"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 29/08/23

Πυρκαγιές

Θα ξεκινήσουμε με το ζήτημα των πυρκαγιών της χώρας. Την τραγική λοιπόν κατάσταση με τις πυρκαγιές δείχνει η επικαιροποιημένη ανάλυση των καμένων εκτάσεων από τις δασικές πυρκαγιές των τελευταίων επτά ετών (2017 έως σήμερα)στην Περιφέρεια Αττικής, σύμφωνα με το meteo.gr.

Από το 2017 μέχρι και τις 25 Αυγούστου 2023, 12 μεγάλες πυρκαγιές έχουν κάψει περισσότερα από 600.000 στρέμματα, σύμφωνα με τις αναφορές από την Υπηρεσία Ταχείας Χαρτογράφησης Copernicus και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS).

Η περίμετρος των καμένων εκτάσεων δίνεται στον χάρτη που ακολουθεί.

Περίμετρος των καμένων εκτάσεων στην Περιφέρεια Αττικής από το 2017 έως σήμερα. Με κόκκινο σημειώνονται οι εκτάσεις που έχουν καεί το 2023 (έως τις 25/8) και με κίτρινα και πορτοκαλί χρώματα οι εκτάσεις που κάηκαν τα προηγούμενα 7 έτη. Με γκρι χρώμα σημειώνεται η ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου της Αττικής. ©meteo.gr

Ο παρακάτω πίνακας παραθέτει τον αριθμό των καμένων στρεμμάτων ανά έτος από το 2017.

Συνολικές καμένες εκτάσεις κατά τα έτη 2017-2023 στην περιοχή της Αττικής. ©meteo.gr

Η συνολική επιφάνεια της Περιφέρειας Αττικής (χωρίς την περιοχή της Τροιζηνίας, των νησιών και του λεκανοπεδίου) είναι 2.500.000 στρέμματα, οπότε τα τελευταία 7 έτη το 25% της συνολικής επιφάνειας έχει καεί από δασικές πυρκαγιές.

Στην Περιφέρεια Αττικής η επιφάνεια των δασικών εκτάσεων είναι περίπου 1.230.000 στρέμματα και τα τελευταία 7 χρόνια έχουν καεί 405.000 στρέμματα δάσους, δηλαδή το 33% της επιφάνειας των δασών.

Τα παραπάνω ανησυχητικά στοιχεία για την Αττική υπογραμμίζουν την ανάγκη συνολικού επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας. Ειδικότερα, η διαχείριση των δασικών πυρκαγιών απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα ενσωματώνει γνώση αιχμής από διαφορετικές επιστήμες, μεταξύ αυτών και η πυρομετεωρολογία.

Είναι χαρακτηριστικό πως η εκδήλωση ακραίων δασικών πυρκαγιών περιλαμβάνει τη σύζευξη, την αλληλεπίδραση φωτιάς και ατμόσφαιρας, οπότε είναι αδύνατο να χαραχθεί οποιαδήποτε στρατηγική διαχείρισης δίχως την ενεργό συνεισφορά της μετεωρολογικής γνώσης.

Επιπροσθέτως, οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες καθορίζουν εάν και πότε τα δασικά καύσιμα θα καταστούν εύφλεκτα, επηρεάζοντας επίσης τα χαρακτηριστικά της εξάπλωσης και της συμπεριφοράς της φωτιάς.

Παρατηρησιακά δίκτυα, όπως το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ, μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην κατεύθυνση μιας ολοκληρωμένης, επιστημονικά τεκμηριωμένης στρατηγικής διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας.

Ακίνητα

Πάμε τώρα σε μια ενδιαφέρουσα έκθεση για την αγορά ακινήτων, που αφορά και τη διεθνή και τη δική μας αγορά.

Τον «Γολγοθά» που αντιμετωπίζουν όσοι νοικιάζουν σπίτι στην Αθήνα αναδεικνύει η έκθεση της Deloitte (Property Index 2023) με νέα στοιχεία που παρουσιάζει για την ευρωπαϊκή αγορά κατοικίας. Παράλληλα, με βάση τα ευρήματα της έκθεσης της Deloitte η Ελλάδα παραμένει ελκυστική για ξένους που αναζητούν δεύτερη κατοικία παρά τις πρόσφατες αυξήσεις τιμών, υποδεικνύοντας ότι έχει ακόμα περιθώριο ανόδου η ελληνική αγορά. Η ετήσια έκθεση προσφέρει μια σύντομη ματιά για όλες τις χώρες της Ευρώπης όπου λίγο πολύ υπάρχει στεγαστικό πρόβλημα.

