|
Στην
Ανατολική Γερμανία,
στην κοιτίδα της πρωσικής εθνικής ταυτότητας
όπου καλλιεργήθηκε η ψυχή του Deutsche Reich, τα
πράγματα δεν ήταν ποτέ εύκολα για τις
δημοκρατικές διαδικασίες. Πατρίδα των
«Γιούνγκερς». Οι επονομαζόμενοι και…
αρχοντοχωριάτες. Πρόκειται για τους νεαρούς
γόνους σημαντικών κατόχων γης που υπηρετούσαν
στον στρατό. Μιλάμε για το εκρηκτικό μίγμα του
γερμανικού εθνικισμού, πρωσικού μιλιταρισμού,
γερμανικού καθολικισμού και αγροτικής προέλευσης
μικροαστισμού.
Αυτό το
«μίγμα» καλλιέργησε ο μεταπολεμικός σταλινισμός
για να το αποδώσει ως νέο ιδεολογικό προϊόν,
αλλά και ως δώρο γάμου στην τελετή ίδρυσης της
Ενωμένης Γερμανίας μετά την πτώση του Τείχους
του Βερολίνου. Οι ουσιαστικές ιδεολογικές και
πολιτικο-κοινωνικές συντεταγμένες δεν άλλαξαν
παρά την ενσωμάτωση της ανατολικής Γερμανίας στο
δυτικό νεοφιλελεύθερο μοντέλο διαχείρισης.
Τα
εκλογικά αποτελέσματα στα κρατίδια της
Θουριγγίας και της Σαξονίας αιφνιδίασαν πιθανώς
την «ωραία κοιμωμένη» της κυβερνητικής ελίτ στο
Βερολίνο, ωστόσο δεν αιφνιδίασαν κανένα σοβαρό
Ευρωπαίο στρατηγικό αναλυτή.
Η
πολιτική άλγεβρα κατέδειξε πώς οι ακροδεξιοί του
AdF (Εναλλακτική για την Γερμανία) και οι
απίστευτοι του κόμματος «Bündnis Sahra
Wagenknecht», του αριστερού μορφώματος
ψεκασμένων, εθνικιστών, ρατσιστών,
αντικαπιταλιστών, αντιεμβολιαστών,
αγανακτισμένων, φιλορώσων, κατέχουν την
πλειοψηφία στην ανατολική Γερμανία. Πρόκειται
για την απόλυτα πετυχημένη ψηφιακή εφαρμογή της
digital εκδοχής της «Ζωής των άλλων». Ένα
«Matrix» σε πραγματικές συνθήκες.
Παρά τα
τρισεκατομμύρια ευρώ που έχει κοστίσει η
ενσωμάτωση της ανατολικής Γερμανίας, το σύστημα
δεν κατάφερε να εκριζώσει τα βασικά
χαρακτηριστικά του πρωσικοσταλινικού
γονιδιώματος που συνιστά και το ιδεολογικό
υπόβαθρο κάθε νεοναζιστικού μοντέλου στην Ευρώπη
Η
σύγχρονη Γερμανία απέτυχε παταγωδώς να
ενσωματώσει τις ανατολικές επαρχίες που για 45
χρόνια βίωσαν το σοβιετικό μοντέλο και οι οποίες
ήδη από τα προπολεμικά χρόνια υπέστησαν την
ισοπεδωτική κυριαρχία της ναζιστικής
προπαγάνδας. Παρά τα τρισεκατομμύρια ευρώ που
έχει κοστίσει η ενσωμάτωση της ανατολικής
Γερμανίας όχι μόνον στους πολίτες της δυτικής
Γερμανίας αλλά και σε όλη την Ευρώπη, το σύστημα
δεν κατάφερε να εκριζώσει τα βασικά
χαρακτηριστικά του πρωσικοσταλινικού
γονιδιώματος που συνιστά και το ιδεολογικό
υπόβαθρο κάθε νεοναζιστικού μοντέλου στην
Ευρώπη. Ιδιαίτερα αυτού του μοντέλου που
παντρεύει με ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα τα
ακροδεξιά ιδεολογήματα με τα προτάγματα του
δόγματος Πούτιν. Διότι διαπιστώνεται πως το
γερμανικό πολιτικό σύστημα εισπράττει και νέο
κόλαφο από το πρωσικό εθνικιστικό ιδεολογικό
μέτωπο της ανατολικής Γερμανίας που είναι
ταυτόχρονα και φιλορωσικό και αντινατοϊκό την
ώρα που οι εξελίξεις στην Ουκρανία μόνον
ευνοϊκές για τα δυτικά συμφέροντα δεν είναι.
