Κατά μία προσέγγιση, τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία των ΗΠΑ προσφέρονται για αισιοδοξία. Το εμπορικό έλλειμμα περιορίστηκε σημαντικά τον Απρίλιο, η οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται ισχυρότερη το δεύτερο τρίμηνο σε σχέση με το πρώτο, και η έκθεση για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας την προηγούμενη εβδομάδα υποδηλώνει ότι η αγορά εργασίας διατηρείται σε σταθερή κατάσταση.

Αυτό σημαίνει πως οι νέοι, επιθετικοί δασμοί της κυβέρνησης αποδίδουν καρπούς; Όχι ακριβώς.

Η έντονη ασάφεια γύρω από τη μελλοντική κατεύθυνση της εμπορικής πολιτικής και οι προσπάθειες πρόβλεψης της πορείας της δημιουργούν ένα θολό τοπίο. Μέχρι να ξεκαθαρίσει αυτή η κατάσταση, οι δείκτες εμπιστοσύνης και άλλες ποιοτικές μετρήσεις ενδέχεται να αποτυπώνουν πληρέστερα τις υποκείμενες τάσεις. Και αυτά τα στοιχεία δείχνουν ανησυχητική εικόνα.

Αρχικά, τα θεωρητικά θετικά νέα: μετά την επιβολή των δασμών της λεγόμενης "Ημέρας της Απελευθέρωσης" στις αρχές Απριλίου, το εμπορικό έλλειμμα υποχώρησε περισσότερο από 50%, φτάνοντας τα 62 δισεκατομμύρια δολάρια από 138 δισεκατομμύρια τον Μάρτιο. Ωστόσο, αυτή η πτώση ακολούθησε μια έντονη αύξηση του ελλείμματος στο πρώτο τρίμηνο. Καταναλωτές και επιχειρήσεις έσπευσαν να πραγματοποιήσουν πρόωρες αγορές, φοβούμενοι την επιβολή των δασμών — με αποτέλεσμα τα αποθέματα να αυξηθούν σημαντικά πριν αρχίσουν να μειώνονται τον Μάιο. Αυτό περιόρισε το ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο και είναι πιθανό να το ενισχύσει το δεύτερο.

Η αγορά εργασίας φαίνεται, με μια πρώτη ματιά, να διατηρείται σε καλή κατάσταση: η ανεργία παρέμεινε στο 4,2% τον Μάιο, επίπεδο καλύτερο από τις προσδοκίες, ενώ σημειώθηκε αύξηση στις μισθοδοσίες. Ωστόσο, τα στοιχεία των προηγούμενων μηνών αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω, ενώ καταγράφηκε μείωση στις θέσεις εργασίας του μεταποιητικού τομέα. Επιπλέον, μειώθηκε και το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, γεγονός που σημαίνει πως η σταθερότητα στην ανεργία εν μέρει οφείλεται στο ότι λιγότερα άτομα συμμετείχαν συνολικά στην αγορά εργασίας.

Τα βραχυπρόθεσμα δεδομένα είναι αντικρουόμενα και πιθανότατα θα παραμείνουν έτσι για κάποιο διάστημα. Αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι οι μακροπρόθεσμες προσδοκίες για την ανάπτυξη – και εδώ, οι δείκτες εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών αποκαλύπτουν ανησυχητικές τάσεις. Η “Beige Book” της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), η οποία συγκεντρώνει πληροφορίες από τις 12 περιφέρειες της κεντρικής τράπεζας μέσω ερωτηματολογίων και συνεντεύξεων, καταγράφει “αυξημένα επίπεδα οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας”, τα οποία οδηγούν τόσο τα νοικοκυριά όσο και τις επιχειρήσεις σε αναβλητικότητα και επιφυλακτικότητα στη λήψη αποφάσεων.

Σύμφωνα με τους ερωτηθέντες της Fed, οι δασμοί αναμένεται να αυξήσουν το κόστος. Οι απόψεις διίστανται ως προς το αν αυτή η αύξηση θα μεταφερθεί στους καταναλωτές – με αποτέλεσμα υψηλότερο πληθωρισμό και καθυστέρηση στις μειώσεις επιτοκίων – ή αν θα απορροφηθεί από τις επιχειρήσεις, πλήττοντας τα περιθώρια κέρδους και περιορίζοντας τις επενδύσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις για προσλήψεις και απολύσεις παραμένουν παγωμένες.

Ανάλογη εικόνα προκύπτει από τον δείκτη PMI υπηρεσιών του Institute for Supply Management, ο οποίος καταγράφει μείωση στη ζήτηση και στις παραγγελίες, καθώς και αυξήσεις τιμών από προμηθευτές και παραγωγούς — εξέλιξη που αποδίδεται, για μία ακόμη φορά, στους δασμούς.

Ακόμη είναι πολύ νωρίς. Τα περισσότερα εμπορικά μέτρα της κυβέρνησης — συμπεριλαμβανομένων και των λεγόμενων ανταποδοτικών δασμών — τελούν υπό αναστολή, εν αναμονή διμερών διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, οι συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα αντιμετωπίζουν εμπόδια. Αν οι εντάσεις κλιμακωθούν περαιτέρω, με αντίποινα και νέους περιορισμούς, όπως στον τομέα των κρίσιμων ορυκτών, η κατάσταση θα μπορούσε να επιδεινωθεί ραγδαία.

Οι πρόσφατες αυξήσεις στους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου στο τιμωρητικό επίπεδο του 50% είναι βέβαιο ότι θα εντείνουν τα προβλήματα. Ο χάλυβας αποτελεί κρίσιμο υλικό για τις εγχώριες κατασκευές και τη βιομηχανία. Η εν λόγω πολιτική ενδέχεται τελικά να πλήξει ακριβώς τους παραγωγούς που επιδιώκει να προστατεύσει ο Λευκός Οίκος.

Αν από το σημερινό αλαλούμ στην εμπορική πολιτική προκύψει τελικά βιώσιμη και ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη, καθώς και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, θα πρόκειται για πραγματικό θαύμα. Προς το παρόν, δεν υπάρχει λόγος για πανηγυρισμούς.