"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 28/08/24

Έρευνα

Σε μια ενδιαφέρουσα έρευνα, την ανάγκη στήριξης της ελληνικής οικογένειας, από το πρώτο κιόλας παιδί, καταδεικνύει έρευνα του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) που δημοσιεύτηκε προσφάτως.

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Καθημερινής, μέσα σε μια δύσκολη περίοδο, από το 2009 έως το 2023, με δημοσιονομική κρίση, παγκόσμια υγειονομική κρίση, και τώρα ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, οι αποδοχές των εγχώριων νοικοκυριών αυξήθηκαν οριακά και μόνο για τα νοικοκυριά χωρίς παιδιά. Για τα νοικοκυριά με παιδιά υπάρχει μείωση των αποδοχών, καθώς δεν εφαρμόστηκε διαχρονικά, και κυρίως μετά την έξοδο από τα μνημόνια, μια ουσιαστική πολιτική ενίσχυσης των οικογενειών. Είναι, δε, χαρακτηριστικό ότι η μεγαλύτερη μείωση στο εισόδημα εντοπίζεται στα νοικοκυριά με δύο ενηλίκους εργαζομένους και δύο παιδιά, φωτογραφίζοντας ότι τα όποια μέτρα στήριξης σχεδιάζονται στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του δημογραφικού προβλήματος και της στήριξης των γεννήσεων πρέπει να ξεκινήσουν αν όχι από το πρώτο, σίγουρα από το δεύτερο παιδί. Οπως, άλλωστε, επισημαίνει και ο ερευνητής του ΚΕΠΕ Ιωάννης Χολέζας, ο οποίος αναλύει τα στοιχεία, «το γεγονός ότι όχι μόνο δεν έχουν αυξηθεί διαχρονικά οι αποδοχές των νοικοκυριών με παιδιά, αλλά αντίθετα έχουν μειωθεί, ενδεχομένως αποτελεί μία ακόμη αιτία της μείωσης του πληθυσμού».

Το δυσβάσταχτο κόστος ζωής, που οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι οι αυξανόμενες τιμές στα προϊόντα και στις υπηρεσίες έρχονται κόντρα με τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα, που δεν αυξάνονται με τους ίδιους ρυθμούς, αφήνει στην ελληνική οικογένεια το αίσθημα ότι η έξοδος από τα μνημόνια και η ανάκαμψη δεν αφορά όλους τους πολίτες, ενώ αποτρέπει τους νέους να δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια, καθώς καθίσταται απαγορευτική η επιλογή να κάνουν παιδιά. Σύμφωνα με τον ερευνητή του ΚΕΠΕ, είναι δεδομένο ότι οι συνθήκες στην ελληνική αγορά εργασίας τα τελευταία έτη, με εξαίρεση την περίοδο του κορωνοϊού, βελτιώνονται, καθώς οι απασχολούμενοι αυξάνονται και οι άνεργοι μειώνονται. Κάτι που φαίνεται, αλλά σε μικρότερο βαθμό, στα εισοδήματα από μισθωτή εργασία. Η μελέτη εξετάζει τις αποδοχές από εργασία σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη το διαφορετικό κόστος διαβίωσης ανά χώρα αλλά και τη διαχρονική εξέλιξη των τιμών. Γι’ αυτόν τον λόγο χρησιμοποιεί μονάδες ισοδύναμης αγοραστικής δύναμης (ΜΙΑΔ) και χωρίζει τους μισθωτούς σε τέσσερις τύπους νοικοκυριού: μονοπρόσωπο νοικοκυριό χωρίς παιδιά με 100% των μέσων αποδοχών, δύο ενήλικοι, ένας εργαζόμενος και δύο παιδιά με 100% των μέσων αποδοχών, δύο ενήλικοι εργαζόμενοι και δύο παιδιά με 100% των μέσων αποδοχών ο καθένας, και, τέλος, δύο ενήλικοι εργαζόμενοι χωρίς παιδιά και 100% των μέσων αποδοχών ο καθένας.

