|
Ωστόσο,
οι ενδείξεις μετασχηματισμού του μακροχρόνιου
μοντέλου ανάπτυξης είναι λιγότερο εμφανείς:
οι
επενδύσεις υπολείπονται ακόμη 8 ποσοστιαίες
μονάδες του ΑΕΠ από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης
και δεν επαρκούν για να ξαναχτιστεί το κεφάλαιο
που χάθηκε στην κρίση,
οι
άμεσες ξένες επενδύσεις αφορούν σε μεγάλο βαθμό
την κτηματαγορά,
οι
εξαγωγές αφορούν κυρίως τις υπηρεσίες
(τουρισμός) κι ένα μικρό φάσμα προϊόντων, κυρίως
χαμηλής προστιθέμενης αξίας,
οι
εισαγωγές αυξάνονται ταχύτερα από τις εξαγωγές
διατηρώντας το εξωτερικό έλλειμμα σε υψηλά
επίπεδα,
το ΑΕΠ
βασίζεται υπερβολικά στην ιδιωτική κατανάλωση
(μερίδιο 68%, όσο και πριν την κρίση, έναντι 52%
στην Ευρωζώνη),
η Ελλάδα
παραμένει στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη σε
κρίσιμους δείκτες που αφορούν τη γραφειοκρατία,
το ρυθμιστικό βάρος, τις δεξιότητες του
εργατικού δυναμικού, τη διείσδυση της γνώσης
στην παραγωγή, τη διαφάνεια και την
αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης,
η
υπερβολική εξάρτηση από τον τουρισμό αυξάνει την
ευαισθησία στις εξωτερικές διαταραχές και τις
πιέσεις για άναρχη δόμηση, υποβαθμίζοντας το
φυσικό περιβάλλον και τις μακροπρόθεσμες
προοπτικές,
Ελληνες
που έφυγαν στο εξωτερικό δεν επιστρέφουν διότι η
χώρα δεν διαθέτει αρκετές ποιοτικές θέσεις
εργασίας ενώ εξακολουθεί να εκλαμβάνεται ως
τόπος χαμηλής αξιοκρατίας και επιπέδου επιβολής
των νόμων. Η υπαρξιακή πρόκληση του
δημογραφικού επικρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη.
Η
αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων έχει έναν
κοινό παρονομαστή: Περισσότερες και
ποιοτικότερες επενδύσεις. Διατηρήσιμη οικονομική
σύγκλιση δεν μπορεί να συμβεί χωρίς τις
επενδύσεις τουλάχιστον στο ευρωπαϊκό 22% του
ΑΕΠ, εστιάζοντας σε παραγωγικότερες
δραστηριότητες.
Σήμερα,
οι γεωστρατηγικές αναταράξεις αυξάνουν την
αβεβαιότητα και τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού.
Σε αυτό το περιβάλλον, επιβάλλεται η επιτάχυνση
του ΤΑΑ, ως αντικυκλικό εργαλείο και ατμομηχανή
πράσινης μετάβασης και ψηφιοποίησης. Δεν αρκεί
όμως το ΤΑΑ. Απαιτείται ανάκαμψη και των αμιγώς
ιδιωτικών επενδύσεων. Αυτό δεν επιτυγχάνεται με
εισοδηματικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις – η
δυνατότητα για τις οποίες περικόπτεται άλλωστε
με το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ – αλλά με
διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Το ΤΑΑ
έχει ημερομηνία λήξης. Εάν έως τότε δεν έχουν
βελτιωθεί οι εγγενείς δυνατότητες προσέλκυσης
παραγωγικών επενδύσεων με ιδιωτικοοικονομικά
κριτήρια, η οικονομία θα επιβραδυνθεί.
Μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες: επιτάχυνση
απονομής της δικαιοσύνης, βελτίωση της
εκπαίδευσης, αναδιοργάνωση της δημόσιας
διοίκησης και ολοκλήρωση του κτηματολογίου.
Οι
μεταρρυθμίσεις συνασπίζουν απέναντί τους
θιγόμενες ομάδες, επομένως η εφαρμογή τους είναι
δυσκολότερη όσο το οικονομικό περιβάλλον
επιδεινώνεται και το πολιτικό κεφάλαιο της
εκάστοτε Κυβέρνησης εξαντλείται. Γι’ αυτό πρέπει
να γίνονται με νωπή τη λαϊκή εντολή, λαμβάνοντας
πάντα υπ’ όψιν πως το κόστος της αδράνειας θα
είναι ακόμη μεγαλύτερο.
Ο
κ. Τάσος Αναστασάτος είναι επικεφαλής
οικονομολόγος του ομίλου της Eurobank.
Πρώτη
δημοσίευση στο Βήμα |
