00:01 - 29/01/25

Δημογραφικό – Οικογένεια

Αντικειμενικές συνθήκες, είτε σχετίζονται με την κοινωνία, τα οικονομικά και τον πολιτισμό, αλλά και προσωπικές επιλογές επηρεάζουν τις αποφάσεις των Ελλήνων για τη δημιουργία της οικογένειας.

Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα της Prorata για την οικογένεια και το δημογραφικό ανάμεσα σε 871 άτομα, μερικοί από τους παράγοντες που παίζουν καθοριστικό ρόλο είναι η απόσταση από τους γονείς, η κατάσταση της στέγης και βέβαια η οικονομική ανασφάλεια. Χαρακτηριστικό είναι ότι ισχυρότερο συναίσθημα σε όσους σκέφτονται να γίνουν γονείς είναι η ευθύνη και ο φόβος, με τη χαρά να ακολουθεί στην τρίτη θέση. 

Πάντως, ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι συντριπτικά μεγάλα ποσοστά των ερωτηθέντων δείχνουν ότι θα έβαζαν σε δεύτερη μοίρα τις προσωπικές επιθυμίες και προτιμήσεις προκειμένου να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε έναν γάμο και την προοπτική τεκνοθεσίας.

Αναλυτικά:

To 25% έχει γονείς που κατοικούν μακριά

Δεδομένου ότι δεν βρίσκονται στη ζωή οι γονείς του 33% των ερωτηθέντων, το 25% από το εναπομείναν 67% μένει σε απόσταση από 30 λεπτά έως αρκετές ώρες μακριά από τους γονείς του. Ένα 21% μένει στο ίδιο σπίτι ή στην ίδια πολυκατοικία.

Αυτό όμως δημιουργεί επιπλοκές καθώς όπως σημειώνει ο καθηγητής κοινωνικών ανισοτήτων και κοινωνικής αναπαραγωγής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Θανάσης Αλεξίου, οι μελλοντικοί γονείς δεν έχουν τους δικούς τους γονείς να προσέχουν τα παιδιά, όταν είναι περιορισμένες οι δυνατότητες, πχ έλλειψη σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.

«Πολλά παιδιά μένουν μακριά απο τους γονείς τους, αλλά από τα ευρήματα φαίνεται ότι προσπαθούν να μένουν κοντά στους γονείς, για ευνόητους λόγους και μου φαίνεται λογικό» λέει ο Αλεξίου.

Διδάσκοντας μεταξύ άλλων και Κοινωνιολογία της Οικογένειας, ο Θανάσης Αλεξίου λέει ότι «είναι καλό να συμμετέχουν οι παππούδες στην ανατροφή των παιδιών για την κοινωνικοποίησή τους, γιατί τοποθετούνται διαφορετικά μέσα στον χρόνο και τα παιδιά. Αντιλαμβάνονται τον χρόνο μέσα από τις διαδοχικές γενεές και αυτό είναι κοινωνικό κεφάλαιο δεν είναι εξάρτηση από τους γονείς, όπως όπως υποδηλώνει μια ψυχαναλυτική θέση, ότι δηλαδή, δεν έχουμε ενηλικιωθεί».

«Όχι, είναι θετικό ότι υπάρχει αυτό το ενδιαφέρον στην οικογένεια για τα παιδιά, για να σπουδάσουν καθώς ελλείψει πρόνοιας (φοιτητικές εστίες, φοιτητικά επιδόματα κ.λπ.) το βάρος αναλαμβάνει η οικογένεια, υπογραμμίζει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, τονίζοντας ότι «σε κάθε περίπτωση αυτό το ενδιαφέρον είναι κοινωνικό κεφαλαιο που μαζί με το επίπεδο των σπουδών στα ελληνικά πανεπιστήμια δίνει τη δυνατότητα στους Έλληνες φοιτητές και φοιτήτριες που συνεχίζουν στο εξωτερικό να διαπρέπουν».

Το 57% μένει σε δικό του σπίτι

O 1 στους 4 μένει σε ενοίκιο, ενώ το 57% είναι ιδιοκτήτες του σπιτιού τους είτε από κληρονομιά είτε από αγορά με δάνειο. Το 15% φιλοξενείται από τους γονείς του.