Και οι διαπιστώσεις είναι απογοητευτικές και ενδεικτικές της έλλειψης αποτελεσματικών πολιτικών στήριξης της ελληνικής οικογένειας:

• Οταν σε μια οικογένεια εργάζονται και τα δύο μέλη, οι αποδοχές είναι σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με αυτές όπου εργάζεται μόνο ένα μέλος. Βέβαια, τα νοικοκυριά με δύο ενηλίκους και δύο παιδιά, ακόμη και αν εργάζεται μόνο ο ένας, έχουν μικρή μόνο διαφορά από τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2023 η διαφορά αυτή φτάνει το 12,5%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ξεπερνάει οριακά το 20%. Ενδεχομένως αυτό οφείλεται στην ευνοϊκότερη μεταχείριση των νοικοκυριών με παιδιά στην Ε.Ε.-27 σε σύγκριση με την Ελλάδα, π.χ., σε θέματα φορολογίας. Προς αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι ενώ στην Ε.Ε.-27 τα νοικοκυριά με δύο ενηλίκους εργαζομένους και δύο παιδιά απολαμβάνουν τις υψηλότερες αποδοχές, στην Ελλάδα η διαφορά με τα νοικοκυριά δύο εργαζομένων χωρίς παιδιά είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

• Οι αποδοχές στην Ελλάδα αυξήθηκαν τα τελευταία δέκα έτη (2013-2023) περίπου με τον ίδιο ρυθμό για όλους τους τύπους νοικοκυριών. Ο σχετικός δείκτης κυμαίνεται από 117 έως 118,5, παρουσιάζοντας αύξηση 17 και 18,5 μονάδες αντίστοιχα. Οι αντίστοιχοι δείκτες στην Ε.Ε.-27 ξεπερνούν το 133, αλλά πάλι δεν υπάρχουν ουσιαστικές αποκλίσεις μεταξύ των νοικοκυριών.

• Παρά την αύξηση των αποδοχών, η σύγκριση με τις αποδοχές προ κρίσης, ήτοι το 2009, είναι αποκαλυπτική και ταυτόχρονα αποκαρδιωτική. Τα τελευταία 14 έτη οι αποδοχές των νοικοκυριών αυξήθηκαν οριακά μόνο για τα νοικοκυριά χωρίς παιδιά. Για τα νοικοκυριά με παιδιά, ο σχετικός δείκτης φανερώνει μείωση των αποδοχών. Η μεγαλύτερη μείωση εντοπίζεται στα νοικοκυριά με δύο ενηλίκους εργαζομένους και δύο παιδιά. Το γεγονός αυτό, ότι δηλαδή όχι μόνο δεν έχουν αυξηθεί διαχρονικά οι αποδοχές των νοικοκυριών με παιδιά, αλλά αντίθετα έχουν μειωθεί, ενδεχομένως αποτελεί μία ακόμη αιτία της μείωσης του πληθυσμού.

• Στην Ελλάδα οι αποδοχές είναι μικρότερες από τον μέσο όρο της Ε.Ε.-27 για όλους τους τύπους νοικοκυριών.

• Τα τελευταία χρόνια, παρά τη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας και την αύξηση των αποδοχών που τη συνόδευσε, επειδή ο ρυθμός αύξησης των αποδοχών ήταν μικρότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η διαφορά στις αποδοχές μεταξύ Ελλάδας και Ε.Ε.-27 διευρύνθηκε.

Σύριζα

Για τα όσα γίνονται τώρα στο Σύριζα …. Δε νομίζουμε να περιμένετε να σας πούμε κάτι ιδιαίτερο. Σας τα είχαμε πει, κυριολεκτικά, από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε ο κ. Κασσελάκης … Αλλά κυριολεκτικά από την πρώτη στιγμή. Τι είχαμε πει; Πως χωρίς να το γνωρίζουμε και χωρίς φυσικά να έχουμε το παραμικρό προσωπικό. Η πρώτη μας άποψη ήτανε 100% αρνητική. Πως θα διαλύσει ότι είχε απομείνει από το Σύριζα. Ότι θα άντεχε μέχρι τις ευρωεκλογές. θα έπαιρνε πολύ χαμηλά ποσοστά (η αλήθεια είναι πως πήρε και ελαφρώς περισσότερο από ότι περιμέναμε). Και στη συνέχεια θα υπήρχαν εσωκομματικές εξελίξεις … Και ο Σύριζα θα πήγαινε σε όλο και χαμηλότερα ποσοστά παρουσιάζοντας εικόνα διάλυσης.. Θυμίζουμε πως αυτά τα είχαμε πει από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε και δε νομίζουμε πως πέσαμε και πολύ έξω…

