"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 28/04/23

Θετικά στοιχεία

Πάμε να ξεκινήσουμε με μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία από την αγορά εργασίας …. Γιατί μπορεί να υπάρχουνε αρκετά θέματα από την ελληνική οικονομία που σταθερά μας προβληματίζουνε. Ωστόσο υπάρχουνε και αρκετά θετικά στοιχεία.

Την καλύτερη λοιπόν επίδοση ιστορικά κατέγραψε το ισοζύγιο της απασχόλησης τόσο τον Μάρτιο του 2023 όσο και κατά το τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πληροφοριακού Συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ».

Συγκεκριμένα, το Μάρτιο οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 250.239 ενώ οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 188.327 (102.377 καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου και 85.950 οικειοθελείς αποχωρήσεις). Έτσι, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης του Μαρτίου ήταν θετικό κατά 61.912 θέσεις εργασίας, επίδοση που είναι η καλύτερη από το 2001 που υπάρχουν στοιχεία.

Στο τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 619.788 και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 562.301 (332.062 καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεις συμβάσεων  ορισμένου χρόνου και 230.239 οικειοθελείς αποχωρήσεις). Έτσι, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης του πρώτου τριμήνου ήταν θετικό κατά 57.487 θέσεις εργασίας, που είναι επίσης το υψηλότερο επίπεδο από το 2001.

Οι κλάδοι με το καλύτερο ισοζύγιο προσλήψεων / αποχωρήσεων είναι: καταλύματα (+24.150), εστίαση (+5.630), εκπαίδευση (+4.716), λιανικό εμπόριο (+2.993), δημόσια διοίκηση/άμυνα/κοινωνική ασφάλιση (+2.730). Αρνητικές επιδόσεις είχαν οι κλάδοι δημιουργικών δραστηριοτήτων (-151), ταχυδρομεία/ταχυμεταφορές (-150), ραδιοτηλεόραση (-82), χρηματοπιστωτικά (-39) και ασφαλιστικός κλάδος (-35).

Greedflation

Σε ένα θέμα τώρα που βρήκαμε αρκετά ενδιαφέρον, ένα έναν όρο (Greedflation) τον οποίο πρώτη φορά συναντήσαμε στη ζωή μας.

H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναγνωρίζει πλέον ότι η αύξηση του περιθωρίου κέρδους των επιχειρήσεων αποτελεί πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο για τον πληθωρισμό από τη σπειροειδή αύξηση μισθών και τιμών.

Σε ομιλίες που έκαναν τον Απρίλιο, στελέχη της ΕΚΤ τόνιζαν τη σημασία που έχει η αύξηση των επιχειρηματικών κερδών για την ένταση του πληθωρισμού, ενώ και η πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, προειδοποίησε στα τέλη Μαρτίου ότι η διεύρυνση των περιθωρίων κέρδους ωθεί τους μισθούς και τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα.

Το Bloomberg κάνει λόγο για greedflation (πληθωρισμός απληστίας) που απειλεί να περιπλέξει τις προσπάθειες μείωσης του πληθωρισμού, με την έννοια ότι η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να πάρει περισσότερα μέτρα για να επιτύχει τον στόχο του 2%, την ώρα που αξιωματούχοι της τονίζουν ότι πλησιάζει το τέλος των αυξήσεων στα επιτόκια.

Όπως έγραφε το Bloomberg:

«Υπάρχουν ξεκάθαροι κίνδυνοι η μείωση του πληθωρισμού να είναι μικρότερη απ’ ό,τι αναμενόταν λόγω της αύξησης των περιθωρίων κέρδους», καθώς οι εταιρείες τείνουν να αυξάνουν τις τιμές ταχύτερα όταν αυξάνεται το κόστος εισροών τους απ’ ό,τι τις μειώνουν όταν μειώνονται οι δαπάνες τους, δήλωσε ο επικεφαλής αναλυτής της Danske Bank. «Οι δυναμικές αυτές είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπισθούν από την ΕΚΤ», πρόσθεσε.

Τα εταιρικά κέρδη αυξάνουν τον πληθωρισμό από το 2021

Τα εταιρικά κέρδη ήταν μεγαλύτερος μοχλός για τις αυξήσεις των τιμών από το κόστος εργασίας από τις αρχές του 2021, σύμφωνα με τη Maeva Cousin του Bloomberg Economics, η οποία υπολογίζει ότι το φούσκωμα των κερδών ευθύνεται για τα δύο τρίτα του πληθωρισμού στα τέλη του 2022.