Η επί
μακρόν έκθεση του ανατολικογερμανικού στοιχείου
σε οπισθοδρομικές κοινωνικές δομές και
υπερσυντηρητικά κοινωνικά πρότυπα, συνετέλεσαν
στο να είναι αδύνατη η αποδοχή εκ μέρους των
ανατολικογερμανών πολιτών μετά το 1989 ακόμη και
των βασικών προταγμάτων του δυτικού
φιλελευθερισμού. Οι βαθιές αγροτικές ρίζες, η
ισοπεδωτική επιρροή του ρωμαιοκαθολικισμού κατά
τη συγκρότηση του Πρώτου Ράιχ, η πρωσική
ιδεολογική διάσταση στη γερμανική εθνοτική
ταυτότητα και τέλος η σοβιετική-σταλινική
κυριαρχία επί μισό αιώνα, ακρωτηρίασαν τις
δημοκρατικές φιλελεύθερες προσλαμβάνουσες.
Προσλαμβάνουσες όπως εκδηλώθηκαν επί
παραδείγματι στην Ουγγαρία και την Πολωνία το
1956, στην Πολωνία τη δεκαετία του ’70 και του
’80, στην Τσεχοσλοβακία το 1968. Οι κοινωνικές
αντιδράσεις στην ανατολική Γερμανία κατά της
σοβιετικής κυριαρχίας είχαν περιοριστεί στην
πρώτη περίοδο της άγριας απομόνωσης με την
ανέγερση του Τείχους. Έκτοτε η
ανατολικογερμανική πολιτική ιστορία κύλησε σε
καθεστώς υποδειγματικής… ηρεμίας. Τόσο που μία
θυγατέρα προτεστάντη πάστορα που έζησε ως
μαθήτρια, έφηβος και φοιτήτρια στις δομές του
υπαρκτού σοσιαλισμού εξελέγη καγκελάριος πασών
των Γερμανιών. Προφανώς δεν ήταν αρκετό. Οι
συμπατριώτες της είχαν εντελώς διαφορετική γνώμη
από εκείνη για τα δυτικά πρότυπα.
Η
γονιδιακή διχοτόμηση
Τελικά
οι πάντες είχαν στραμμένο το βλέμμα στην Γαλλία
και δευτερευόντως στην Βρετανία. Η αναμενόμενη
εκλογική νίκη της Μαρίν Λεπέν δεν τα κατάφερε
ούτε αυτήν την φορά ως προς το ραντεβού της με
την ιστορία. Στην Βρετανία οι Συντηρητικοί
ισοπεδώθηκαν και οι Εργατικοί πέρα από την
Κυβέρνησης κυριάρχησαν και στον δρόμο όπου ο
ακροδεξιοί επιχείρησαν να τον αναδείξουν σε
προνομιακό πεδίο δράσης τους.
Από την
Γερμανία ήρθε λοιπόν το ηχηρό χαστούκι. Αν και η
ανάγνωση των αριθμών θέλει κάποια ιδιαίτερη
διαδικασία.
Πρώτον
γιατί τα υψηλά ποσοστά του ακροδεξιού AfD δεν
ανιχνεύονται σε αυτόν τον βαθμό σε άλλες
περιοχές της χώρας. Επίσης το περίφημο
ακροδεξιό-αριστερό κόμμα BSW δεν ιχνηλατείται
αλλού εκτός από τις συγκεκριμένες
ανατολικογερμανικές επαρχίες.
Η
ακροδεξιά απειλή στη Γερμανία θα είναι
καθοριστική για τις εξελίξεις αν αρχίσουν από
τώρα οι δεξιές πολιτικές δυνάμεις στο Βερολίνο,
δηλαδή τα κόμματα της γερμανικής
Χριστιανοδημοκρατίας CDU και CSU, να υιοθετούν
την ακροδεξιά ατζέντα του AfD. Η υπόθεση αυτή
μας γυρίζει πολύ πίσω, στην μεσοπολεμική
Γερμανία όταν η Δημοκρατία της Βαιμάρης είχε
υιοθετήσει τον όρο Deutsche Reich, τουτέστιν
Γερμανική Αυτοκρατορία έστω και βαριά ηττημένη,
αποδομημένη και κατεστραμμένη μετά τον Α΄
Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο γερμανικός εθνικισμός,
κομμάτι καθοριστικό μίας διαχρονικής και ενίοτε
(;) κυρίαρχης ιδεολογικής συνιστώσας του
πολιτικού συστήματος αυτής της χώρας, σε κάποιες
φάσεις λειτουργεί ως μηχανισμός αναπαραγωγής του
«γερμανισμού» με σχεδόν πάντα καταστροφικά
αποτελέσματα.
Ο
απόλυτος εφιάλτης. Πρόκειται για την ψηφιακή
εφαρμογή της digital εκδοχής της «Ζωής των
Άλλων». Ένα «Matrix» σε πραγματικές συνθήκες
Η ελίτ
της δυτικόστροφης Γερμανίας τα γνωρίζει όλα
αυτά. Όπως εξ αρχής, ήδη από το 1995, είχε
διαπιστώσει πώς αργά ή γρήγορά θα επερχόταν η
σύγκρουση με τους «Οστιδες» δηλαδή τους ….