Χαρακτηριστική δημοσκόπηση …

Σε σχέση με τα παραπάνω για το Σύριζα. Αλλά και γενικά για τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας και την απογοήτευση που υπάρχει στον κόσμο. Ηχηρά καμπανάκια για το σύνολο του πολιτικού συστήματος στη δημοσκόπηση της Interview. Ο ΣΥΡΙΖΑ, εν μέσω του κακού χαμού που γίνεται βρίσκεται πια στην 5η θέση. Την ίδια ώρα πολύ χαμηλά είναι τα ποσοστά της κυβέρνησης, το έργο της οποίας βαθμολογείται κάτω από τη βάση. Είναι χαρακτηριστικό πως δημοφιλέστερος πρωθυπουργός είναι ο «κανένας» και δεύτερη δύναμη οι αναποφάσιστοι. 

Συμφωνούμε 1000%

Άπειρες φορές έχουμε γράψει πως η έλλειψη αξιόπιστης  αντιπολίτευσης στη χώρα είναι ότι χειρότερο υπάρχει για τη χώρα. Και πως όσο χειρότερη είναι η αντιπολίτευση μιας χώρας τόσο χειρότερη η κυβέρνηση της χώρας …. Μη λέμε όμως τα ίδια. Αξίζει κανείς να διαβάσει το άρθρο του Μιχάλη Ψύλου στη Ναυτεμπορική, με το οποίο συμφωνούμε 1000%:

Ο πιο τυχερός πρωθυπουργός / Μιχάλης Ψύλος

Στα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης, αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν έχει προηγούμενο: Μια κυβέρνηση να λειτουργεί χωρίς πολιτικό αντίπαλο. Και από τον Οκτώβριο μάλιστα τα πράγματα να εμφανίζονται ακόμη πιο ευνοϊκά σε επίπεδο πολιτικής αντιπαράθεσης.

Τον Οκτώβριο έχει προγραμματιστεί το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Μέσα σε κλίμα πρωτοφανούς εσωτερικής αντιπαράθεσης, που θυμίζει σε παλιούς Αριστερούς τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968. Με την Αξιωματική αντιπολίτευση να έχει βυθιστεί σε μια παρατεταμένη κρίση, που είναι αμφίβολο αν θα αποφύγει μια νέα, μεγαλύτερη διάσπαση στο συνέδριο

Το ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, επίσης , θα αντιμετωπίσει τον Οκτώβριο ρωγμές και τριγμούς, ανεξάρτητα ποιος ή ποια θα εκλεγεί στις εσωκομματικές εκλογές. Δύσκολα, η 14η Οκτωβρίου, η επόμενη ημέρα του Β` γύρου των εκλογών, θα  βρει ενωμένο το τρίτο κόμμα της χώρας.

Μ αυτά και μ` αυτά, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη μπορεί να αντιμετωπίζει το πολιτικό της μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία . Οσο και αν έχει υποστεί μεγάλη φθορά, όπως φάνηκε στις ευρωεκλογές, αλλά και με την αποτυχία αντιμετώπισης της νέας πύρινης λαίλαπας στη βορειο-ανατολική Αττική.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει κερδίσει άλλωστε τα σκήπτρα, ίσως του πιο τυχερού πρωθυπουργού στα χρόνια της μεταπολίτευσης:

Ανέλαβε πρωθυπουργός το 2019 με την κρίση της χώρας να έχει ουσιαστικά τελειώσει  Βρίσκοντας ένα «οργωμένο χωράφι» με ταμείο  γεμάτο με 37 δις και αφού ο προκάτοχός του, Αλέξης Τσίπρας, με το «πιστόλι της τρόικας» στον κρόταφο, πήρε όλα τα αντιλαϊκά μέτρα, κυρίως για το ασφαλιστικό, που ήθελαν οι Βρυξέλλες.

