένα σύνθετο κόσμο είναι να αποσαφηνίζει και δεν είναι ξεκάθαρο πως “πολυκρίση” σημαίνει κάτι παραπάνω από την ελληνική ετυμολογία του: έχουμε πολλά προβλήματα», ήταν η απάντηση του δημοσιογράφου του QZ Τιμ Φέρνχολτς στον Βρετανό ιστορικό.

Οσοι νέοι μπήκαν στην εφηβεία ή ενηλικιώθηκαν γύρω στο 2010 δεν έχουν ζήσει περίοδο «χωρίς πολλά προβλήματα». Η permacrisis είναι κανονικότητα για τους μιλένιαλ, οι οποίοι βλέπουν το βιοτικό επίπεδο και τον βαθμό ευτυχίας τους να περιορίζονται σημαντικά σε σχέση με την προηγούμενη γενιά.

Το τραύμα μιας ολόκληρης γενιάς ώθησε, το 2019, τη συγγραφέα Σώτη Τριανταφύλλου να υιοθετήσει τον αγγλοσαξονικό όρο «χιονονιφάδες» (snowflakes) στο πολυσυζητημένο άρθρο της «Σκάσε και κολύμπα» στην Athens Voice, στο οποίο περιέγραφε τους νέους ως «ασθενικούς, πληγωμένους ήρωες και ηρωίδες της καθημερινότητας που ταράζονται (που «αγχώνονται») με το παραμικρό». Πρόκειται όντως για την πλέον κακομαθημένη γενιά της Ιστορίας ή είναι η «μονιμοκρίση» ιδιαίτερα επώδυνη για τους μιλένιαλ; Η «Κ» ζήτησε από τέσσερις ανθρώπους να σχολιάσουν τη νεοπαγή έννοια.

Να μην τα παραβλέπουμε

Είχαμε αναφερθεί στον πόλεμο στην Ουκρανία και την προηγούμενη Παρασκευή. Εν μέσω λοιπόν μιας πολύ ενδιαφέρουσας ειδησεογραφίας τις τελευταίες περίπου 2 εβδομάδες (αναφέραμε πως δίνουμε κάποιες πιθανότητες να βρισκόμαστε σε μια σταδιακή λύση του προβλήματος). Όπως εύστοχα σχολιάζεται σε μεγάλα πρακτορεία ειδήσεων. Κανείς δε θα πρέπει να παραβλέπει τις τελευταίες εξελίξεις στην G20 ….

Όπως χαρακτηριστικά σχολιάζονταν σε σχετικό δημοσίευμα: Θα μπορούσαν οι πρόσφατες εξελίξεις στην G20 να αποτελούν ένδειξη μιας «στροφής» από Πεκίνο και Νέο Δελχί σε1 ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Πάντα με βάση το σχετικό δημοσίευμα. Παρά το γεγονός ότι η Κίνα και η Ινδία αρνούνταν εδώ και μήνες να καταδικάσουν τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, δεν στάθηκαν εμπόδιο στην έκδοση μιας ανακοίνωσης, η οποία ήταν άκρως επικριτική προς τη Μόσχα, από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη.

Θα μπορούσε αυτό να αποτελεί ένδειξη μιας στροφής στην πολιτική των δύο χωρών ώστε να ευθυγραμμιστούν με τη στάση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, οι οποίοι επιθυμούν το τέλος του καταστροφικού αυτού πολέμου;

Στο ερώτημα εμείς, θα απαντήσουμε ναι…

Μια είδηση που κρατάμε

Η άποψη μας εδώ στο GFF είναι πως η επόμενη μεγάλη κρίση που θα ζήσει η παγκόσμια οικονομία τα επόμενα χρόνια θα έχει σχέση με το χρέος, δημόσιο και κυρίως πιο άμεσα ιδιωτικό χρέος. Και αυτό γιατί μετά την εποχή των μηδενικών επιτοκίων και τη μεγάλη αύξηση του ιδιωτικού χρέους …. Έρχεται μια νέα εποχή υψηλότερων επιτοκίων. Μια νέα εποχή μεγάλων παγίδων, με δεδομένη και την αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Αξίζει λοιπόν κανείς να διαβάσει τα όσα αναφέρονταν παρακάτω σε ένα τελευταίο δημοσίευμα:

Σημαντική αύξηση κατέγραψαν τα υπόλοιπα των πιστωτικών καρτών το διάστημα από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο, καθώς οι Αμερικανοί συνέχισαν να βυθίζονται πιο βαθιά στο χρέος εν μέσω ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, ανακοίνωσε την Τρίτη η Federal Reserve Bank της Νέας Υόρκης .

