|
Είναι σπάνιο να
έχεις μια καθαρή άποψη από τους κεντρικούς τραπεζίτες, αλλά
ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Σικάγο Austan
Goolsbee δεν μάσησε τα λόγια του τη Δευτέρα. Ο Goolsbee είπε
ότι τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν "σημαντικά" για την
προστασία της αγοράς εργασίας και της οικονομίας των ΗΠΑ.
Υποστήριξε "πολλές ακόμη μειώσεις επιτοκίων κατά το επόμενο
έτος". Πρόκειται για ένα guidance που μπορεί να κατανοήσει
ακόμη και ένας γερασμένος δημοσιογράφος όπως εγώ. Η Ευρώπη
θα πρέπει να ενεργήσει εξίσου επιθετικά.
Τα παραπάνω έγραψε
σε πρόσφατη ανάλυση του το Bloomberg, προσθέτοντας πως η
αυτοπεποίθηση που εκφράζει η Fed αποκλίνει δραματικά από τη
διστακτικότητα της Κεντρικής Τράπεζας της Αγγλίας (BoE) και
της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Και οι δύο μείωσαν
τα επιτόκια πριν από τη Fed, αλλά αν υπάρχει το πλεονέκτημα
του πρωτοπόρου, αυτό χάθηκε και πάλι. Η νοοτροπία της
αναμονής κινδυνεύει να επαναλάβει το λάθος του 2021, καθώς
αργεί πολύ να στείλει ξεκάθαρα μηνύματα νομισματικής
πολιτικής. Με τη μείωση των επιτοκίων μόνο κατά 25 μονάδες
βάσης ανά τρίμηνο, και οι δύο κεντρικές τράπεζες δεν
ηγούνται αλλά απλώς αντιδρούν σε περασμένα δεδομένα.
Κινούνται χωρίς ξεκάθαρο σκοπό.
Θα πρέπει να πάρουν
παράδειγμα από την αποφασιστικότητα της Fed, η οποία
προχώρησε σε μια τολμηρή έναρξη του κύκλου μείωσης των
επιτοκίων της κατά 50 μονάδες βάσης, λαμβάνοντας ένα μέτρο
έναντι μιας οικονομικής ύφεσης. Εάν η οικονομία των ΗΠΑ τα
πάει καλύτερα, μπορεί να κάνει παύση. Αυτό συμβαίνει παρόλο
που ο σύνθετος δείκτης PMI του Σεπτεμβρίου βρίσκεται στιβαρά
στη ζώνη επέκτασης στο 54,4. Ο πληθωρισμός των ΗΠΑ στο 2,5%
δεν έχει μειωθεί στο στόχο, ωστόσο η Fed είναι σαφές ότι
μετατοπίζει την προσοχή της στην πλευρά της εντολής της που
αφορά την απασχόληση.
Οι Ευρωπαίοι φορείς
καθορισμού των επιτοκίων μένουν πίσω από την καμπύλη,
γεγονός που περιορίζει τις επιλογές τους. Η μείωση των
επιτοκίων άλλες δύο φορές φέτος, αντί για μία μόνο, θα
ενίσχυε την ικανότητά τους να διαχειριστούν την επιβράδυνση
της οικονομίας και θα απέτρεπε να εξαναγκαστούν σε μειώσεις
50 μονάδων βάσης. Εάν υπεκφεύγουν για πολύ περισσότερο
καιρό, αυτές οι μειώσεις ενδέχεται να καταστούν
αναπόφευκτες.
Τα στοιχεία PMI του
Σεπτεμβρίου δείχνουν αυξανόμενους κινδύνους ύφεσης στην
ευρωζώνη. Η Γαλλία, μαζί με την Ιταλία, αντιμετωπίζει ένα
πολύ δύσκολο φθινόπωρο προετοιμάζοντας έναν προϋπολογισμό
που θα περάσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες.
Και οι δύο χώρες έχουν υπαχθεί στη διαδικασία υπερβολικού
ελλείμματος, η οποία πιθανότατα θα απαιτήσει σημαντική
δημοσιονομική σύσφιξη στη χειρότερη δυνατή στιγμή.
