"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 27/12/23

Δεν το λες και επιτυχία

Χρόνια πολλά για τα Χριστούγεννα και τα καλύτερα για τη νέα χρονιά που σε μερικές ημέρες μας έρχεται …. Θα ξεκινήσουμε με αυτό που όλους μας απασχόλησε το 2023 (είχε αρχίσει φυσικά από το 2022) και όλα δείχνουνε πως θα συνεχίσει να μας απασχολεί το 2024, αν και ευχόμαστε, όσο είναι το δυνατόν λιγότερο. Αναφερόμαστε φυσικά στον πληθωρισμό και ειδικά στον πληθωρισμό στα τρόφιμα, αν και είναι αλήθεια πως δεν είναι μόνο αυτό.

Θα ξεκινήσουμε λοιπόν με τα όσα διαβάσαμε σε ένα πρόσφατο άρθρο και η αλήθεια είναι πως δε μπορεί κάποιος να τα χαρακτηρίσει ιδιαίτερη επιτυχία για τη χώρα μας….

Οι μεγάλες αυξήσεις των τιμών των αγροτικών προϊόντων στο χωράφι συνεχίζουν να τροφοδοτούν την ακρίβεια στα τρόφιμα που «καίει» τους Ελληνες. 

Σε μία περίοδο που οι τιμές στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και στις διεθνείς αγορές υποχωρούν, στην Ελλάδα συνεχίζουν να αυξάνονται έντονα, την ώρα μάλιστα που μειώνεται το κόστος παραγωγής. 

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, οι τιμές στο χωράφι μειώθηκαν το γ’ τρίμηνο του 2023 στην Ευρωπαϊκή Ενωση κατά μέσο όρο κατά 9% σε ετήσια βάση, μετά τη σταδιακή αποκλιμάκωση των αυξήσεων τους μετά το γ΄ τρίμηνο του 2022, όταν αυτές είχαν κορυφωθεί (ετήσιος ρυθμός 30%).

Παράλληλα, επιταχύνθηκε και η μείωση του κόστους της αγροτικής παραγωγής (τιμές εισροών πλην όσον αφορούν τις επενδύσεις) στο -11% από -5% στο β΄ τρίμηνο φέτος.

Η εξέλιξη αυτή, σημειώνει η Eurostat, υποδηλώνει και τη γενικότερη ηρεμία που υπάρχει στις διεθνείς αγορές μετά από μία περίοδο διαταραχών.

Πρώτη στις αυξήσεις η Ελλάδα

Στις μεσογειακές χώρες της ΕΕ, με πρώτη την Ελλάδα, συνεχίζονται οι αυξήσεις των τιμών στο χωράφι. Κατά μέσο όρο, αυτές αυξήθηκαν 22% στην Ελλάδα, κατά 11% στην Κύπρο, κατά 8% στην Πορτογαλία, κατά 5% στην Ισπανία και τη Μάλτα και μόλις κατά 1% στην Ιταλία.

Ενας λόγος για αυτή την εξέλιξη είναι, όπως αναφέρει η Eurostat, οι τεράστιες αυξήσεις στην τιμή του ελαιόλαδου (103% στην Ισπανία, 101% στην Ελλάδα, 99% στην Πορτογαλία και 31% στην Ιταλία).

Μεγάλες αυξήσεις για λαχανικά, φρούτα, αυγά και γάλα

Ωστόσο, στην περίπτωση της Ελλάδας, οι τιμές αυξήθηκαν και για μία σειρά άλλων αγροτικών προϊόντων, για τα οποία σημειώθηκαν μειώσεις στην ΕΕ, ή αυξήθηκαν περισσότερο από ότι στην ΕΕ.

Οι τιμές για το γάλα αυξήθηκαν 10% στην Ελλάδα έναντι μείωσης 15% στην ΕΕ. Οι τιμές των φρούτων αυξήθηκαν 30% όταν στην ΕΕ μειώθηκαν 5%. Για τα πουλερικά, οι τιμές αυξήθηκαν 4% έναντι μείωσης 3% στην ΕΕ.

Ιδιαίτερα μεγάλη ήταν η αύξηση στις τιμές των φρέσκων λαχανικών, σχεδόν 35%, ενώ στην ΕΕ η αύξηση ήταν μόνο 10%. Οι τιμές για τα αυγά αυξήθηκαν 18% έναντι αύξησης 8% στην ΕΕ.

Μειώσεις τιμών για δημητριακά και ελιές

Μείωση σημειώθηκε στις τιμές των δημητριακών κατά 23%, αλλά η μείωση στην ΕΕ ήταν μεγαλύτερη, φθάνοντας το 32%.

Μείωση τιμών σημειώθηκε στην Ελλάδα και στις ελιές – σε αντίθεση με την εκτίναξη της τιμής του ελαιόλαδου – ενώ στην Ευρώπη οι τιμές τους αυξήθηκαν 10%.

Οσον αφορά το κόστος παραγωγής των αγροτικών προϊόντων στην ΕΕ, οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στις τιμές των λιπασμάτων και των βελτιωτικών εδάφους (-36%), της ενέργειας και λιπαντικών (-18%) και των ζωοτροφών (-12%).

