|
“Στο κατώφλι
μιας νέας εποχής;” ήτανε ο τίτλος ενός πρόσφατου άρθρου στο
Project Syndicate του Κρις Μπράντλεϊ (διευθυντής στο
McKinsey Global Institute και senior partner της McKinsey &
Company στο Σίδνεϊ), σχολιάζοντας πως υπάρχουν μερικές
δεκαετίες στις οποίες συμβαίνουν αλλαγές ενός μόνο χρόνου
και μερικά χρόνια που συμβαίνουν αλλαγές ολόκληρης δεκαετίας.
Τα τελευταία τρία χρόνια – που σημαδεύτηκαν από την πανδημία του
COVID-19, την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και πλήρη κρίση
κόστους ζωής, που όλα παίζονται σε ένα πλαίσιο αυξημένων
γεωπολιτικών εντάσεων – σίγουρα μοιάζει να συμβαίνει το
δεύτερο.
Όπως έγραψε ο
Κρις Μπράντλεϊ .. Βρισκόμαστε
λοιπόν τώρα στο κατώφλι μιας νέας εποχής; Για να
απαντηθεί αυτό το ερώτημα, μια νέα εργασία του Παγκόσμιου
Ινστιτούτου McKinsey εξετάζει πέντε κύριες διαστάσεις του
σημερινού κόσμου: την παγκόσμια τάξη (οι θεσμοί, τα πλαίσια
και οι κανόνες που διαμορφώνουν τις διεθνείς υποθέσεις), την
τεχνολογία (πλατφόρμες και εφαρμοσμένες επιστήμες που
επιτρέπουν την ανάπτυξη και την καινοτομία), τα δημογραφικά
στοιχεία, πόρους και ενέργεια (τα συστήματα μεταφοράς και
μετατροπής ενέργειας και υλικών προς χρήση) και την
κεφαλαιοποίηση ως μοχλό της παγκόσμιας προσφοράς και
ζήτησης.
Δεν γνωρίζουμε
ακόμη τι θα προκύψει από τις νέες αναταράξεις. Αν και
μπορούμε να διακρίνουμε κατευθύνσεις, πολύπλοκα ερωτήματα σε
καθέναν από τους πέντε τομείς παραμένουν άλυτα. Όσον αφορά
την παγκόσμια τάξη, φαίνεται να υπάρχει μια τάση προς την
πολυπολικότητα, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς θα εξελιχθεί
αυτό στην πράξη. Θα μπορούσαν χρόνια σχετικής μετριοπάθειας
στη διεθνή πολιτική να δώσουν τη θέση τους σε περισσότερη
πόλωση;
Όσον αφορά την
τεχνολογία, ενώ οι βασικοί μοχλοί της ψηφιοποίησης και της
συνδεσιμότητας φαίνεται να πλησιάζουν τον κορεσμό, ένα νέο
κύμα τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής
νοημοσύνης και της βιοτεχνολογίας, μπορεί να δημιουργήσει
ένα άλλο κύμα καινοτομίας. Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει αυτό
στην εργασία και την κοινωνική τάξη και πώς θα
αλληλεπιδράσουν η τεχνολογία, οι θεσμοί και η γεωπολιτική;
Σε δημογραφικά
ζητήματα, ένας νέος κόσμος εξελίσσεται σε έναν γερασμένο,
αστικό κόσμο όπου οι ασθένειες γίνονται το κύριο μέλημα
υγείας.
Όσον αφορά τους
πόρους και την ενέργεια, υπάρχει έντονη επιθυμία να
μετατοπιστούν οι επενδύσεις προς πηγές με χαμηλότερες
εκπομπές άνθρακα, αλλά οι συνολικές επενδύσεις σε όλες τις
μορφές ενέργειας φαίνεται να δυσκολεύονται να συμβαδίσουν με
τις ανάγκες. Μπορεί ο κόσμος να βρει έναν προσιτό, ανθεκτικό
και εφικτό δρόμο για την κλιματική σταθερότητα;
Τέλος, οι
ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης φαίνεται να εξομαλύνονται και η
αυξανόμενη μόχλευση και η πίστωση μπορεί να εξελιχθούν σε
πιέσεις του ισολογισμού.
Εάν βρισκόμαστε
όντως στην πρώτη φάση μιας σεισμικής μετατόπισης – όπως
φαίνεται πιθανό -, οι ηγέτες πρέπει να προετοιμαστούν για
την πιθανότητα μιας νέας εποχής και να τοποθετηθούν για να
τη διαμορφώσουν. Μέσα από όλα τα προηγούμενα σκαμπανεβάσματα,
η πρόοδος έχει προχωρήσει. Η εποχή μας απαιτεί δράση, αλλά η
Ιστορία προσφέρει μεγάλη ελπίδα. |
