|
Έχοντας σημειώσει
μια εκρηκτική άνθηση όλο το 2023, η οικονομία των ΗΠΑ
επιστρέφει σε πιο φυσιολογικά αναπτυξιακά επίπεδα.
Οι εταιρείες
προσλαμβάνουν λιγότερους εργαζομένους. Οι καταναλωτές
ξοδεύουν λιγότερα. Η αγορά κατοικίας είναι σχεδόν παράλυτη
λόγω των υψηλότερων επιτοκίων των τελευταίων δεκαετιών. Η
μεταποίηση δυσκολεύεται, με εξαίρεση τους τομείς που
επωφελούνται από κρατικά μέτρα τόνωσης, όπως οι ημιαγωγοί
και τα ηλεκτρικά οχήματα. Και παρόλο που ο πληθωρισμός
επιβραδύνεται, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά συνεχίζουν
να παραπονιούνται για τις υψηλές τιμές.
Όπως έγραφε το
Bloomberg Business Week σε πρόσφατο άρθρο του, ωστόσο, σε
αντίθεση με τις περισσότερες επιβραδύνσεις, αυτή η
επιβράδυνση μοιάζει ως εγχειρίδιο ήπιας προσγείωσης – το
σπάνιο και δύσκολο κατόρθωμα της επιβράδυνσης μιας
οικονομίας χωρίς να προκληθεί ύφεση. Ο πληθωρισμός μειώθηκε
χωρίς τεράστια αύξηση της ανεργίας, οι λιανικές δαπάνες
μειώθηκαν αλλά δεν κατέρρευσαν και η οικονομία συνεχίζει να
αναπτύσσεται. Σε πρόσφατη έρευνα του Bloomberg, οι
οικονομολόγοι βλέπουν 30% πιθανότητα ύφεσης τους επόμενους
12 μήνες, σε σύγκριση με 60% σε έρευνα πριν από ένα χρόνο.
Το ερώτημα τώρα
είναι πόσο θα επιβραδυνθεί η αμερικανική οικονομία και για
πόσο;
Ο Suresh Krishna, ο
οποίος διευθύνει την Northern Tool + Equipment, οικογενειακή
επιχείρηση στο Burnsville της Μινεσότα, που κατασκευάζει και
πουλά προϊόντα που περιλαμβάνουν συμπιεστές, πλυστικά
πίεσης, αντλίες νερού και διάφορα είδη εξοπλισμού, λέει ότι
η δραστηριότητά του παραμένει σε καλά επίπεδα. Παρατηρεί
ωστόσο ότι οι πελάτες του έχουν γίνει πιο απαιτητικοί.
"Είτε πρόκειται για
επαγγελματία του εμπορίου είτε για καταναλωτή, προσέχουν πια
το πορτοφόλι τους", λέει ο Krishna.
Στη Νέα Υόρκη, ο
Avremy Scheinfeld, ο οποίος διευθύνει το Abe’s Corner,
εστιατόριο και μπαρ στο Μπρούκλιν, μειώνει τις ώρες του
προσωπικού, επειδή τα υψηλά επιτόκια για το χρέος του
μειώνουν τα έσοδά του.
"Η οικονομία είναι
κάπως τραχιά αυτή τη στιγμή, όλα είναι ακριβά", λέει ο
Scheinfeld. "Αν αυξήσω τις τιμές, θα απωθήσω τους πελάτες
μου. Είναι δύσκολο".
Παρατηρήσεις όπως
αυτές συμφωνούν με πρόσφατα δεδομένα που δείχνουν σαφή τάση
επιβράδυνσης.
Η αύξηση των
προσλήψεων και των μισθών υποχώρησε τον Ιούνιο, ενώ το
ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στα υψηλότερα επίπεδα από τα τέλη
του 2021 (αν και παραμένει γενικά σε ιστορικά χαμηλά). Η
Anna Wong του Bloomberg Economics αναμένει ότι το ποσοστό
ανεργίας θα αυξηθεί από 4,1% σε 4,5% μέχρι το τέλος του
έτους.
Επίσης, τον Ιούνιο,
η οικονομική δραστηριότητα στον τομέα των υπηρεσιών
συρρικνώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων τεσσάρων
ετών. Στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στις 12 Ιουλίου έδειξαν ότι
το καταναλωτικό αίσθημα έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο
επίπεδο των τελευταίων οκτώ μηνών, καθώς οι υψηλές τιμές
συνέχιζαν να επιβαρύνουν την άποψη των Αμερικανών για τα
οικονομικά τους και την οικονομία συνολικά.
