Από το Marx ως το Soros

Καθημερινή Στήλη με άρθρα για την παγκόσμια οικονομία

Επικοινωνήστε μαζί μας

00:01 - 06/08/24

Ο Ντόναλντ Τραμπ διατείνεται πως θέλει να αντιστρέψει την πολιτική του ισχυρού δολαρίου, η οποία πλαισίωσε οικονομικά τις ΗΠΑ από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η επιλογή του Τζ. Ντ. Βανς για τη θέση του αντιπροέδρου πηγαίνει ακόμη παραπέρα, διότι ο ίδιος θέλει επιπλέον να απαλλαγεί από τον ρόλο του δολαρίου ως το de facto παγκόσμιο νόμισμα.

Όπως έγραψε το Reuters σε πρόσφατη ανάλυση του .... «Το ισχυρό δολάριο είναι σαν την ιερή αγελάδα, για την οποία όλοι στην Ουάσιγκτον συναινούν, αλλά όταν ερευνώ την αμερικανική οικονομία και βλέπω τη μαζική μας κατανάλωση άχρηστων εισαγωγών από τη μια πλευρά και από την άλλη πλευρά την κούφια μας βιομηχανική βάση αναρωτιέμαι αν η κατάσταση του αποθεματικού νομίσματος έχει μειονεκτήματα», διεμήνυσε. Κατ’ αρχάς οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν το νόμισμά τους ως όπλο ενάντια σε γεωπολιτικούς αντιπάλους, κυρίως «παγώνοντας» τα αποθέματα δολαρίων της Ρωσίας λόγω Ουκρανίας. Αυτό ώθησε τις κεντρικές τράπεζες να διαφοροποιήσουν τις μετοχές τους, συρρικνώνοντας το μερίδιο σε δολάρια στα παγκόσμια συναλλαγματικά διαθέσιμα σε ξένο νόμισμα από το 73% το 2001 στο 59% σήμερα.

Δεύτερον, οι διεθνείς οργανισμοί αναζητούν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις στο σύστημα πληρωμών, από το οποίο εξαρτάται το παγκόσμιο εμπόριο. Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών χρησιμοποιεί αυτή τη στιγμή το Project Agora για τη σύνδεση επτά συστημάτων πληρωμών, που διαχειρίζονται μέλη του ΟΟΣΑ. Ενας τρίτος λόγος είναι ότι το τρέχον σύστημα είναι αρκετά νέο. Μόλις το 2022 οι χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές ολοκλήρωσαν τη μετάβαση της παγκόσμιας πίστωσης από ένα μοντέλο που βασιζόταν σε μη εξασφαλισμένους δανεισμούς και τιμολογείτο με το διατραπεζικό επιτόκιο του Λονδίνου (LIBOR), σε ένα άλλο με βάση τον εξασφαλισμένο δανεισμό και το νέο εξασφαλισμένο επιτόκιο χρηματοδότησης (SOFR).

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές των ΗΠΑ είναι μακράν οι μεγαλύτερες και πιο ρευστοποιημένες στον κόσμο. Η Fed είναι ικανή να σταματήσει την παγκόσμια χρηματοδότηση σε δολάρια, όπως φάνηκε στην πανδημία. Η αξία του αμερικανικού νομίσματος ως προς άλλα νομίσματα, ωστόσο, διαφέρει. Σε πραγματικούς, σταθμισμένους όρους εμπορίου έχει ανατιμηθεί περισσότερο από 30% την τελευταία δεκαετία. Εκ πρώτης όψεως, οι πολιτικές του Τραμπ δεν θα αντέστρεφαν αυτή την τάση. Ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε για δασμούς 10% σε όλες τις εισαγωγές, που θα αυξηθούν στο 50% ή 60% για προϊόντα από την Κίνα. Κάτι τέτοιο θα ενίσχυε το δολάριο, διότι οι υψηλότερες τιμές των εισαγωγών σταθεροποιούν τη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες στο εξωτερικό και ως εκ τούτου για το νόμισμα που απαιτείται για την αγορά τους. Είναι επίσης πιθανό να τονώσει τον πληθωρισμό, ωθώντας τη Fed να διατηρήσει τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα και να προσελκύσει περισσότερες εισροές κεφαλαίων.