«Πολλές επιχειρήσεις μπορούσαν να αυξάνουν τα περιθώρια κέρδους σε τομείς με περιορισμένη προσφορά και αυξημένη ζήτηση», επεσήμανε ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, στην τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ, υποστηρίζοντας ότι οι μισθοί είχαν περιορισμένη μόνο επίδραση στον πληθωρισμό την τελευταία διετία και ότι η αύξηση των κερδών ήταν πολύ πιο δυναμική.

Στη Λετονία, όπου ο πληθωρισμός ήταν από τους υψηλότερους στην Ευρωζώνη, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας, Μάρτιν Καζάκς, δήλωσε ότι ορισμένες εταιρείες της χώρας αυξάνουν τις τιμές «απλά επειδή μπορούν να το κάνουν». Αυτός είναι ο λόγος που το Διοικητικό Συμβούλιο συνεχίζει να αυξάνει τα επιτόκια σε μία περίοδος που ο εναρμονισμένος δείκτης πληθωρισμού μειώνεται υπό την επήρεια της πτώσης των διεθνών τιμών ενέργειας, πρόσθεσε ο Καζάκς.

Ο ίδιος συνέστησε στους καταναλωτές να είναι πιο επιλεκτικοί στις αγορές που κάνουν και να αναζητούν τις καλύτερες τιμές.

Πιο δύσκολη η αύξηση κερδών το 2023

Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, δήλωσε χθες από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ότι τα περιθώρια κέρδους δεν αναμένεται να αυξηθούν τόσο γρήγορα φέτος λόγω της επιβράδυνσης της οικονομίας της Ευρωζώνη. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο κεντρικός τραπεζίτης της Κροατίας, Μπόρις Βούτσιτς, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η εξασθένιση της οικονομικής ανάπτυξης θα υπονομεύσει τη δυνατότητα των εταιρειών να συνεχίσουν τις αυξήσεις τιμών.  

Η ΕΚΤ είναι πιθανό να επιβραδύνει τον ρυθμό αύξησης των επιτοκίων στις 25 μονάδες βάσης στην επόμενη συνεδρίαση στις 4 Μαΐου, ωθώντας το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 3,25%. Η κεντρική τράπεζα προβλέπει ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί στο 2,8% στο τέλος του έτους από 9% που ήταν στις αρχές του 2023 και ότι ο στόχος για το 2% θα επιτευχθεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2025.

Ωστόσο, ο γενικός διευθυντής της ΕΚΤ για την έρευνα και την οικονομία επεσήμανε ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένα ανοδικό σπιράλ των τιμών. «Η αμοιβαία ενισχυόμενη αλληλεπίδραση των υψηλότερων περιθωρίων κέρδους, των υψηλότερων ονομαστικών μισθών και των αυξημένων τιμών δημιουργεί τον κίνδυνο για ισχυρά δευτερογενή αποτελέσματα», ανέφερε σε ανάρτησή του στο blog της ΕΚΤ.

Μπράβο

Η ώρα για το πατροπαράδοτο μπράβο τώρα για τα τελευταία στοιχεία για την πορεία του τουρισμού, με καλύτερα τελικά στοιχεία για το 2022 και με όλα να δείχνουνε πως τη φετινή χρονιά θα έχουμε νέο ιστορικό υψηλό!!

Για όποιον λοιπόν δεν είδε τα στοιχεία, στα 17,676 δισ. ευρώ διαμορφώθηκαν τελικά πέρυσι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 68,3% σε σύγκριση με το 2021 αλλά παρέμειναν κατά 500 εκατομμύρια περίπου κάτω από αυτές του 2019 (18,2 δισ.), έτους ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό και τελευταίο πριν από την πανδημία.

Η άνοδος των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2022 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 96,0%, στα 29,875 εκατομμύρια ταξιδιώτες καθώς και της υψηλότερης μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση κατά 1,8 ευρώ ή 2,2% (2022: 80,3 ευρώ, 2021: 78,5 ευρώ).

Ωστόσο η μέση δαπάνη ανά ταξίδι παρουσίασε μείωση κατά 14,1% σε σχέση με το 2021 (2022: 591,7 ευρώ, 2021: 688,9 ευρώ) όπως και η μέση διάρκεια παραμονής, η οποία υποχώρησε κατά 16% και διαμορφώθηκε στις 7,4 διανυκτερεύσεις (2021: 8,8 διανυκτερεύσεις). Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου σημείωσε τη μεγαλύτερη συμμετοχή στις συνολικές εισπράξεις, επισκέψεις και διανυκτερεύσεις το 2022. Σε σχέση με το 2019, το 2022 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 2,8%, όπως και οι ταξιδιωτικές πληρωμές κατά 29,9%, ενώ το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 316,6 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικότερα σε σχέση με το 2019, άνοδο κατά 10,7% σημείωσε η μέση δαπάνη ανά ταξίδι (2022: 591,7 ευρώ, 2019: 534,6 ευρώ) και κατά 4,4% η μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση (2022: 80,3 ευρώ, 2019: 76,9 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής αυξήθηκε κατά 6,0% (2022: 7,4 διανυκτερεύσεις, 2019: 7,0 διανυκτερεύσεις). Ο συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων το 2022 παρουσίασε μείωση κατά 6,9% σε σύγκριση με το 2019 (2022: 220.213,1 διανυκτερεύσεις, 2019: 236.547,4 διανυκτερεύσεις), ενώ η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση κατά 12,1%.