«Εδώ είναι νομίζω ένα από τα κρίσιμα ζητήματα, η στέγη» υπογραμμίζει ο Θανάσης Αλεξίου. «Αυτό που λείπει στην Ελλάδα είναι η κοινωνική κατοικία» λέει ο ίδιος, παρατηρώντας ότι οι άνθρωποι είτε ζούνε στο ενοίκιο, είτε με αγορά σπιτιού, είτε από σπίτι που έχουν κληρονομήσει ή θα ζουν μαζί με τους γονείς τους. «Άρα λείπει παντελώς η κοινωνική κατοικία που σε άλλες χώρες μπορεί να καλύπτει και ένα 30% των στεγαστικών αναγκών» σημειώνει.

Η οικονομική αβεβαιότητα σκοτώνει την προοπτική

Στους βασικότερους λόγους που δεν μπορούν οι Έλληνες να προχωρήσουν στη δημιουργία οικογένειας αναφέρονται η οικονομική αβεβαιότητα (84%) η ανεπαρκής στήριξη του κράτους (39%) και οι προσωπικές προτεραιότητες (34%).

Σχολιάζοντας τις αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες που αποτρέπουν τους Έλληνες από την οικογένεια, ο καθηγητής Θανάσης Αλεξίου εκτιμά ότι υπάρχει μια διαλεκτική σχέση μεταξύ τους. «Οι αντικειμενικές συνθήκες είναι ακριβώς έτσι, όπως φαίνονται στα ευρήματα. Όπως είδαμε, για παράδειγμα, η έλλειψη στέγης είναι ίσως ο πιο σημαντικό παράγοντας. Ένα μεγάλο μέρος των ερωτώμενων είτε μένουν στο ενοίκιο είτε μένουν με τους γονείς τους, που αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια γενικευμένη αίσθηση ανασφάλειας. Προφανώς, αυτό έχει να κάνει με την ανεργία και με την έλλειψη προοπτικής για το μέλλον, η οποία έχει καθαρά οικονομική-κοινωνική βάση».

Ο Κωνσταντίνος Ζαφείρης, καθηγητής Δημογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, θα περίμενε μεγαλύτερα ποσοστά στις δυσκολίες εξισορρόπησης επαγγελματικής και προσωπικής ζωής (19%). «Διότι εδώ έχουμε ένα μεγάλο πρόβλημα του εργασιακού και του οικογενειακού βίου, το οποίο πρέπει να λυθεί κάποια στιγμή και μάλιστα αυτό είναι μεγαλύτερο στον ιδιωτικό τομέα. Έχουν γίνει πολύ περισσότερα πράγματα για τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα, από αυτά που τελικά εφαρμόζονται στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα».

Οι Έλληνες θα νέρωναν το κρασί τους για να έχουν παιδιά

Συντριπτικά μεγάλα ποσοστά των ερωτηθέντων δείχνουν ότι θα έβαζαν σε δεύτερη μοίρα τις προσωπικές επιθυμίες και προτιμήσεις προκειμένου να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε έναν γάμο και την προοπτική τεκνοθεσίας.

Ενδεικτικά, το 88% θα αρκούνταν σε φτηνότερο αυτοκίνητο, το 85% θα μείωνε τις εξόδους και τη διασκέδαση και ένα 84% θα συμβιβαζόταν με λιγότερα αγαθά για τους ίδιους προκειμένου να εξασφαλίσουν τον έγγαμο και γονικό βίο.

«Ένα μεγάλο ποσοστό θα παραιτούνταν από το αυτοκίνητο, από τις εξόδους κτλ. Εγώ αυτό το συνδυάζω με την αίσθηση ευθύνης» παρατηρεί ο Αλεξίου.

Πράγματι, στην ίδια γραμμή κινείται και ο κ. Ζαφείρης σύμφωνα με τον οποίο, ο κόσμος νερώνει το κρασί του και μάλιστα πολύ. «Ο κόσμος έχει μια εμπειρία από την οικονομική κρίση. Ξέρει ότι το κόστος της ζωής, τα έξοδα αυξάνονται. Έτσι θα μειώσουν τα έξοδά τους, θα κόψουν το ένα, θα κόψουν το άλλο. Δηλαδή είναι μια λογική αντίδραση αυτή» αναφέρει ο Κωνσταντίνος Ζαφείρης.

