Τετάρτη, 00:01 - 02/07/2025

Στο ντοκιμαντέρ του Netflix για το δεκαετές ανθρωποκυνηγητό και την εξόντωση του Μπιν Λάντεν από τις ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ, ο επικεφαλής της CIA, Λίο Πανέτα, επί Ομπάμα αφηγείται αυτοσαρκαζόμενος ότι κάποια στιγμή συνειδητοποιώντας το πλήρες αδιέξοδο των ερευνών αντάλλασσε ευφάνταστες ιδέες με τα στελέχη των μυστικών υπηρεσιών. Οι επιχειρησιακοί αξιωματούχοι τον προσγείωναν στην πραγματικότητα και τότε αυτός τους είπε: «Μα εγώ έχω δει στις ταινίες μυστικούς πράκτορες να τα κάνουν αυτά τα πράγματα».

Ο Πανέτα και ο Μπαράκ Ομπάμα γνώριζαν πολύ καλά ότι δεν έπαιζαν σε ταινία του Χόλιγουντ και ότι τυχόν φιάσκο της επιχείρησης θα στοίχιζε πολύ στο γόητρο της Αμερικής και στο κύρος του αμερικανού προέδρου. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει τέτοιο πρόβλημα. Συμπεριφέρεται σαν να είναι ο πρωταγωνιστής της ταινίας που έχει γράψει και σκηνοθετήσει ο ίδιος για τον εαυτό του. Ο ισχυρός που πάντα κερδίζει, ο ειρηνοποιός που λύνει προαιώνιες διαφορές με ένα τηλεφώνημα, ο «Daddy» – κατά τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε – που συμμορφώνει με τη σκληρή γλώσσα του τα απείθαρχα «παιδιά» του πλανήτη.

Κανένας δεν βάζει το χέρι του στη φωτιά για το αν θα διαρκέσει η εκεχειρία ανάμεσα στο Ισραήλ και στο Ιράν, στην Ουκρανία τα σχέδιά του έχουν ναυαγήσει θεαματικά, άλλες ειρηνευτικές προσπάθειές του κρέμονται σε μια κλωστή. Εκείνος υπερηφανεύεται ότι έλυσε τη διαμάχη του Πακιστάν με την Ινδία με δύο απειλητικά τηλεφωνήματα ότι δεν θα κάνει εμπορικές συμφωνίες με τις δύο χώρες. Ενα τέτοιο τηλεφώνημα επιφυλάσσει και για τον πρωθυπουργό της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, επειδή αρνείται να ανεβάσει τις αμυντικές δαπάνες της χώρας του στο 5%, όπως τα υπόλοιπα μέλη του ΝΑΤΟ. «Θα πληρώσει διπλά για αυτό. Δεν δέχομαι καμία εξαίρεση» δήλωσε. Οποιος τον κολακεύει και του δείχνει σεβασμό απολαμβάνει προνόμια, όποιος τον αμφισβητεί ή δεν τον υπακούει απειλείται με συντριβή. Κάπως έτσι, με απειλές και παζάρια, πιστεύει ότι θα κερδίσει το πολυπόθητο Νομπέλ Ειρήνης – και έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, δεν αποκλείεται να το κερδίσει.

Η κόλαση όμως δεν είναι ο Τραμπ, είναι οι άλλοι. Οσοι σπεύδουν να κερδίσουν την εύνοιά του για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Κανένας δεν του αντιστέκεται. Περισσότερο από όλους οι Ευρωπαίοι, που έτρεξαν να ικανοποιήσουν την απαίτησή του για αύξηση της συμμετοχής τους στο ΝΑΤΟ, χωρίς επαρκή προετοιμασία και συνεκτικό σχέδιο, υπό την πίεση της μερικής ή ολικής αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Ο Ρούτε «έγλειψε» επαρκώς τον Τραμπ και εκείνος αντάμειψε την υπέρμετρη κολακεία με διαβεβαιώσεις δέσμευσής του στο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ.

Οχι άσχημο φινάλε για μια ταινία τύπου Ράμπο. Πολύ κακά μαντάτα, ωστόσο, για το σύστημα θεσμών που οικοδομήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο προκειμένου να διασφαλιστεί η ειρήνη και για το Διεθνές Δίκαιο. Μέσα σε 22 ημέρες ο Τραμπ κουρέλιασε με άνεση τα πάντα. Αν ευθύνεται ο ίδιος ή οι θεσμοί που έχουν καταντήσει άδεια κελύφη, είναι μια θλιβερή συζήτηση – αρκούσε να παρακολουθήσει κάποιος τη συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όσο διαρκούσε η κρίση στη Μέση Ανατολή για να βγάλει τα συμπεράσματά του. Υπάρχει κάτι πολύ επικίνδυνο σε όλα αυτά: η ιδέα ότι μπορεί μια χώρα να επιτεθεί σε μια άλλη προληπτικά, επειδή η ίδια θεωρεί ότι θα απειληθεί στο άμεσο ή στο απώτερο μέλλον. Το έκανε η Ρωσία στην Ουκρανία, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ στο Ιράν, και η διεθνής κοινότητα με τη σιωπή της το νομιμοποιεί, ενώ η Κίνα αμφισβητεί τη σημερινή παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Σε αυτόν τον κόσμο που η ισχύς μετατρέπεται στη μοναδική αξία, πού θα στηριχθούν τα μικρά κράτη αν το Διεθνές Δίκαιο μείνει κενό γράμμα και σε ποιες συμμαχίες μπορούν να προσβλέπουν; Συγκεκριμένα, αν η Τουρκία αποφασίσει προληπτικά να διεκδικήσει κάτι από την Ελλάδα, ποιοι πιστεύουμε ότι θα σταθούν στο πλευρό μας;

Δήμητρα Κρουστάλλη (Το Βήμα)

Greek Finance Forum Team

Σχόλια Αναγνωστών