Τα ταξίδια για λόγους αναψυχής το 2022 υποχώρησαν κατά 5,1% σε σχέση με το 2019, ενώ αύξηση των εισπράξεων παρατηρήθηκε στα ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους, κατά 6,1% (2022: 950,0 εκατ. ευρώ, 2019: 895,0 εκατ. ευρώ). Οσον αφορά τις συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας, αυτές μειώθηκαν κατά 11,2% το 2022 έναντι του 2019. Οσον αφορά τις χώρες αυξημένης προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία κατέγραψαν άνοδο κατά 40,6% σε σχέση με το 2021 και διαμορφώθηκαν στα 3,255 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 28,8% και διαμορφώθηκαν σε 1,277 δισ. ευρώ.

Από τις χώρες εκτός της Ε.Ε.-27, ενισχυμένες κατά 113,3% σε σχέση με το 2021 ήταν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3,127 δισεκατομμύρια. Οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 101,3% και διαμορφώθηκαν σε 1,2 δισ., ενώ αυτές από τη Ρωσία μειώθηκαν περαιτέρω και πρακτικά εκμηδενίστηκαν αφού για ολόκληρο το 2022 διαμορφώθηκαν μόλις σε 41,4 εκατ. ευρώ.

Μάλιστα

Πάντως η Ελλάδαρα παραμένει Ελλαδάρα!!  Τι άλλο να πούμε για αυτό που διαβάσαμε στην Καθημερινή. Συγκεκριμένα και όπως χαρακτηριστικά αναφέρονταν στο δημοσίευμα, απίστευτο και όμως πραγματικό. Αν τα μπαρ Principote και Nammos κατεδαφίσουν έως τις αρχές Μαΐου το σύνολο των παράνομων κατασκευών τους, τότε θα πληρώσουν πρόστιμο… μόλις 500 ευρώ. Η δυνατότητα αυτή δίνεται με νέα νομοθετική διάταξη, που θέσπισε προ δεκαπενθημέρου το υπουργείο Περιβάλλοντος. Οι δύο επιχειρήσεις ήδη κατέθεσαν στην Υπηρεσία Δόμησης Σύρου αίτημα να προβούν αυτοβούλως στην κατεδάφιση. Ξέρετε ποιο είναι το πρόστιμο που θα πλήρωναν διαφορετικά; 22 εκ ευρώ !! Ναι καλά ακούσατε … Αντί για 22εκ ευρώ θα κλείσουνε με κατεδαφίσεις και μόλις 500 ευρώ!!

Βρετανία

Να κλείσουμε με μια είδηση από τη διεθνή ειδησεογραφία. Πριν την δούμε θα κάνουμε το σχόλιο που έχουμε κάνει και άλλες φορές. Πως οι βλακείες πληρώνονται …. Και αυτό το ξέρουμε πολύ καλά ως λαός από τα όσα έγιναν το 2015. Βέβαια πάντα αυτοί που την πληρώνουνε περισσότερο είναι οι ίδιοι οι λαοί, αφού πρώτα έχουνε εμπιστευτεί τους συγκεκριμένους λαϊκιστές, οι οποίοι φυσικά λόγω οικονομικής άνεσης δεν επηρεάζονται καθόλου. Πολλές φορές περνάνε ακόμη καλύτερα, όσο και αν βασανίζονται οι λαοί.

Γιατί τα τελευταία μεγάλα προβλήματα της Μ. Βρετανίας δεν είναι συνέπεια μόνο της παγκόσμιας κρίσης πληθωρισμού, αλλά του μεγάλου λάθους του BREXIT, με το βρετανικό λαό να παρασύρεται από τους γνωστούς λαϊκιστές. Και όπως πάντα γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, τελικά αυτός που την πληρώνει είναι ο λαός …..

Τον κώδωνα λοιπόν του κινδύνου ότι η προσπάθεια μετακύλισης των επιπτώσεων του πληθωρισμού από τους μεν στους δε μεταξύ επιχειρήσεων και εργαζομένων ενδέχεται να κάνει τον πληθωρισμό ακόμη πιο επίμονο κρούει ο κορυφαίος οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας Χιου Πιλ, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ προτρέπει τους Βρετανούς να αποδεχτούν ότι πλέον είναι φτωχότεροι.