«Ανατολικούς». Το θέμα είναι κατά πόσο το
πολιτικό σύστημα στο σύνολο του διαθέτει
απάντηση στην ακροδεξιά απειλή ή είναι
καταδικασμένο να συνθηκολογήσει έτσι ώστε η
Χριστιανοδημοκρατία να συμμαχήσει με τους
Ακροδεξιούς μετά τις επερχόμενες εκλογές.
Η
κυβέρνηση Σολτς δεν διαθέτει ως φαίνεται τα
προσόντα να οικοδομήσει μέτωπο αποτελεσματικής
διαχείρισης της οικονομικής και κοινωνικής
κρίσης που μαστίζει το γερμανικό κατεστημένο.
Είναι επί παραδείγματι ανήκουστο μεταπολεμικά να
ανακοινώνει η Volkswagen το κλείσιμο εργοστασίου
της στην Γερμανία λόγω χρέους 5 δις ευρώ το
οποίο δεν είναι σε θέση να το διαχειριστεί. Αλλά
και να ανακοινώνει πώς ακυρώνει την στρατηγική
δέσμευση της με τα συνδικάτα του 1995 σύμφωνα με
την οποία οι θέσεις των εργαζομένων θα είναι
εγγυημένες εφεξής. Αυτό το deal ανήκει στη δέσμη
των συμφωνιών με τα συνδικάτα που υπογράφτηκε ως
αναγκαία συνθήκη για την υιοθέτηση του
οικονομικού πλάνου ενσωμάτωσης της Ανατολικής
Γερμανίας. Ήταν εκείνη η συμφωνία που ανέστειλε
επ΄ αόριστον τις αυξήσεις μισθών. Σε αυτήν την
ιστορική συμφωνία βασίστηκε η κοστοβόρα
επιδοματική πολιτική συντήρησης της
ανατολικογερμανικής κοινωνίας με τα αποθέματα
αλλά και τον παραγόμενο πλούτο της
δυτικογερμανικής οικονομίας. Σε αυτήν την
επιχείρηση διάσωσης της Ανατολικής Γερμανίας
έβαλε πλάτη όλη η Ευρώπη.
Το
«θεριό» ωστόσο ποτέ δεν ικανοποιήθηκε διότι απλά
η οικονομική και η κοινωνική ανάπτυξη της
γερμανικής ανατολής ποτέ δεν έφθασαν στα
προσδοκόμενα μεγέθη. Αντίθετα, οι βαθιές
κοινωνικές ανισορροπίες αποτυπώθηκαν πολιτικά
και εκφράστηκαν στην πράξη με την ενίσχυση των
ακραίων εθνικιστικών, ξενοφοβικών,
αντισημιτικών, αντι-ισλαμικών, αντιφιλελεύθερων
τάσεων μίας εκ των πραγμάτων υπερσυντηρητικής
κοινωνίας. Το επόμενο στάδιο της σύγκρουσης θα
λάβει την μορφή της μετωπικής αμφισβήτησης της
κεντρικής εξουσίας του Βερολίνου. Τότε θα
γελάσει και ο κάθε πικραμένος σε αυτήν την
γερασμένη μεν αλλά κομψευόμενη και καλομαθημένη
κυρία που είναι η Ευρώπη. Με έναν πόλεμο να της
κατατρώει τα σωθικά στα ανατολικά και με μία
γονιδιακή αδυναμία να συγκροτήσει μία πολιτική
οντότητα με οικονομική και οικονομική
αυτοδυναμία έναντι των αντίπαλων πόλων.
Ο
μεγάλος ωστόσο νικητής στην Ανατολική Γερμανίας
είναι ο Βλαδίμηρος Πούτιν. Σε αυτές τις επαρχίες
της ιστορικής Πρωσίας «ανδρώθηκε» ως στέλεχος
των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών. Εκεί έφθασε
στον βαθμό τους Συνταγματάρχη. Γνωρίζει σαν την
παλάμη του την κοινωνία, τους ανθρώπους αλλά και
την ιστορία αυτού του τμήματος της Γερμανίας.
Κατάφερε
χρηματοδοτώντας το ακροδεξιό AfD αλλά και τις
παραφυάδες μίας καθημαγμένης σταλινικής
αριστεράς, να συγκροτήσει ένα φιλορωσικό μέτωπο
στην καρδιά της Ευρώπης. Δεν είναι δα μικρό
πράγμα. Καλά ξεμπερδέματα λοιπόν. Η παρτίδα αυτή
δεν θα είναι καθόλου εύκολη.
Νίκος
Γεωργιάδης (Athens Voice) |
