Το 2021 τα προσωπικά
εμβάσματα (κυρίως
μεταναστευτικά) προς
χώρες εκτός ΕΕ ανήλθαν
σε 37,7 δισεκατομμύρια
ευρώ (+15% σε σχέση με
το 2019), φτάνοντας το
0,26% του συνολικού ΑΕΠ
της ΕΕ (έναντι 0,23% το
2019). Παρά την πανδημία
και την παγκόσμια ύφεση
που ακολούθησε, τα
μεταναστευτικά εμβάσματα
από την ΕΕ έδειξαν
μεγάλη ανθεκτικότητα.
Στοιχεία της Παγκόσμιας
Τράπεζας επιβεβαιώνουν
ότι πρόκειται για γενική
τάση, αφού τα
μεταναστευτικά εμβάσματα
προς χώρες μεσαίου και
χαμηλού εισοδήματος
αυξήθηκαν σε αξία κατά
10% το 2021. Μάλιστα, η
αυξητική τάση των
μεταναστευτικών
εμβασμάτων από την ΕΕ
στον υπόλοιπο κόσμο δεν
ανακόπηκε ούτε το 2020
(έτος κορωνοϊού): +4% σε
σχέση με το 2019.
Το 22% των συνολικών
μεταναστευτικών
εμβασμάτων εκτός
ΕΕ κατευθύνθηκε στη
Βόρεια Αφρική (8,0 δισ.
ευρώ), το 21% στην
Ασία (7,8 δισ. ευρώ) και
το 19% σε ευρωπαϊκές
χώρες εκτός ΕΕ (7,1 δισ.
ευρώ). Μεταξύ των κρατών
μελών για τα οποία
υπάρχουν διαθέσιμα
στοιχεία, μεγαλύτερη
συνολική αξία το 2021
είχαν τα μεταναστευτικά
εμβάσματα που εστάλησαν
από τη Γαλλία (9,6 δισ.
ευρώ), από την Ιταλία
(7,5 δισ. ευρώ), από τη
Γερμανία (3,3 δισ. ευρώ)
και από το Βέλγιο (2,1
δισ. ευρώ).
Ως ποσοστό του ΑΕΠ οι
εκροές μεταναστευτικών
εμβασμάτων το 2021 ήταν
υψηλότερες στην Κύπρο
(1,10%) και στην Ελλάδα
(0,57%). Σε όλες τι
υπόλοιπες χώρες οι
εκροές μεταναστευτικών
εμβασμάτων ήταν κάτω από
0,5% του ΑΕΠ. Σε σχέση
με το 2019, τα
μεταναστευτικά εμβάσματα
ως ποσοστό του ΑΕΠ
αυξήθηκαν σε 14 κράτη
μέλη και μειώθηκαν σε 9
(δεν υπάρχουν διαθέσιμα
στοιχεία για την
Ισπανία, τη Δανία, την
Πορτογαλία και τη
Μάλτα).
Στις περισσότερες χώρες
οι μεταβολές ήταν
οριακές: οι εξαιρέσεις
αφορούσαν δύο κράτη μέλη
όπου το μερίδιο των
εξερχομένων εμβασμάτων
στο ΑΕΠ μειώθηκε, τη
Λιθουανία (από 0,72% του
ΑΕΠ το 2019 σε 0,34% το
2021), την Κύπρο (από
1,24% σε 1,10%), καθώς
και τέσσερα κράτη μέλη
όπου η αύξηση ήταν πάνω
από ένα δέκατο της
ποσοστιαίας μονάδας: το
Βέλγιο (από 0,27% του
ΑΕΠ το 2019 σε 0,43% το
2021), την Ελλάδα (από
0,44% σε 0,57%), τη
Λετονία (από 0,26% σε
0,37%) και την Ιταλία
(από 0,32% σε 0,42%).