«Αυτό που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι η απροθυμία να αποδεχτούμε ότι ναι, όλοι είμαστε χειρότερα. Όλοι πρέπει να αναλάβουμε το μερίδιο που μας αναλογεί», είπε χαρακτηριστικά ο Πιλ μιλώντας σε podcast της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κολούμπια.

«Το να προσπαθήσουμε να μετακυλίσουμε αυτό το κόστος σε κάποιον από τους συμπατριώτες μας και να πούμε θα είμαστε εντάξει, αλλά οι άλλοι θα πρέπει να αναλάβουν το μερίδιό μας (…) είναι κάτι που δημιουργεί πληθωρισμό», συμπλήρωσε.

Σε μια συζήτηση για τους αλλεπάλληλους πληθωριστικούς κραδασμούς που τροφοδότησαν την ακρίβεια τους τελευταίους 18 μήνες, ο οικονομολόγος αναφέρθηκε στα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα την περίοδο της πανδημίας και τα κυβερνητικά προγράμματα στήριξης των νοικοκυριών που ενίσχυαν τη ζήτηση, μέχρι τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την επακόλουθη άνοδο στις ευρωπαϊκές τιμές ενέργειας. Ακολούθησαν, είπε, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες και το ξέσπασμα της γρίπης των πτηνών που ανέβασαν τις τιμές των τροφίμων.

Σύμφωνα, όμως, με τον Πιλ, είναι «φυσικό» ότι θα άλλαζε η συμπεριφορά των διαμορφωτών τιμών και μισθών στις οικονομίες απέναντι στην αύξηση του κόστους διαβίωσης, με τους εργαζόμενους να ζητούν υψηλότερους μισθούς και τις επιχειρήσεις να ανεβάζουν τις τιμές.

«Φυσικά, αυτή η διαδικασία είναι τελικά αυτοκαταστροφική», είπε ο Πιλ.

Πρόσθεσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, που είναι καθαρός εισαγωγέας φυσικού αερίου, αντιμετώπισε μια κατάσταση στην οποία τα αγαθά που αγοράζει από τον υπόλοιπο κόσμο είχαν ανατιμηθεί πολύ σε σχέση με αυτά που πουλά στον υπόλοιπο κόσμο, κυρίως υπηρεσίες. Ενδεικτικό είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο εισάγει σχεδόν τα μισά τρόφιμα.

«Αν αυτό που αγοράζει κανείς έχει αυξηθεί πολύ σε σχέση με αυτό που πουλάει, τότε θα είναι χειρότερα», είπε απερίφραστα ο Πιλ.

«Συνεπώς», πρόσθεσε, «κατά κάποιον τρόπο στο Ηνωμένο Βασίλειο, πρέπει να αποδεχθεί [ο καθένας] ότι είναι σε χειρότερη θέση και να σταματήσει να προσπαθεί να διατηρήσει την πραγματική του αγοραστική δύναμη με την αύξηση των τιμών, είτε με υψηλότερους μισθούς, είτε μετακυλίοντας το κόστος ενέργειας στους πελάτες κ.λπ.»

Το σπιράλ μισθών και τιμών

Η συζήτηση για το σπιράλ μισθών – τιμών, την άσκηση δηλαδή πληθωριστικών πιέσεων από μια αύξηση στους μισθούς έχει ανοίξει ευρέως στη Βρετανία όταν τον Φεβρουάριο του 2022, ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Άντριου Μπέιλι προέτρεψε τους εργαζόμενους και τους εργοδότες να επιδείξουν «συγκράτηση» στις συζητήσεις για τους μισθούς. Οι δηλώσεις του προκάλεσαν την έντονη αντίδραση των εργατικών συνδικάτων, που εκτίμησαν ότι ο βρετανός κεντρικός τραπεζίτης επικέντρωσε στο πώς οι μισθοί και όχι τα εταιρικά κέρδη, μπορούν να τροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό.

Από την άλλη, οικονομολόγοι, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ, Πιερ Ολιβιέ Γκουρίνχας έχουν πει ότι οι μισθοί μπορούν να αυξηθούν περαιτέρω χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη, καθώς δεν έχουν αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με τον πληθωρισμό και οι επιχειρήσεις εξακολουθεί να διατηρεί άνετα περιθώρια κέρδους.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει το CNBC, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύει περισσότερο από άλλες χώρες, λόγω της επιβάρυνσης που δέχεται η οικονομία του από τις εισαγωγές, της αδυναμίας της βρετανικής λίρας και της σφιχτής αγοράς εργασίας που έχει περιοριστεί από το Brexit.