Από το Marx ως το Soros

Καθημερινή Στήλη με άρθρα για την παγκόσμια οικονομία

Επικοινωνήστε μαζί μας

00:01 - 15/09/22

Οταν η οικογένεια Σάνον ανακοίνωσε το κλείσιμο του καταστήματός της με φυτώρια και είδη κήπου σε κεντρικό λονδρέζικο δρόμο ύστερα από 33 χρόνια λειτουργίας, αποπειράθηκε με ένα μήνυμα προς την πελατεία της να της εξηγήσει τη δύσκολη απόφασή της.

Όπως χαρακτηριστικά έγραψε το Reuters σε πρόσφατη ανάλυση του:

«Δεν γινόμαστε νεότεροι και τα παιδιά μας έχουν τη δική τους καριέρα, το ULEZ (τοπικός φόρος εκπομπών ρύπων), η έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε., το αυξανόμενο κόστος των προϊόντων, οι ελλείψεις αποθεμάτων, η λιγότερη κίνηση, ο ζεστός καιρός, ο κρύος καιρός, η απαγόρευση της χρήσης του λάστιχου και η επικείμενη ύφεση είναι όλα παράγοντες που λάβαμε υπ’ όψιν μας», έγραφε το μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι οι τοπικές δυσκολίες που αναφέρουν οι Σάνον, είναι απλώς η αιχμή του δόρατος πολύ ευρύτερων κινήσεων στην παγκόσμια οικονομία, που υπερβαίνουν κατά πολύ τη σημερινή κρίση του κόστους ζωής. Η αγορά εργασίας αλλάζει και τα παιδιά που γεννήθηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συνταξιοδοτούνται. Η διαταραχή που προκαλείται από ακραία καιρικά φαινόμενα· το κόστος της δράσης για το κλίμα· το ασταθέστερο γεωπολιτικό σκηνικό και το αβέβαιο μέλλον του παγκόσμιου εμπορίου θεωρούνται από ορισμένους πολιτικούς οι μεγαλύτερες τάσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έναν διαρκώς πιο ακριβό κόσμο. «Υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα ως προς το πώς θα διαμορφωθεί η οικονομία τώρα που οι τεκτονικές πλάκες μετατοπίζονται, και θα είναι οδυνηρό», δήλωσε η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.

Σύμφωνα με τον Αγκουστίν Κάρστενς, επικεφαλής της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), μεγάλο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας από τη δεκαετία του 1990 απολάμβανε τρεις δεκαετίες σταθερής ανάπτυξης χαμηλού πληθωρισμού λόγω σταθερής γεωπολιτικής κατάστασης, τεχνολογικών επιτευγμάτων, έκρηξης της παγκοσμιοποίησης και αφθονίας εργατικών χεριών. Ομως, αντί να εκμεταλλευτούν τη στιγμή και να κάνουν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για το μέλλον, οι κυβερνήσεις χρεώθηκαν για να επιδιώξουν μεγαλύτερη ανάπτυξη. Η οικονομική κρίση του 2008/09, η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψαν πόσο εύθραυστη ήταν αυτή η ανάπτυξη. Τώρα, ο μεγαλύτερος φόβος είναι ότι οι κάποτε ούριοι άνεμοι θα μεταμορφωθούν σε ενάντιους. Πάρτε τα δημογραφικά στοιχεία. Τα παιδιά που γεννήθηκαν από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έως το 1964 θα έχουν συνταξιοδοτηθεί μέχρι το 2030, ενώ στην Ευρώπη οι ηλικιωμένοι θα είναι περισσότεροι από τους νέους κατά 2:1 από το 2060.

Η θεωρία της «μεγάλης δημογραφικής αντιστροφής» των οικονομολόγων Τσαρλς Γκούντχαρτ και Μανότζ Πράντχαν, ότι η γήρανση θα συρρικνώσει το εργατικό δυναμικό και έτσι θα αποδειχθεί πληθωριστική, είχε κινήσει ελάχιστη προσοχή, πριν αρχίσει η εκτόξευση τιμών το 2020. Τώρα, ωστόσο, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ επισημαίνει ότι το ήμισυ της μεγάλης πτώσης στη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό κατά την πανδημία οφείλεται στη συνταξιοδότηση των μπέιμπι μπούμερ. Η Τράπεζα της Κορέας πιστεύει ότι ένας γηραιότερος πληθυσμός στο τέλος μειώνει τη ζήτηση σε μια οικονομία και έτσι ωθεί τους μισθούς και τις τιμές προς τα κάτω. Η Κορέα προετοιμάζεται για τον ταχύτερο ρυθμό γήρανσης από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία. Αυτό, ωστόσο, μπορεί να εξαρτηθεί από το παγκόσμιο εμπόριο, το οποίο τις δύο δεκαετίες ανόδου της Κίνας δημιούργησε ροή φθηνών και άμεσα διαθέσιμων καταναλωτικών αγαθών. Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ είπε ότι τα κωλύματα της παγκόσμιας προσφοράς λόγω πανδημίας και τώρα ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν κάνει τις εταιρείες σε ορισμένες περιπτώσεις να δώσουν προτεραιότητα στην ασφάλεια του εφοδιασμού έναντι του χαμηλότερου κόστους, μια κίνηση που αναπόφευκτα κάνει τα πράγματα ακριβότερα.