H Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έκανε στροφή, κάτι όχι
συνηθισμένο για ένα ίδρυμα που διακρίνεται για αργές και
σκόπιμες αλλαγές στη νομισματική πολιτική. Αν και τα
πρόσφατα μηνύματα της Fed (δεν έχει κάνει τίποτα ακόμα) δεν
είναι τόσο δημιουργικά όσο ήλπιζα, τουλάχιστον έχει
αναγνωρίσει ότι έχει σοβαρό πρόβλημα.
Όπως έγραφε σε πρόσφατο άρθρο του στο Project Syndicate ο
Stephen Roach (τεος πρόεδρος της Morgan Stanley Asia και
επικεφαλής οικονομολόγος της εταιρείας - μέλος του
διδακτικού προσωπικού του YaleUniversity), αυτό το πρόβλημα,
φυσικά, είναι ο πληθωρισμός. Οπως η Fed, στην οποία
εργάστηκα στις αρχές της δεκαετίας του 1970 υπό τον Αρθουρ
Μπερνς, οι σημερινοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής διέγνωσαν
για άλλη μια φορά λάθος την αρχική εστία του προβλήματος. Η
τρέχουσα άνοδος του πληθωρισμού δεν είναι παροδική, ούτε
πρέπει να απορριφθεί ως απόρροια ιδιοσυγκρασιακών εξελίξεων
που σχετίζονται με την COVID-19.
Είναι ευρέως διαδεδομένο, επίμονο φαινόμενο και ενισχύεται
από τις μισθολογικές πιέσεις που προκύπτουν από μια άνευ
προηγουμένου έντονη σύσφιξη της αγοράς εργασίας των ΗΠΑ. Υπό
αυτές τις συνθήκες, η συνεχιζόμενη άρνηση της Fed να αλλάξει
πορεία θα ήταν μια επική πολιτική γκάφα. Αλλά η αναγνώριση
του προβλήματος είναι μόνο το πρώτο βήμα προς την επίλυσή
του. Και η επίλυσή του δεν θα είναι εύκολη.
Εξετάστε τα μαθηματικά: Ο ρυθμός πληθωρισμού, όπως μετρήθηκε
με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, έφτασε στο 7% τον Δεκέμβριο
του 2021. Με το ονομαστικό επιτόκιο ομοσπονδιακών κεφαλαίων
ουσιαστικά στο μηδέν, αυτό μεταφράζεται σε πραγματικό
επιτόκιο κεφαλαίων (η προτιμώμενη μέτρηση για την αξιολόγηση
της αποτελεσματικότητας της νομισματικής πολιτικής) του -7%.
Αυτό είναι ένα ιστορικό χαμηλό. Μόνο δύο φορές στο παρελθόν
στη σύγχρονη ιστορία, στις αρχές του 1975 και ξανά στα μέσα
του 1980, η Fed επέτρεψε το πραγματικό επιτόκιο κεφαλαίων να
πέσει στο -5%.
Πλέον η όλη κατάσταση θα μπορούσε να είναι το πιο επικίνδυνο
στοίχημα πολιτικής που έχει αναλάβει ποτέ η Fed. Εδωσε
ώθηση-ρεκόρ στην οικονομία σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός
τρέχει με διπλάσιο ρυθμό από εκείνον που είχε κατά τα τρία
προηγούμενα πειράματά της με αρνητικά επιτόκια πραγματικών
κεφαλαίων.
Παρέλειψα επίσης οποιαδήποτε αναφορά στην εξίσου επιθετική
επέκταση του ισολογισμού της Fed. Μέχρι στιγμής, είναι
ξεπερασμένη η προειδοποίηση ότι η Fed βρίσκεται «πίσω από
την καμπύλη». Στην πραγματικότητα, η Fed είναι τόσο πίσω που
δεν μπορεί καν να δει την καμπύλη.
Οι αναλύσεις της, όχι μόνο για φέτος αλλά και για το 2023
και το 2024, δεν αποδίδουν πλήρως την έκταση της
νομισματικής σύσφιξης που πιθανότατα θα απαιτηθεί καθώς η
Fed προσπαθεί να επαναφέρει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο. Στο
μεταξύ, οι χρηματοπιστωτικές αγορές βρίσκονται μπροστά σε
πολύ απότομη αφύπνιση.
|
