"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 27/11/23

Είπατε κάτι? …

Αν και βαρετό να λέμε τα ίδια … Το επαναλαμβάνουμε …. Πως παρά τα όσα έχουμε περάσει στα χρόνια της κρίσης, νιώθουμε πως επί της ουσίας ελάχιστα έχουνε αλλάξει …. Το λέμε και πάλι σήμερα διαβάζοντας πως τα 3 δισ. ευρώ ξεπέρασαν τα κρατικά φέσια στους ιδιώτες παρά τις παρεμβάσεις που έγιναν κατά τη μνημονιακή και μεταμνημονιακή περίοδο. Το δημόσιο όχι μόνο δεν κατόρθωσε να κλείσει αυτή την ανοιχτή πληγή που στερεί πολύτιμη ρευστότητα από την αγορά αλλά «βλέπει» τα χρέη να  διογκώνονται περαιτέρω. Πρωταθλητές ανακηρύσσονται τα νοσοκομεία με τις οφειλές τους προς τους ιδιώτες  να αγγίζουν τα 1,3 δισ. ευρώ.

Όλα αυτά θυμίζοντας πως το πρώτο draft της τρόικας όταν ξεκινούσε η ελληνική κρίση αναφέρονταν στο ζήτημα της σπατάλης και των χρεών στον τομέα της υγείας. Σε καμία περίπτωση δε συγκρίνουμε τις περιόδους. Και σε καμία περίπτωση δε λέμε πως βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο και στο ξεκίνημα μιας κρίσης. Άλλα όταν διαβάζεις για τόσο μεγάλα χρέη, την ίδια ώρα που διαβάζεις για προσλήψεις στο δημόσιο, υπερβολικά επιδόματα και πολλά άλλα που παραπέμπουν στα χρόνια προ κρίσης. Είναι φυσιολογικό να υπάρχει μια ανησυχία, αν και σίγουρα βρισκόμαστε σε καλύτερο σημείο, έχοντας και την αυξημένη εποπτεία των ξένων.

Αυγατίζοντας τα λεφτά

Είχαμε αναφερθεί την προηγούμενη Πέμπτη στο ζήτημα της μεγάλης απόκλισης, μεταξύ συνολικής κατανάλωσης και υπολοίπων καταθέσεων.  Πάμε να δούμε και τα όσα έγραψε σε ένα σχετικό άρθρο στο euro2day.gr η Έλενα Λάσκαρη:

Με τον πληθωρισμό, τη φοροδιαφυγή και την παραοικονομία να βάζουν το χεράκι τους, οι καταναλωτικές δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών εκτοξεύτηκαν το 2022 στα 154,106 δισ. ευρώ, σχεδόν 25 δισ. ευρώ παραπάνω σε σχέση με το 2021.

Την ίδια ώρα, τα δηλωθέντα εισοδήματα πέρυσι στην εφορία ήταν 84,2 δισ. ευρώ.

Μια άβυσσος 70 δισ. ευρώ χωρίζει την κατανάλωση από τα δηλωθέντα εισοδήματα, αναδεικνύοντας μια ακόμα πτυχή του μεγέθους της προσπάθειας που θα πρέπει να καταβάλει η κυβέρνηση, αν θέλει να περιορίσει τη φοροδιαφυγή και την παραοικονομία.

Και αυτό παρότι η περασμένη χρονιά έκλεισε με τα νοικοκυριά να εμφανίζονται, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, να έχουν αυξήσει τις καταθέσεις τους κατά περίπου 3 δισ. ευρώ. 

Η τεράστια «ψαλίδα» ανάμεσα στα δηλωθέντα εισοδήματα και τις καταναλωτικές δαπάνες είναι η μία μόνο όψη των στοιχείων της Eurostat και της ΑΑΔΕ. Η άλλη όψη συνδέεται με το άλμα των 25 δισ. ευρώ, από τη μια χρονιά στην άλλη, στις καταναλωτικές δαπάνες των Ελλήνων, εξέλιξη στην οποία καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η έκρηξη του πληθωρισμού στο μεσοδιάστημα.

