"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 31/05/22

Είναι λάθος …

Επειδή ακούγαμε διάφορες συζητήσεις χθες και διαβάζαμε άλλα τόσα. Θα το επαναλάβουμε. Πως είναι λάθος να μένουμε στις αντοχές που δείχνει η οικονομία αυτή τη στιγμή και να μην σκεφτόμαστε την επόμενη ημέρα – δηλαδή τους επόμενους μήνες και κυρίως από το β΄ εξάμηνο. Χαιρόμαστε πάρα πολύ για αυτές τις αντοχές, έχοντας τονίσει και χθες πως τα πράγματα με τις καταθέσεις εξελίσσονται καλύτερα από ότι περιμέναμε. Ωστόσο και χωρίς σε καμία περίπτωση να θέλουμε να κινδυνολογήσουμε ….. Από το Φθινόπωρο (Σεπτέμβριο) φοβόμαστε πως μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε μια κατάσταση στην οικονομία την οποία κανείς δεν φαντάζεται τώρα. Πιθανόν και με επιδόσεις που θα έχουμε να δούμε από την εποχή της ελληνικής κρίσης, ειδικά αν η κατάσταση με τον πληθωρισμό βελτιωθεί λίγο, αλλά όχι αρκετά (το σενάριο να επιδεινωθούνε και άλλο τα πράγματα ούτε το πιάνουμε – κάτι πάντως για το οποίο υπάρχουνε πιθανότητες).

Ενδιαφέρουσα έκθεση

Και πάμε τώρα σε μια ενδιαφέρουσα έκθεση, που αν και κανείς έχει πολλά να πει για την ΓΣΕΕ, ωστόσο οι εκθέσεις της έχουνε αποδειχθεί σοβαρές και τις παρακολουθούμε.

Τη συρρίκνωση λοιπόν της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων εν μέσω του κύματος ανατιμήσεων που πλήττει την «τσέπη» του εργατικού δυναμικού της χώρας, αποτυπώνει η Ετήσια Έκθεση του 2022 για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση, που παρουσίασε το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ.

Παρά την αύξηση του κατώτατου μισθού που έφτασε το 9,7% το 2022, τον Απρίλιο η απώλεια της αγοραστικής δύναμης έφτασε το 18% για τους μισθωτούς πλήρους απασχόλησης και εκτοξεύτηκε στο 28% για όσους εργάζονται με όρους μερικής απασχόλησης. 

Από την έκθεση της ΓΣΕΕ σοβαρό πρόβλημα επενδύσεων στη χώρα και ακόμη πιο σοβαρός κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού.

Οι κλαδικές συμβάσεις που υπεγράφησαν το 2021 καλύπτουν μόνο το 27% των εργαζομένων

Όπως τονίστηκε από τον επιστημονικό διευθυντή, θα πρέπει να αποφύγουμε σαν τον «διάβολο το λιβάνι» τον στασιμοπληθωρισμό. Από τα υπόλοιπα στοιχεία, ξεχωρίζει το γεγονός ότι είναι ελάχιστες οι κλαδικές συμβάσεις που υπεγράφησαν το 2021 (μόλις 16) με συνέπεια να καλύπτουν μόνο το 27% των εργαζομένων της χώρας. 

Ουσιαστικά είναι πάνω από 2,2 εκατ. οι εργαζόμενοι που δεν καλύπτονται από τις συμβάσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις πιέσεις στους μισθούς τους. 

