"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 22/11/23

Ενδιαφέρουσα ανάλυση

Έχοντας αρκετές φορές χαρακτηρίσει τα ζητήματα του δημογραφικού προβλήματος και της κλιματικής αλλαγής ως ίσως τα δύο σοβαρότερα προβλήματα της χώρας και της ελληνικής οικονομίας. Πάμε να ξεκινήσουμε με μια ενδιαφέρουσα ανάλυση. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Scope, οι χώρες του Νότου παρουσιάζουν πολύ ισχυρή δυναμική του χρέους, με το μέσο δείκτη χρέους στην περιοχή να αναμένεται να μειωθεί κατά 55 ποσοστιαίες μονάδες στο διάστημα 2022-2050, στο 83% του ΑΕΠ.

Ο οίκος διαπιστώνει σημαντική μείωση του χρέους στην Ελλάδα (κατά 88 ποσοστιαίες μονάδες) και στην Πορτογαλία (κατά 80 ποσοστιαίες μονάδες).

Η αύξηση του κόστους που σχετίζεται με τη γήρανση είναι σχετικά ήπιαγια τις χώρες του Νότου, λόγω των προηγούμενων μεταρρυθμίσεων που αντιμετωπίζουν τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις του ασφαλιστικού, αλλά και εξαιτίας των ήδη υψηλών δαπανών. Πέραν αυτού, το «ανεξέλεγκτο» και το «hothouse» σενάριο της κλιματικής αλλαγής θα πρόσθεταν 11 ποσοστιαίες μονάδες και 7 ποσοστιαίες μονάδες στο χρέος αντίστοιχα.

Ωστόσο, η Scope τονίζει ότι οι επιπτώσεις από τη γήρανση και την κλιματική αλλαγή θα προκαλούσαν μόνο επιβράδυνση αι όχι αντιστροφή της αναμενόμενης μείωσης του χρέους της Ν. Ευρώπης.

Οι χώρες του Νότου είναι πιο εκτεθειμένες στους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής, έχουν τα υψηλότερα χρέη και τις χαμηλότερες αξιολογήσεις, σημειώνει ο οίκος. Συγκεκριμένα, οι ζημιές που αντιμετωπίζουν από το κράτος πρόνοιας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής είναι αρκετές φορές μεγαλύτερες σε σχέση με εκείνες στις χώρες του Βορρά.

Αυτό σημαίνει ότι κάποιες χώρες της Ε.Ε. έχουν μικρότερα δημοσιονομικά περιθώρια για να αντιμετωπίσουν τους δυσανάλογους κλιματικούς κινδύνους, σε σχέση με άλλα κράτη. Την ίδια στιγμή, η ανάγκη για κλιματική δράση έρχεται σε σύγκρουση με τους στόχους της δημοσιονομικής προσαρμογής, καθώς λίγες χώρες της Ε.Ε. έχουν επαρκή δημοσιονομικά περιθώρια για να επιτύχουν τους στόχους της Συνθήκης των Παρισιών, μέσα στα όρια των κοινοτικών κανόνων για το έλλειμμα και το χρέος.

Συνολικά στην Ευρώπη

Συνολικά όσον αφορά την Ευρώπη, η Scope ανέφερε τα ακόλουθα:

Αντιμέτωπες με το διπλό «βαρίδι» της κλιματικής αλλαγής και του δημογραφικού θα βρεθούν τις επόμενες δεκαετίες οι ευρωπαϊκές οικονομίες, προειδοποιεί η Scope Ratings.

Ανάλυση του οίκου αξιολόγησης διαπιστώνει ότι οι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή και το δημογραφικό είναι περιορισμένοι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, αλλά θα αποτελέσουν μια σημαντική και αυξανόμενη πρόκληση για την τροχιά των δημοσίων χρεών τις επόμενες τρεις δεκαετίες.

Ειδικότερα, η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί την μεγαλύτερη απειλή, καθώς μπορεί να οδηγήσει το δημόσιο χρέος κατά 21 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα σε σχέση με το ευνοϊκό σενάριο στις χώρες της Ε.Ε.

Παράλληλα, το δημόσιο χρέος θα είναι κατά 1 ποσοστιαία μονάδα, 3 ποσοστιαίες μονάδες και 5 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο σε σχέση με το κεντρικό σενάριο στα τρία δυσμενή σενάρια για το κλίμα αντίστοιχα – το «ελεγχόμενο», το «hothouse» και το «ανεξέλεγκτο»-έως το 2050.

Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι η γήρανση του πληθυσμού και η κλιματική αλλαγή θα λάβουν χώρα ταυτόχρονα και θα επιτείνουν τις ανοδικές πιέσεις στην τροχιά των δημόσιων χρεών, όπως προειδοποιεί η Scope.