Το 2021, οι καταναλωτικές δαπάνες των Ελλήνων ήταν 130,332 δισ. ευρώ, σχεδόν 9 δισ. ευρώ χαμηλότερα σε σχέση με το 2019 (139 δισ. ευρώ) πριν την επέλαση της πανδημίας, οπότε η κατανάλωση υποχώρησε στα 116,5 δισ. ευρώ ( το 2020). Το 2022, οι καταναλωτικές δαπάνες όχι μόνο κάλυψαν το κενό της πανδημίας, αλλά εκτινάχθηκαν στα 154 δισ. ευρώ.

Τρεις μόνο κατηγορίες δαπανών των νοικοκυριών στάθηκαν ικανές να απορροφήσουν σχεδόν 1 στα 2 ευρώ που βγήκαν από τα πορτοφόλια τους.

Για τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά, η δαπάνη εκτοξεύθηκε στα 25,6 δισ. ευρώ από 23,7 δισ. ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα.

Οι δαπάνες στέγασης έφτασαν τα 29,521 δισ. ευρώ από 27,213 δισ. ευρώ το 2021.

Το κόστος της κατηγορίας «Μεταφορές» σημείωσε κατακόρυφη αύξηση από τα 14,9 δισ. ευρώ στα 19,872 δισ. ευρώ.

Τουρισμός

Σε αυτό το σημείο, από τις αναλύσεις της προηγούμενης εβδομάδας ξεχωρίσαμε αυτήν της Εθνικής Τράπεζας για την πορεία του τουρισμού.

Πάμε να τα θυμηθούμε:

Οι επιδόσεις του καλοκαιριού δημιουργούν προσδοκίες επίτευξης ιστορικού ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό, σύμφωνα με το νέο τεύχος της σειράς μελετών συγκυρίας «Τάσεις του επιχειρείν» της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ. Επιπλέον, εμβαθύνοντας στα δεδομένα, προκύπτει ότι οι φετινές επιδόσεις θα μπορούσαν να είναι ακόμα υψηλότερες αν η χώρα μας δεν είχε πληγεί από πρωτοφανείς αντίξοες συνθήκες τόσο σε εθνικό επίπεδο (κυρίως φυσικές καταστροφές) όσο και σε επίπεδο διεθνούς περιβάλλοντος (κυρίως συσταλτικές επιδράσεις ακρίβειας).

Πιο αναλυτικά, ο ελληνικός τουρισμός ήδη κατέρριψε το καλοκαίρι το ρεκόρ αφίξεων του 2019 (16,9 εκατ. αφίξεις ή +2% έναντι του 2019), ενισχύοντας παράλληλα το μερίδιό του στη μεσογειακή αγορά (25% από 24% το 2019). Βασική κινητήρια δύναμη ήταν οι αεροπορικές αφίξεις (+14% έναντι του 2019), κυρίως από «παραδοσιακές αναπτυγμένες αγορές» (+19% έναντι του 2019), με τις ΗΠΑ να ξεχωρίζουν για τη δυναμική τους (+24% έναντι του 2019). Στον αντίποδα, οι οδικές αφίξεις, που αφορούν κυρίως τις βαλκανικές αγορές, παρέμειναν σε επίπεδα χαμηλότερα του 2019 (-8%).

Επισημαίνεται ότι η καλή πορεία του τουρισμού επηρέασε θετικά την απασχόληση, με τις καθαρές προσλήψεις στο διάστημα Ιανουάριος-Αύγουστος να είναι 9,7% υψηλότερες έναντι αντίστοιχης περιόδου του 2019.