«Πιο ερασιτέχνες πεθαίνω»

Σε αυτό το σημείο θα τα ψάλουμε για τα καλά στην κυβέρνηση. Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η όλη ιστορία με την κατάσχεση των ελληνικών πλοίων σε συνέχεις της κατάσχεσης του ιρανικού πλοίου, νιώθαμε, χωρίς βέβαια να ξέρουμε τις λεπτομέρειες, πως κάτι δεν έχει κάνει σωστά η κυβέρνηση. Και επειδή όπως αναφέραμε δεν ξέρουμε τόσο καλά την ιστορία, ζητήσαμε την άποψη ανθρώπων που γνωρίζουνε τα του κλάδου και λεπτομέρειες …. Και η απάντηση που πήραμε από όλους ήτανε η ίδια …. Πως η κυβέρνηση χειρίστηκε την όλη ιστορία με τραγικό ερασιτεχνισμό, δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα στις σχέσεις Ελλάδας – Ιράν. Και οκ σίγουρα ανήκουμε στην Ε.Ε. και πρέπει να έχουμε καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ (την ξέρετε την άποψη μας για όλα αυτά). Αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως η Ελλάδα έπρεπε να χειριστεί το όλο ζήτημα με μεγάλη προσοχή, ειδικά όταν τόσες πολλές επιχειρήσεις έχουνε στενές σχέσεις με το Ιράν, κυρίως σε ενεργειακά ζητήματα. Χαρακτηριστική ήτανε και η φράση σοβαρού εφοπλιστή: «Πιο ερασιτέχνες πεθαίνω»

Το 50% είναι μη διαχειρίσιμο

Και πάμε πάλι στα του μεγάλου προβλήματος του πληθωρισμού και μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη αν και θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς. Πως κατά την άποψη μας το σενάριο να ανατιμηθούνε 50% τα τρόφιμα είναι κατά την άποψη μας ένα μη – διαχειρίσιμο σενάριο για την πλειοψηφία των νοικοκυριών. Είναι ένα σενάριο που ούτε θέλουμε να φανταστούμε !!!

Ειδικότερα λοιπόν:

Η ακρίβεια ήρθε για να μείνει, τουλάχιστον όσο κρατάει ο πόλεμος και μέχρι νεωτέρας. Το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα από την προσομοίωση της Παγκόσμιας Τράπεζας όπως την παρουσίασε στην «Κ» ο ανώτερος οικονομολόγος της, αρμόδιος για τον τομέα εμπορευμάτων, Τζον Μπαφές. Πιο συγκεκριμένα, ο οργανισμός περιμένει αύξηση 50% το 2022 και μείωση 10% το 2023 σε ενέργεια και τρόφιμα. Η πρόβλεψη θα αναθεωρηθεί προς το καλύτερο αν ο πόλεμος τελειώσει μέχρι το τέλος του 2022. Γιατί η Κίνα συνιστά μεγαλύτερο ρίσκο από τη Ρωσία για τις τιμές και πώς η κρίση μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία για την Ελλάδα.

Για την ιστορία η συνέντευξη ήτανε η ακόλουθη:

– Πόσο θα διαρκέσουν οι υψηλές τιμές; Ποιο είναι το βασικό σενάριο για το χρονοδιάγραμμα αυτής της κρίσης;

– Η αύξηση των τιμών της ενέργειας τα τελευταία δύο χρόνια ήταν η μεγαλύτερη από την πετρελαϊκή κρίση του 1973. Οι αυξήσεις των τιμών βασικών προϊόντων διατροφής –μεγάλοι παραγωγοί των οποίων είναι η Ρωσία και η Ουκρανία– και των λιπασμάτων, που βασίζονται στο φυσικό αέριο ως εισροή παραγωγής, ήταν οι μεγαλύτερες από το 2008. Οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο από 50% το 2022, προτού υποχωρήσουν το 2023 και το 2024. Οι μη ενεργειακές τιμές, συμπεριλαμβανομένων της γεωργίας και των μετάλλων, προβλέπεται να αυξηθούν σχεδόν κατά 20% το 2022 και θα μετριαστούν επίσης τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, οι τιμές των εμπορευμάτων αναμένεται να παραμείνουν πολύ πάνω από τον πιο πρόσφατο μέσο όρο της πενταετίας. Σε περίπτωση παρατεταμένου πολέμου ή πρόσθετων κυρώσεων στη Ρωσία, οι τιμές θα μπορούσαν να είναι ακόμη υψηλότερες και πιο ασταθείς απ’ ό,τι προβλέπεται επί του παρόντος.