Από τότε που δημοσιεύτηκε η προηγούμενη έκθεση, σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρες νέες προκλήσεις, υπογραμμίζει η Deloitte.

«Εκτός από τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν ραγδαίες αυξήσεις στο κόστος ενέργειας, στις τιμές οικοδομικών υλικών και των επιτοκίων. Ο κάθε παράγοντας έχει επηρεάσει την τιμή των νέων κατασκευών», προσθέτει η ίδια.

Τα στοιχεία αναφέρουν ότι η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση τιμών το τελευταίο έτος σημειώθηκε στην Βοσνία- Ερζεγοβίνη (κατα 27%) και ότι η ακριβότερη χώρα για την απόκτηση καινούργιας κατοικίας είναι το Ισραήλ όπου πωλείται για 5.701 ευρώ ανα τ.μ. Μετά ακολουθεί η Αυστρία (4.925 ευρώ ανα τ.μ.) και η Γερμανία (4.800 ευρώ ανα τ.μ.).

Οι τιμές στην Ελλάδα ανήκουν σε έναν άλλο «κόσμο» στα 1.330 ευρώ ανα τμ, σύμφωνα με την έκθεση, που δίνει μέση τιμή για την αγορά καινούργιας κατοικίας στην Αθήνα στα 2.972 ευρώ και στα 1.056 ευρώ στην Πάτρα. Στο κόστος των ενοικίων, η Αθήνα κατατάσσεται λίγο κάτω από τη μέση (στη 46η θέση) της λίστας με τις 66 ευρωπαϊκές πόλεις που παρουσιάζονται. Δηλαδή, στην Αθήνα, η μίσθωση μιας κατοικίας στοιχίζει 10,2 ευρώ ανά τ.μ. και φαίνεται να είναι από τις πιο οικονομικές λύσεις της Ευρώπης. 

Συγκριτικά, το ενοίκιο στο Μάντσεστερ ανέρχεται στα 10,7 ευρώ ανα τμ και στο Πόρτο στα 10,4 ευρώ ανα τ.μ. Όταν όμως συγκριθεί το κόστος μίσθωσης με το μέσο μηνιαίο εισόδημα της κάθε χώρας, αποκαλύπτεται η σκληρή ελληνική πραγματικότητα.

Στο Μάντσεστερ το εισόδημα ενός μισθωτή που πληρώνει 749 ευρώ για ένα σπίτι 70 τμ ανέρχεται στα 2.872  ευρώ (καθαρά), σύμφωνα με στοιχεία από το Numbeo.com, ενώ στο Πόρτο το καθαρό εισόδημα φτάνει τα 1.442 ευρώ, τη στιγμή που η ενοικίαση ενός αντίστοιχου σπιτιού είναι 728 ευρώ.

Στην Ελλάδα, το μέσο εισόδημα είναι 1.059 ευρώ, σύμφωνα με το Numbeo.com, όταν η αντίστοιχη μίσθωση κατοικίας επιβαρύνει τον οικογενειακό προϋπολογισμό κατά 714 ευρώ. Πρόκειται για συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα που θα επιδεινωθούν ακόμα περισσότερο το επόμενο διάστημα δεδομένου ότι ο πληθωρισμός και οι τιμές τροφίμων συνεχίζουν να «καλπάζουν» ενώ οι μισθοί «σέρνονται».

Πρόσφατα στοιχεία από την Eurostat, επίσης, επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα έχει μακράν το μεγαλύτερο στεγαστικό πρόβλημα της Ευρώπης.

Στοιχεία για το 2021 αναφέρουν ότι η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό υπερφόρτωσης κόστους (cost overburden rate) στην Ευρώπη. Πρόκειται για περιπτώσεις όπου καταναλώνεται πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος για το κόστος στέγασης. Στην Ελλάδα ισχύει για το 32% του πληθωρισμού ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Δανία με 22% και μετά ακολουθεί η Ολλανδία με 15%.

Χαμηλό απόθεμα

Το πιο ενδιαφέρον της παραπάνω έκθεσης ήτανε οι αναφορές στα αποθέματα ακινήτων ανά αριθμό κατοίκων.

Τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία σχετίζονται με το Παρίσι όπου το τελευταίο έτος προστέθηκαν 7,1 κατοικίες για κάθε 1.000 κατοίκους, με την Πολωνία στη δεύτερη θέση (6,3 κατοικίες) και την Γερμανία στη τρίτη θέση (5,9 κατοικίες).

Για την Ελλάδα δεν υπάρχουν αντίστοιχα στοιχεία στην συγκεκριμένη κατηγορία πληροφοριών, ωστόσο η χώρα έχει την αρνητική πρωτιά στο απόθεμα που προσφέρεται στην αγορά.

Για κάθε 1.000 κατοίκους, υπάρχουν 285 κατοικίες στην Ελλάδα, όταν στη πρώτη θέση είναι η Βουλγαρία με 624 κατοικίες ανα 1.000 κατοίκους και μετά ακολουθεί η Πορτογαλία και η Γαλλία με 585 και 552 κατοικίες αντίστοιχα.

Αμερικανική Οικονομία

Και να κλείσουμε με 5 διαγράμματα τα οποία είχε παρουσιάσει προσφάτως το Business Insider και περιγράφουνε σε μεγάλο βαθμό τα προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας.

Επίπεδα χρέους

Το επίπεδο του ιδιωτικού χρέους αυξάνεται σημαντικά και έχει επιτύχει νέα υψηλά φέτος. Οι οφειλές από πιστωτικές κάρτες στις ΗΠΑ ξεπέρασαν το $1 τρισ. για πρώτη φορά στα ιστορικά, ενώ τα κόκκινα δάνεια χωρίς εξασφάλιση έχουν φτάσει τα $225 δισ. το 2023. 

Η εικόνα του δημόσιου χρέους είναι ακόμα χειρότερη αφού αυτό ξεπέρασε τα $32 τρισεκατομμύρια.

Χρεοκοπίες

Πολλές εταιρείες έχουν αρχίσει να «λυγίζουν» υπό του χρέους τους λόγω των αυξημένων επιτοκίων. Συνολικά, 55 αμερικανικές εταιρείες έχουν χρεοκοπήσει το α’ εξάμηνο του έτους, αύξηση της τάξης του 53% σε σχέση με τις 36 το α’ εξάμηνο του 2022, σύμφωνα με την Moody’s. Το εταιρικό χρέος αυτό ενδέχεται να αγγίξει μέχρι και το $1 τρισ. εάν οι ΗΠΑ εισέλθουν σε μία γενικευμένη ύφεση, σύμφωνα με τους αναλυτές της BofA.

Καθυστέρηση πληρωμών

Τόσο οι εταιρείες όσο και οι ίδιοι οι Αμερικανοί πολίτες έχουν αρχίσει να καθυστερούν σε ό,τι αφορά τις αποπληρωμές των χρεών τους. Στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων, το ποσοστό των ιδιοκτητών οι οποίοι έχουν καθυστερήσει ή έχουν αθετήσει εντελώς τις πληρωμές των στεγαστικών τους δανείων αυξήθηκε στο 3% το α’ τρίμηνο του 2023. 

Παράλληλα, το ποσοστό των καθυστερήσεων στην αποπληρωμή των δόσεων προσωπικών δανείων αυξήθηκε στο 2,23% το α’ τρίμηνο του 2023, σε σχέση με το 1,7% το αντίστοιχο α’ τρίμηνο του 2021.

Τράπεζες και χρέος

Οι τράπεζες ήδη προσπαθούν να ξεφορτωθούν τα ΜΕΔ τα οποία επιβαρύνουν το χαρτοφυλάκιό τους, ενώ κολοσσοί της Wall Street όπως JPMorgan και Goldman Sachs, μεταξύ άλλων, προσπαθούν να εξορθολογίσουν το χαρτοφυλάκιο ακινήτων τους. 

Σύμφωνα με βετεράνους επενδυτές, πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσεπίλυτο πρόβλημα όταν προσπαθήσουν να αναχρηματοδοτήσουν τα στεγαστικά τους δάνεια, αφού τα επιτόκια είναι υψηλότερα και οι αξίες των ακινήτων έχουν μειωθεί. 

Παράλληλα, οι τράπεζες έχουν ήδη αρχίσει να περιορίζουν τον δανεισμό τους, κάτι το οποίο ανέδειξε και πρόσφατη ανάλυση της Morgan Stanley.