Τα υπόλοιπα πιστωτικών καρτών αυξήθηκαν κατά 38 δισεκατομμύρια δολάρια το τρίτο τρίμηνο, στα 925 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Fed της Νέας Υόρκης, με τα υπόλοιπα να πλησιάζουν τα επίπεδα των 930 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το τέταρτο τρίμηνο του 2019. Σε ετήσια βάση, το πιστωτικό χρέος αυξήθηκε κατά 15%, καταγράφοντας το μεγαλύτερο άλμα σε περισσότερα από 20 χρόνια.

Τα στοιχεία υπογραμμίζουν την αυξανόμενη εξάρτηση των Αμερικανών από τις πιστωτικές κάρτες, ακόμη και όταν οι πρόσφατες αυξήσεις επιτοκίων της Fed ωθούν τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ, επιβαρύνοντας ιδιαίτερα τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα και τους νεότερους ενήλικες.

«Οι νέες αγορές που προσθέτουν στο υπόλοιπο της πιστωτικής κάρτας αντικατοπτρίζουν την ισχυρή ζήτηση εν μέσω υψηλότερων τιμών αγαθών και υπηρεσιών», ανέφερε μια ομάδα ερευνητών της Fed της Νέας Υόρκης.

Οι νεότεροι αναλαμβάνουν υψηλότερα επίπεδα χρέους

Οι νεότεροι δανειολήπτες – που ορίζονται ως άτομα κάτω των 30 ετών – κατέγραψαν τα υψηλότερα υπόλοιπα κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου, ξεπερνώντας τα προ της πανδημίας επίπεδα, διαπίστωσε η Fed της Νέας Υόρκης. Οι νεότεροι ενήλικες είδαν επίσης τη μικρότερη μείωση των μέσων υπολοίπων τους σε απόλυτες τιμές.

Για τους παλαιότερους δανειολήπτες —τους μεταξύ 60 και 79 ετών— τα μέσα υπόλοιπά τους αυξήθηκαν μέτρια, αλλά παρέμειναν κάτω από επίπεδα πανδημίας.

Τα επίπεδα παραβατικότητας αυξάνονται περισσότερο μεταξύ των χαμηλόμισθων.

Οι αυξανόμενες τιμές καταναλωτή έχουν προσθέσει μεγαλύτερες επιβαρύνσεις στα νοικοκυριά των ΗΠΑ, διαπίστωσαν ερευνητές της Fed της Νέας Υόρκης, ιδιαίτερα στα νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα. Αυτοί οι δανειολήπτες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα στο να αποπληρώσουν τα υπόλοιπα και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να διολισθήσουν σε παραβατικότητα.

Για παράδειγμα, εκείνοι στις περιοχές με το υψηλότερο εισόδημα είχαν ένα μέσο υπόλοιπο 300 δολάριο χαμηλότερο τον Σεπτέμβριο του 2022 σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2019. Συγκριτικά, οι δανειολήπτες με χαμηλότερο εισόδημα είδαν τα υπόλοιπα των πιστωτικών καρτών τους να ξεπερνούν τον μέσο όρο από τον Δεκέμβριο του 2019.

«Με τις τιμές πάνω από 8% υψηλότερες από ό,τι ήταν πριν από ένα χρόνο, δεν προκαλεί έκπληξη ότι τα υπόλοιπα αυξάνονται», ανέφεραν ερευνητές της Fed της Νέας Υόρκης. «Συγκεκριμένα, τα υπόλοιπα των πιστωτικών καρτών έχουν αυξηθεί με σχεδόν διπλάσιο ρυθμό από πέρυσι. Το πραγματικό τεστ θα είναι να παρακολουθήσουμε εάν αυτοί οι δανειολήπτες θα μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν τις πληρωμές στις πιστωτικές τους κάρτες».