– Υπάρχει εκτίμηση για τον ρυθμό με τον οποίο θα υποχωρήσουν οι τιμές το 2023;

– Υπολογίστε ένα -10%, τόσο στην ενέργεια όσο και στα τρόφιμα. Θα πρέπει όμως να δούμε ποιες ακριβώς θα είναι οι εξελίξεις κυρίως μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, ιδίως στην ενέργεια.

– Το χρονοδιάγραμμα των υψηλών τιμών είναι ευθέως συνδεδεμένο με το χρονοδιάγραμμα του πολέμου; Τι λαμβάνετε υπόψη για την πρόβλεψη;

– Η πρόβλεψη αφορά το σενάριο στο οποίο ο πόλεμος θα συνεχιστεί και μέσα στο 2023.

– Επομένως, αν ο πόλεμος σταματήσει, για παράδειγμα στο τέλος του 2022, θα έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα στην αποκλιμάκωση των τιμών. Σωστά;

– Σωστά. Εδώ βέβαια θα πρέπει να επισημάνουμε ακόμη μία εξαιρετικά σημαντική παράμετρο που θα καθορίσει την εξέλιξη των τιμών, η οποία δεν έχει συζητηθεί όσο θα έπρεπε. Αναφέρομαι στα lockdownς της Κίνας, στο πλαίσιο της πολιτικής της για μηδενικά κρούσματα COVID. Αν αυτά συνεχιστούν, θα έχουμε σημαντικές επιπλοκές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στις οποίες η Κίνα παίζει καταλυτικό ρόλο.

– Θα μπορούσε δηλαδή η Κίνα να αποτελέσει για τις τιμές ένα ρίσκο πιο σημαντικό και από τη ρωσική εισβολή;

– Κατά τη γνώμη μου, απολύτως.

– Πώς ακριβώς έχει η διάρθρωση του πληθωρισμού;

– Πριν απ’ όλα θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο πόλεμος απλώς έκανε τα πράγματα χειρότερα, κυρίως στον τομέα της ενέργειας. Τη χρονιά πριν από τον πόλεμο υπήρξε πρόβλημα με τις καιρικές συνθήκες που έπληξαν περιοχές όπως η Κίνα και η Νότια Αμερική, οδηγώντας αφενός σε υψηλότερη ζήτηση, αφετέρου σε χαμηλότερη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, η επιλογή της πράσινης, βιώσιμης ανάπτυξης –ESG– είχε ως αποτέλεσμα μια μακρά αποεπένδυση στον τομέα των ορυκτών καυσίμων. Στο μεταξύ, πριν από τον πόλεμο η Ρωσία είχε μειώσει την προσφορά ενέργειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη, σε μια φάση κατά την οποία η ζήτηση ήταν ιδιαίτερα αυξημένη λόγω της επιστροφής από την πανδημία. Επομένως, ο πληθωρισμός αφορά την ενέργεια, τα λιπάσματα –που παράγονται κατά βάση από φυσικό αέριο, με εξαίρεση την Κίνα η οποία χρησιμοποιεί λιγνίτη– και βασικά τρόφιμα όπως τα σιτηρά και τα λάδια. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι από τους 20 εκατ. τόνους σιτηρών που εξάγει η Ουκρανία, φέτος θα μπορέσουν να βγουν στις διεθνείς αγορές μόλις 3 εκατ. τόνοι. Πάντως, ως προς τη Ρωσία, για την οποία υπάρχουν αναφορές ότι οικειοποιείται ποσότητες από τα σιτηρά της Ουκρανίας, στην πράξη δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να έχουν σταματήσει ακριβώς οι εξαγωγές της σε σιτηρά και άλλες πρώτες ύλες.