Τουρισμός

Παραπάνω αναφερθήκαμε στο μεγάλο πρόβλημα του πληθωρισμού. Πάμε όμως στις ευχάριστες ειδήσεις γύρω από την οικονομία και τον τουρισμό. Έναν τουρισμό που όλα δείχνουνε πως το 2024 θα έχει ξανά εξαιρετικά υψηλές πτήσεις, αφού αν και πάντα υπάρχουνε προκλήσεις και ζητήματα, όλα δείχνουνε πως πάμε για επιδόσεις κοντά σε αυτές του 2023, γιατί όχι σε νέα ρεκόρ:

Στα τελευταία λοιπόν στοιχεία του τουρισμού:

Σχεδόν λοιπόν 31 εκατομμύρια τουρίστες ήρθαν φέτος στην Ελλάδα στο 10μηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου, ποσοστό αυξημένο κατά 17% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ταξιδιωτικό ισοζύγιο πληρωμών.

Υψηλή ήταν η τουριστική κίνηση και τον Οκτώβριο, με τους τουρίστες να ξεπερνούν τα 3,1 εκατομμύρια (14% περισσότεροι από πέρυσι τον ίδιο μήνα).

Η μέση τουριστική δαπάνη μειώθηκε ελαφρά τόσο στο 10μηνο όσο και τον Οκτώβριο. Συγκεκριμένα, στο 10μηνο μειώθηκε 2,5% στα 616 ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο υποχώρησε 3,5% στα 514 ευρώ.

Τα σκήπτρα κρατούν οι Γερμανοί τουρίστες με μικρή διαφορά από τους Βρετανούς, τόσο αναφορικά με τις αφίξεις όσο και με τα έσοδα.

Η ανακοίνωση της ΤτΕ

Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα 1.496,1 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2023 και 17.567,0 εκατ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023.

Oι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 10,2% τον Οκτώβριο του 2023 και κατά 14,7% την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023.

Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 14,0% τον Οκτώβριο του 2023 και κατά 17,0% την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023.

Ταξιδιωτικό ισοζύγιο

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο τον Οκτώβριο του 2023 εμφάνισε πλεόνασμα 1.496,1 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1.349,7 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Ειδικότερα, αύξηση κατά 10,2% κατέγραψαν τον Οκτώβριο του 2023 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1.692,9 εκατ. ευρώ, έναντι 1.536,0 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2022, ενώ αύξηση κατά 5,7% παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές (Οκτώβριος 2023: 196,8 εκατ. ευρώ, Οκτώβριος 2022: 186,3 εκατ. ευρώ). Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στην άνοδο της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 14,0%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε κατά 3,5%. Οι καθαρές εισπράξεις από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών συνέβαλαν κατά 80,9% στο σύνολο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες και αντιστάθμισαν κατά 50,2% το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο εμφάνισε πλεόνασμα 17.567,0 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 15.486,2 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Αύξηση κατά 2.516,6 εκατ. ευρώ (14,7%) παρουσίασαν οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 19.612,4 εκατ. ευρώ, ενώ αύξηση κατά 435,8 εκατ. ευρώ (27,1%) παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 2.045,3 εκατ. ευρώ. Η άνοδος των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στην αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 17,0%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε κατά 2,5%. Οι καθαρές εισπράξεις από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών αντιστάθμισαν κατά 65,6% το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και συνέβαλαν κατά 84,6% στο σύνολο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες.

Ταξιδιωτικές εισπράξεις

Τον Οκτώβριο του 2023, όπως προαναφέρθηκε, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 10,2% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Αναλυτικότερα, αύξηση κατά 10,7% εμφάνισαν οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 920,9 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-27 αυξήθηκαν κατά 9,1% (Οκτώβριος 2023: 694,6 εκατ. ευρώ, Οκτώβριος 2022: 636,4 εκατ. ευρώ). Η άνοδος των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ κατά 8,2% (Οκτώβριος 2023: 797,1 εκατ. ευρώ, Οκτώβριος 2022: 736,6 εκατ. ευρώ), καθώς και των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 30,3% στα 123,8 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, όσον αφορά τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών από τη ζώνη του ευρώ, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 18,5% και διαμορφώθηκαν στα 430,9 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τη Γαλλία κατά 13,2% στα 98,3 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, άνοδο κατά 25,3% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 311,3 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 29,4% και διαμορφώθηκαν στα 102,0 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από τη Ρωσία σημείωσαν μείωση κατά 38,9% και διαμορφώθηκαν στα 1,9 εκατ. ευρώ.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν αύξηση κατά 14,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκαν στα 19.612,4 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 κατά 11,6%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 10.902,5 εκατ. ευρώ, καθώς και των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-27 κατά 17,5%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 8.153,3 εκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 8.786,3 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 11,7%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ εμφάνισαν αύξηση κατά 11,5% και διαμορφώθηκαν στα 2.116,3 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 6,0% και διαμορφώθηκαν στα 3.396,6 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 10,8% και διαμορφώθηκαν στα 1.389,0 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, άνοδο κατά 8,3% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3.326,0 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 8,0% και διαμορφώθηκαν στα 1.217,7 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τη Ρωσία μειώθηκαν κατά 25,0% και διαμορφώθηκαν στα 29,9 εκατ. ευρώ.

Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση

Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση τον Οκτώβριο του 2023 διαμορφώθηκε σε 3.143,1 χιλ. ταξιδιώτες, αυξημένη κατά 14,0% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 14,1% σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2022 και αυτή μέσω οδικών συνοριακών σταθμών κατά 14,7%. Η αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης προήλθε από την άνοδο της ταξιδιωτικής κίνησης τόσο από τις χώρες της ΕΕ-27 κατά 11,6% όσο και από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27 κατά 17,3%. Αναλυτικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκε σε 1.393,4 χιλ. ταξιδιώτες, αυξημένη κατά 10,7%. Άνοδο κατά 15,3% εμφάνισε και η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε σε 388,5 χιλ. ταξιδιώτες. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία αυξήθηκε κατά 10,7% σε 687,6 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τη Γαλλία μειώθηκε κατά 6,2% σε 155,2 χιλ. ταξιδιώτες. Αναφορικά με τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε κατά 17,5% και διαμορφώθηκε σε 609,1 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τις ΗΠΑ κατά 15,1% σε 160,8 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία παρουσίασε μείωση κατά 12,3% και διαμορφώθηκε σε 2,9 χιλ. ταξιδιώτες.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 17,0% και διαμορφώθηκε σε 30.933,6 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 26.443,1 χιλ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 12,0%, ενώ αυτή μέσω οδικών συνοριακών σταθμών κατά 35,2%. Κατά την επισκοπούμενη περίοδο, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 διαμορφώθηκε σε 18.728,7 χιλ. ταξιδιώτες, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 14,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27 αυξήθηκε κατά 20,8% και διαμορφώθηκε σε 12.204,8 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ζώνης του ευρώ αυξήθηκε κατά 10,1%, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ αυξήθηκε κατά 24,5%. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία παρουσίασε αύξηση κατά 7,1% και διαμορφώθηκε σε 4.543,1 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 4,2% και διαμορφώθηκε σε 1.782,0 χιλ. ταξιδιώτες. Αναφορικά με τις χώρες εκτός της ΕΕ‑27, η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε κατά 2,8% και διαμορφώθηκε σε 4.491,5 χιλ. ταξιδιώτες και αυτή από τις ΗΠΑ κατά 30,0% σε 1.268,8 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία μειώθηκε κατά 4,6% και διαμορφώθηκε σε 33,0 χιλ. ταξιδιώτες.

Σημείωση:

Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση δεν περιλαμβάνει μεγέθη από κρουαζιέρες, πέραν των όσων καταγράφονται από την Έρευνα Συνόρων.

H Ελλάδα που αλλάζει

Εορταστικές ημέρες που είναι δε θέλουμε να γκρινιάζουμε … Ωστόσο υπάρχει ένα ζήτημα …. Για την ακρίβεια υπάρχει ένα ακόμη ζήτημα σε αυτή τη χώρα …. Που ακούμε όλο και περισσότερους να περνάνε χωρίς υπερβολή τα πάνδεινα για να ολοκληρωθεί μια συναλλαγή … Αναφερόμαστε στις αγοροπωλησίες ακινήτων, μια δυνατή αγορά ειδικά τα τελευταία 2 χρόνια, που ανάμεσα σε άλλα έχει προσεγγίσει και το ενδιαφέρον πολλών ξένων επενδυτών. Χαρακτηριστικά λοιπόν τα όσα αναφέρονταν σε ένα τελευταίο δημοσίευμα της Καθημερινής – Money Review, την ίδια ώρα που κυβερνητικά στελέχη σφυρίζουνε αδιάφορα και υπόσχονται πως από το 2024 οι μεταβιβάσεις θα γίνονταν σε μια ημέρα, στο γνωστό παιχνίδι της χώρας …. Αυτό του να κοροϊδεύουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς …

----------------------

Με «κακόγουστη φάρσα» έχει αρχίσει να μοιάζει η διαδικασία πώλησης κατοικίας στη χώρα μας, μετά τις εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων. Ο χαρακτηρισμός προκύπτει από το γεγονός ότι η ίδια η προσπάθεια που γίνεται, με συγκεκριμένες νομοθετικές και κανονιστικές παρεμβάσεις, για τη μείωση του χρόνου που απαιτείται και της γραφειοκρατίας που συνοδεύει κάθε πράξη αγοραπωλησίας ακινήτου, έχει προκαλέσει την αποχή των συμβολαιογράφων από τα καθήκοντά τους (πλην της σύνταξης προσυμφώνων), κίνηση που έχει δημιουργήσει «έμφραγμα» στην κτηματαγορά και μάλιστα στο χειρότερο δυνατό χρονικό σημείο. Παραδοσιακά, ο τελευταίος μήνας του χρόνου είναι και ο πιο δυναμικός σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση συμβολαίων αγοραπωλησίας, αποτελώντας ουσιαστικά την κλιμάκωση πολύμηνων προσπαθειών από πωλητές και αγοραστές, προκειμένου να συγκεντρωθούν τα δεκάδες απαιτούμενα έγγραφα που συνοδεύουν κάθε πράξη.

Σε μια πρώτη αντίδραση για την αρνητική αυτή εξέλιξη, ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής, Λευτέρης Ποταμιάνος, σχολίασε ότι η αποχή από τις συμβολαιογραφικές πράξεις πώλησης κατοικιών μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα για πολλούς πωλητές. «Υπάρχουν άνθρωποι που αν δεν μεταβιβάσουν το ακίνητό τους μπορεί να τους γίνει κατάσχεση από κάποιο fund, επειδή δεν θα έχουν τηρηθεί οι προθεσμίες πληρωμής. Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που πωλούν, επειδή πρέπει να καλύψουν έξοδα νοσηλείας ή άλλα σοβαρά θέματα (π.χ. χρέη κ.λπ.)». Επίσης, όπως προσθέτει ο κ. Ποταμιάνος, «πέραν των παραπάνω, βρισκόμαστε σε μια περίοδο πριν από τις γιορτές και το κλείσιμο του έτους, που παραδοσιακά υπογράφονται τα περισσότερα συμβόλαια και θα πρέπει να πληρωθούν έξοδα, μισθοί και άλλες υποχρεώσεις από τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις. Σε όλα αυτά προστίθεται ασφαλώς και τι έχουν τραβήξει επί μήνες όσοι αγωνίζονται τόσο καιρό να εκδώσουν τα έγγραφα που χρειάζονται για να υπογράψουν και τελευταία στιγμή κι αφού έχουν ήδη πληρώσει οφειλές, το κράτος και μηχανικούς, καλούνται να περιμένουν κι άλλο, έως ότου λήξει η αποχή».

