Οι ίδιοι
δεν έχουν θέσει το ερώτημα γιατί η τουρκική
πλευρά δεν δέχεται να αποσύρει τα κατοχικά
στρατεύματα, τους εποίκους; Ή γιατί εδραιώνει
τα κατοχικά δεδομένα επιβάλλοντας νέα
τετελεσμένα; Πάντα βρίσκουν άλλοθι.
Η πίεση
ασκείται στην αδύνατη πλευρά. Και γιατί όχι από
τη στιγμή, που κατά καιρούς αυτό βόλευε και τους
διαχειριστές του Κυπριακού;
Τι
συζητάμε τόσα χρόνια στο Κυπριακό; Τι πετύχαμε
50 σχεδόν χρόνια από την εισβολή και την κατοχή
εδαφών της χώρας μας από την Τουρκία; Η
διαμόρφωση από την αρχή ενός αδιέξοδου σκηνικού,
απομάκρυνε την ουσία και καθόρισε μια
ατζέντα δικοινοτικού χαρακτήρα, προσφέροντας
άλλοθι στην κατοχική δύναμη.
Όταν,
για παράδειγμα, ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντίμιρ
Ζελένσκι, δηλώνει πως δεν δέχεται να συζητήσει
με τη Ρωσία, εάν δεν αποχωρήσει ο στρατός από τα
εδάφη της χώρας του, δεν έχει κατηγορηθεί ότι
«δεν θέλει λύση». Δεν έχει «φορτωθεί» από τους
δυτικούς, τους νατοϊκούς, αυτούς όλους, δηλαδή,
που τον ενθαρρύνουν να συγκρουστεί, την ετικέτα
του αδιάλλακτου και του εθνικιστή.
Με τα
λάθη, τις υποχωρήσεις, τις φοβίες, η ελληνική
πλευρά στην Κύπρο, έχει δεχθεί μια άλλη
προσέγγιση, που έστειλε στα αζήτητα την
πραγματική διάσταση του ζητήματος, ως θέματος
εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής.
Οι εκάστοτε διαχειριστές ως μαθητές σε σχολικές
εκδηλώσεις στέκονται μπροστά στο κοινό- τοπικό
και διεθνές- και απαγγέλλουν το ίδιο ποίημα.
«Είμαστε υπέρ….» κλπ και κλπ. Και το περιεχόμενο
αυτού του «είμαστε υπέρ»; Άλλα λέγει η Λευκωσία,
διαφορετικά η κατοχική πλευρά και σίγουρα όχι τα
ίδια τα Ηνωμένα Έθνη και οι «συνήθεις ύποπτοι».
Οι Penholders Εγγλέζοι κι άλλοι συνοδοιπόροι.
Σ΄ αυτή
την μακρά πορεία του Κυπριακού ακούγονται ακόμη
αφηγήματα, που βολεύουν προσεγγίσεις προσαρμογής
στα κατοχικά δεδομένα.
Κάποιοι
παρουσιάζονται να μην γνωρίζουν ποιος δεσμεύθηκε
τι και το χειρότερο, κάποιοι κρύβονται πίσω από
μια γενική θέση, για να κατοχυρώσουν χειρισμούς
και υποχωρήσεις. Ανακαλύπτουν υποχωρήσεις
του Μακάριου, που δεν προκύπτουν και δεσμεύσεις
των επόμενων για να δικαιολογήσουν χειρισμούς.
Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι πως όσα
συμφωνήθηκαν το 1977 πόρρω απέχουν από τα αυτά
που συζητούνται σήμερα.
Ακόμη
και για αυτά που συζητήθηκαν στο «θρυλικό» και
πολυσυζητημένο Κραν Μοντανά δεν υπάρχει «κοινός
τόπος». Δεν υπάρχει κοινή αντίληψη για «το
σημείο που διακόπηκαν» οι συζητήσεις. Κι, όμως,
για κάποιους στην ελληνική πλευρά έγινε σημαία.
Οι
Τούρκοι θέτουν προϋποθέσεις για να επανέλθουν
στις διαπραγματεύσεις την αναγνώριση κυριαρχικής
ισότητας. Αναγνώριση, δηλαδή, της αποσχιστικής
οντότητας. Αυτό δεν το λένε μετά το 2017, αλλά
πάντα. Τούρκοι αξιωματούχοι έλεγαν πάντα πως στο
νησί υπάρχουν «πραγματικότητες», που πρέπει να
αναγνωριστούν. Και τι σημαίνουν
οι «πραγματικότητες» για την κατοχική πλευρά; Τα
δυο κράτη. Το έλεγε ο μακαρίτης ο Ντενκτάς,
είχαν φτιάξει αμέτρητα σημειώματα στο τουρκικό
υπουργείο Εξωτερικών επί τούτου.
Λέγεται
από διάφορους, εντός και εκτός Κύπρου, ότι
μπορεί να ξεκινήσει η συζήτηση της τουρκικής
αξίωσης για κυριαρχική ισότητα επειδή «δεν είναι
η τελική θέση της κατοχικής πλευράς». Μεγάλη
παγίδα. Όταν ξεκινήσει η συζήτηση, όταν
αποδεχθεί η ελληνική πλευρά αυτή τη θέση, δεν θα
μπορεί στη συνέχεια να ξεφύγει.
Συμπληρώνονται φέτος 50 χρόνια από την εισβολή.
Οι Τούρκοι δεν ενοχλούνται να συζητούν ή να μην
συζητούν για ακόμη πενήντα χρόνια καθώς
η πεπατημένη τους βολεύει. Επειδή παράλληλα
επιβάλλουν τετελεσμένα.
Εμείς τι
κάνουμε; Κλειδί είναι να βρεθεί τρόπος αποτροπής
των κατοχικών σχεδιασμών και ανατροπής τους. Ένα
κλειδί βρίσκεται στα ευρωτουρκικά, ένα άλλο
είναι το ενεργειακό ως κίνητρο για μετά τη
συμφωνία και σημαντική παράμετρος είναι και οι
Τουρκοκύπριοι. Σε μια σωστή βάση, όχι με τη
λογική της διαβίωσης πλάι- πλάι και
αποδοχής, νομιμοποίησης των κατοχικών δεδομένων.
Μια νέα προσέγγιση πρέπει να είναι αντικατοχική.
Αυτή πρέπει να είναι η σχέση των Τουρκοκυπρίων
με την Κυπριακή Δημοκρατία κι όχι να
συζητούνται διαχωριστικά μοντέλα. Μοντέλα
απαρτχάιντ.
Κώστας
Βενιζέλος (Φιλελεύθερος της Κύπρου) |