|
Πέρυσι ήταν η αρχή
μιας πράσινης μετάβασης. Επί σχεδόν μισόν αιώνα, ο κόσμος
μιλούσε για τη διακοπή του εθισμού του στα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, χρόνο με τον χρόνο, παραμένουμε προσκολλημένοι στο
ίδιο παλιό, βρώμικο ενεργειακό σύστημα. Οι συνέπειες αυτής
της καθυστέρησης είναι μπροστά μας και η κλιματική κρίση
παραβιάζει την πόρτα μας. Όπως έγραψε σε πρόσφατο άρθρο της
η Λία Στόουκς (πολιτική επιστήμων - λέκτωρ στο Πανεπιστήμιο
της Καλιφόρνιας), oι ακραίες βροχοπτώσεις στο Πακιστάν
επηρέασαν περισσότερους από 33 εκατομμύρια ανθρώπους φέτος,
ενώ ορισμένες κοινότητες μετατράπηκαν σε λίμνες. Στη
Φλόριντα των ΗΠΑ ο τυφώνας «Ιαν» προκάλεσε ζημιές άνω των 50
δισ. δολαρίων, καθιστώντας τον τον δεύτερο πιο ακριβό τυφώνα
στην ιστορία της χώρας. Στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες η
ξηρασία άδειασε τις δύο μεγαλύτερες δεξαμενές της χώρας
σχεδόν κατά τα τρία τέταρτα. Κάνοντας μια αναδρομή στα
τελευταία 10 χρόνια, μπορεί να δια-πιστώσουμε ότι το 2022
ήταν ένα σημείο καμπής. Οι νέες πολιτικές στις Ηνωμένες
Πολιτείες και στην Ευρώπη και οι εκλογές στην Αυστραλία και
στη Βραζιλία δημιουργούν ώθηση για στροφή προς την καθαρή
ενέργεια. Αν η απομάκρυνση από τη ρυπογόνο ενέργεια είναι
σαν την αλλαγή της διαδρομής ενός γιγαντιαίου πλοίου, τότε
το 2022 θα μπορούσε να είναι η χρονιά που οι παγκόσμιοι
ηγέτες άρχισαν να αλλάζουν τη ρότα του.
Μια ενεργειακή
μετάβαση ακούγεται ομαλή και συντεταγμένη. Αλλά μέσα σε ένα
χρόνο με έναν βίαιο πόλεμο, που ανατάραξε τις παγκόσμιες
αγορές ενέργειας, μάθαμε ότι δεν πρόκειται να συμβεί με
αυτόν τον τρόπο η αλλαγή, αλλά θα αποβεί μια διαδρομή
ανώμαλη και ενεργειακά ταραχώδης. Αν κοιτάξουμε τις
περιόδους κατά τις οποίες το ενεργειακό σύστημα άλλαξε
δραματικά, είτε το 1979 είτε το 2022, υπάρχει ένα σαφές
μοτίβο κι αυτό είναι η κρίση. Οταν οι ενεργειακές προμήθειες
σπανίζουν και οι τιμές των ορυκτών καυσίμων εκτινάσσονται σε
δυσθεώρητα ύψη, οι κυβερνήσεις αντιδρούν. Οι απαντήσεις
μπορεί να είναι ένας πρόχειρος επίδεσμος, δηλαδή το να
μειώσουν τις τιμές βραχυπρόθεσμα, χωρίς όμως να κάνουν όσα
απαιτούνται για να απεξαρτηθούν από την ρυπογόνο ενέργεια.
Ισως να μπορούσαν να κάνουν κάτι σαν μία πολύ μεγάλη
χειρουργική επέμβαση, αλλάζοντας ριζικά την ενεργειακή
υποδομή. Είναι οι τελευταίες αλλαγές που μετράνε πραγματικά,
γιατί είναι πιο δύσκολο να ανατραπούν. Επειτα από τριάντα
και πλέον χρόνια αποτυχημένων προσπαθειών το Κογκρέσο των
ΗΠΑ ψήφισε μια σειρά από νομοσχέδια για το κλίμα, τα οποία
στοχεύουν ακριβώς σε αυτές τις υποδομές. Ο σημαντικότερος
νόμος, εκείνος για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού,
προβλέπει επενδύσεις σχεδόν 370 δισ. δολαρίων σε πράσινους
κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Μεγάλο μέρος της
χρηματοδότησης θα ρέει μέσω απεριόριστων φοροαπαλλαγών στα
νοικοκυριά για τα πάντα, από ηλεκτρικά οχήματα και ηλιακούς
συλλέκτες έως αντλίες θερμότητας, που λειτουργούν με
ηλεκτρική ενέργεια και όχι με φυσικό αέριο.
Αρχικά, φαινόταν ότι
αυτό το πακέτο θα αποτύγχανε να περάσει από τη γραμμή του
τερματισμού. Τελικά, οι υψηλές τιμές της ενέργειας
δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για δράση. Σύμφωνα με μια
εκτίμηση, οι αυξήσεις των τιμών των ορυκτών καυσίμων
ευθύνονται για το 41% του πληθωρισμού στις Ηνωμένες
Πολιτείες. Ο νόμος θα είναι επίσης δύσκολο να ανατραπεί,
ακόμα κι αν οι Ρεπουμπλικανοί έχουν μια ευκαιρία να
κυβερνήσουν στο μέλλον, επειδή δημιουργεί καλοπληρωμένες
θέσεις εργασίας στην Αμερική. Ιδιωτικές εταιρείες έχουν
επενδύσει πέραν των 100 δισ. δολαρίων σε ηλεκτρικά οχήματα,
υποδομές φόρτισης και ηλιακή ενέργεια. Αλλωστε, πολλές νέες
θέσεις εργασίας θα υπάρξουν σε ρεπουμπλικανικές πολιτείες
και περιφέρειες. Τέλος, σε εκδήλωση της BMW τον Οκτώβριο, ο
γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ της Νότιας Καρολίνας είπε ότι η
πολιτεία του «θα γίνει το Ντιτρόιτ των μπαταριών». |