Δεν ξεπέρασαν όλοι οι μήνες του καλοκαιριού 2023 τις αφίξεις 2019

Ωστόσο, η θετική αυτή εικόνα «κρύβει» μια ενδιαφέρουσα πτυχή: Δεν ξεπέρασαν όλοι οι μήνες του καλοκαιριού 2023 τις αφίξεις 2019. Έτσι, ενώ το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου ήταν 6,5% υψηλότερα του 2019, ο Αύγουστος έκλεισε στο -4% (έναντι 2019). Οι φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές) και οι ακραίες καιρικές συνθήκες – λόγω κλιματικής αλλαγής – θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως η καίρια παράμετρος για την αδύναμη επίδοση του Αυγούστου, η οποία στοίχισε 0,3 εκατ. αφίξεις (βάσει της συντηρητικής εκτίμησης ότι ο Αύγουστος μπορούσε να προσεγγίσει το επίπεδο του 2019). Ανάλογη εικόνα σκιαγραφούν τα αποτελέσματα για τον Σεπτέμβριο, με τις πλημμύρες να επιτρέπουν οριακή μόνο άνοδο αφίξεων (+0,6% έναντι 2019) – επίδοση σημαντικά χαμηλότερη αυτής του Ιουνίου (έτερου shoulder μήνα), στοιχίζοντας έτσι επιπλέον 0,2 εκατ. αφίξεις.

Οι εισπράξεις αναμένεται να ξεπεράσουν το επίπεδο των €20 δισ.

Όσον αφορά το τελευταίο τρίμηνο 2023, αναμένουμε συνέχιση της ανόδου με ρυθμό της τάξης του 11% έναντι 2019 (επιταχύνοντας από το +3% του πρώτου 9μηνου της χρονιάς), με στήριγμα την ισχυρή αεροπορική κίνηση του Οκτωβρίου (+21% έναντι 2019) και την υψηλή επίδοση πτήσεων στο πρώτο 20ήμερο Νοεμβρίου (+11% έναντι 2019). Υπό αυτό το πρίσμα, ο ελληνικός τουρισμός αναμένεται να καταγράψει φέτος νέο ρεκόρ αφίξεων (+4% έναντι 2019), με τις εισπράξεις να ξεπερνούν το επίπεδο των €20 δισ. – επίπεδο συμβατό με την προηγούμενη εκτίμησή μας (τεύχος τρίτου τριμήνου) – καταλήγοντας έτσι 13% υψηλότερα σε σχέση με το 2019.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η εξαιρετική αυτή επίδοση επιτυγχάνεται σε μια χρονιά με αντίξοες συνθήκες, οι οποίες στοίχισαν στον ελληνικό τουρισμό εισπράξεις της τάξης του €1,2 δισ., αφού:

Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, στοίχισαν 0,5 εκατ. αφίξεις που αντιστοιχούν σε €0,3 δις εισπράξεις.

Η ακρίβεια περιόρισε τον προϋπολογισμό των τουριστών, οδηγώντας σε συρρίκνωση την πραγματική δαπάνη ανά άφιξη (-5% έναντι 2019) – και έτσι η σχετικά περιορισμένη πραγματική κατανάλωση των τουριστών στοίχισε επιπλέον €0,9 δισ. εισπράξεων (υπό τη συντηρητική υπόθεση ότι η φετινή πραγματική δαπάνη ανά τουρίστα θα μπορούσε να είναι στα επίπεδα 2019).

Πώς θα κινηθεί το 2024 

Τώρα όσον αφορά τις επίσης ενδιαφέρουσες εκτιμήσεις της Εθνικής Τράπεζας για τη φετινή χρονιά:

Όσον αφορά το 2024, παραμένουν τα σύννεφα της γεωπολιτικής αβεβαιότητας (με ενδεικτικά το Ισραήλ να καλύπτει 2% των αφίξεων του 2022), της κλιματικής κρίσης και της ακρίβειας (όπως αποτυπώνεται στο χαμηλό δείκτη εμπιστοσύνης στις βασικές αγορές). Ωστόσο, σημειώνουμε δύο θετικές παραμέτρους:

Τα σημάδια πρώιμης ζήτησης για το 2024 δείχνουν ευνοϊκά, καθώς οι κρατήσεις πτήσεων τον τελευταίο μήνα υπερβαίνουν τόσο τα επίπεδα 2019 (+37%) όσο και τα επίπεδα 2022 (+34%).

