|
Για
παράδειγμα: Τι μάθαμε από τη δολοφονία του
Αρχιδούκα Φερδινάνδου των Αψβούργων τον Ιούνιο
του 1914 στο Σεράγεβο; Ήταν η σπίθα άναψε τον Α`
Παγκόσμιο Πόλεμο, χάρη όμως στις πολιτικές
συμμαχίες χωρών που είχαν σφυρηλατηθεί όλα τα
προηγούμενα χρόνια.
Οι
δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει οι ισχυρές
δυνάμεις της εποχής, ήταν αυτές που ανάγκασαν
τελικά τα έθνη να συμμετάσχουν σε μια παγκόσμια
σύγκρουση. Σε έναν πόλεμο που, αρχικά, θα
μπορούσε απλώς να είχε περιοριστεί για πολλοστή
φορά, στα Βαλκάνια.
Το ίδιο
και ο Β` Παγκόσμιος. Οι συμμαχίες που είχαν
διαμορφωθεί πριν, κατέστησαν τον πόλεμο
παγκόσμιο.
Σήμερα,
το παιχνίδι των συμμαχιών στον βάλτο της Μέσης
Ανατολής, μπορεί να οδηγήσει συγκρούσεις όπως
του Ισραήλ με τη Χαμάς, σε έναν πόλεμο πολύ
μεγαλύτερης κλίμακας.
Ενδεχόμενη είσοδος του Ιράν στον πόλεμο θα είχε
περίπλοκες συνέπειες. Δεν μπορούμε να ξεχνάμε
ότι το Ιράν είναι σύμμαχος της Ρωσίας, ενώ η
Σαουδική Αραβία προσπαθεί να αποκαταστήσει
σχέσεις με την Τεχεράνη, χάρη στην παρέμβαση της
Κίνας.
Από την
άλλη πλευρά, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα
μπορούσαν να μείνουν στο περιθώριο. Αλλά και
κύριος λόγος για τον οποίο το Ισραήλ κατάφερε να
αναχαιτίσει τη συντριπτική πλειονότητα των
ιρανικών drones και πυραύλων και να
ελαχιστοποιήσει τη ζημιά, είναι ότι έλαβε
εκτεταμένη διεθνή συμμαχική βοήθεια.
Τόσο από
τους παραδοσιακούς συμμάχους του, όπως τις
Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και τη Γαλλία,
όσο και από πολλές απόψεις «απροσδόκητους»
συμμάχους, όπως η Ιορδανία και η Σαουδική
Αραβία.
Οσο και
αν η ιρανική επίθεση είχε ανακοινωθεί ευρέως και
ο κύριος στόχος της δεν ήταν να προκαλέσει τη
μέγιστη καταστροφή, αλλά να στείλει ένα πολιτικό
μήνυμα στο Ισραήλ για την επιδρομή στην πρεσβεία
του Ιράν στη Δαμασκό, θα μπορούσε να είχε
προκαλέσει μεγάλη ζημιά αν η άτυπη αντι-ιρανική
συμμαχία, δεν ήταν τόσο αποτελεσματική.
Αυτά τα
γεγονότα, και οι πιθανές οικονομικές συνέπειές
τους, που ακόμη δεν έχουν φανεί -τα
χρηματιστήρια χθες ανέβηκαν και το πετρέλαιο
υποχώρησε- δείχνουν ότι στην πραγματικότητα
είναι η γεωπολιτική που παίζει τον κυρίαρχο
ρόλο. Καθορίζει έντονα το μέλλον πολλών
παγκόσμιων μακροοικονομικών μεταβλητών.
Η
ιστορία διδάσκει
Με
γεωπολιτικές αναταράξεις συνδέονται τόσο η
αναμόρφωση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, η
πανάκριβη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, αλλά
και οι ανησυχίες με τον παρατεταμένο υψηλό
πληθωρισμό, που θα μπορούσαν να κάνουν τους
επενδυτές ομολόγων να ζητήσουν υψηλότερα
ασφάλιστρα.
Ο υψηλός
πληθωρισμός των τελευταίων ετών ήταν άλλωστε σε
μεγάλο βαθμό απόρροια των γεωπολιτικών
εξελίξεων, που πυροδότησε ο πόλεμος στην
Ουκρανία.
«Η
μεγαλύτερη οικονομική απειλή για το 2024
προέρχεται από κακούς γεωπολιτικούς παράγοντες,
που με μια ενέργεια μπορούν να ανατρέψουν τις
οικονομικές υποθέσεις και τις παραδοχές της
αγοράς παγκοσμίως», διαπιστώνει μια έρευνα με τη
συμμετοχή 500 θεσμικών επενδυτών.
Αν οι
συνεχιζόμενοι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Μέση
Ανατολή «διασταυρωθούν», λόγω μιας σειράς
συμφερόντων και συμμαχιών, όλα θα γίνουν πιο
περίπλοκα για τη ζωή μας.
Και στο
τέλος ο φόβος όχι ενός περιφερειακού, αλλά ενός
παγκόσμιου πολέμου θα γίνει ένα είδος εφιάλτη
που θα βαραίνει τον ουρανό όλου του κόσμου. Να
μην ξαφνιαστούμε λοιπόν. «Είναι η γεωπολιτική,
ηλίθιε», για να παραφράσουμε τη γνωστή ρήση του
Μπιλ Κλίντον.
«Όλβιος
όστις ιστορίης έσχεν μάθησιν», λέει ο αρχαίος
τραγικός, Ευριπίδης στην «Αντιόπη»: Τυχερός
όποιος διδάχθηκε ιστορία…
Μιχάλης
Ψύλος (Ναυτεμπορική) |
