«Οι εμπορικοί
πόλεμοι κερδίζονται εύκολα», έλεγε τον Μάρτιο του 2018 ο
τότε πρόεδρος των HΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, λίγο πριν εγκαινιάσει
μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές συγκρούσεις στη σύγχρονη
ιστορία. Η επακόλουθη εκστρατεία επιβολής δασμών Ουάσιγκτον
– Πεκίνου δεν τον επαλήθευσε: τον Ιούνιο η Κίνα κατέγραψε
εμπορικό πλεόνασμα-ρεκόρ με τις ΗΠΑ ύψους 99 δισ. δολαρίων.
Όπως έγραφε το
Reuters σε πρόσφατη ανάλυση του, ωστόσο, ο Ρεπουμπλικανός
υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές έχει απειλήσει να
αυξήσει τους δασμούς στις κινεζικές εξαγωγές από 10% σε 60%
εάν κερδίσει. Με τον Τραμπ να δίνει μάχη σώμα με σώμα με τη
Δημοκρατική αντίπαλό του Κάμαλα Χάρις,
το Πεκίνο αντιμετωπίζει την πιθανότητα ενός δεύτερου
εμπορικού πολέμου.
Η κινεζική ηγεσία
πιθανότατα δεν θα μπορέσει να εμποδίσει τον Τραμπ να
επιβάλει δασμούς, μπορεί ωστόσο να εφαρμόσει τακτικές που
έμαθε την τελευταία εξαετία για να αμβλύνει τον αντίκτυπο
οποιασδήποτε νέας επίθεσης στις ετήσιες εξαγωγές αξίας
περίπου 500 δισ. δολαρίων. Στον πρώτο εμπορικό πόλεμο, το
Πεκίνο επέτρεψε στο γουάν να αποδυναμωθεί έναντι του
δολαρίου, μετριάζοντας το πλήγμα για τους Κινέζους
εξαγωγείς.
Η επαναδρομολόγηση
της αποστολής ηλεκτρονικών και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων
στις ΗΠΑ μέσω άλλων χωρών, όπως το Βιετνάμ, βοήθησε
ορισμένους να παρακάμψουν νέους δασμούς έως και 25%. Ωστόσο,
χρειάστηκαν δεκάδες γύροι συνομιλιών προτού οι δύο πλευρές
καταλήξουν τον Ιανουάριο του 2020 στη λεγόμενη συμφωνία της
«Πρώτης Φάσης».
Από το 2021, ο
πρόεδρος Μπάιντεν έχει επιβάλει πρόσθετους δασμούς και
περιορισμούς εξαγωγών, δεν είναι σαφές ωστόσο εάν η
αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις θα ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο.
Το κατασκευαστικό
πλεονέκτημα της Κίνας, εν τω μεταξύ, παραμένει κομβικό για
ορισμένες από τις πιο πολύτιμες εταιρείες της Αμερικής, όπως
η Tesla και η Apple. Τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ
χειρότερα για την Κίνα κατά τον δεύτερο εμπορικό πόλεμο. Η
Ουάσιγκτον θα είναι λιγότερο πιθανό να δώσει στον Σι το
πλεονέκτημα της αμφιβολίας στις διαπραγματεύσεις,
καθιστώντας κάθε αποκλιμάκωση πολύ πιο δύσκολη.
Το διακύβευμα θα
είναι επίσης υψηλότερο. Οι οικονομολόγοι της UBS εκτιμούν
ότι μια αύξηση δασμών στο 60% θα μπορούσε να μειώσει το
κινεζικό ΑΕΠ κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες, ουσιαστικά
μειώνοντας κατά το ήμισυ τον επιβραδυνόμενο ρυθμό ανάπτυξής
της. Η πίεση στο νόμισμα της Κίνας θα είναι άμεση, παρά τις
φιλοδοξίες του Σι για ένα ισχυρό γουάν.
Εν ολίγοις, το
Πεκίνο μπορεί να είναι σχετικά αλώβητο μέχρι στιγμής. Αλλά
το αναπτυξιακό μοντέλο στο οποίο επενδύουν οι υπεύθυνοι
χάραξης πολιτικής θα καταστήσει μια δεύτερη «εμπορική
πυρκαγιά» με την Ουάσιγκτον πιο επικίνδυνη. Ολα δείχνουν ότι
η Κίνα θα έχανε τον νέο εμπορικό πόλεμο. |