Όσον αφορά τη σημασία της έλλειψης στέγης ως ανασταλτικός παράγοντας (30%), οι δύο πανεπιστημιακοί τη θεωρούν καταλυτικό παράγοντα. Για τον κ. Ζαφείρη μάλιστα, «στην έλλειψη στέγης να σας πω την αλήθεια περίμενα να είναι μεγαλύτερα τα νούμερα, βλέποντας πού έχουν φτάσει τα ενοίκια και πόσο δύσκολο είναι ένα ζευγάρι να αποκτήσει ένα δικό του σπίτι».

Ο ίδιος καταγράφει την κρατική ανεπάρκεια. «Η κοινωνική πολιτική του κράτους νομίζω ότι είναι τουλάχιστον ανεπαρκής γιατί, για παράδειγμα, κοινωνική πολιτική δεν σημαίνει μόνο επιδόματα κτλ., αλλά σημαίνει και σχολείο, πώς θα λειτουργεί, ποιες ώρες θα λειτουργεί, σημαίνει το κόστος ανατροφής των παιδιών. Δηλαδή κάποιο παιδί θα πρέπει να μάθει ξένες γλώσσες, μετά να πάει στο φροντιστήριο που είναι ένα τεράστιο κόστος. Μετά θα περάσει σε ένα πανεπιστήμιο που η εκπαίδευση είναι τύποις δωρεάν. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ένα ζευγάρι, ειδικά σε συνθήκες οικονομικής αβεβαιότητας βιώνει μεγάλο άγχος και μεγάλη πίεση για να μεγαλώσει την οικογένειά του, πόσω μάλλον για να παντρευτεί» υπογραμμίζει.

Ο καθηγητής στο Δημοκρίτειο κάνει λόγο για μια “ηγεμονική συμπεριφορά” στην ελληνική κοινωνία. «Αυτή τη στιγμή το πολιτιστικό πλαίσιο λέει λίγα παιδιά και παντρέψου σε μεγάλη ηλικία. Δεν σου λέει, κορίτσι μου είσαι 18 χρονών πήγαινε να παντρευτείς. Ούτε είσαι αγόρι μου 20 χρονών παντρέψου. Σου λέει, κοίταξε να σπουδάσεις, να κάνεις τα μεταπτυχιακά σου, να βρεις μια καλή δουλειά να βρεις ένα καλό παλικάρι κτλ κτλ.».

Συνεπώς, ο ειδικός στο δημογραφικό στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, συνδυάζοντας όλα τα προηγούμενα, καταλήγει ότι οι προσωπικές προτεραιότητες πάνε μαζί με την κοινωνική πίεση. «Οι προσωπικές προτεραιότητες εντάσσονται μέσα σε ένα κοινωνικό-πολιτισμικό πλαίσιο».

Παραδοσιακή, αλλά ανοιχτή η ελληνική κοινωνία

Για το 66% των ερωτηθέντων, οικογένεια είναι το παραδοσιακό πρότυπο με παππούδες, γονείς, παιδιά. Ενα ίδιο ποσοστό 65% θεωρεί οικογένεια και άτομα που μένουν με σύμφωνο συμβίωσης ή παντρεμένα που έχουν παιδιά. Επίσης, δύο άγαμα άτομα με παιδιά εκλαμβάνεται ως οικογένεια από το 41%.

Οι ερωτώμενοι θεωρούν οικογένεια τις τρεις γενιές μαζί, παρατηρεί ο Θανάσης Αλεξίου. «Γιατί η οικογένεια δεν είναι μόνο ένα λιμάνι σε έναν άκαρδο κόσμο, όπως λέει ο κοινωνιολόγος Κρίστοφερ Λας, είναι και ένας φορέας ασφάλειας για τους ανθρώπους». Αυτό ισχύει κυρίως για τα παιδιά, προσθέτει, «που θα μεγαλώσουν από παππούδες που θα βοηθήσουν στην ανατροφή τους επειδή δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες υποδομές για την κοινωνική αναπαραγωγή (πχ παιδικοί σταθμοί), δεν υπάρχει αυτή η συμφιλίωση στην οικογενειακή και επαγγελματική ζωή, κυρίως στις γυναίκες για να αποδεσμευτούν από το νοικοκυριό και να εργαστούν κτλ».