Η φετινή οριακή βελτίωση της εποχικότητας (52% το καλοκαίρι 2023, έναντι 53% το 2019) σε συνδυασμό με την τάση των τουριστών για off-season διακοπές (προς αποφυγή συνωστισμού και ακραίων καιρικών συνθηκών) αφήνει περιθώρια αυξημένης ζήτησης τόσο σε «εναλλακτικούς» μήνες όσο και σε «εναλλακτικούς» προορισμούς.

Κλιματική Αλλαγή

Έχοντας κατατάξει την κλιματική αλλαγή ως ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που υπάρχουνε …. Θα κλείσουμε με τους 10 αριθμούς που ανέφερε προσφάτως σε άρθρο του το Politico, προσπαθώντας να περιγράψει την κατάσταση.

1,3 βαθμοί Κελσίου

Η υπερθέρμανση του πλανήτη από την προβιομηχανική εποχή

Οι ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αυξάνουν τις παγκόσμιες θερμοκρασίες από τον 19ο αιώνα, όταν η βιομηχανική επανάσταση και η μαζική καύση ορυκτών καυσίμων άρχισαν να επηρεάζουν το κλίμα της Γης. Ο κόσμος έχει ήδη θερμανθεί κατά περίπου 1,3 βαθμούς Κελσίου, ή 2,3 βαθμούς Φαρενάιτ, και το μεγαλύτερο μέρος αυτής της θέρμανσης ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1970. Τα τελευταία 50 χρόνια, σύμφωνα με έρευνες, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων τουλάχιστον 2.000 ετών. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη ανάλυση  τον περασμένο Οκτώβριο ολοκληρώθηκε το πιο ζεστό διάστημα 12 μηνών της Γης που έχει καταγραφεί ποτέ. Και το 2023 είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι το πιο καυτό ημερολογιακό έτος που έχει παρατηρηθεί ποτέ.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αν η υπερθέρμανση περάσει τους 2 βαθμούς Κελσίου αυτό θα οδηγούσε τον κόσμο σε καταστροφικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένων απειλητικών για τη ζωή ακραίων θερμοκρασιών, επιδείνωσης καταιγίδων και πυρκαγιών, πλήγματος στις καλλιέργειες, επιτάχυνσης της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και υπαρξιακών απειλών για ορισμένες παράκτιες κοινότητες και μικρά νησιωτικά έθνη. Πριν από οκτώ χρόνια στο Παρίσι, σχεδόν κάθε έθνος στη Γη συμφώνησε να προσπαθήσει να διατηρήσει τις θερμοκρασίες πολύ κάτω από αυτό το όριο και κάτω από ένα πιο φιλόδοξο όριο 1,5 βαθμών, αν ήταν δυνατόν. 

4,3 τρισ. δολάρια

Οι παγκόσμιες οικονομικές απώλειες από τις κλιματικές καταστροφές από το 1970

Οι καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα επιδεινώνονται καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται. Τα κύματα καύσωνα εντείνονται, οι τροπικοί κυκλώνες ενισχύονται, οι πλημμύρες και οι ξηρασίες γίνονται πιο έντονες και οι πυρκαγιές γίνονται όλο και μεγαλύτερες. Οι επιστήμονες λένε ότι τέτοια γεγονότα θα επιταχυνθούν καθώς ο κόσμος θερμαίνεται.

Σχεδόν 12.000 καταστροφές που σχετίζονται με τον καιρό, το κλίμα και το νερό έπληξαν παγκοσμίως τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, αναφέρει ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός. Έχουν προκαλέσει ζημιές τρισεκατομμυρίων δολαρίων και έχουν σκοτώσει περισσότερους από 2 εκατομμύρια ανθρώπους.