Ασφαλώς, η αποχή θα λήξει κάποια στιγμή, ίσως στις πρώτες ημέρες του 2024. Αποτελεί όμως μόνο την «κορυφή του παγόβουνου» σε ό,τι αφορά την πολυδαίδαλη διαδικασία πώλησης μιας κατοικίας. Οπως εξηγεί ο κ. Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), «σήμερα υπάρχουν επτά διαφορετικά έγγραφα, τα οποία θα πρέπει να εμφανίζουν ταυτόσημο εμβαδόν, απαρέγκλιτα. Πρόκειται για τη βεβαίωση μη οφειλής ΤΑΠ (Τέλος Ακίνητης Περιουσίας), τον τίτλο ιδιοκτησίας, την πράξη σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας, την κάτοψη του κτίσματος, την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, το κτηματολογικό απόσπασμα και τη βεβαίωση περί μη οφειλής ΕΝΦΙΑ». Αν σε κάποιο εξ αυτών τα τ.μ. είναι διαφορετικά, ο πωλητής θα πρέπει να ξεκινήσει έναν «μαραθώνιο» διόρθωσης. Ακόμα χειρότερα, αν για κάποιο λόγο έχει γίνει λάθος στα τ.μ. στο παρελθόν (π.χ. στην αρχική σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας), θα πρέπει να προχωρήσει σε μια πολυδάπανη και κυρίως χρονοβόρο διαδικασία αλλαγών και σε όλα τα υπόλοιπα έγγραφα. Μάλιστα, αυτό γίνεται ακόμα κι αν η απόκλιση είναι πολύ μικρή.

Προφανώς, ουδείς αμφισβητεί ότι θα πρέπει επιτέλους να μπει τάξη στο «χάος» των ακινήτων της χώρας. Αυτή ήταν και η μεγάλη «υπόσχεση» της διαδικασίας της κτηματογράφησης. Ωστόσο αυτή έχει εξελιχθεί σήμερα σε «εφιάλτη» για χιλιάδες ιδιοκτήτες και πωλητές ακινήτων, λόγω των λαθών που έχουν γίνει στις καταγραφές των ακινήτων, με ευθύνη τόσο των ίδιων των ιδιοκτητών, όσο και των αναδόχων που ανέλαβαν το έργο του κτηματολογίου. Η κατάσταση επιδεινώθηκε και από την ιδιαίτερα γραφειοκρατική διαδικασία διόρθωσης των λαθών αυτών, αλλά και από την πιο πρόσφατη νομοθέτηση της υποχρέωσης των πωλητών να καταρτίζουν την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου. Η ταυτότητα κτιρίου λειτουργεί ως «σκούπα», που έχει ως στόχο να διορθώσει όλα τα λάθη που έχουν προηγηθεί στο σκέλος της καταγραφής των χαρακτηριστικών των ακινήτων, όπου κι αν έχουν γίνει αυτά, π.χ. στις συστάσεις οριζόντιων ιδιοκτησιών, στις κατόψεις, στις οικοδομικές άδειες, στο κτηματολόγιο κ.λπ.

Παρότι σωστή στη σύλληψη, εντούτοις, η ταυτότητα κτιρίου καλείται να εφαρμοστεί χωρίς να έχουν προηγηθεί κρίσιμα βήματα. Οπως εξηγούν μηχανικοί που έχουν αναλάβει τον δύσκολο ρόλο, αφενός των διορθώσεων προγενέστερων λαθών και αφετέρου της «εκπαίδευσης» των πολιτών, η εφαρμογή της ταυτότητας κτιρίου, χωρίς να έχουν ψηφιοποιηθεί τα συμβόλαια που βρίσκονται στα υποθηκοφυλακεία και ακόμα περισσότερο, ούτε οι οικοδομικές άδειες που βρίσκονται στις πολεοδομίες, δυσχεραίνει εκθετικά την όλη διαδικασία, γεννώντας νέες καθυστερήσεις.

Καθυστερήσεις και μετά την υπογραφή των συμβολαίων

Στην πράξη, μια πώληση κατοικίας μπορεί να «σκοντάψει» δεκάδες φορές, έως ότου ολοκληρωθεί, ακόμα κι αν θεωρείται σχετικά απλή περίπτωση, καθώς σοβαρές καθυστερήσεις ενδέχεται να προκύψουν και μετά την ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας. Αν π.χ. υπάρχει βάρος στο ακίνητο, που θα αρθεί μέσω της πώλησης (π.χ. κάποιο υπόλοιπο δανείου), θα πρέπει να χορηγηθούν βεβαιώσεις από την πιστώτρια τράπεζα, προς τον αγοραστή ή την τράπεζά του (εφόσον αυτός δανειοδοτείται για την αγορά του ακινήτου), στη συνέχεια να εγγραφεί το νέο βάρος (στο αρμόδιο ειρηνοδικείο), παρουσία δικηγόρων (της τράπεζας και του αγοραστή) και ασφαλώς να γίνει και η άρση της προσημείωσης. 