Στην αγορά
κατοικίας, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων κυμαίνονται
γύρω στο 7% – υπερδιπλάσια απ’ ό,τι πριν από τρία χρόνια–
εμποδίζοντας την κατασκευή μονοκατοικιών και διατηρώντας τις
τιμές υψηλές.
Στο τελευταίο Beige
Book της Federal Reserve, μια συλλογή από σχόλια για τις
επιχειρηματικές συνθήκες, σχεδόν οι μισές από τις 12
περιφέρειες της Fed, ανέφεραν σταθερή ή φθίνουσα
δραστηριότητα.
"Πρόκειται για μια
ασυνήθιστη επιβράδυνση", λέει ο Gregory Daco, επικεφαλής
οικονομολόγος στην EY. Οι εργοδότες, προσθέτει, φαίνονται
λιγότερο διατεθειμένοι να μειώσουν τον αριθμό των
εργαζομένων επειδή οι ελλείψεις εργαζομένων είναι ακόμα
νωπές στο μυαλό τους. Πιστεύει ωστόσο ότι αυτό θα μπορούσε
να αλλάξει γρήγορα, ειδικά εάν τα επιτόκια παραμείνουν
υψηλά. "Περνάμε σε αχαρτογράφητα νερά όταν πρόκειται για την
αγορά εργασίας μετά την πανδημία".
Ο πρόεδρος της Fed
Jerome Powell, στα μέσα Ιουλίου, ανέφερε ότι τα οικονομικά
στοιχεία του β’ τριμήνου παρείχαν μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι
ο
πληθωρισμός
επιστρέφει στον στόχο του 2%, ανοίγοντας πιθανώς τον δρόμο
για μειώσεις επιτοκίων.
"Η οικονομία των ΗΠΑ
έχει πραγματικά αξιοσημείωτη απόδοση", δήλωσε ο Powell, με
τους traders της Wall Street να αυξάνουν τα στοιχήματά τους
για τρεις μειώσεις επιτοκίων φέτος, αντί για τις δύο που
ανέμεναν νωρίτερα.
Προειδοποιητικά
καμπανάκια ηχούν βεβαίως σε ορισμένες περιπτώσεις. Τα
νοικοκυριά έχουν σωρεύσει επιπλέον χρέος 3,4
τρισεκατομμυρίων δολαρίων από την πανδημία και ορισμένα
δυσκολεύονται να τα αποπληρώνουν. Η καθυστέρηση πληρωμών
πιστωτικών καρτών βρίσκεται σε ανοδική τάση και ο ρυθμός με
τον οποίο τα δάνεια αυτοκινήτων μετατρέπονται σε
ληξιπρόθεσμα βρίσκεται σε υψηλό 13 ετών. Αυτά τα ποσοστά δεν
είναι ακόμη ανησυχητικά για τη συνολική οικονομία, αλλά
επιμένουν.
Στην Blue Compass με
έδρα τη Φλόριντα, οι προσδοκίες για αρκετές μειώσεις
επιτοκίων φέτος είχαν τροφοδοτήσει τις ελπίδες για
αναζωογόνηση της ζήτησης οχημάτων αναψυχής ενόψει της
άνοιξης και της καλοκαιρινής σεζόν οδήγησης, λέει ο Jon
Ferrando, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος. Αντίθετα, μια
απροσδόκητη έκρηξη πληθωρισμού τους πρώτους μήνες του έτους
οδήγησε τη Fed να διατηρήσει τα επιτόκια σταθερά.
Κάποιοι παρομοιάζουν
την τρέχουσα στιγμή με τα μέσα της δεκαετίας του 1990, μια
άλλη περίοδο κατά την οποία η Fed κατάφερε να πετύχει μια
ήπια προσγείωση, παρά τις παραδοσιακές προαναγγελίες μιας
ύφεσης – όπως η συρρίκνωση της προσφοράς χρήματος και οι
επίμονα αδύναμες παραγγελίες στη μεταποίηση. Η οικονομία
συνέχισε να αναπτύσσεται για άλλα πέντε χρόνια, μέχρι να
σκάσει η φούσκα των dot-com. Σε ερευνητικό σημείωμα με τίτλο
Breaking the Rules, ο επικεφαλής παγκόσμιος οικονομολόγος
της Morgan Stanley, Seth Carpenter, αμφισβητεί εάν τα
σημάδια επιβράδυνσης της οικονομίας είναι κάτι περισσότερο
από αυτό που δείχνουν.
"Δεν ξέρω αν έχουμε
μπροστά μας άλλη μισή δεκαετία επέκτασης", τονίζει. "Αλλά,
προς το παρόν, πρέπει να δούμε και άλλα στοιχεία για να
αλλάξουμε γνώμη". |
