Το Μεταναστευτικό είναι ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα που μπορεί να κληθεί να αντιμετωπίσει μια κυβέρνηση. Δεν είναι μόνο η ανθρωπιστική του διάσταση που το καθιστά περίπλοκο. Είναι επίσης το γεγονός ότι σε μια εποχή που οι υβριδικές απειλές αποτελούν ένα εργαλείο που πολλές χώρες εντάσσουν πλέον στο «οπλοστάσιό» τους με σκοπό την πρόκληση αποσταθεροποίησης, το Μεταναστευτικό είναι σαφώς πρόβλημα ασφαλείας – και μάλιστα πολύ περισσότερο σε σχέση ακόμα και με το πολύ πρόσφατο παρελθόν.

Η αναζωπύρωση της ακραίας ρητορικής της Αγκυρας έχει επαναφέρει στο προσκήνιο το σενάριο πρόκλησης αστάθειας μέσω του Μεταναστευτικού στους υπολογισμούς της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας. Τα γεγονότα του Εβρου, τον Μάρτιο του 2020, δεν είναι και τόσο μακρινά ώστε να προσποιούμαστε ότι δεν τα θυμόμαστε ή ότι δεν συνέβη τίποτα. Είναι σαφές ότι τότε η Αγκυρα επεδίωξε να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στην ελληνοτουρκική μεθόριο – ενδεχομένως και με την επίνευση άλλων διεθνών παικτών που έχουν πλέον αποκτήσει «ειδίκευση» στις ασύμμετρες/υβριδικές απειλές. Αλλωστε, η περιοχή της Αλεξανδρούπολης και η αμερικανική παρουσία εκεί δεν εκνευρίζουν μόνο την Τουρκία. Και ο νοών νοείτω…

Τι θα μπορούσε άραγε να είχε συμβεί αν στην ελληνοτουρκική μεθόριο είχε δημιουργηθεί μια «Ειδομένη Νο2» – για να θυμηθούμε και τις δύσκολες, επώδυνες, αλλά και εμπεριέχουσες σαφή κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια σκηνές στη μεθόριο με τη Βόρεια Μακεδονία το 2015; Θα θέλαμε άραγε να έχουμε ανάλογα περιστατικά σε μια περιοχή πολύ σημαντικότερη για την εθνική ασφάλεια; Εχουν άραγε σκεφθεί όλοι όσοι ασκούν κριτική στην ελληνική πλευρά για τη «σκληρή στάση» της στο Μεταναστευτικό σε ποια θέση θα βρισκόταν η Αθήνα έναντι των ευρωπαίων εταίρων της αν τα γεγονότα του Μαρτίου 2020 είχαν πάρει διαφορετική τροπή;

Η εύκολη κριτική εναντίον όσων υπενθυμίζουν αυτή την «περίπλοκη πραγματικότητα» είναι πως είναι ακραίοι. Ουδείς λέει εδώ ότι πρέπει να πετάμε αδιακρίτως ανθρώπους στη θάλασσα ή στα νερά του Εβρου επειδή δεν τους θέλουμε. Θα είχε επίσης ενδιαφέρον τι έχουν να πουν οι ασκούντες κριτική όταν άλλες χώρες, στην Ανατολική Ευρώπη, τηρούσαν επίσης «σκληρή» στάση όταν το Μεταναστευτικό επιχειρήθηκε να εργαλειοποιηθεί και εναντίον εκείνων. Δεν είδαμε όμως εκεί την ίδια ευαισθησία. Αντίθετα, βλέπουμε έλληνες ευρωβουλευτές προερχόμενους από την αξιωματική αντιπολίτευση (που ασχολούνται περισσότερο με την εσωτερική παρά με την ευρωπαϊκή πολιτική), των οποίων το… αποτύπωμα στην Ευρωβουλή αναζητείται παρά τις παχυλές απολαβές, «να πατρονάρουν» ανθρώπους με ευγενείς σκοπούς, αλλά που αδιαφορούν ίσως για θέματα ασφαλείας.

Σε μια χρονική στιγμή στις διεθνείς σχέσεις που αμφισβητούνται σταθερές δεκαετιών, η χαλαρή προσέγγιση των θεμάτων εθνικής ασφαλείας συνιστά αφέλεια πρώτου μεγέθους. Δεν πρόκειται για ζήτημα Δεξιάς ή Αριστεράς, προοδευτικών ή συντηρητικών. Συνιστά προαπαιτούμενο, ιδιαίτερα όταν μια χώρα όπως η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει έναν γείτονα που αξιοποιεί το συγκεκριμένο θέμα με σκοπό να κερδίσει πόντους σε ένα πεδίο δύσκολο για εκείνον – αυτό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Περιθώρια για υποχωρήσεις δεν υπάρχουν.

Αγγελος Αλ. Αθανασόπουλος (in.gr)