Μόνο αυτά τα συνήθη βήματα μπορεί να χρειαστούν ακόμα και πάνω από δύο μήνες έως ότου ολοκληρωθούν (π.χ. αν δεν υπάρχει διαθέσιμη ημερομηνία στο τοπικό ειρηνοδικείο, ή όπως πρόσφατα απέχουν οι δικηγόροι από τα καθήκοντά τους), παρότι θεωρούνται απλές υποθέσεις. Αν μάλιστα η οφειλή έχει πλέον περάσει στον έλεγχο κάποιας εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων (μέσω κάποιου fund), ο χρόνος αναμονής αυξάνεται εκθετικά.

Μεσιτικές πηγές αναφέρουν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολη η συνεργασία με τις εν λόγω εταιρείες, καθώς η χορήγηση απλών εγγράφων, όπως π.χ. μια βεβαίωση υπολοίπου οφειλής, μια βεβαίωση πρόθεσης άρσης προσημείωσης, ή μια απλή απόδειξη εξόφλησης, συχνά απαιτούν μήνες αναμονής.

Σοβαρές καθυστερήσεις παρατηρούνται όμως και στο στάδιο της μεταγραφής του συμβολαίου, σε περίπτωση που το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή όπου το αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο λειτουργεί με προβλήματα. Αυτά οφείλονται στην επί διετία και εν εξελίξει διαδικασία μετασχηματισμού των υποθηκοφυλακείων σε κτηματολογικά γραφεία.

Αυτή έχει ως αποτέλεσμα, σε αρκετές περιπτώσεις να έχουν συγχωνευτεί γραφεία διαφόρων περιοχών σε ένα νέο, μεγάλο γραφείο (π.χ., το υποθηκοφυλακείο της Αθήνας περιλαμβάνει και περιοχές όπως του Ζωγράφου), ενώ ταυτόχρονα πολλοί υπάλληλοι αποχώρησαν και απορροφήθηκαν σε διάφορες υπηρεσίες του υπ. Δικαιοσύνης. Ετσι, ακόμα και σήμερα, όπως καταγγέλλουν επαγγελματίες της αγοράς, παρατηρούνται πολύμηνες καθυστερήσεις για τη μεταγραφή ενός συμβολαίου. Χωρίς αυτό το πιστοποιητικό δεν μπορεί να ολοκληρωθεί μια αγοραπωλησία, καθώς δεν μπορεί να εγγραφεί π.χ. προσημείωση, σε περίπτωση που η αγορά γίνεται με δάνειο.

Oπως σημειώνουν οι συμβολαιογράφοι, «για τις ουρές και τις καθυστερήσεις στα κτηματολογικά γραφεία δεν ευθύνονται οι συμβολαιογράφοι και το έγχαρτο συμβόλαιο, αλλά η δραματική υποστελέχωση των κτηματολογικών γραφείων, με ευθύνη της πολιτείας και το πλημμελέστατο, όπως αποδεικνύεται, έργο της κτηματογράφησης, με ευθύνη ασφαλώς των σχετικών αναδόχων, δεδομένου ότι έχουν διαμορφωθεί κτηματολογικές βάσεις με απειράριθμα σφάλματα και παραλείψεις».

Οι διαδοχικές παρεμβάσεις διαφόρων κυβερνήσεων κατά τις τελευταίες δεκαετίες στην αγορά ακινήτων, χωρίς να υπάρχει ένα ενιαίο και συνεκτικό σχέδιο για τον εξορθολογισμό της λειτουργίας της, που να εφαρμοστεί στον ίδιο χρόνο και όχι σε βάθος δεκαετιών, είναι ο βασικότερος λόγος για τον οποίο οι αγοραπωλησίες έχουν καταστεί σήμερα μια εξαιρετικά επώδυνη διαδικασία για όλους τους εμπλεκόμενους, τόσο τους πωλητές και τους αγοραστές, όσο και τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες. Η τελευταία πολυαναμενόμενη δέσμη μέτρων, που έρχονται να προσφέρουν «ανάσα», ψηφίστηκε πριν από λίγες ημέρες και σύντομα θα ξεκινήσει η εφαρμογή τους. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται λύσεις τόσο στο στάδιο που προηγείται της πώλησης, όσο και σε αυτό που έπεται, δηλαδή της μεταγραφής της πώλησης στο αντίστοιχο κτηματολογικό γραφείο.

Κατάργηση ΤΑΠ

Στο πλαίσιο αυτό, ξεχωρίζουν η κατάργηση της υποχρεωτικής προσκόμισης βεβαίωσης περί μη οφειλής ΤΑΠ, μέσω της καθιέρωσης διαδικασίας εντοπισμού και είσπραξης τυχόν οφειλών. Αυτή θα γίνεται με την ενημέρωση από το κτηματολόγιο στον οικείο δήμο κάθε πράξης μεταβίβασης, ώστε στη συνέχεια αυτός να υπολογίζει τυχόν οφειλές (με βάση τα αναγραφόμενα τ.μ. του ακινήτου).

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα κρίσιμο βήμα, καθώς πολλοί δήμοι είχαν θεσπίσει μια ιδιαίτερα γραφειοκρατική διαδικασία χορήγησης της εν λόγω βεβαίωσης, που απαιτούσε ακόμα και δύο μήνες έως ότου ολοκληρωθεί. Αλλοι δήμοι πάλι, εξέδιδαν τις βεβαιώσεις ηλεκτρονικά και αυθημερόν (π.χ. Αθηναίων) και στη συνέχεια υπολόγιζαν και χρέωναν τυχόν πρόσθετες οφειλές.

