|
Από τη δεκαετία
του 1980 και μέχρι προ ολίγων μηνών οι εισροές κεφαλαίων
στις αναδυόμενες αγορές συνέδραμαν καθοριστικά στη μείωση
της φτώχειας και τη σταθερή αύξηση της μεσαίας τάξης σε
παγκόσμιο επίπεδο.
Όπως
χαρακτηριστικά έγραψαν πριν από μερικές ημέρες οι Financial
Times, παρά τις αυξήσεις των επιτοκίων στις οποίες έχουν
προβεί πολλές από αυτές στη διάρκεια του 2021, όπως για
παράδειγμα η Ρωσία και η Βραζιλία, το ξένο κεφάλαιο τις
εγκαταλείπει τελευταία. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς
Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF), οι εκροές από τις
αναδυόμενες αγορές εκτός Κίνας έφτασαν τον Ιανουάριο στα 7,7
δισ. δολάρια.
Όπως
χαρακτηριστικά έγραψαν οι FT, είναι ίσως η χειρότερη εποχή
για να επενδύσει κανείς στις αναδυόμενες αγορές, καθώς αυτή
την εποχή δεν είναι πλέον πολύ υψηλότεροι οι ρυθμοί
ανάπτυξης των αναδυόμενων αγορών σε σύγκριση με τους ρυθμούς
ανάπτυξης της Δύσης. Η πανδημία έχει πλήξει τον τουρισμό από
τον οποίο εξαρτώνται οι οικονομίες τους, ενώ τις εξώθησε να
αυξήσουν το χρέος τους. Δεδομένου, όμως, ότι αναμένεται
αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ με συνεπακόλουθο την ενίσχυση
του δολαρίου, θα καθίσταται δυσχερέστερη η εξυπηρέτηση του
διογκωμένου χρέους τους. Οι επενδυτές εκφράζουν, έτσι,
ανησυχία για το ενδεχόμενο στάσης πληρωμών από πολλές
αναδυόμενες, με προεξάρχουσα όλων, βέβαια, την Ουκρανία σε
περίπτωση εισβολής της Ρωσίας. Και μολονότι ορισμένες από
τις μεγαλύτερες αναδυόμενες έχουν ενισχύσει τα
συναλλαγματικά τους διαθέσιμα και έχουν θωρακιστεί, ο οίκος
πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch Ratings προειδοποιεί για
τους κινδύνους που διατρέχουν «οι αδύναμες και εύθραυστες
αναδυόμενες αγορές». Μιλώντας στους FT, επικεφαλής ερευνών
της Fitch Ratings τονίζει πως «δεδομένης της πανδημίας,
πολλές από αυτές τις οικονομίες δεν θα μπορούν να
αντιμετωπίσουν τα σοκ που μπορεί να τις πλήξουν εντός του
έτους».
Ο εν λόγω οίκος
έχει, άλλωστε, από το 2020 προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο
να υποβαθμίσει 27 από τις 80 οικονομίες που εντάσσονται
συνολικά στις αναδυόμενες αγορές. Την περασμένη εβδομάδα
υποβάθμισε, άλλωστε, την Τουρκία ενώ ενδέχεται να προβεί
σύντομα σε ανάλογη κίνηση για τη Νότιο Αφρική και το Μεξικό.
Στη διάρκεια της πανδημίας έχουν, άλλωστε, προχωρήσει σε
στάση πληρωμών έξι χώρες, ανάμεσα στις οποίες η Αργεντινή,
με το μεγάλο ιστορικό πτωχεύσεων, αλλά και ο Λίβανος και ο
Ισημερινός. Οπως τονίζουν οι FT, πολλές αναδυόμενες αγορές
είναι σήμερα σε πολύ καλύτερη κατάσταση σε σύγκριση με το
παρελθόν, καθώς –σε αντίθεση με τα ελλείμματα που
παρουσίαζαν άλλοτε– σήμερα εμφανίζουν πλεόνασμα στο ισοζύγιο
τρεχουσών συναλλαγών. Αρκετές αναδυόμενες, άλλωστε, ανάμεσα
στις οποίες Ρωσία, Βραζιλία, Νότιος Αφρική και Ινδία, έχουν
συγκεντρώσει σημαντικά συναλλαγματικά διαθέσιμα ενώ
διαθέτουν αναπτυγμένες κεφαλαιαγορές που τους προσφέρουν
προστασία έναντι μεγάλων διακυμάνσεων στις συναλλαγματικές
ισοτιμίες και εκροών του ξένου κεφαλαίου.
Σύμφωνα με τους Financial Times, το ιστορικό υψηλού
πληθωρισμού που έχει πλήξει πολλές από τις οικονομίες αυτών
των χωρών τις ανάγκασε να σπεύσουν άμεσα και να αυξήσουν το
κόστος του δανεισμού πολύ προτού το αποφασίσει η Federal
Reserve. Η Βραζιλία, για παράδειγμα, προχώρησε σε
αλλεπάλληλες αυξήσεις τον επιτοκίων και από το 2% στο οποίο
ανερχόταν το κόστος δανεισμού τον Μάρτιο του περασμένου
έτους, σήμερα ανέρχεται στο 10,75%, ενώ οι προβλέψεις μιλούν
για περαιτέρω αύξησή του στο 12% . Σε ό,τι αφορά τον
πληθωρισμό στη χώρα της Λατινικής Αμερικής, βρίσκεται μεν
στο 10% αλλά εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο 5,5% μέχρι το
τέλος του έτους. Ο συνδυασμός υψηλών επιτοκίων και
συγκριτικά χαμηλού πληθωρισμού ενδέχεται, έτσι, να
λειτουργήσει ως μαγνήτης και να επαναφέρει το ξένο κεφάλαιο
στη Βραζιλία. Παρόμοια περίπτωση, αν και ίσως λιγότερο
ελκυστική για τους αυτονόητους λόγους γεωπολιτικής φύσης,
είναι η Ρωσία που αύξησε τα επιτόκια επτά φορές στη διάρκεια
του περασμένου έτους και μία ακόμη φορά την Παρασκευή. Ετσι
το κόστος δανεισμού από το ιστορικό χαμηλό 4,25% στο οποίο
βρισκόταν το 2021 πριν από την πρώτη αύξηση, βρίσκεται πλέον
στο 9,5%. Δεν έχει, ωστόσο, κατορθώσει ακόμη να τιθασεύσει
τον πληθωρισμό που βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των
τελευταίων έξι ετών και συγκεκριμένα στο 8,8%, όταν ο στόχος
της Τράπεζας της Ρωσίας είναι το 4%.
|