Ευθύνη και άγχος ο ερχομός ενός παιδιού

Οι μισοί αισθάνονται ευθύνη στη σκέψη να γίνουν ή να ξαναγίνουν γονείς, ενώ σχεδόν οι 4 στους 10 κυριεύονται από φόβο. Τρίτο ισχυρότερο αίσθημα είναι η χαρά (28%), με την ανασφάλεια να ανέρχεται στο 22%.

Είναι πολύ σημαντικό που ως κοινωνία διαθέτουμε ένα απόθεμα και υπάρχει ένα αίσθημα ευθύνης, σημειώνει ο κ. Αλεξίου. «Η ανασφάλεια και ο φόβος δεν υπερκαλύπτουν την ευθύνη, που σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν επίγνωση, έχουν συνείδηση των δυνατοτήτων τους» λέει με αισιοδοξία ο ειδικός, τονίζοντας μάλιστα, πως εάν «από τη πλευρά του κράτους προσφέρονταν δυνατότητες, τότε εκεί θα σχετικοποιούνταν και η ανασφάλεια και ο φόβος και οι άνθρωποι θα ήταν υπέρ του να κάνουν οικογένεια. Αυτό το εύρημα το θεωρώ πολύ σημαντικό», λέει.

«Ο φόβος και η ανασφάλεια αυξάνονται εκεί που οι άνθρωποι νοικιάζουν το σπίτι ή που φιλοξενούνται από τους γονείς τους» παρατηρεί ο Αλεξίου. Για παράδειγμα, σε όσους μένουν με ενοίκιο, η ανασφάλεια κυμαίνεται στο 26% και ο φόβος στο 19% και εκείνοι που φιλοξενούνται από τους γονείς τα ποσοστά είναι 29% και 29% αντίστοιχα*. «Θεωρώ ότι το να φιλοξενούνται από τους γονείς σημαίνει ότι παραιτούνται σε έναν βαθμό και από την αυτονομία τους ως αυθύπαρκτα πρόσωπα» υπογραμμίζει ο κ. Αλεξίου.

Ανεπαρκές το κράτος λέει το 85%

Ένα συντριπτικό ποσοστό των ερωτηθέντων (85%) θεωρεί το κράτος ανεπαρκές ως προς τη στήριξη των οικογενειών. Τόσο ο κ. Ζαφείρης όσο και ο κ. Αλεξίου παρατηρούν τις τεράστιες ευθύνες της πολιτείας, όπως καταγράφονται και από τις απαντήσεις των ερωτηθέντων.

«Ποιότητα ζωής σημαίνει ότι έχεις μια κοινωνία που καλύπτει τις ανάγκες των ανθρώπων αναλόγως το ποιες είναι αυτές» σημειώνει ο κ. Ζαφείρης. «Το κράτος δεν είναι καθόλου υποστηρικτικό στις οικογένειες». Αλλά δεν είναι μόνο το κράτος που φέρει ευθύνες σύμφωνα με τον καθηγητή, αλλά και η τοπική αυτοδιοίκηση. «Για παράδειγμα, σε όλες τις χώρες της πρώην σοσιαλιστικής Ευρώπης υπάρχουν παντού παιδικές χαρές, στην Ελλάδα δεν υπάρχει τέτοια κουλτούρα», τονίζει.

Σε επίπεδο κρατικών ευθυνών, για τον Θανάση Αλεξίου, το στεγαστικό είναι το κύριο πρόβλημα που εντείνει την ανασφάλεια των νέων. «Εγώ θεωρώ ότι θα μπορούσε μόνο με την κατασκευή κοινωνικών κατοικιών -οι γνωστές εργατικές κατοικίες- να λυθεί το πρόβλημα. Όπως γνωρίζετε, η εργατική κατοικία έχει καταργηθεί από το 2012-2013» λόγων μνημονίων, υπενθυμίζει ο καθηγητής, όντας πεπεισμένος ότι με την κοινωνική κατοικία μπορεί να αμβλυνθεί σημαντικά το στεγαστικό πρόβλημα.