Βέβαια, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το κάθε σενάριο κορυφώνουν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, με τις πιέσεις από το  δημογραφικό να αυξάνονται σταδιακά και να κορυφώνουν τη δεκαετία του 2050 και του 2060, πριν να σταθεροποιηθούν σε υψηλότερα επίπεδα  κατά το δεύτερο μισό του αιώνα.

Οι κίνδυνοι σε σχέση με την κλιματική αλλαγή είναι υψηλότεροι για τα επόμενα 10-15 χρόνια αλλά εκτιμάται ότι θα υποχωρήσουν σταδιακά, καθώς οι χώρες θα κινούνται προς τις κλιματικά ουδέτερες οικονομίες. Όμως, το σενάριο της αχαλίνωτης κλιματικής αλλαγής (hothouse), θα μπορούσε να προκαλέσει μη αναστρέψιμες φυσικές καταστροφές, που θα κλιμακωθούν σημαντικά το δεύτερο μισό του αιώνα.

Βέβαια, η Scope αναγνωρίζει ότι οι κίνδυνοι δεν είναι οι ίδιοι για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η γήρανση του πληθυσμού προκαλεί σοβαρότερες επιπτώσεις από ό,τι οι κλιματικοί κίνδυνοι. Όμως, η Ελλάδα αποτελεί την εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα, μαζί με την Εσθονία, τη Γαλλία, τη Λετονία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Στις χώρες αυτές, το κόστος που σχετίζεται με τη γήρανση δεν θα αυξηθεί σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες, λόγω των μεταρρυθμίσεων που έχουν εφαρμοστεί.

Μην την περνάμε στα ψιλά αυτή τη είδηση

Σε μια είδηση τώρα που κατά την άποψη μας δε θα πρέπει να την περάσουμε στα ψιλά, αφού εμείς την εκλαμβάνουμε ως μια αρκετά θετική εξέλιξη μετά από 2 χρόνια πολέμου. Στη σύνοδο λοιπόν κορυφής της G20 από κοινού με της ηγέτες της Δύσης θα συμμετάσχει, για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν. Η πληροφορία που διακινούταν τα τελευταία 24ωρα από διεθνή ειδησεογραφικά Μέσα, πλέον επιβεβαιώθηκε επισήμως από το Κρεμλίνο. Μια είδηση που κατά την άποψη μας, μπορεί να δείχνει για πρώτη φορά, έστω σε ένα βαθμό, μια πρόθεση των εμπλεκομένων πλευρών να αρχίσουνε να βρίσκουνε ένα κοινό σημείο επαφής. Το τέλος ενός πολέμου που θεωρητικά θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσα στην επόμενη χρονιά. Μια είδηση που θα μπορούσε να βοηθήσει και την παγκόσμια οικονομία κατά την επόμενη χρονιά.

Όχι κάνετε λάθος είστε φαινόμενο

Με ενδιαφέρον ακούσαμε τον κ. Κασσελάκη να δηλώνει: “Δεν είμαι φαινόμενο είμαι απλός άνθρωπος” …. Και κ. Κασσελάκη κάνετε λάθος …. Είστε φαινόμενο…. Είστε μοναδικό φαινόμενο. Προσωπικά δε γνωρίζουμε άλλο πρόσωπο να καταφέρνει να διαλύσει ένα κόμμα τόσο γρήγορα. Είστε φαινόμενο σε ένα κόμμα φαινόμενο. Στο κόμμα φαινόμενο που μέσα σε μόλις 6 μήνες (πρώτο 6μηνο του 2015) είχε καταφέρει να κάνει τόσο κακό σε μια χώρα του αναπτυγμένου δυτικού κόσμου, με αποκορύφωνα την καταστροφή του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, με capital controls και κλείσιμο των τραπεζών για περίπου 1 μήνα….

Ξέρετε τι μας έχει εντυπωσιάσει;

Ξέρετε τι μας έχει εντυπωσιάσει με τον κ. Κασσελάκη. Και για τον κ. Τσίπρα, τον κ. Βαρουφάκη, αλλά και για κάποια άλλα πολιτικά πρόσωπα είχαμε αρνητική άποψη ….. Αλλά πάντα υπήρχε, έστω ένας μικρός αριθμός ανθρώπων, που ακούγαμε να εκφράζονται θετικά για αυτά τα πρόσωπα και ας μην συμφωνούσαμε μαζί τους. Μας έχει πραγματικά εντυπωσιάσει πως δεν έχουμε ακούσει ούτε ένα πρόσωπο να έχει εκφραστεί θετικά για τον κ. Κασσελάκη. Όλοι όταν αναφέρεται το όνομα Κασσελάκης γελάνε και έχουνε κάτι αρνητικό να πούμε. Πραγματικά δεν έχουμε το παραμικρό προσωπικό. Γιατί άλλωστε. Αλλά αυτή είναι η αλήθεια, έχοντας προσωπικά πει την αρνητική μας άποψη από την πρώτη ημέρα…