|
Θέλετε να μάθετε πώς
να κερδίσετε χρήματα στο χρηματιστήριο; Συγκεκριμένα, θέλετε
να μάθετε τι θα σας δώσει ένα προβάδισμα έναντι όλων των
υπολοίπων; Εκτιμώ πως ναι. Και δεν είμαι η πρώτη συγγραφέας
επί των χρηματοοικονομικών που το πιστεύει.
Ένα πολύ ενδιαφέρον
άρθρο έγραψε προσφάτως στο Bloomberg
η Merryn Somerset Webb …
γράφοντας χαρακτηριστικά …. διαβάζω το υπέροχο
"Invested: How Three Centuries of Stock Market Advice
Reformed Our Money, Markets and Mind", μια θαυμάσια
προσπάθεια από πέντε αφοσιωμένους ακαδημαϊκούς η οποία
καλύπτει 300 ολόκληρα χρόνια έντυπων επενδυτικών συμβουλών.
Αυτό σημαίνει απίστευτα πολλά βιβλία. Κοιτώντας όμως το
περιεχόμενο μερικών θα διαπιστώσει κανείς ότι κάτω από
διαφορετικούς τίτλους και προσωπεία, δίνουν κατά βάση τις
ίδιες μάλλον ορθές συμβουλές - συμβουλές τις οποίες πρέπει
να ακολουθούμε και σήμερα, όπως έπρεπε και τον 18ο αιώνα.
Το είδος ξεκίνησε
από τον Thomas Mortimer το 1761, με τον "πρωτοποριακό" οδηγό
αγοράς του, "Every Man His Own Broker", ο οποίος "έπαιζε" με
τη δημοφιλή ιδέα ότι οι ειδικοί ήταν μάλλον υπερεκτιμημένοι
(το "Every Man His Own Broker" ακολούθησε δημοφιλείς
εκδόσεις όπως το "Every Man His Own Doctor" και το "Every
Man His Own Lawyer"). Βρήκε ένα πολύ έτοιμο κοινό: το βιβλίο
ήταν μια επιτυχία "που είδε πέντε εκδόσεις σε λίγο
περισσότερο από 12 μήνες", σύμφωνα με το "Invested".
Η επιτυχία του
Mortimer στο άνοιγμα μιας εκ των υστέρων προφανούς αγοράς
(ποιος δε θέλει να μάθει πώς να γίνει πλούσιος;) ενθάρρυνε
μια σειρά από παρόμοιες δημοσιεύσεις. Το "Epitome of the
Stocks and Public Funds" του Thomas Fortune, για παράδειγμα,
το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1796, είχε
πραγματοποιήσει 17 εκδόσεις μέχρι το 1856. Στις αρχές του
1800, η άνθηση των μετοχών δημιούργησε ένα εντελώς νέο
πεδίο για συγγραφείς χρηματοοικονομικών και συμβουλευτικά
φυλλάδια για μετοχές εταιρειών εξόρυξης και σιδηροδρόμων
εμφανίστηκαν σε εντυπωσιακούς αριθμούς στις ΗΠΑ και στο
Ηνωμένο Βασίλειο - με το "A Short Sure Guide to Railway
Speculation" να είναι ένα κλασικό πόνημα του είδους.
Στη συνέχεια, ο
όγκος των δημοσιεύσεων εκτοξεύθηκε - υπάρχουν πια δεκάδες
χιλιάδες. Εκείνο όμως που ξεκαθαρίζει το "Invested" είναι
πόσο λίγο έχει αλλάξει το είδος. Από το
"Plain Truths About Stock Speculation" (1887)
του Moses Smith και
το "A Random Walk Down Wall Street" (1973)
του Burton G. Malkiel
μέχρι τα "Mad Money: Watch TV, Get Rich" (2006)
και "Don't Panic: How to Manage Your
Finances and Financial Anxieties During and After the
Coronavirus" (2020) του Jim Cramer,
τα βασικά μηνύματα είναι τα ίδια.
Υπάρχει
επιστήμη και προβλεψιμότητα στις αγορές. Μπορείτε να τις
νικάτε σε τακτική βάση; Ακολουθήστε τους κανόνες και το όλο
ζήτημα γίνεται απλούστατο.
Τι κανόνες λοιπόν
μπορούμε να εξαγάγουμε από αυτά τα 300 χρόνια; Τι έχει
αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου;
Πυλώνες
Όταν τα επιτόκια
είναι υψηλά, χρειάζεστε τα χρηματιστήρια λιγότερο από ό,τι
όταν τα επιτόκια είναι χαμηλά. Μια
ενδιαφέρουσα τάση είναι η αύξηση του αριθμού των βιβλίων με
επενδυτικές συμβουλές όταν τα επιτόκια είναι χαμηλά και οι
επενδυτές αισθάνονται άβολα με λιμνάζουσες καταθέσεις.
Σκεφτείτε τα τέλη του 1800 και τις αρχές του 1900, όταν ο
οικονομικός δημοσιογράφος Henry Hess σημείωνε ότι οι
αναγνώστες του δεν είχαν άλλη επιλογή από το να
"πιλοτάρουν χρηματοοικονομικά με ασφάλεια μεταξύ της Σκύλλας
των χαμηλών επιτοκίων και της Χάρυβδης του μεγάλου
επενδυτικού ρίσκου". Σκεφτείτε, φυσικά, και την τελευταία
δεκαετία.