Επίσης, καταργήθηκε η πολλαπλή προσκόμιση αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος (ΑΚΔ) σε περίπτωση διηρημένων ιδιοκτησιών κειμένων εντός του ιδίου γεωτεμαχίου, ενώ σε περίπτωση ψηφιακής υποβολής αίτησης, ο ίδιος ο φορέας (το κτηματολόγιο δηλαδή) θα προχωράει σε προσάρτηση αντιγράφου κτηματολογικού διαγράμματος.

Ακόμα σημαντικότερες κρίνονται οι παρεμβάσεις στο στάδιο της μεταγραφής των εμπράγματων δικαιωμάτων, καθώς διευρύνεται και διευκολύνεται η διαδικασία διόρθωσης των πάμπολλων πρόδηλων σφαλμάτων των κτηματολογικών εγγραφών, χωρίς μάλιστα την υποχρεωτική ρητή συναίνεση του Δημοσίου. Μάλιστα, «παρέχεται στο κτηματολόγιο η δυνατότητα να καθοριστούν κατηγορίες αιτήσεων, στις οποίες η διόρθωση θα είναι υποχρεωτική, προκειμένου να περιοριστεί η ταλαιπωρία των πολιτών από την κατά κανόνα απόρριψή τους από τους επικεφαλής των κτηματολογικών γραφείων», όπως σημειώνει ο κ. Παραδιάς σε σχετική του παρέμβαση. Ιδιαίτερα θετικό βήμα για τη διευκόλυνση των αγοραπωλησιών θεωρείται και η παροχή της δυνατότητας μεταγραφής οριζόντιων ιδιοκτησιών, ακόμα και καθ’ υπέρβαση των χιλίων χιλιοστών, ένα πολύ συνηθισμένο λάθος στις πράξεις που αφορούν οροφοδιαμερίσματα.

Τι ζητούν φορείς του κλάδου

Στελέχη της αγοράς αναφέρουν και μια σειρά από μέτρα που θα πρέπει να ακολουθήσουν, πέραν ασφαλώς των φιλόδοξων προγραμμάτων που ήδη «τρέχουν» για την ψηφιοποίηση των πολεοδομιών και των υποθηκοφυλακείων, με τη συνδρομή και κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Εως ότου ολοκληρωθούν τα έργα αυτά, φορείς του κλάδου σημειώνουν την ανάγκη να παρασχεθεί στους συμβαλλόμενους η δυνατότητα να διορθώνουν μονομερώς προφανή λάθη των τίτλων ιδιοκτησίας τους και η δυνατότητα των συνιδιοκτητών πολυκατοικιών να τροποποιούν την περιγραφή των ιδιοκτησιών τους στις πράξεις σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας, σύμφωνα με την ταυτότητα κτιρίου της κάθε ιδιοκτησίας, ώστε οι πάμπολλες χιλιάδες ιδιοκτητών σε όλη τη χώρα να μπορούν να τις μεταβιβάσουν. Υπενθυμίζεται ότι η εφαρμογή της ταυτότητας κτιρίου έχει φέρει στην επιφάνεια παθογένειες δεκαετιών, περιπλέκοντας κάθε αγοραπωλησία, εφόσον προκύπτουν διαφορές στην επιφάνεια (ακόμα και 2-3 τ.μ.) ανάμεσα στη σημερινή κατάσταση του ακινήτου κι εκείνη που περιγράφεται σε προγενέστερα έγγραφα, όταν δεν υπήρχε το ίδιο αυστηρό καθεστώς με το σημερινό.

Διεθνής Οικονομία

Με το 2024 να είναι πια θέμα ημερών και με το μεγάλο ερώτημα να είναι τι θα γίνει στην παγκόσμια οικονομία την επόμενη χρονιά, εξελίξεις που σίγουρα επηρεάζουνε και τη χώρα μας, σε μικρό και πολλές φορές σε μεγάλο βαθμό. Ενδιαφέρον ήτανε ένα τελευταίο άρθρο της Wall Street Journal.

Συγκεκριμένα,

Τη μάχη της κατά του πληθωρισμό κερδίζει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, ενισχύοντας το ηθικό των Αμερικανών και προσφέροντας μεγαλύτερη διαβεβαίωση ότι η αμερικανική οικονομία μπορεί να αποφύγει την ύφεση, κρατώντας παράλληλα τις τιμές υπό έλεγχο.

Αυτή την επαναφορά της εμπιστοσύνης των Αμερικανών στην οικονομία κατέγραψε η Wall Street Journal, διαπιστώνοντας πως οι δαπάνες και το προσωπικό εισόδημα αυξήθηκαν.

Το προτιμώμενο μέτρο για τον πληθωρισμό της Fed, ο δείκτης των προσωπικών δαπανών κατανάλωσης, μειώθηκε κατά 0,1% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Αποτελεί την πρώτη μείωση από τον Απρίλιο του 2020, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε την Παρασκευή το υπουργείο Εμπορίου. Οι τιμές αυξήθηκαν κατά 2,6% σε ετήσια βάση, όχι πολύ μακριά από τον στόχο της Fed για ένα 2%.

Οι βασικές τιμές, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν το ευμετάβλητο κόστος των τροφίμων και της ενέργειας, αυξήθηκαν μόλις 1,9% σε εξαμηνιαία βάση, γεγονός που υποδηλώνει ότι η Fed βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου που έχει θέσει.

