| Ειδήσεις | Ο Κυνηγός | Λεωφόρος Αθηνών | "Κουλου - Βάχατα" | +/- | "Μας ακούνε" | Fundamentalist | Marx - Soros | Start Trading |

 

 

Τρίτη, 00:01 - 20/09/2022

 

 

Στα 1993, η Βρετανία έβγαινε από τη βαθιά ύφεση που προκάλεσαν τα παιχνίδια με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Νομισματικών Ισοτιμιών. Στους εμπορικούς δρόμους πολλά καταστήματα ήταν κλειστά και με σανίδες στις βιτρίνες τους. Η ανεργία ήταν ψηλά και το χρήμα δύσκολο και ακριβό. Μπορούσες να αγοράσεις διαμέρισμα στο Λονδίνο με λίγες δεκάδες χιλιάδες λίρες. Μια γκαρσονιέρα στο Bayswater για παράδειγμα άλλαζε χέρια για 30-40 χιλιάδες, ένα μικρό δυάρι λίγο παραπάνω. Ήταν η πρώτη φορά που επισκέφθηκα τη χώρα που τότε έμοιαζε να βρίσκεται σε βαθιά κρίση από την οποία ήταν άγνωστο πότε θα έβγαινε.. 

 

 

Τρία χρόνια μετά, η εικόνα είχε αλλάξει άρδην. Τα σκοτεινά και σανιδωμένα καταστήματα είχαν ανοίξει και ήταν πλέον φωτεινά, η ανεργία είχε μειωθεί και οι τιμές των ακινήτων είχαν πάρει την ανηφόρα. Τόσο για την αγορά όσο και για την ενοικίαση. Ήταν η αρχή ενός ανοδικού κύκλου που διαρκεί με κάποιες περιόδους διορθώσεων έως σήμερα. Έτσι στα τριάντα χρόνια που μεσολάβησαν, οι τιμές έως και δεκαπλασιάστηκαν, χαρίζοντας τεράστιες υπεραξίες στους τυχερούς που αγόρασαν τότε και δημιουργώντας πολλούς εκατομμυριούχους. Ποιο ήταν το μυστικό; Ένας συνδυασμός αποδόσεων  κεφαλαίου μέσω των ενοικίων, αξιόπιστου τραπεζικού δανεισμού, υψηλό διεθνούς ενδιαφέροντος και ροής χρήματος και βέβαια η περιορισμένη προσφορά σε αντίθεση με τη ζήτηση.  

 

Η Αθήνα του 2015, των κλειστών τραπεζών και των κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls), θύμιζε πολύ το Λονδίνο του 1993, μόνο που ήταν χειρότερα. Είχαν περάσει πολλά χρόνια υφέσεως και πολύ υψηλής ανεργίας και οι τιμές των ακινήτων ήταν στα τάρταρα. Για την ακρίβεια, ήταν η εποχή που η αγορά έκανε διπλό πυθμένα τιμών που έγραψαν ένα χαμηλό το 2013, ανέβηκαν λίγο το 2014 για να πάρουν την κατιούσα με την περιπέτεια των κλειστών τραπεζών. Μπορούσες να αγοράσεις  εκείνα τα χρόνια σε αρκετές περιοχές διαμέρισμα στην τιμή μεταχειρισμένου αυτοκινήτου. 

 

Κι όμως εκείνες οι τρομακτικές ημέρες απεδείχθησαν ο οριστικός πυθμενας των τιμών και η αφετηρία του ανοδικού ράλι που συνεχίζεται έως τώρα. Η διαδικασία που είναι γνωστή στα αγγλικά ως gentrification και τη μεταφράζουμε στα ελληνικά ως «εξευγενισμό» των περιοχών με ταυτόχρονη σημαντική άνοδο των αξιών βρίσκεται εν πλήρη εξελίξει. Η ενίοτε δραματική άνοδος των ενοικίων σηματοδοτεί την αντίστοιχο φάση του κύκλου.  Βεβαίως, άλλο Βρετανία κι άλλο Ελλάς, τόσο σε οικονομική σημασία όσο και στον παγκόσμιο οικονομικό καταμερισμό ή τον πληθυσμιακό δυναμισμό. 

 

Θα ακολουθήσει η Αθήνα το Λονδίνο με πολλαπλασιασμό των αξιών από τον πυθμένα τους τις επόμενες δεκαετίες; Θα ομοιάσει σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις που κατέγραψαν αντίστοιχες ανόδους; Αυτό είναι αδύνατον να το προβλέψουμε με σιγουριά, αν και ήδη καταγράφονται φαινόμενα διπλασιασμού και πάνω των τιμών από τα χαμηλά τους. Βέβαια,  όπως προείπα η Ελλάς δεν έχει την οικονομία ή την σημασία στο παγκόσμιο γίγνεσθαι που έχει η Βρετανία. Βλέποντας όμως τις αναλογίες όχι μόνο με το Λονδίνο που τέλος πάντων είναι μια παγκόσμια μητρόπολη, αλλά με όλες τις ευρωπαϊκές  πρωτεύουσες, μπορώ να πω μερικά πράγματα μετά βεβαιότητος. 

 

Πρώτον, η ελληνική αγορά μοιάζει να βρίσκεται σε διαφορά φάσεως κι έτσι   είναι καλό να έχει κανείς μια θέση στην αγορά ακινήτων που κινείται γρήγορα ανοδικά. Κατά προτίμηση και για πολλούς λόγους, αλλά όχι απαραιτήτως αν δεν μπορεί, την πρώτη κατοικία του. Δεύτερον, η Ελλάς παραμένει σημαντικά φθηνότερη από όλες τις συγκρίσιμες χώρες, έχοντας ακόμα και σήμερα ακίνητα με τιμές κάτω από το κόστος αντικαταστάσεως. Τρίτον, ότι η διαχείριση των πιστώσεων και η προσοχή που χρειάζεται θα κρίνει το μέλλον του κλάδου για όλο και περισσότερους πολίτες. Και τέταρτον, ότι  στις πτωτικές διορθώσεις που σίγουρα θα δούμε στο μέλλον, δε θα ξαναφτάσουμε ποτέ στα χαμηλά του 2015, εκτός αν η οικονομία υποστή παρόμοιο τεράστιο σοκ. 

 

Μια τέτοια διορθωτική φάση μάλιστα βρίσκεται κατά πάσα πιθανότητα μπροστά μας με τις δραματικές αλλαγές των επιτοκίων και την οικονομική ύφεση που έρχεται για την Ευρωζώνη. Το τι ακριβώς θα γίνει βεβαίως στη χώρα μας  και πόσο θα μας επηρεάσει είναι ένα ανοικτό ερώτημα, αλλά το βέβαιο είναι ότι θα μας επηρεάσει, δημιουργώντας μεταξύ άλλων, επενδυτικές ευκαιρίες. 

 

Αν δεν έχετε ακόμη θέση στην αγορά ακινήτων, ίσως θα πρέπει να το σκεφθείτε σοβαρά. 

 

* Ο κ. Κοσμάς Θεοδωρίδης είναι Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών – Αττικής

 

Πρώτη δημοσίευση Money Review

 

Greek Finance Forum Team

 

 

Σχόλια Αναγνωστών

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 
   

   

Αποποίηση Ευθύνης.... 

© 2016-2022 Greek Finance Forum