Το 90% αυτών των θανάτων έχουν συμβεί σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σε σύγκριση με τα πλουσιότερα έθνη, αυτές οι χώρες έχουν ιστορικά συνεισφέρει ελάχιστα στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη – ωστόσο υφίστανται δυσανάλογα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. 

4,4 χιλιοστά
 

Ετήσιος ρυθμός ανόδου της στάθμης της θάλασσας

Η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας αυξάνεται ραγδαία καθώς οι πάγοι λιώνουν και οι ωκεανοί θερμαίνονται και διαστέλλονται. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τώρα αυξάνονται κατά περίπου 4,4 χιλιοστά , ή περίπου 0,17 ίντσες, κάθε χρόνο – και αυτός ο ρυθμός επιταχύνεται. Και μπορεί ο αριθμός να μοιάζει μικρός, αλλά δεν είναι.

Οι παγετώνες του κόσμου χάνουν 1,2 τρισεκατομμύρια τόνους πάγου κάθε χρόνο.   Η μελλοντική άνοδος της στάθμης της θάλασσας εξαρτάται κυρίως από το μελλοντικό λιώσιμο των πάγων, το οποίο εξαρτάται από τις μελλοντικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Με την ακραία υπερθέρμανση, η στάθμη της παγκόσμιας θάλασσας πιθανότατα θα ανέβει έως και 3 πόδια μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα, απειλώντας να βγάλουν από τον χάρτη πολλές παράκτιες κοινότητες, να απειλήσουν τα αποθέματα γλυκού νερού και να βυθίσουν ορισμένα μικρά νησιωτικά έθνη.

Λιγότερο από 6 χρόνια

Όταν ο κόσμος θα μπορούσε να ξεπεράσει το όριο του 1,5 βαθμού

Ο χρόνος τελειώνει γρήγορα για να πετύχει ο κόσμος τον πιο φιλόδοξο διεθνή κλιματικό στόχο του: τη διατήρηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου. Οι άνθρωποι μπορούν να εκπέμπουν μόνο άλλα 250 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα προκειμένου να διατηρήσουν τις ελπίδες για την επίτευξης αυτού του στόχου. Κι αυτό το όριο ρύπανσης θα μπορούσε να φτάσει σε μόλις έξι χρόνια.

Αυτό είναι το συμπέρασμα από τουλάχιστον δύο πρόσφατες μελέτες, μία που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο και μία τον Οκτώβριο . Οι άνθρωποι ρίχνουν περίπου 40 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο.

Το μέγεθος αυτού του ρυθμιστικού διαλύματος άνθρακα είναι μικρότερο από ό,τι είχαν υποδείξει προηγούμενες εκτιμήσεις, υποδεικνύοντας ότι ο χρόνος τελειώνει ακόμη πιο γρήγορα από το αναμενόμενο.

43%

Πόσο πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030 για να επιτευχθεί ο στόχος της θερμοκρασίας

Ο κόσμος θα έπρεπε να υποστεί έναν έντονο μετασχηματισμό κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας για να έχει οποιαδήποτε ελπίδα να εκπληρώσει το φιλόδοξο ανώτατο όριο του 1,5 μοιρών της Συμφωνίας του Παρισιού.

Με λίγα λόγια, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να μειωθούν κατά 43% έως το 2030 και 60% έως το 2035, πριν φτάσουν στο μηδέν μέχρι τα μέσα του αιώνα, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειώσει ο κόσμος από την υπογραφή της Συμφωνίας του Παρισιού. Αυτό θα έδινε στον κόσμο 50% πιθανότητες να περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς. 

