Η αιφνιδιαστική παρέμβαση του Τζέι Ντι Βανς, αντιπροέδρου των ΗΠΑ, στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, προκάλεσε αίσθηση στους Ευρωπαίους. Η Ευρωπαϊκή Ενωση καλείται να ενωθεί γρήγορα για την εξασφάλιση της αυτοσυντήρησής της. Η λύση για την εξεύρεση των απαιτούμενων χρημάτων υπάρχει ήδη, καθώς η Ε.Ε. έχει κληρονομήσει το μοντέλο της πανδημίας: το μηχανισμό έκδοσης ομολόγων του NextGenerationEU, ύψους 800 δισ. ευρώ. Η επέκταση αυτού του μηχανισμού για την άμυνα και την κλιματική αλλαγή συζητείται ήδη.

Όπως έγραψε το Bloomberg σε πρόσφατη ανάλυση του. Παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν από τα συνταγματικά εμπόδια, η Ε.Ε. έχει την ευχέρεια να προχωρήσει σε λύσεις, αν αναγνωριστεί η υπαρξιακή ανάγκη. Αν η Γερμανία μπόρεσε να συμφωνήσει με το σχέδιο διάσωσης κατά την πανδημία, τότε και άλλες χώρες μπορούν να ξεπεράσουν τους δισταγμούς τους. Η νομική και δημοσιονομική ευελιξία της Ε.Ε. υπήρξε πάντοτε ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματά της. Υπάρχουν, μάλιστα, θετικά σημάδια, καθώς ο υποψήφιος Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, έχει εκφράσει υποστήριξη για τη δημιουργία κοινών αμυντικών ομολόγων. Το θέμα αυτό συζητήθηκε και στη σύνοδο κορυφής για την άμυνα στο Παρίσι, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι μεγάλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, παρά τις απουσίες.

Το απαιτούμενο ποσό για την ασφάλεια δεν χρειάζεται να είναι τόσο μεγάλο όσο το ταμείο της πανδημίας, αλλά σίγουρα πρέπει να κυμαίνεται γύρω από τα 500 δισ. ευρώ και να έχει μόνιμο χαρακτήρα. Εάν τα αμυντικά ομόλογα της Ε.Ε. ήταν ανταλλάξιμα με το υπάρχον χρέος της Κομισιόν, ύψους 630 δισ. ευρώ, τότε θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια ρευστή αγορά με οφέλη για όλους. Το σημαντικό είναι να αποφευχθεί ο διαχωρισμός της νέας έκδοσης χρέους σε διαφορετικά σιλό, όπως έγινε με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), καθώς κάτι τέτοιο θα περιπλέξει τη διαδικασία.

Η συζήτηση για τα αμυντικά ομόλογα και την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας της Ε.Ε. είναι ήδη σε εξέλιξη, με το Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση να εξετάζει πώς αυτά τα ομόλογα θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη δημιουργία μιας πραγματικής αμυντικής ένωσης, η οποία θα πρέπει να είναι ο τελικός στόχος. Ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, έχει επανειλημμένα τονίσει την ανάγκη για ώθηση προς τον φεντεραλισμό στην Ε.Ε., κάτι που ενδέχεται να γίνει δυνατό με την κοινή χρηματοδότηση της άμυνας.

Η διατήρηση του ελέγχου σε επίπεδο κρατών είναι εφικτή ακόμη και με την έκδοση κοινών ομολόγων σε επίπεδο Ε.Ε. Ωστόσο, λόγω της επείγουσας ανάγκης για λύσεις, είναι κρίσιμο να μην επιμείνουμε στην αυστηρή διάκριση μεταξύ κρατών-μελών ως προς την ευθύνη για το χρέος. Ο χρόνος για πολιτική απόφαση είναι κρίσιμος, και όπως είπε ο Λένιν, «υπάρχουν δεκαετίες όπου δεν συμβαίνει τίποτα, και υπάρχουν εβδομάδες όπου συμβαίνουν δεκαετίες». Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια ιστορική στιγμή, και η αύξηση του χρέους μπορεί να αποτελέσει την απάντηση στην επείγουσα ανάγκη για ασφάλεια και ενότητα.