|
Οι
γεωπολιτικοί κίνδυνοι βρέθηκαν στο επίκεντρο
τόσο στις φετινές ετήσιες συναντήσεις του ∆ΝΤ
και της Παγκόσμιας Τράπεζας, όσο και στις
ανεπίσημες, αλλά ουσιαστικότερες ίσως,
παράπλευρες πρωινές οργανωμένες συζητήσεις στα
ξενοδοχεία γύρω από τον Λευκό Οίκο. Συναφές θέμα
η αναδιάρθρωση του διεθνούς εμπορίου και η
δημιουργία δύο στρατοπέδων ανάμεσα στις
αναδυόμενες οικονομίες που υποδέχονται με
ενθουσιασμό το εμπόριο φθηνών αλλά και εσχάτως
ποιοτικών κινεζικών προϊόντων, και στις δυτικές
οικονομίες που απορρίπτουν την πληθώρα
επιδοτούμενων κινεζικών αγαθών με το σύνθημα «China
will
eat
our
lunch».
Μια ενδεχόμενη, δε, εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ
ενδέχεται να οξύνει μια τέτοια διαδικασία
πόλωσης με τους σχετικούς δασμούς που απειλεί ο
τελευταίος να επιβάλει. Σε κάθε περίπτωση, η
όποια αύξηση του εμπορίου μεταξύ φιλικά
διακείμενων χωρών ακολουθεί πλέον το παγκόσμιο
ΑΕΠ κι όχι το αντίστροφο, όπως συνέβαινε στον
καιρό της καλπάζουσας παγκοσμιοποίησης όπου το
εμπόριο καθόριζε τη μεγέθυνση της παγκόσμιας
οικονομίας. Αλλοι κίνδυνοι που αναδείχθηκαν στη
σύνοδο είναι επίσης το υψηλό χρέος πολλών χωρών
από την εποχή των υψηλών δαπανών για την
αντιμετώπιση της πανδημίας (ισχύει εδώ πάντα το
«spend
the
money
but
keep
the
receipt»),
ο περιορισμός της μετανάστευσης (πολιτικός
κίνδυνος), αλλά και η απότομη άνοδος των τιμών
ορισμένων εμπορευμάτων. Η δε επένδυση στον χρυσό
εξηγείται από την προσπάθεια προστασίας από τον
πληθωρισμό και ιδίως από τον γεωπολιτικό
κίνδυνο, αλλά και για διασπορά χαρτοφυλακίου.
|
|
Στις
συζητήσεις αναδείχθηκε επίσης και ο
«αμερικανικός εξαιρετισμός» της ταχείας
ανάπτυξης με οδηγό τα οφέλη της τεχνητής
νοημοσύνης και της μετανάστευσης (+5% εργατικό
δυναμικό). Το δε δολάριο συνεχίζει ισχυρό, «safe
&
liquid» (10 τρισ. δολ. τα
παγκόσμια αποθεματικά). Πολύ λογικό θα απαντούσε
κανείς, αφού όλα τα περιουσιακά στοιχεία που
αποτιμώνται σε δολάρια εξασφαλίζουν σήμερα
υψηλότερες αποδόσεις. Ετσι, η ήπια προσγείωση
είναι τώρα το πιθανότερο σενάριο, ενώ και η
συνέχιση της υψηλής πτήσης της οικονομίας των
ΗΠΑ είναι πιθανή παρά τα υψηλά επιτόκια! Οσο για
την Ευρώπη, η απογοήτευση για την ανάπτυξη
κρύβει μερικές εκπλήξεις που δεν μπορούν να
αγνοηθούν: την Πολωνία και την Ισπανία.
Ακολουθούν η Πορτογαλία και η Ελλάδα. Κοντά και
η Τουρκία ως επενδυτικός προορισμός με
εντυπωσιακή βελτίωση το τελευταίο έτος.
Για την
ελληνική οικονομία το κλίμα που συνάντησε ο
υπογράφων ήταν πραγματικά εξαιρετικό. Ακόμη και
ο απαιτητικός
CEO
της
J.P.
Morgan Τζέιμς Ντάιμον
είχε δημοσίως μόνο καλά λόγια να (μου) πει, στο
περιθώριο του πολύ σημαντικού συνεδρίου της
J.P.
Morgan στο
Mayflower.
Μένει η χώρα μας να εκμεταλλευθεί περαιτέρω το
πολύ καλό αυτό κλίμα και να μετατρέψει την
άριστη δημοσιονομική της επίδοση και
υπευθυνότητα σε βιώσιμη, μακροχρόνια εξωστρεφή
ανάπτυξη, βασισμένη στον περιορισμό της σπατάλης
και στην ταχεία άνοδο των ξένων επενδύσεων.
Σημαντική, τέλος, και η παρέμβαση του πρώην
διοικητή της
New
York
Fed
Μπιλ Ντάντλεϊ, ο οποίος επισήμανε την απουσία
ενός σαφούς πλαισίου (framework)
άσκησης νομισματικής πολιτικής που θα επέτρεπε
μια καλύτερη σχέση αγορών και
Fed.
Ενα τέτοιο πλαίσιο περιλαμβάνει, για παράδειγμα,
σαφή χρονικό προσδιορισμό μετάβασης από τη
νομισματική διευκόλυνση στη νομισματική
σύσφιγξη. Ή όταν η
Fed
αναφέρει ότι η νομισματική πολιτική εξαρτάται
από τα στατιστικά στοιχεία απορρίπτοντας την
καθοδήγηση, οφείλει να ορίζει ποια ακριβώς είναι
τα στοιχεία αυτά που επεξεργάζεται και λαμβάνει
υπόψη. Χαρακτηριστικά, δε, ενώ απορρίπτει τον
«κανόνα
Taylor»
για το λεγόμενο «ουδέτερο επιτόκιο», αναφέρει
ότι η κεντρική τράπεζα πρέπει να έχει μια άποψη
για το τελικό επιτόκιο αναλόγως της
προβλεπόμενης απόδοσης της οικονομίας, γύρω από
ένα εύρος (range)
πληθωρισμού με κέντρο βάρους το 2%, αλλά όχι
αναγκαστικά 2%.
* Ο
κ. Θεόδωρος Πελαγίδης είναι καθηγητής
Οικονομικών του Πανεπιστημίου Πειραιώς,
υποδιοικητής της ΤτΕ και πρ. υπουργός
Οικονομικών.
** Το
άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Καθημερινή της
Κυριακής.
|