1 τρισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο

Οι ανάγκες χρηματοδότησης για το κλίμα των αναπτυσσόμενων χωρών

Από πολλές απόψεις, οι σύνοδοι κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα έχουν να κάνουν με τη χρηματοδότηση. Η μείωση της ρύπανσης από άνθρακα των βιομηχανιών, η προστασία των κοινοτήτων από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η ανοικοδόμηση μετά από κλιματικές καταστροφές — όλα κοστίζουν χρήματα. Και οι αναπτυσσόμενες χώρες, ιδιαίτερα, δεν έχουν αρκετά.

Καθώς οι χρηματοδοτικές ανάγκες αυξάνονται, αυξάνεται η πίεση σε πλουσιότερα έθνη, όπως οι ΗΠΑ, που έχουν δημιουργήσει το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών για την υπερθέρμανση του πλανήτη για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να μειώσουν τη ρύπανση και να προσαρμοστούν σε έναν πιο ζεστό κόσμο. Αντιμετωπίζουν επίσης αυξανόμενες εκκλήσεις να πληρώσουν για την καταστροφή που προκλήθηκε από την κλιματική αλλαγή, γνωστή ως απώλεια και ζημιά στα Ηνωμένα Έθνη.

Όμως η ροή χρημάτων από τις πλούσιες προς τις φτωχές χώρες έχει επιβραδυνθεί. Τον Οκτώβριο, μια διάσκεψη δέσμευσης για την αναπλήρωση του Πράσινου Ταμείου του ΟΗΕ για το κλίμα συγκέντρωσε μόνο 9,3 δισεκατομμύρια δολάρια , ακόμη λιγότερο από τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια που είχαν υποσχεθεί οι χώρες την προηγούμενη φορά.

Ως αποτέλεσμα, το χάσμα μεταξύ του τι χρειάζονται οι αναπτυσσόμενες χώρες και του πόσα χρήματα ρέουν προς την κατεύθυνση τους αυξάνεται. Η έκθεση του ΟΟΣΑ ανέφερε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα χρειαστούν περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ετησίως για επενδύσεις για το κλίμα έως το 2025, που θα «αυξηθούν σε περίπου 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο μεταξύ 2026 και 2030».

7 τρισεκατομμύρια δολάρια

Παγκόσμιες επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων το 2022

Σε πλήρη αντίθεση με τη χρηματοδότηση για το κλίμα, οι επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Το 2022, οι συνολικές δαπάνες για επιδοτήσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα έφτασαν τα 7 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτό είναι 2 τρισεκατομμύρια δολάρια περισσότερο από το 2020.

Οι ρητές επιδοτήσεις – άμεση κρατική στήριξη για τη μείωση των τιμών της ενέργειας – υπερδιπλασιάστηκαν από το 2020, στα 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αλλά η πλειονότητα των επιδοτήσεων είναι σιωπηρές, αντανακλώντας το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις δεν απαιτούν από τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων να πληρώσουν για τη ζημιά στην υγεία και το περιβάλλον που προκαλούν τα προϊόντα τους στην κοινωνία.

Ταυτόχρονα, οι χώρες συνεχίζουν να αντλούν δημόσιο και ιδιωτικό χρήμα στην παραγωγή ορυκτών καυσίμων. Αυτό το μήνα, μια έκθεση του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι οι κυβερνήσεις σχεδιάζουν να παράγουν πάνω από τη διπλάσια ποσότητα ορυκτών καυσίμων το 2030 από ό,τι θα ήταν σύμφωνο με τον στόχο του 1,5 βαθμού.

66.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα

Ακαθάριστη αποψίλωση των δασών παγκοσμίως το 2022

Στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP26 πριν από δύο χρόνια στη Γλασκώβη της Σκωτίας, τα έθνη δεσμεύτηκαν να σταματήσουν την παγκόσμια αποψίλωση των δασών έως το 2030. Συνολικά 145 χώρες έχουν υπογράψει τη Διακήρυξη των Δασών της Γλασκώβης, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 90% της παγκόσμιας δασικής κάλυψης.