Οι μετοχές παρουσίασαν μικρή μεταβολή την Παρασκευή, την τελευταία ημέρα διαπραγμάτευσης πριν από τις διακοπές των Χριστουγέννων, αλλά και οι τρεις βασικοί δείκτες σημείωσαν άνοδο για όγδοη συνεχόμενη εβδομάδα. Ο Dow Jones Industrial Average σημείωσε άνοδο 81 μονάδων ή 0,22% αυτή την εβδομάδα και διαμορφώθηκε στις 37386 μονάδες. Οι επενδυτές σε προθεσμιακές αγορές βλέπουν τώρα μια πιθανότητα σχεδόν 90% να μειώσει η Fed τα επιτόκια μέχρι τη συνεδρίαση του Μαρτίου, σύμφωνα με την CME Group.

Οι καταναλωτές, αφού αντιμετώπισαν τις συντριπτικές αυξήσεις των τιμών και τους φόβους ύφεσης κατά τα δύο τελευταία χρόνια, υιοθετούν μια πιο αισιόδοξη προοπτική. Μια μέτρηση του καταναλωτικού κλίματος από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή έδειξε αύξηση κατά 14% σε υψηλό πέντε μηνών τον Δεκέμβριο από τον προηγούμενο μήνα, καθώς τα νοικοκυριά μείωσαν τις προσδοκίες τους για τον πληθωρισμό τον επόμενο
έτος. 

Μια ομαλή προσγείωση

«Η πραγματική έκπληξη νομίζω ότι ήταν το πόσο χαμηλά έπεσε ο πληθωρισμός PCE», δήλωσε στην Wall Street Journal ο Σκοτ Άντερσον, επικεφαλής του
ΗΠΑ οικονομολόγος της BMO, ο οποίος εκτιμά ότι οι αξιωματούχοι της Fed θα μειώσουν τα επιτόκια τέσσερις φορές το 2024 ξεκινώντας από τον Ιούλιο. «Βρισκόμαστε σε ένα ολισθηρό μονοπάτι κι εμείς και η Fed μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους».

Η αμερικανική οικονομία διέψευσε τις προβλέψεις ότι θα κλίνει προς την ύφεση το 2023, σε μεγάλο βαθμό επειδή ο πληθωρισμός μειώθηκε τόσο πολύ, ενώ οι καταναλωτές συνέχισαν τις δαπάνες τους παρά την επιθετική πολιτική σύσφιξης, η οποία ώθησε τα επιτόκια στο υψηλότερο επίπεδο των 22 ετών.

Τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό, τα οποία ήταν ως επί το πλείστον διαθέσιμα στους αξιωματούχους της Fed όταν συνεδρίασαν την περασμένη
εβδομάδα, υπογραμμίζουν γιατί ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ έδειξε μεγαλύτερη άνεση με την την προοπτική να στραφεί από τις αυξήσεις στις μειώσεις των επιτοκίων. Οι αξιωματούχοι προβλέπουν τρεις περικοπές επιτοκίων κατά ένα τέταρτο της μονάδας το επόμενο έτος, χωρίς ωστόσο να έχουν ορίσει  κάποιο χρονοδιάγραμμα. 

Πολλοί οικονομολόγοι ισχυρίζονται τώρα ότι η οικονομία πιθανότατα θα πλεύσει προς τη λεγόμενη «ομαλή ή ήπια προσγείωση», όπου ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στο στόχο της Fed χωρίς συνακόλουθη ύφεση.

«Ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται, η αγορά εργασίας επανέρχεται σε ισορροπία και όλα μέχρι στιγμής βαίνουν καλώς», επισήμανε ο Πάουελ σε συνέντευξη Τύπου μετά την απόφαση της κεντρικής τράπεζας στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου. «Υποθέτουμε ότι θα υπάρξουν κάποιες δυσκολίες στη συνέχεια, που μέχρι στιγμής ωστόσο δεν γίνονται ορατές».

Τα στοιχεία της Παρασκευής για τον πληθωρισμό υπολογίζονται διαφορετικά από τον δείκτη τιμών καταναλωτή του υπουργείου Εργασίας, ο οποίος έδειξε ότι οι τιμές αυξήθηκαν οριακά τον περασμένο μήνα.

Η στροφή

Την ίδια στιγμή, οι καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 0,2% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον μήνα, υψηλότερα από το 0,1% του Οκτωβρίου και αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης στην οικονομία εκ μέρους των Αμερικανών καταναλωτών και των νοικοκυριών. Το συνολικό προσωπικό εισόδημα αυξήθηκε κατά 0,4%, κατά τι βελτιωμένο από το 0,3% του Οκτωβρίου.

Η βελτίωση της Παρασκευής στη μέτρηση του καταναλωτικού κλίματος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν «σπάει» τέσσερις συνεχόμενους μήνες πτώσης και δείχνει ότι οι άνθρωποι αρχίζουν να πιστεύουν ότι ο πληθωρισμός μπορεί να μειωθεί βιώσιμα, σύμφωνα και με όσα δήλωσε στη Wall Street Journal η επικεφαλής της έρευνας Τζοάν Χσου.

