Οι επενδυτές
απέφευγαν την Τουρκία τα τελευταία χρόνια, διότι ο πρόεδρός
της Ταγίπ Ερντογάν άφησε τον πληθωρισμό ανεξέλεγκτο. Οι
σχέσεις της χώρας με τη Δύση έχουν επιδεινωθεί, διότι ήλθε
σε συνεννόηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτά έγραφε σε
πρόσφατο άρθρο του – ανάλυση του το Reuters. Όπως
αναφέρονταν στο δημοσίευμα, έχει επίσης κάνει πολύ λίγα για
να περιορίσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Μια νίκη
της αντιπολίτευσης στις επερχόμενες εκλογές, η οποία είναι
πιο πιθανή μετά τον πρόσφατο φονικό σεισμό, θα μπορούσε να
τα αλλάξει όλα αυτά. Ο Ερντογάν, βέβαια, ίσως και να
διατηρήσει την εξουσία του. Ωστόσο, ο σεισμός που έπληξε τη
νοτιοανατολική Τουρκία, σκοτώνοντας σχεδόν 44.000 ανθρώπους,
σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, τον έχει βλάψει. Ο συνασπισμός
των έξι κομμάτων, που αμφισβητεί το κυβερνών κόμμα,
σχεδιάζει να εξαλείψει τον πληθωρισμό, τον οποίο τα επίσημα
στοιχεία φέρουν στο 58%. Δεσμεύεται για την αποκατάσταση των
δημοκρατικών κανόνων και του κράτους δικαίου, το οποίο έχει
υπονομεύσει η 20ετής διακυβέρνηση Ερντογάν. Επίσης, θα
επιδίωκε να καταστήσει σαφές ότι η Τουρκία είναι πιστό μέλος
της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Η απόφαση του
σημερινού προέδρου να εμποδίσει την ένταξη της Σουηδίας και
της Φινλανδίας στο διατλαντικό αμυντικό σύμφωνο, το έχει
θέσει υπό αμφισβήτηση.
Τέτοιες πολιτικές θα
οδηγούσαν σε εισροή δυτικών επενδύσεων και θα μπορούσαν να
ανοίξουν τον δρόμο για μια νέα εμπορική και κλιματική
συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οι προτεινόμενες
οικονομικές μεταρρυθμίσεις της αντιπολίτευσης θα είναι
επώδυνες σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αν και οι ανορθόδοξες
πολιτικές του Ερντογάν εγκυμονούν μια πολύ χειρότερη
οικονομική κρίση. Την περασμένη εβδομάδα η Κεντρική Τράπεζα
της Τουρκίας, η οποία τελεί υπό τον έλεγχο του προέδρου της
χώρας, προέβη σε μείωση επιτοκίων στο 8,5%, πράγμα που
σημαίνει ότι το πραγματικό κόστος δανεισμού είναι μαζικά
αρνητικό. Η τράπεζα, επιπλέον, πωλεί συνάλλαγμα για να
στηρίξει τη λίρα, παρόλο που έχει λίγα διεθνή αποθέματα.
Παρά τη δέσμευση της αντιπολίτευσης να αποκαταστήσει την
ανεξαρτησία της τράπεζας, θα είναι δύσκολο να συντριβεί ο
πληθωρισμός.
Αλλωστε, εάν η λίρα
υποχωρήσει, ο πληθωρισμός αρχικά θα αυξηθεί. Επιπλέον, η
Τουρκία μπορεί να χρειαστεί εντυπωσιακά υψηλά επιτόκια για
να ελέγξει τις τιμές. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση,
υπονομεύοντας τη δημοτικότητα μιας νέας κυβέρνησης. Οι
διεθνείς επενδυτές μπορεί να παραμείνουν σε κατάσταση
αναμονής, έως τη στιγμή που θα βεβαιωθούν πως μπορεί η νέα
κυβέρνηση να διαχειριστεί τις επιπτώσεις της δύσκολης
θεραπείας.
Ο Ερντογάν
δημιούργησε και τραπεζικό χάος. Η κυβέρνησή του ανάγκασε τα
πιστωτικά ιδρύματα να αγοράσουν κρατικά ομόλογα χαμηλής
απόδοσης. Καθώς τα επιτόκια αυξάνονται, τα ιδρύματα αυτά θα
κληθούν να επωμιστούν μεγάλες απώλειες. Η κυβέρνηση
υποσχέθηκε επίσης να προστατεύσει τις καταθέσεις της λίρας
σε περίπτωση υποτίμησης. Ετσι, μια νέα κυβέρνηση ίσως
χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες της χώρας και
να διοχετεύσει μετρητά στους καταθέτες. Ωστόσο, με το
ακαθάριστο δημόσιο χρέος μόνο στο 38% του εθνικού
εισοδήματος, η Τουρκία θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά ένα
πλήγμα αυτού του είδους.
Μια νέα κυβέρνηση
μπορεί επίσης να ανακαλύψει άλλους «σκελετούς στην
ντουλάπα», λέει ο Τιμ Ας, υπεύθυνος στρατηγικής της BlueBay
Asset Management, όπως το ότι λίγα είναι γνωστά σχετικά με
τις συμφωνίες του Ερντογάν με τον Πούτιν. Τούτου λεχθέντος,
εάν η Τουρκία αντιμετωπίσει οικονομική κρίση, θα μπορούσε να
απευθυνθεί στο ΔΝΤ για δάνειο σε σκληρό νόμισμα. Ο
πολυκομματικός συνασπισμός θα πρέπει πιθανώς να το κάνει
προληπτικά για να αποκτήσει επιπλέον οικονομική αξιοπιστία,
αν και φαίνεται απίθανο να το τολμήσει. |