Από την άλλη οι εισροές
μεταναστευτικών
εμβασμάτων στην ΕΕ από
χώρες έκτος ΕΕ
παρέμειναν σχεδόν
σταθερές τα τελευταία
χρόνια (το 2021 ήταν 13
δισ. ευρώ), με
αποτέλεσμα το έλλειμμα
στο ισοζύγιο
εμβασμάτων της
ΕΕ έναντι των χωρών
εκτός ΕΕ να φτάσει τα
24,7 δισ. ευρώ. Σχεδόν
το 54% αυτών των συνολικών
εισροών μεταναστευτικών
εμβασμάτων στην
ΕΕ (6,8 δισ. ευρώ)
ερχόταν το 2021 από
Ευρωπαϊκές χώρες που
είναι στην Ευρώπη αλλά
είναι εκτός της Ένωσης.
Το 20% (2,5
δισεκατομμύρια ευρώ) των
εισροών ερχόταν από την
Βόρεια Αμερική. Το 2021,
οι μόνες χώρες της ΕΕ
που είχαν πλεόνασμα
στο ισοζύγιο εμβασμάτων,
αξίας πάνω από το 1% του
αντίστοιχου ακαθάριστου
εγχώριου προϊόντος τους,
ήταν η Κροατία (2,7% του
ΑΕΠ), η Βουλγαρία
(1,6%), η Ρουμανία
(1,5%) και η Λετονία
(1,1%). Αντίθετα, η
Κύπρος (-0,9%), η Γαλλία
(-0,5%) και η Ισπανία
(-0,5%) έχουν τα
μεγαλύτερα ελλείμματα
εμβασμάτων σε σχέση με
τρίτες χώρες ως ποσοστό
του ΑΕΠ.
Διάφοροι παράγοντές
φαίνεται ότι επηρέασαν
την ανθεκτικότητα των
μεταναστευτικών
εμβασμάτων παρά τη
δυσμενή οικονομική
συγκυρία. Σημαντική ήταν
η σχετικά γρήγορη
οικονομική ανάκαμψη των
ευρωπαϊκών οικονομιών
λόγω των πρωτοφανών
μέτρων δημοσιονομικής
τόνωσης και στήριξης της
απασχόλησης που
συνέβαλαν και στη
στήριξη του εισοδήματος
των μεταναστών. Επίσης η
ψηφιοποίηση που εντάθηκε
λόγω covid διευκόλυνε τα
εμβάσματα μέσω
τηλέφωνου.
Τα στοιχεία
επιβεβαιώνουν την
υπόθεση ότι τα
μεταναστευτικά εμβάσματα
είναι
«αντικυκλικά»: όταν οι
καιροί είναι δύσκολοι,
οι μετανάστες στέλνουν
περισσότερα εμβάσματα
στην πατρίδα τους. Η
αύξηση του πληθωρισμού
μετά την εισβολή στην
Ουκρανία θα είναι τώρα
νέα δοκιμασία, καθώς
επηρεάζει αρνητικά τα
πραγματικά εισοδήματα
όλων συμπεριλαμβανομένων
και των μεταναστών. H Παγκόσμια
Τράπεζα πάντως,
ήδη προειδοποιεί ότι θα
υπάρξει επιβράδυνση στην
αύξηση των
μεταναστευτικών
εμβασμάτων το 2023.
Η Χρύσα Παπαλεξάτου
είναι Υπότροφος της
Ερευνητικής Έδρας Α. Γ.
Λεβέντη
στο Παρατηρητήριο
Ελληνικής & Ευρωπαϊκής
Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Ο Μάνος Ματσαγγάνης
είναι Κύριος
Ερευνητής, Επικεφαλής
του Παρατηρητηρίου
Ελληνικής & Ευρωπαϊκής
Οικονομίας του
ΕΛΙΑΜΕΠ, Υπότροφος της
Έδρας «Σταύρος
Κωστόπουλος», και Καθηγητής
Δημόσιας Οικονομικής στο
Πολυτεχνείο Μιλάνου.
Πηγή: Οικονομικός
Ταχυδρόμος |