«Οι καταναλωτές έχουν παρατηρήσει ότι ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια χαλάρωσης καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς, χωρίς να πάψουν όμως να είναι επιφυλακτικοί ως προς το αν αυτή η επιβράδυνση θα διαρκέσει», δήλωσε η ίδια. Εάν η έρευνα του Ιανουαρίου δείξει παρόμοια αισιοδοξία, τότε θα μπορούμε να πούμε ότι «οι καταναλωτές πιστεύουν ότι έχουμε όντως γυρίσει σελίδα», πρόσθεσε.

Μια άλλη μέτρηση από το Conference Board αυτή την εβδομάδα έδειξε ότι η εμπιστοσύνη αυξήθηκε και οι προσδοκίες για ύφεση τους επόμενους 12 μήνες μειώθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο του 2023. Σύμφωνα με την Ντέινα Πέτερσον, επικεφαλής οικονομολόγο του Conference Board, «η έρευνα του Δεκεμβρίου έδειξε ότι οι Αμερικανοί εξακολουθούν να είναι σε γενικές γραμμές αναστατωμένοι από τον πληθωρισμό, ωστόσο αύξησαν τα σχέδιά τους να αγοράσουν αντικείμενα μεγάλου κόστους, όπως αυτοκίνητα και μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές».

Οι παραγγελίες αγαθών μακράς διαρκείας αυξήθηκαν περισσότερο από το αναμενόμενο, κατά 5,4% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, αντιστρέφοντας την πτώση 5,1% τον Οκτώβριο, ανέφερε το υπουργείο Εμπορίου. Οι παραγγελίες μη στρατιωτικών κεφαλαιουχικών αγαθών εξαιρουμένων των αεροσκαφών, ένας δείκτης των επιχειρηματικών επενδύσεων, αυξήθηκαν κατά 0,8% τον Νοέμβριο. Και οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν ανέβει αυτόν τον μήνα, κάνοντας όσους έχουν μετοχές να αισθάνονται πιο πλούσιοι. 

Οι εκλογές

Η αλλαγή των συναισθηµάτων και των προοπτικών για την οικονοµία θα µπορούσε να έχει συνέπειες για τις προεδρικές εκλογές του 2024. Οι ανησυχίες των Αμερικανών για την οικονομία έχουν επιβαρύνει τα ποσοστά αποδοχής και δημοφιλίας του πρόεδρου Μπάιντεν, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι αισθάνονται ότι οι πολιτικές του τους έχουν βλάψει περισσότερο απόσο τους έχουν βοηθήσει. Η κυβέρνηση προσπάθησε να αντιδράσει, συχνά προβάλλοντας την ανθεκτικότητα της οικονομίας κατά τη διάρκεια της θητείας του Μπάιντεν και τα νομοθετικά του επιτεύγματα.

Σταδιακή επιβράδυνση

Την ανθεκτικότητα της οικονομίας στήριξε η αγορά εργασίας, η οποία συνέχισε να προσθέτει θέσεις εργασίας τη φετινή χρονιά, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι το 2022. Η αύξηση των μισθών έχει υποχωρήσει, αλλά ο πληθωρισμός σταθεροποιήθηκε και άρχισε να υποχωρεί με πιο γρήγορους ρυθμούς, αφήνοντας πολλούς εργαζόμενους σε καλύτερη θέση.

Το προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό προσωπικό εισόδημα αυξήθηκε κατά 0,4% το Νοέμβριο από 0,3% τον Οκτώβριο, σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορίου. Οι υψηλότερες αμοιβές και οι περισσότερες προσλήψεις ενθάρρυναν περισσότερους ανθρώπους να βγουν από το περιθώριο. Το ποσοστό συμμετοχής του εργατικού δυναμικού για τους εργαζόμενους μεταξύ 25 και 54 ετών, ορίστηκε στο 83,3% τον Νοέμβριο – πλησιάζοντας στο υψηλότερο ποσοστό σε περισσότερο από δύο δεκαετίες. Αυτό το καθιστά ευκολότερο για τους εργοδότες να βρουν εργαζόμενους, γεγονός που θα πρέπει να αποτρέψει την αύξηση των μισθών τόσο γρήγορα ώστε να ασκήσουν ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό.

«Η μεγάλη έκπληξη αφορά την εγχώρια αγορά εργασίας και το πόσο πολύ αυξήθηκε και ισχυροποιήθηκε το εργατικό δυναμικό», επισήμανε ο Μάικλ Γκάπεν, επικεφαλής των οικονομικών των ΗΠΑ στην Bank of America. «Αν προστεθούν περισσότεροι στις τάξεις των απασχολουμένων, τότε το συνολικό εισόδημα στην οικονομία αυξάνεται όπως και οι συνολικές δαπάνες », πρόσθεσε.

Μετά από την φετινή σταθερή ανάπτυξη, οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η οικονομία θα μειώσει ελαφρώς την ταχύτητά της το 2024. Αυτό θα επιτρέψει στον πληθωρισμό να αμβλυνθεί περαιτέρω. Οι οικονομολόγοι της BMO Capital Markets βλέπουν την ανάπτυξη να υποχωρεί στο 1% το τέταρτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023, από 2,6% φέτος. Την ίδια στιγμή ο Άντερσον της BMO εκτιμά ότι θα υπάρξει ελαφρά επιβράδυνση κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους και άνοδος κατά το δεύτερο εξάμηνο. «Εάν επιτευχθεί κάτι τέτοιο, τότε θα είναι μια νίκη για τη Fed. Αυτή είναι εξάλλου και η ιστορία του αποπληθωρισμού. Αυτό είναι το καλύτερο που θα μπορούσαμε να ελπίζουμε όταν η Fed άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια το 2022».