– Ποια μέρη «πληρώνουν» περισσότερο τις επιπλοκές της ουκρανικής κρίσης στον τομέα των εμπορευμάτων;

– Περιοχές όπως η Βόρεια Αφρική, η Αίγυπτος και ο Λίβανος.

– Η Ελλάδα;

– Η Ελλάδα αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα φυσικά στην ενέργεια και στα μέταλλα. Αντιμετωπίζει όμως και μια σημαντική ευκαιρία: να αναδειχθεί με τις σωστές κινήσεις ως ένας εναλλακτικός κόμβος ενέργειας.

– Τι σημαίνει ο πόλεμος στην Ουκρανία για τη ρωσική οικονομία; Ποιες είναι οι προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας;

– Δουλεύουμε ακόμη τη συγκεκριμένη πρόβλεψη. Αναμένεται σίγουρα σημαντική συρρίκνωση το 2022. Αλλά ακόμη πιο σημαντικός για τη ρωσική οικονομία είναι ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος, καθώς οι κυρώσεις των δυτικών χωρών είναι πολύ σημαντικές και θα της δημιουργήσουν παρατεταμένο πρόβλημα. 

Αυτή δεν είναι η αλήθεια

Επειδή είχαμε κάνει κάποια σχόλια για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον Β. Πούτιν. Πιστεύουμε πως τα όσα ανέφερε ο ρώσος πρώην  πράκτορας της KGB περιγράφει την κατάσταση. Για την ακρίβεια πιστεύουμε πως αυτή είναι όλη η αλήθεια για την ιστορία …

O Πούτιν έχει ήδη χάσει τον πόλεμο που νόμιζε ότι θα κέρδιζε σε μια εβδομάδα!», ανέφερε προσφάτως σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα Figaro o Σεργκέι Ζιρνόφ, πρώην πράκτορας της KGB που ζει πλέον στη Γαλλία.

Ο Ζιρκόφ, συμφοιτητής με τον Πούτιν και ένας από τους «καλύτερα ενημερωμένους», κατά την εφημερίδα, για το τι πραγματικά συμβαίνει στο Κρεμλίνο, υποστηρίζει ότι ο Ρώσος πρόεδρος «έκανε λάθος σε όλα: για τους Ουκρανούς, για τον Ζελένσκι, για τους «ρωσόφωνους», για την Ευρώπη, για το ΝΑΤΟ και για την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας. Αλλά και για τις στρατηγικές συνέπειες για τη Ρωσία μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα».

Ο Ζιρνόφ εμμέσως πλην σαφώς κατακρίνει τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν για τις πυκνές συνομιλίες του με τον Ρώσο πρόεδρο λέγοντας «η ιστορία μας έχει διδάξει ότι δεν κάνουμε συμφωνίες με τον διάβολο!», ενώ ερωτώμενος αν ο σημερινός Πούτιν είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που είχε γνωρίσει, απαντά: «Και ναι και όχι. Από τη μια δείχνει ότι νοσταλγεί την κομμουνιστική ΕΣΣΔ και από την άλλη, ισχυρίζεται ότι ανοικοδομεί τη μεγάλη αυτοκρατορική Ρωσία».

Υποστηρίζει ότι ο Πούτιν σταδιακά αποκόπηκε από την πραγματικότητα, οικοδόμησε έναν εικονικό παράλληλο κόσμο και κατέληξε να πιστεύει τα ψέματα που λέει για τους Ουκρανούς Ναζί, το ρωσικό στρατό που θα κερδίσει όλες τις μάχες κ.λπ. Κατά την εκτίμησή του, «το πρόβλημα έγκειται στο ότι το μόνο που ενδιαφέρει τώρα τον Πούτιν είναι το αποτύπωμα που θα αφήσει στην ιστορία και στην τύφλωσή του, είναι ικανός για τα χειρότερα».