Όπως για εκατομμύρια ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες και στις
αναδυόμενες χώρες σε όλο τον κόσμο, έτσι και για τον
Σελτσούκ Γκεμισί η απόκτηση των βασικών τροφίμων έχει
μετατραπεί από ανάγκη σε πολυτέλεια. Ο 49χρονος, ο οποίος
εργάζεται σε συνεργείο αυτοκινήτων στη μεγαλύτερη πόλη της
Τουρκίας, την Κωνσταντινούπολη, και ζει με τη σύζυγό του και
τα δύο παιδιά του στο σπίτι του πατέρα του, λέει ότι τα
φρέσκα προϊόντα είναι συχνά απρόσιτα. Tα παραπάνω
χαρακτηριστικά έγραψαν σε πρόσφατη ανάλυση – άρθρο τους στο
Reuters μια σειρά οικονομολόγων, προσθέτοντας πως η
οικογένειά του ζει κυρίως με ζυμαρικά, πλιγούρι και φασόλια.
«Ολα έγιναν τόσο ακριβά, δεν μπορούμε να αγοράζουμε και να
τρώμε ό,τι θέλουμε – αγοράζουμε μόνο ό,τι μπορούμε να
αντέξουμε οικονομικά τώρα», είπε ο Γκεμισί. «Τα παιδιά μου
δεν τρέφονται σωστά». Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων έχουν
ενισχυθεί εδώ και δύο χρόνια, ενώ η άνοδός τους πυροδοτείται
από τα περιοριστικά μέτρα κατά του κορωνοϊού και τις
καιρικές συνθήκες. Οι κραδασμοί στην εφοδιαστική αλυσίδα σε
σιτηρά και έλαια από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ώθησαν
τις τιμές σε επίπεδα ρεκόρ όλων των εποχών τον Φεβρουάριο
και ξανά τον Μάρτιο. Ο πληθωρισμός έχει εκτοξευθεί, με τις
αυξήσεις των τιμών της ενέργειας να εντείνουν την πίεση. Η
Τουρκία και η Αργεντινή, με ετήσιο πληθωρισμό 70% και
περίπου 60%, αντιστοίχως, μπορεί να φαίνονται δείγματα
ακραία, αλλά ο δείκτης είναι διψήφιος σε χώρες από τη
Βραζιλία έως την Ουγγαρία. Μάλιστα, σε σύγκριση με τα
παραπάνω ο πληθωρισμός των Ηνωμένων Πολιτειών στο 8,3%
φαίνεται μέτριος.
Οι ανερχόμενες τιμές των τροφίμων είναι ένα φλέγον θέμα στις
αναδυόμενες αγορές, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφύλιων
αναταραχών, εάν θυμηθεί κανείς τα γεγονότα της Αραβικής
Ανοιξης. Οι κυβερνώντες πλέον διερωτώνται εάν πρέπει να
παρέμβουν με μέτρα δημοσιονομικής στήριξης για να απαλύνουν
το άχθος στους πολίτες της χώρας τους ή να διατηρήσουν υπό
έλεγχο τα δημόσια οικονομικά. Τα τρόφιμα είναι η μοναδική
μεγαλύτερη κατηγορία στο «καλάθι του πληθωρισμού», το οποίο
απαρτίζεται από όσα αγαθά χρησιμοποιούνται για τον
υπολογισμό του κόστους ζωής. Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες
αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ, όπως στην Ινδία ή στο
Πακιστάν, και κατά μέσον όρο περίπου το 40% σε χώρες χαμηλού
εισοδήματος, όπως φανερώνουν τα στοιχεία του Διεθνούς
Νομισματικού Ταμείου. Οι παραγωγοί τροφίμων έχουν γίνει πιο
προστατευτικοί. Η Ινδία το Σαββατοκύριακο ανακοίνωσε την
απαγόρευση των εξαγωγών σιταριού, ενώ η Ινδονησία διέκοψε
τις εξαγωγές φοινικελαίου για να ελέγξει τις ενισχυόμενες
τιμές στο εσωτερικό στα τέλη Απριλίου. Και καθώς ο πόλεμος
στην Ουκρανία δεν παρεμποδίζει μόνο τον εφοδιασμό τροφίμων
αλλά και λιπασμάτων, ο πληθωρισμός των τροφίμων θα μπορούσε
να είναι πιο μακροχρόνιος, δήλωσε στο ειδησεογραφικό
πρακτορείο Reuters ο Μαρτσέλο Καρβάλιο, διευθυντής ερευνών
στις παγκόσμιες αναδυόμενες αγορές για τη γαλλική τράπεζα
BNP Paribas. «Ηρθε για να μείνει», είπε ο κ. Καρβάλιο. «Τα
τρόφιμα αποτελούν κάτι πολύ εμφανές και όταν παρατηρείται
αλλαγή στις τιμές τους, η αντίληψη για τον πληθωρισμό
μεγεθύνεται».
Για την Ουμ Ιμπραήμ, μια 60χρονη χήρα και πλανόδια πωλήτρια
που διαθέτει τις μαντίλες της στο Κάιρο, πρωτεύουσα της
Αιγύπτου, το να ταΐσει τα τέσσερα παιδιά της έχει γίνει πολύ
πιο δύσκολο.
«Ολα ακρίβυναν: ρούχα, λαχανικά, αυγά, πουλερικά. Τι να κάνω;»
λέει απλώνοντας τα εμπορεύματά της. Η Αίγυπτος, τέλος, ένας
από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς σιταριού στον κόσμο, είχε
πληθωρισμό σε επίπεδα άνω του 13% τον Απρίλιο, ενώ
αναμένεται να αυξήσει ξανά τα επιτόκια αυτή την εβδομάδα,
αφού υποτίμησε το νόμισμά της κατά 14% στα μέσα Μαρτίου.
|