Γερμανική Οικονομία

Η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε μια βαθιά κρίση, με προβλέψεις να υποδεικνύουν ότι το ΑΕΠ της θα συρρικνωθεί κατά 0,1% φέτος, σύμφωνα με τη γερμανική βιομηχανική ένωση BDI. Αυτή η πτώση θα σηματοδοτήσει την τρίτη συνεχή χρονιά μείωσης του ΑΕΠ, μια κατάσταση που δεν έχει παρατηρηθεί από την επανένωση της Γερμανίας. Σε αντίθεση, η ευρωζώνη αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 1,1% και η παγκόσμια οικονομία κατά 3,2%, γεγονός που υπογραμμίζει ότι η Γερμανία παραμένει ένας από τους υστερούντες της ευρωζώνης.

Διαρθρωτικά προβλήματα και εσωτερικές αδυναμίες

Ο πρόεδρος της BDI, Πέτερ Λάιμπινγκερ, περιέγραψε την κατάσταση ως «πολύ σοβαρή», με την βιομηχανία να αντιμετωπίζει ένα «διαρθρωτικό ρήγμα». Η κρίση δεν είναι απλώς αποτέλεσμα εξωτερικών παραγόντων, όπως η πανδημία και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά προέρχεται από εσωτερικές αδυναμίες που έχουν συσσωρευτεί από το 2018. Οι κυβερνήσεις απέτυχαν να αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα, γεγονός που οδήγησε σε μια διαρθρωτική κρίση.

Προκλήσεις και αβεβαιότητα για το 2025

Η Γερμανία αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, όπως ο αυξανόμενος ανταγωνισμός από το εξωτερικό, τα υψηλά ενεργειακά κόστη, τα αυξημένα επιτόκια και οι αβέβαιες οικονομικές προοπτικές. Αυτοί οι παράγοντες έχουν επιβαρύνει την οικονομία, η οποία έχει συρρικνωθεί για δύο συνεχόμενα έτη. Η κατάσταση έχει οδηγήσει σε πολιτική αστάθεια, με διαφωνίες σχετικά με τον τρόπο αναζωογόνησης της οικονομίας να συμβάλλουν στην πτώση του κυβερνητικού συνασπισμού.

Η κρίση επηρεάζει ακόμη και την ιστορική αυτοκινητοβιομηχανία της χώρας, με την Volkswagen να αναλαμβάνει απότομες περικοπές κόστους για να παραμείνει ανταγωνιστική. Η BDI υπογραμμίζει ότι η Γερμανία χρειάζεται επείγουσες δημόσιες επενδύσεις σε σύγχρονες υποδομές, στον μετασχηματισμό της οικονομίας και στην ανθεκτικότητά της. Επίσης, ζητείται μείωση της γραφειοκρατίας, χαμηλότερες τιμές ενέργειας και μια σαφής στρατηγική για την ενίσχυση της γερμανικής καινοτομίας και του ερευνητικού τοπίου.

Η επίδραση της πολιτικής των ΗΠΑ

Ο Λάιμπινγκερ αναφέρθηκε επίσης στην πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και στις απειλές του για νεούς δασμούς. Αν αυτό συμβεί, η γερμανική οικονομία, που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές, θα μπορούσε να συρρικνωθεί κατά 0,5% το 2025, αντί της προβλεπόμενης μείωσης κατά 0,1%. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η απειλή, η Γερμανία και η Ευρώπη πρέπει να γίνουν στρατηγικά πιο ανεξάρτητες και να αναπτύξουν στρατηγικές ικανότητες που θα τις κάνουν απαραίτητες στους διεθνείς εταίρους.