Στη συνέχεια η πανδημία αποδείχθηκε «ευκαιρία» για τον πρωθυπουργό, αφού η ΕΚΤ αγόρασε τα θεωρούμενα τότε ως «σκουπίδια», ελληνικά ομόλογα, κατέρρευσαν τα επιτόκια και η κυβέρνηση είχε απεριόριστο δημοσιονομικό χώρο λόγω χαλάρωσης των κανόνων, μειώνοντας κάποιους φόρους και εισφορές.

Με το πρόγραμμα Διευκόλυνσης Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), η κυβέρνηση  βρέθηκε επίσης με τόνους χρήματος στα χέρια.

Μπορεί βέβαια να ανέβηκε στα ύψη ο πληθωρισμός λόγω και του πολέμου  Ρωσίας-Ουκρανίας, αλλά έτσι εκτινάχθηκαν τα δημόσια έσοδα και το ονομαστικό ΑΕΠ με αποτέλεσμα να αποκλιμακωθεί το χρέος.

Λόγω του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς έχει αναβαθμιστεί μάλιστα και ο γεωπολιτικός μας ρόλος κι έτσι δεν μας ενοχλεί κανείς, εκτός από την Τουρκία, παραδοσιακά.

Ο τουρισμός τέλος, που είναι στον αυτόματο πιλότο, στηρίζει την ανάπτυξη –  το ίδιο και οι αγορές ακινήτων από ξένους και η «χρυσή βίζα» που είχε νομοθετηθεί από το 2014.

Μεγάλο «αγκάθι» για την κυβέρνηση είναι βέβαια η εφαρμογή των νέων αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας, που  στενεύουν τα περιθώρια του οικονομικού επιτελείου για παροχές το επόμενο χρονικό διάστημα.

Η μεγάλη τύχη ως τώρα δεν πρέπει φυσικά να συνοδευτεί με αλαζονεία.  Γιατί όπως λέει ο Ευριπίδης στις Ικέτιδες, υπάρχει κίνδυνος «Ευτυχούντες ουκ επίστανται φέρειν»- Αυτοί που ευνοήθηκαν από την τύχη να γίνονται αλαζονικοί και να μην συμπεριφέρονται σωστά.

Πώς και γιατί γέμισαν με δισ. τα κρατικά ταμεία;

Όπως τώρα έγραφε ο Βηματοδότης. Το μεγάλο πρόβλημα του Κυριάκου Μητσοτάκη στα οικονομικά είναι τα 800 εκατ. ευρώ που πρέπει να δώσει για τη φρεγάτα Belh@rra. Και είναι πρόβλημα γιατί αυτή η τόσο μεγάλη δόση που πρέπει να δοθεί το 2025 περιορίζει τον δημοσιονομικό χώρο προκειμένου να κάνει η κυβέρνηση πιο φιλολαϊκή πολιτική. Έτσι, και στις εξαγγελίες του στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός θα είναι ιδιαίτερα φειδωλός σε παροχές που θα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό του 2025.

Όμως, χθες μια καλή είδηση από τα έσοδα έφερε μια πρώτη ανάσα στο Μέγαρο Μαξίμου. Τα ταμεία γέμισαν τους μήνες Ιανουάριου – Ιούλιο με φόρους 36,8 δισ. ευρώ, αυξημένους κατά 2,19 δισ. ευρώ. Μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε σε έσοδα από ΦΠΑ, από ακίνητα και βεβαίως από τον φόρο εισοδήματος καθώς εκεί μπήκε και το τεκμαρτό των ελεύθερων επαγγελματιών. Έχοντας λοιπόν στην φαρέτρα του το «υπερόπλο» των υπερεσόδων, ο Κ. Μητσοτάκης δεν αποκλείεται να ανακοινώσει κάποιο φιλολαϊκό μέτρο που θα κάνει το «γκελ» που χρειάζεται η κυβέρνηση, ειδικά τώρα που η εικόνα της είναι ιδιαίτερα κακή.