Από το Marx ως το Soros

Καθημερινή Στήλη με άρθρα για την παγκόσμια οικονομία

Επικοινωνήστε μαζί μας

00:01 - 15/02/23

Eνα διαζύγιο είναι πάντα δύσκολο να υλοποιηθεί. Ωστόσο, αφού εναρμόνισαν τον βηματισμό τους, ενώ συνέσφιγγαν τη νομισματική πολιτική τους τελευταίους έξι μήνες, ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) Τζερόμ Πάουελ και η Ευρωπαία ομόλογός του και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, πλέον ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους. Όπως έγραψε το Reuters σε πρόσφατη ανάλυση του. Η εύθραυστη κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και η αιφνιδιαστική ανθεκτικότητα της Ευρωζώνης θα μπορούσαν να αφήσουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως το μοναδικό «γεράκι» μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών. Ισως το επενδυτικό κοινό να ευνοηθεί από τη διαφοροποίηση προς όφελος του ευρώ και των μετοχών των ευρωπαϊκών ομίλων. Η πιο κομβική ημέρα για όσους παρατηρούν τις κινήσεις της ΕΚΤ ήταν η 21η Ιουλίου 2022, όταν αποφάσισε την πρώτη αύξηση στο επίσημο κόστος χρήματος από το 2011. Με αυτόν τον τρόπο προσχώρησε στο πλευρό της Fed, η οποία είχε αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια τον Μάρτιο, ώστε να περιορίσει τον πληθωρισμό στον στόχο του 2%, που αμφότερες έχουν θεσπίσει. Κάθε συνεδρίαση των αρμοδίων αξιωματούχων που ακολούθησε, υπό την προεδρία των Πάουελ και Λαγκάρντ, επέφερε άλλη μια αύξηση.

Ο δείκτης S&P 500 των μετοχών των κορυφαίων 500 ομίλων των ΗΠΑ υποχώρησε κατά ένα πέμπτο, συμπεριλαμβανομένων των επανεπενδεδυμένων μερισμάτων, το 2022, ενώ ο πανευρωπαϊκός δείκτης αναφοράς Stoxx Europe 600 έχασε περισσότερο από 10%. Την περασμένη εβδομάδα, όμως, τελείωσε ο υπερατλαντικός κοινός βηματισμός. Αν και οι δύο επικεφαλής των αντίστοιχων κεντρικών τραπεζών προέβησαν και πάλι σε αύξηση επιτοκίων, το οικονομικό σκηνικό ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού ήταν διαφορετικό. Αφού αύξησε το επιτόκιο η Fed κατά 25 μ.β., ο Πάουελ χαρακτήρισε τις πρόσφατες μειώσεις στον δείκτη του πληθωρισμού ως «πιο ευπρόσδεκτες» και αναφέρθηκε σε μια πορεία για να χαλιναγωγηθεί η άνοδος των τιμών χωρίς ύφεση ή η κατά πολύ διογκούμενη ανεργία. Η αλλαγή της διάθεσης έρχεται, ενόσω η καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε τον Δεκέμβριο περισσότερο από ποτέ κατά τα τελευταία σχεδόν δύο χρόνια. Και ενώ οι προσλήψεις αυξήθηκαν απροσδόκητα τον Ιανουάριο, επιβραδύνθηκαν τους πέντε από τους τελευταίους έξι μήνες.

Εν τω μεταξύ, η ΕΚΤ αύξησε το επιτόκιο καταθέσεων κατά 50 μ.β., υποσχέθηκε αύξηση του ίδιου μεγέθους τον Μάρτιο και ότι θα συνεχίσει αναλόγως και ύστερα από αυτήν. Οι επενδυτές αναμένουν τώρα τα επιτόκια στη ζώνη του ευρώ να φθάσουν το 3,5% τον Ιούνιο και να παραμείνουν εκεί τουλάχιστον μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024, σύμφωνα με τη Refinitiv. Παράλληλα, η αγορά στοιχηματίζει ότι τα επιτόκια των ΗΠΑ θα κορυφωθούν στο 5%-5,25% τον Μάιο και θα αρχίσουν να υποχωρούν από τον Νοέμβριο. Αυτή η απόκλιση οφείλεται εν μέρει στο ότι οι δύο επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών εκκίνησαν από διαφορετικό σημείο. Η ΕΚΤ, όχι μόνο καθυστέρησε τη σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής τέσσερις μήνες μετά τη Fed, αλλά χρειάστηκε επίσης να άρει τα επιτόκια από τα επίπεδά τους κάτω από το μηδέν, στα οποία είχαν φθάσει το 2014. Επίσης, ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι οι τιμές στις ΗΠΑ θα ανέλθουν 3,9% φέτος σε σύγκριση με το 6,8% στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή οικονομία αποδεικνύεται επίσης εκπληκτικά ανθεκτική. Το ΑΕΠ αυξήθηκε απροσδόκητα 0,1% σε τριμηνιαία βάση τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022, ανεβάζοντας τη συνολική αύξηση της παραγωγής στο 3,5% ετησίως. Η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου, ο ήπιος χειμώνας και η γενναιόδωρη κρατική βοήθεια για τα νοικοκυριά, καθώς και το γρήγορο άνοιγμα της βασικής κινεζικής εξαγωγικής αγοράς, μείωσαν τις πιθανότητες ύφεσης το 2023.