|
Για πολλούς
παρατηρητές η αυτοματοποίηση ευθύνεται και για τη ζωηρή
οικονομική ανάπτυξη και για την όξυνση της ανισότητας σε
πολλές χώρες τις τελευταίες δεκαετίες.
Όπως
έγραψαν σε πρόσφατο άρθρο τους ο
Nikolay Gueorguiev (διευθυντής της Διεύθυνσης Δημοσιονομικών
Λειτουργιώντου ΔΝΤ) και ο Ryota Nakatani (οικονομολόγος του
ΔΝΤ), επίσης,
ενισχύει την παραγωγικότητα, αλλά μπορεί να διογκώσει την
ανισότητα και αυτό συμβαίνει επειδή αντικαθιστά τους
εργαζομένους χαμηλής εξειδίκευσης και βοηθά τους κατόχους
κεφαλαίου να διαμορφώνουν μονοπωλιακό καθεστώς χωρίς
ανταγωνιστές. Με την προαγωγή της διαδικασίας αυτής δε υπό
τη μορφή των ρομπότ, το ζήτημα γίνεται πιεστικότερο από ποτέ.
Σύμφωνα με
τελευταία έρευνα, διαπιστώσαμε ότι ένα κράμα ορθών
δημοσιονομικών πολιτικών, όπως είναι οι δημόσιες δαπάνες και
η φορολογία, δύναται να βελτιώσει το αντιστάθμισμα ανάμεσα
στην οικονομική ανάπτυξη και στην ανισότητα. Αυτό δεν
σημαίνει πως υπό το πρίσμα αυτό όλες οι δημοσιονομικές
πολιτικές είναι εξίσου αποτελεσματικές. Η ανισότητα μπορεί
εν γένει να περισταλεί με την αναδιανομή ορισμένων κερδών
της αυτοματοποίησης από όσους τα καρπώνονται (τους κατόχους
κεφαλαίου και τους ειδικευμένους εργαζομένους) προς τους
χαμένους (τους χαμηλής ειδίκευσης εργαζομένους, που
χειμάζονται από την απώλεια θέσεων εργασίας και τις μικρές
αμοιβές). Με αυτό το δεδομένο, οι αναδιανεμητικές πολιτικές
εν γένει απαιτούν πρόσθετη φορολογία, η οποία μπορεί να
ελαττώσει τις επενδύσεις και την προσφορά εργασίας, οπότε
και να οδηγήσει πιθανώς σε μειωμένη παραγωγή. Εξετάσαμε τα
υπέρ και τα κατά διαφόρων συνδυασμών πολιτικών και
επιδιώξαμε να ορίσουμε τα σχετικά αντισταθμίσματα.
Στο πλαίσιο της
ανάλυσής μας, εντοπίσαμε τα χαρακτηριστικά της
αυτοματοποίησης, ήτοι την αντικατάσταση χαμηλής εξειδίκευσης
εργαζομένων και την αύξηση παραγωγικότητας και κερδών, οπότε
και της ισχύος στην αγορά όσων κάνουν αυτές τις επιλογές.
Συνδέσαμε την ισχύ της αγοράς με τον βαθμό του αυτοματισμού
βάσει εμπειρικών αποδείξεων. Ειδικότερα, υποθέσαμε ότι
υπάρχει θετικός συσχετισμός ανάμεσα στο πώς μετριέται η
δύναμη μιας επιχείρησης στην αγορά και στη χρήση, που κάνει
σε ρομπότ, καταφεύγοντας σε δεδομένα από τις ΗΠΑ. Οσο
υψηλότερη είναι η αναλογία ρομπότ προς εργαζόμενο, τόσο
μεγαλύτερη η παραγωγικότητα και τόσο πιο ενισχυμένα τα κέρδη.
Η έρευνά μας εξέτασε τρεις πολιτικές αναδιανομής, ένα φόρο
επί των κεφαλαιακών εσόδων, έναν επί των υπερβολικών κερδών
και έναν επί των ρομπότ. Σε όλες τις περιπτώσεις προβλεπόταν
αύξηση συγκεκριμένου φόρου, του οποίου τα έσοδα
χρησιμοποιούνταν για να δοθούν στους πληγέντες εργαζομένους.
Μία τέταρτη αφορούσε μείωση των φόρων στη μισθοδοσία των
τελευταίων. |
