|
Εάν ο νικητής
των αμερικανικών εκλογών ενδιαφέρεται για τη σταθερότητα και
την ευημερία, καλό θα ήταν να μη θίξει την ανεξαρτησία
της Fed. Το φημολογούμενο σχέδιο των συμμάχων του Ντόναλντ
Τραμπ να γονατίσουν την τράπεζα και τον πρόεδρό
της Τζερόμ Πάουελ εγκυμονεί κινδύνους, αν και μια ευρύτερη
συζήτηση για τον ρόλο της θα ενδείκνυτο. Οι πολίτες
δικαιούνται να ζητήσουν περισσότερο έλεγχο αυτού του ισχυρού
ιδρύματος. Η σχέση της Fed με τους πολιτικούς έχει
διαμορφωθεί ήδη από τη γέννησή της το 1913. Σύμφωνα με τον
πρώην πρόεδρό της Γουίλιαμ Μακτσέσνι Μάρτιν, είναι
«ανεξάρτητη εντός της κυβέρνησης, όχι ανεξάρτητη από την
κυβέρνηση». Ισως να μην αρκεί για κάποιους.
Όπως έγραψε το
Reuters σε πρόσφατη ανάλυση τους, τον περασμένο μήνα, όπως
ανέφερε η Wall Street Journal, στελέχη της πρώτης κυβέρνησης
Τραμπ συνέταξαν ανωνύμως μια αναφορά με στόχο την περιστολή
της ανεξαρτησίας της τράπεζας σε μια ενδεχόμενη δεύτερη
θητεία του πρώτου. Προτείνουν να την αναγκάσουν να
συμβουλεύεται τον πρόεδρο σχετικά με τις αποφάσεις για
τα επιτόκια και να επιτραπεί στον Λευκό Οίκο να απολύσει τον
Πάουελ πριν λήξει η θητεία του το 2026. Εάν εφαρμοζόταν, θα
ισοδυναμούσε με τον μέγιστο πολιτικό περιορισμό, από το
1935, όταν έπαυσαν οι υπουργοί Οικονομικών να συμμετέχουν
στο συμβούλιο λήψης αποφάσεων της Fed.
Υπάρχει ένα πρακτικό
εμπόδιο: Η διακυβέρνηση της Fed κατοχυρώνεται βάσει σχετικής
νομοθεσίας και οι όποιες τροποποιήσεις απαιτούν την έγκριση
του Κογκρέσου. Ακόμη και αν επιτευχθεί, η υπαγωγή της
βασικής λειτουργίας της Fed, ήτοι ο καθορισμός της τιμής του
χρήματος, στον έλεγχο του Λευκού Οίκου θα ήταν καταστρεπτική
για την οικονομία. Μια μελέτη-ορόσημο των Αλμπέρτο Αλεζίνα
και Λόρενς Σάμερς, με τη συμμετοχή 16 βιομηχανικών χωρών,
συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, κατέδειξε ότι, μεταξύ 1955 και
1988, όσες είχαν θεσπίσει ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες
εμφάνιζαν χαμηλότερο και λιγότερο ασταθή πληθωρισμό.
Η δε υπονόμευση της
ανεξαρτησίας της πιο ισχυρής νομισματικής Αρχής του κόσμου
θα διαταράξει τις κεφαλαιαγορές, οι οποίες εκλαμβάνουν τα
αμερικανικά επιτόκια ως γνώμονα τιμολόγησης των περισσότερων
περιουσιακών στοιχείων. Ακόμη, θα απειλήσει τον ρόλο
του δολαρίου ως του κατ’ επιλογήν παγκόσμιου νομίσματος. Ο
Κέβιν Γουόρς, πρώην πρόεδρος της Fed, προειδοποίησε ότι
τέτοιο κόστος θα ήταν «ανυπολόγιστο», προσθέτοντας ότι «δεν
υπάρχει κάτι σαν να είσαι λίγο ανεξάρτητος ή λίγο
αξιόπιστος».
H πρόταση των
συνεργατών του Τραμπ εγείρει ένα θέμα: πώς να βελτιωθεί ο
τρόπος με τον οποίο οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι και οι
ψηφοφόροι παρακολουθούν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα. Ο κίνδυνος
έγκειται στο ότι, στο όνομα της ανεξαρτησίας της, η Fed
αντιμετωπίζεται ως ανέγγιχτη, ακόμη και αν ορισμένες αλλαγές
θα ήταν επωφελείς. |