Συμπέρασμα

Η Γερμανία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, με την οικονομία της να αντιμετωπίζει διαρθρωτικά προβλήματα και εσωτερικές αδυναμίες. Η ανάκαμψη θα απαιτήσει στρατηγικές επενδύσεις, καινοτομία και μια σαφή πολιτική κατεύθυνση. Επιπλέον, η χώρα πρέπει να προετοιμαστεί για τις γεωπολιτικές απειλές και να ενισχύσει τη στρατηγική της ανεξαρτησία για να διατηρήσει τον ρόλο της ως κινητήρα της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Κυκλοφοριακό

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, περίπου το ένα τρίτο της ημέρας η Αθήνα αντιμετωπίζει συνθήκες κυκλοφοριακής ασφυξίας, με το κέντρο της πόλης να βρίσκεται ετησίως για 111 ώρες σε συνθήκες υπερβολικής κίνησης. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση στον Κηφισό, όπου το 2024 χάθηκαν 6,5 εκατομμύρια ώρες λόγω καθυστερήσεων.

Καθυστερήσεις στις βασικές οδικές αρτηρίες

Όπως καταδεικνύει έρευνα του Εργαστηρίου Συγκοινωνιακής Τεχνικής του ΕΜΠ, οι χρόνοι μετακίνησης αυξάνονται δραματικά. Για παράδειγμα, η διαδρομή 9,1 χιλιομέτρων στον Κηφισό, που υπό κανονικές συνθήκες απαιτεί 6 λεπτά, το πρωί στις 8:45 ξεπερνά τα 24 λεπτά. Παρόμοιες καθυστερήσεις παρατηρούνται και σε άλλες βασικές οδικές αρτηρίες, όπως η Κηφισίας και η Αλεξάνδρας.

Η μέση ταχύτητα κίνησης στις βασικές οδούς της Αθήνας δεν ξεπερνά τα 36 χλμ./ώρα, ενώ σε ορισμένες διαδρομές πέφτει ακόμα και στα 19 χλμ./ώρα, όπως από τη λεωφόρο Συγγρού προς την Πατησίων.

Οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος

Η συμφόρηση δεν έχει μόνο κοινωνικές επιπτώσεις αλλά και οικονομικές. Οι καθυστερήσεις στον Κηφισό κοστίζουν ετησίως 80-90 εκατομμύρια ευρώ, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις.

Προτάσεις για τη βελτίωση του κυκλοφοριακού

Κατά τη διάρκεια ημερίδας του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), παρουσιάστηκαν συγκεκριμένες λύσεις:

Αναβάθμιση του Κηφισού: Προτείνεται η διεύρυνση του οδικού άξονα με 4 λωρίδες κυκλοφορίας και λωρίδα έκτακτης ανάγκης(ΛΕΑ).

Μέτρα οδικής ασφάλειας: Τοποθέτηση καμερών και περιορισμός κυκλοφορίας φορτηγών κατά τις ώρες αιχμής.

Αστυνόμευση και διαχείριση: Βελτίωση της σηματοδότησης και περιορισμός της παράνομης στάθμευσης σε βασικούς δρόμους.

Μεγάλες υποδομές και ιδιωτικές πρωτοβουλίες

Σημαντικές επεκτάσεις, όπως της Αττικής Οδού προς Ραφήνα και Ελληνικό, καθώς και η σύνδεση Ελευσίνας-Οινόης, βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα. Προτείνεται επίσης η λειτουργία ορισμένων οδικών αξόνων από ιδιώτες, χωρίς διόδια, αλλά με καλύτερη διαχείριση και συντήρηση.

Αλλαγές στο Ελληνικό και μελλοντικές προκλήσεις

Η αναπτυξιακή έκρηξη στην περιοχή του Ελληνικού απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό, ιδιαίτερα για τη λεωφόρο Βουλιαγμένης, ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις.

Επείγουσες δράσεις και στόχοι

Η ολοκλήρωση έργων, όπως ο τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά, καθώς και η αξιολόγηση προτάσεων για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού, αναμένεται να δώσουν πολύτιμες ανάσες στο κυκλοφοριακό. Οι σχεδιασμοί του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών θα κρίνουν αν η Αθήνα μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα χρόνια προβλήματα συμφόρησης.