Δεν διαφαίνεται
ανάπαυλα με την κινεζική οικονομία να αγωνίζεται έντονα,
επηρεάζοντας τις ευρωπαϊκές εξαγωγές από βιομηχανικά έως
πολυτελή προϊόντα. Η Κίνα παρουσίασε περαιτέρω κίνητρα και
προχώρησε σε μειώσεις των επιτοκίων αυτή την εβδομάδα, αλλά
μέχρι στιγμής κανένα από τα μέτρα της δεν έχει επιφέρει
κάποιο αξιοσημείωτο αντίκτυπο.
Το Bloomberg
Economics αναμένει ανάπτυξη της Ευρωζώνης φέτος της τάξης
του 0,7%, η οποία όμως θα είναι θετική μόνο λόγω των χωρών
της νότιας Ευρώπης που κάνουν τη βαριά δουλειά, ενώ η Γαλλία
και η Γερμανία παραπαίουν. Ο πληθωρισμός αναμένεται να πέσει
κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ για 2% το επόμενο έτος. Πριν από
την πανδημία του κορονοϊού, η Ευρωζώνη πέρασε μια δύσκολη
δεκαετία καταπολεμώντας τον αποπληθωρισμό. Πρέπει να
αποφύγει την επιστροφή σε αυτή την εξουθενωτική παγίδα.
Το δίλημμα της BoE
είναι ίσως λιγότερο δυσοίωνο, αλλά πλήττεται επίσης από
αδράνεια που παραβλέπει ένα δυνητικά ταχέως μεταβαλλόμενο
οικονομικό σκηνικό. Ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει πολύ κοντά
στον στόχο του 2% και η ανάπτυξη έμεινε αμετάβλητη τόσο τον
Ιούνιο όσο και τον Ιούλιο. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη στο
Ηνωμένο Βασίλειο έχει δεχθεί πλήγμα από ένα αδιάκοπο μήνυμα
κατήφειας από τη νέα κυβέρνηση των Εργατικών.
Ο πρώτος
προϋπολογισμός της υπουργού Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς θα έχει
παραδοθεί μέχρι την επόμενη τριμηνιαία αξιολόγηση της BoE
στις 7 Νοεμβρίου. Μια δεύτερη μείωση των επιτοκίων στο 4,75%
είναι περισσότερο από πλήρως αναμενόμενη. Μια επακόλουθη
μείωση στη συνεδρίαση της 19ης Δεκεμβρίου είναι περισσότερο
στο 50/50.
Ωστόσο, το πιο
επιφανές γεράκι στην Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής, η
Catherine Mann, έχει εγείρει την προοπτική ταχύτερων
μειώσεων των επιτοκίων όταν οι κίνδυνοι πληθωρισμού
ξεπεραστούν, περιγράφοντας λεπτομερώς σε μια ομιλία την
Παρασκευή πώς μπορεί να αλλάξει η προσέγγιση. Η Mann τόνισε
επίσης τους κινδύνους για το Ηνωμένο Βασίλειο, και κατ'
επέκταση για τον υπόλοιπο κόσμο, από τις δευτερογενείς
επιπτώσεις μιας επιθετικής εκστρατείας μείωσης των επιτοκίων
της Fed. Αν και υποστηρίζει ότι πρέπει να είμαστε
επιφυλακτικοί, στην πραγματικότητα ο απλούστερος τρόπος για
να το χειριστούμε αυτό είναι να μην αφήσουμε να αυξηθεί πολύ
μεγάλο χάσμα επιτοκίων μεταξύ των μεγάλων κεντρικών
τραπεζών. Αυτό θα μείωνε επίσης τις πιθανές απότομες
κινήσεις στις αγορές συναλλάγματος.
Σταθερά, αλλά με
λίγο πιο γρήγορο ρυθμό, θα ήταν ο ασφαλέστερος τρόπος τόσο
για την ΕΚΤ όσο και για την BoE να προσεγγίσουν τη
διαμόρφωση των επιτοκίων για το υπόλοιπο του τρέχοντος
έτους. Αυτό σημαίνει δύο μειώσεις κατά ένα τέταρτο της
μονάδας, όχι μόνο μία, μέχρι το τέλος του έτους. Αυτό θα
θέσει την Ευρώπη σε πολύ ισχυρότερη θέση για να
αντιμετωπίσει ό,τι κι αν έρθει το 2025. |
