Η αγορά αμερικανικών κρατικών ομολόγων στέλνει πλέον ολοένα και πιο ανησυχητικά σήματα. Από την προηγούμενη εβδομάδα, οι επενδυτές απαιτούν υψηλότερες αποδόσεις ως αντιστάθμιση για τον αυξανόμενο κίνδυνο που ενέχει ο μακροπρόθεσμος δανεισμός προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Τον Οκτώβριο, λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές και την επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ, το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων κινείτο σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με αυτό των βραχυπρόθεσμων τίτλων.

Το μήνυμα είναι σαφές: οι Ηνωμένες Πολιτείες χάνουν σταδιακά την ελκυστικότητά τους για τους διεθνείς επενδυτές, τη στιγμή που η κυβέρνησή τους εξαρτάται από αυτούς περισσότερο από ποτέ.

Πού οφείλεται αυτή η φθίνουσα διάθεση για αμερικανικά κρατικά ομόλογα; Καταρχάς, οι αποδόσεις των αντίστοιχων ξένων τίτλων έχουν αυξηθεί – για παράδειγμα, το ιαπωνικό 10ετές προσφέρει πλέον 1,5%, έναντι λιγότερο από 1% στις αρχές Οκτωβρίου. Επιπλέον, ο εμπορικός πόλεμος που κήρυξε η κυβέρνηση Τραμπ επιδείνωσε την κατάσταση. Αντί να ενισχυθεί, όπως θα ανέμενε κανείς εν μέσω επιβολής υψηλότερων δασμών, η σταθμισμένη – με βάση το εμπόριο – συναλλαγματική αξία του δολαρίου έχει υποχωρήσει κατά περίπου 5% από την ανάληψη της εξουσίας τον Ιανουάριο, υποδηλώνοντας μειωμένο διεθνές ενδιαφέρον για τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία.

Στο σκηνικό αυτό προστίθεται και η διαρκώς επιδεινούμενη δημοσιονομική εικόνα της χώρας. Αντί για βελτίωση, το δημοσιονομικό έλλειμμα διευρύνεται: κατά το πρώτο επτάμηνο του τρέχοντος έτους ήταν αυξημένο κατά 23% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Σύμφωνα με το Κογκρεσιακό Γραφείο Προϋπολογισμού, το φορολογικό νομοσχέδιο του Τραμπ – το οποίο ο ίδιος χαρακτήρισε «μεγάλο και όμορφο» – αναμένεται να προσθέσει 2,3 τρισεκατομμύρια δολάρια στο έλλειμμα μέσα σε μία δεκαετία, και αυτό βασισμένο σε ιδιαίτερα αισιόδοξες παραδοχές. Το κόστος θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω σε περίπτωση ύφεσης, αν οι συνθήκες δανεισμού χειροτερέψουν, αν επεκταθούν δημοφιλείς φοροαπαλλαγές πέρα από το 2029, αν οι εμπορικές πολιτικές πλήξουν την παραγωγικότητα ή αν η μείωση της μετανάστευσης περιορίσει την αύξηση του εργατικού δυναμικού.

Μια απλή αύξηση των επιτοκίων εξυπηρέτησης του χρέους κατά 10 μονάδες βάσης θα προσέθετε 351 δισεκατομμύρια δολάρια στο δεκαετές έλλειμμα. Αντίστοιχα, μια ετήσια μείωση κατά 10 μονάδες βάσης στον ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας ή του εργατικού δυναμικού θα συνεπαγόταν επιπλέον επιβάρυνση 388 δισ. δολαρίων και 184 δισ. δολαρίων, αντίστοιχα.

Ένα τέτοιο μοτίβο θα μπορούσε να εξελιχθεί σε φαύλο κύκλο, στον οποίο το αυξανόμενο κόστος δανεισμού και τα διογκούμενα ελλείμματα θα τροφοδοτούν το ένα το άλλο. Είναι προφανές ότι αυτή η πορεία δεν είναι βιώσιμη. Μόνο μια ουσιαστική δημοσιονομική προσαρμογή – όπως εκείνη που επιβλήθηκε στην κυβέρνηση Κλίντον από τις αγορές τη δεκαετία του 1990 – θα μπορούσε να διακόψει αυτόν τον κύκλο.

Ένα πιθανό σημείο καμπής ενδέχεται να προκύψει από σύγκρουση μεταξύ Βουλής και Γερουσίας αναφορικά με τα δημοσιονομικά σχέδια της κυβέρνησης Τραμπ. Αν οι νομοθέτες αποτύχουν να συμφωνήσουν στην αύξηση του ορίου χρέους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να εξαντλήσει τα διαθέσιμα κεφάλαιά του μέχρι τον Αύγουστο. Αντιθέτως, σε περίπτωση αύξησης του ορίου, η έκδοση νέων ομολόγων θα εκτοξευθεί, καθώς το υπουργείο θα προσπαθεί να καλύψει τόσο τις ανάγκες χρηματοδότησης του ελλείμματος όσο και την αποκατάσταση του ταμειακού αποθέματος στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα. Σε κάθε περίπτωση, η αξιοπιστία της αμερικανικής οικονομικής πολιτικής θα τεθεί υπό σοβαρή δοκιμασία.