Όταν ο Νταν Ουάνγκ άκουσε τον Ντόναλντ Τραμπ να χαρακτηρίζει την ημέρα επιβολής δασμών ως «Ημέρα Απελευθέρωσης», η έκφραση του φάνηκε ασυνήθιστη. «Η λέξη ‘απελευθέρωση’ δεν ανήκει στην αμερικανική κουλτούρα», σχολιάζει. «Ακούγεται περισσότερο κινεζική». Ο Ουάνγκ, που έχει μακρά εμπειρία στην ανάλυση της Κίνας, γνωρίζει καλά τις λεπτές σημασιολογικές αποχρώσεις της γλώσσας της εξουσίας.

Στο βιβλίο του Breakneck: China’s Quest to Engineer the Future, υποστηρίζει ότι ΗΠΑ και Κίνα παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες: προσωπολατρία, δαιμονοποίηση των ξένων και φόβο απέναντι σε μετανάστες και μειονότητες. «Στην Αμερική έχουμε αυταρχισμό χωρίς τα θετικά του», λέει, αναφερόμενος σε υποδομές, λειτουργικές πόλεις και σταθερότητα.

Η κύρια θέση του είναι ότι οι ΗΠΑ πρέπει να μελετήσουν προσεκτικά την Κίνα για να διατηρήσουν την υπερδύναμη τους. Το βασικό πλεονέκτημα του Πεκίνου είναι η τεχνική εκπαίδευση των ηγετών του: το 2002, όλα τα μέλη της Μόνιμης Επιτροπής του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚ Κίνας είχαν πολυτεχνικό υπόβαθρο. Οι ΗΠΑ αντίθετα κυβερνώνται από δικηγόρους, επικεντρωμένους στους κανόνες και τις διαδικασίες. Η Κίνα χτίζει γέφυρες, σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας και smartphones, ενώ οι ΗΠΑ συντάσσουν ρυθμιστικά πλαίσια.

Η υπεροχή των δικηγόρων ήταν χρήσιμη τις δεκαετίες του ’60 και ’70, όταν απέτρεπε τις καταστροφές από υπερβολική τεχνοκρατία. Σήμερα όμως η υπερρύθμιση έχει γίνει εμπόδιο, επισημαίνει ο Ουάνγκ, περιορίζοντας την ανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ σε σχέση με την Κίνα.

Το επιχείρημά του συνάδει με το Abundance των Έζρα Κλάιν και Ντέρεκ Τόμπσον, που ζητούν μείωση γραφειοκρατίας και αύξηση κατοικιών. Ωστόσο, το βιβλίο του Ουάνγκ δεν είναι πολιτικό μανιφέστο· είναι μια εξερεύνηση της «κρατικής μηχανικής» της Κίνας, με τα επιτεύγματα (τρένα, drones), τις αδυναμίες (πολιτικές του ενός παιδιού, Zero Covid) και τις σκοτεινές πλευρές (παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κιτς αντιγραφές ευρωπαϊκών πόλεων).

Ο Ουάνγκ υπογραμμίζει ότι η Δύση χρειάζεται ψύχραιμη κατανόηση του κινεζικού μοντέλου, απορρίπτοντας τις εύκολες αφηγήσεις: η Κίνα δεν είναι απλώς μια αντιγραφική μηχανή ούτε ένας αναπόφευκτος νικητής απέναντι στις ΗΠΑ.

Η προσωπική του πορεία διαμόρφωσε την οπτική αυτή. Γεννημένος το 1990 στην επαρχία Γιουνάν, με γονείς προγραμματιστή και παρουσιάστρια, μετανάστευσε στον Καναδά το 2000. Σπούδασε φιλοσοφία στο Ρότσεστερ, εργάστηκε σε Shopify και Flexport και απογοητεύτηκε από τη Silicon Valley, βρίσκοντας πιο ενδιαφέροντα τα έργα μηχανικής στην Κίνα.

Το 2016 μετακόμισε στο Χονγκ Κονγκ για να εργαστεί στη Gavekal Dragonomics, αναλύοντας την κινεζική οικονομία. Το 2017 άρχισε να στέλνει ετήσιες επιστολές σε φίλους, συνδυάζοντας ταξιδιωτικές εμπειρίες με οικονομικές και πολιτισμικές αναλύσεις. Το 2018 εγκαταστάθηκε στη Σαγκάη για να μελετήσει από κοντά το σύστημα. Η πανδημία του αποκάλυψε τις επιπτώσεις της κρατικής μηχανικής στην καθημερινή ζωή και στον κοινωνικό έλεγχο.

Το 2023 επέστρεψε στις ΗΠΑ με υποτροφία στη Νομική Σχολή του Γέιλ, διαπιστώνοντας την υπερβολική εμμονή της αμερικανικής κυβέρνησης με τις διαδικασίες, που αποτέλεσε τον πυρήνα του Breakneck. Στο βιβλίο παρουσιάζει την κινεζική μηχανική, από τη βιομηχανία κιθάρας μιας μικρής πόλης έως τη δυναμική των startups στη Σενζέν, αλλά και τα κοινωνικά κόστη: εξουθενωμένους νέους, μετανάστευση από τις πόλεις, κοινωνική κόπωση. Καλεί τις ΗΠΑ να ξαναβρούν το πάθος για κατασκευές και να εστιάσουν στον «κόσμο των ανθρώπων αντί των bits».

Αναφέρει προσωπικότητες όπως ο Ρόμπερτ Μόουζες, δημιουργός έργων υποδομής στη Νέα Υόρκη, και ο ναύαρχος Ρίκοβερ, «πατέρας» του πυρηνοκίνητου υποβρυχίου, τονίζοντας ότι η αναβίωση της βιομηχανικής βάσης είναι κρίσιμη για τη στρατιωτική ισχύ: «Δεν αρκούν οι εφαρμογές αν μας τελειώσουν οι πύραυλοι».

Παρά την κριτική του στις τρέχουσες αμερικανικές πολιτικές – δασμούς, περικοπές στην έρευνα, περιορισμούς στη μετανάστευση – δεν θεωρεί την Κίνα βέβαιο νικητή. Το χρέος, η γήρανση και η κοινωνική ανασφάλεια θα περιορίσουν το Πεκίνο. Όμως, αν οι ΗΠΑ συνεχίσουν να απομακρύνονται από την «κουλτούρα της κατασκευής», το ρήγμα θα μεγαλώσει.

Ο τίτλος Breakneck αντανακλά την ταχύτητα της κινεζικής ανάπτυξης, αλλά προειδοποιεί ότι το ίδιο μπορεί να συμβεί και στις ΗΠΑ: σε μια κούρσα ισχύος, το ατύχημα έρχεται όταν σκοντάψεις.