Κρατήστε
τα κόστη σας χαμηλά. Από
την πρώτη μέρα, ο Mortimer προειδοποιούσε ότι όχι μόνο ήταν
αδύνατο "για έναν χρηματομεσίτη να δώσει ειλικρινή και
ανιδιοτελή συμβουλή σε οποιονδήποτε κύριο", αλλά ότι οι
προμήθειες του θα κατέτρωγαν όλες τις πιθανές αποδόσεις. Η
παράκαμψή τους, υπολόγισε, θα "εξοικονομούσε από το κοινό
μισό εκατομμύριο ετησίως". Σήμερα αυτή η συμβουλή
διατρέχει τα εκατοντάδες βιβλία για τις παθητικές
επενδύσεις, με το "Little Book of Common Sense Investing"
του John Bogle να είναι το απαραίτητο ανάγνωσμα για το θέμα.
Ψάξτε για αξία. Ο
William Fairman, συγγραφέας του "The Stocks Examined and
Compared" (1795) ήθελε οι αναγνώστες του να κάνουν
"ουσιαστικές αγορές" και το "The Intelligent Investor: The
Definitive Book on Value Investing" του Benjamin Graham
παραμένει ακριβώς εκείνο που δηλώνει ο τίτλος του.
Διαφοροποίηση. Το
"Guide to Investing Money" (1870) του Beeton ήταν πολύ
ξεκάθαρο ως προς το ότι οι επενδυτές σε ομόλογα έπρεπε να
μοιράζουν τις συμμετοχές τους σε τουρκικούς, ιταλικούς,
ισπανικούς, αιγυπτιακούς και αργεντινικούς τίτλους (!) αντί
να επικεντρώνονται μόνο σε έναν εξ αυτών. Ο Harry M.
Markowitz εκσυγχρόνισε την ιδέα στο κλασικό
του "Portfolio Selection: Efficient Diversification
of Investments".
Τέλος, σκεφτείτε
μακροπρόθεσμα και κρατήστε υπό έλεγχο τα συναισθήματά σας. Εδώ
ο Malkiel συνοψίζει και τα 300 χρόνια γραφής στο παρακάτω
απόσπασμα: "Δεν είναι δύσκολο να βγάλει κανείς χρήματα στην
αγορά. Εκείνο που είναι δύσκολο είναι ο δελεαστικός
πειρασμός να πετάξετε τα χρήματά σας σε σύντομα κερδοσκοπικά
φαγοπότια προς γρήγορο πλουτισμό. Είναι ένα προφανές μάθημα
που συχνά αγνοείται".
Γιατί δεν έχουμε
πλουτίσει άπαντες;
Εδώ όμως έρχεται το
ερώτημα: με τόσες δημοσιεύσεις για το θέμα και όλα τα
παραπάνω στοιχεία φαινομενικά ξεκάθαρα, γιατί δεν είμαστε
όλοι πλούσιοι;
Θα μπορούσε
κανείς επίσης να ρωτήσει γιατί δεν έχουμε ξεκινήσει όλοι
επιτυχημένες επιχειρήσεις ή γιατί δεν είμαστε όλοι όμορφα
αδύνατοι στο σώμα. Η απάντηση δίνεται ξεκάθαρα από τον τίτλο
του επενδυτικού βιβλίου του Richard Oldfield "Simple but Not
Easy".
Τα βιβλία για την
επιχειρηματικότητα, την απώλεια βάρους και τις επενδύσεις
λένε απλές αλήθειες. Απλά ξεκινήστε. Αλλάξτε τις διατροφικές
σας συνήθειες. Αγοράστε χαμηλά και πουλήστε ψηλά. Δεν
προσφέρουν όμως μαγικές συνταγές. Δεν υπάρχει "ειδικό χάπι".
Για να είμαστε αδύνατοι, επιτυχημένοι ή πλούσιοι, πρέπει να
κάνουμε πραγματική δουλειά (να τρώμε διαφορετικά, να
ξεκινήσουμε μια επιχείρηση, να μάθουμε μεθόδους αποτίμησης)
και συνήθως δεν το κάνουμε.
Αντ' αυτού,
χρησιμοποιούμε τα βιβλία χρηματοοικονομικών συμβουλών με τον
ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούμε τα βιβλία αυτοβοήθειας -
περισσότερο ως υπενθύμιση δυνατοτήτων παρά ως οτιδήποτε
άλλο. Ρωτήστε έναν επιτυχημένο εκδότη χρηματοοικονομικών
πονημάτων τι πουλάει και αν είναι ειλικρινής θα απαντήσει:
όχι λύσεις, αλλά "ελπίδα".
Τα καλά νέα είναι
ότι αν θέλετε να κάνετε αυτή την ελπίδα πραγματικότητα,
σήμερα είναι η καλύτερη δυνατή περίοδος. Πριν από δύο
χρόνια, λέει ο Ben Inker του GMO, οι παγκόσμιες
χρηματιστηριακές αγορές ήταν (με μερικές μικρές εξαιρέσεις)
τόσο υπερτιμημένες που η αγορά εγγυάτο απώλειες κεφαλαίου.
Αυτό δε συμβαίνει σήμερα: πέρυσι, οι παγκόσμιες αγορές
έχασαν περίπου 25% σε όρους προσαρμοσμένους στον πληθωρισμό
και υπάρχουν πολλοί τομείς όπου μπορείτε να αγοράσετε με
ασφάλεια μεσοπρόθεσμα, με την Ιαπωνία, τις αναδυόμενες
αγορές και το Ηνωμένο Βασίλειο να είναι οι καλύτεροι με βάση
τη δέσμη των περισσότερων δεικτών αποτίμησης.
Ακολουθήστε λοιπόν
τις βασικές οδηγίες σε ένα μόνο από τα πολλά επενδυτικά
βιβλία που έχετε στο ράφι σας και, ενώ μπορεί να
παρακολουθείτε την αγορά περισσότερο απ’ όσο θα καταφέρνετε
να τη νικάτε, τουλάχιστον θα έχετε κάνει μια αρχή. Και δε θα
χρειαστεί να αγοράσετε άλλα βιβλία. |