Ωστόσο, η παγκόσμια δράση εξακολουθεί να υπολείπεται αυτού του στόχου. Η ετήσια αξιολόγηση της δήλωσης των δασών , που εκπονήθηκε από μια συλλογή ερευνών και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, υπολόγισε ότι ο κόσμος έχασε 66.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους πέρυσι, μια έκταση ελαφρώς μεγαλύτερη από τη Δυτική Βιρτζίνια ή τη Λιθουανία. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της απώλειας προήλθε από τροπικά δάση.

Η αποψίλωση των δασών απελευθερώνει μεγάλους όγκους διοξειδίου του άνθρακα πίσω στην ατμόσφαιρα και πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι οι απώλειες άνθρακα από τα τροπικά δάση μπορεί να έχουν διπλασιαστεί από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 . 

Σχεδόν 1 δισ. τόνοι

Το ετήσιο κενό απομάκρυνσης διοξειδίου του άνθρακα

Δεδομένου του αργού ρυθμού στον κόσμο στη μείωση της ρύπανσης από αέρια του θερμοκηπίου, οι επιστήμονες λένε ότι μια δεύτερη προσέγγιση είναι απαραίτητη για την επιβράδυνση της θέρμανσης της Γης – την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Η τεχνολογία για να γίνει αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό μη δοκιμασμένη σε κλίμακα και δεν θα είναι φθηνή.

Μια έκθεση ορόσημο από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης νωρίτερα αυτό το έτος διαπίστωσε ότι η διατήρηση της θέρμανσης στους 2 βαθμούς Κελσίου ή λιγότερο θα απαιτούσε από τις χώρες να αφαιρέσουν συλλογικά επιπλέον 0,96 δισεκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2 ετησίως μέχρι το 2030.

Περίπου 2 δισεκατομμύρια τόνοι απομακρύνονται πλέον κάθε χρόνο, αλλά αυτό επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό μέσω της φυσικής ικανότητας απορρόφησης των δασών.

Η αφαίρεση ακόμη περισσότερου άνθρακα θα απαιτήσει από τις χώρες να κλιμακώσουν μαζικά τις τεχνολογίες αφαίρεσης άνθρακα, δεδομένης της περιορισμένης ικανότητας των δασών να απορροφούν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα.

1.000 γιγαβάτ

Χρειάζεται ετήσια αύξηση της χωρητικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να διατηρηθεί ο στόχος του 1,5 βαθμού

Η στροφή από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά η μετάβαση είναι ακόμη πολύ αργή για να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού.

Για να παραμείνει εφικτός ο στόχος του 1,5 βαθμού, η Διεθνής Υπηρεσία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας εκτιμά ότι ο κόσμος χρειάζεται να προσθέτει 1.000 γιγαβάτ σε χωρητικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κάθε χρόνο έως το 2030. Συγκριτικά, ολόκληρη η δυναμικότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε κλίμακα κοινής ωφέλειας των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν περίπου 1.160 γιγαβάτ τελευταία έτος , σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας.

Πέρυσι, οι χώρες πρόσθεσαν περίπου 300 γιγαβάτ, σύμφωνα με το τελευταίο World Energy Transitions Outlook του οργανισμού που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο.

Αυτό το έλλειμμα ώθησε την ΕΕ και τη χώρα υποδοχής της διάσκεψης για το κλίμα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, να κάνουν εκστρατεία για τα έθνη να υπογράψουν έναν στόχο για τον τριπλασιασμό της παγκόσμιας δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030 στο COP28, στόχος που υποστηρίζεται επίσης από τις ΗΠΑ και την Κίνα .

«Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια συμβαίνει παγκοσμίως και είναι ασταμάτητη», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας Φατίχ Μπιρόλ. «Δεν είναι θέμα «αν», είναι απλώς «πόσο σύντομα» – και όσο πιο γρήγορα τόσο το καλύτερο για όλους μας».