Αυτή η πινακίδα εξηγεί, όμως, το γιατί στην Ελλάδα η γη είναι ακόμη σχετικά φθηνή. Γιατί δεν αγοράζεις μόνο γη, αγοράζεις και αβεβαιότητα. Μπόλικη αβεβαιότητα. Πριν και μετά την αγορά. Πριν, γιατί πρέπει να βεβαιωθείς ότι το κτήμα δεν είναι δασικό, ότι δεν έχει ρέμα, ότι δεν έχει αρχαία, και βέβαια να μαζέψεις μαζί με τον πωλητή μια ασύλληπτη χαρτούρα για την οποία ακόμη δεν μπορεί να κάνει τίποτα η «ψηφιακή αντιβίωση» Πιερρακάκη. Δεν είναι τυχαία, άλλωστε, η τεράστια διαφορά ανάμεσα σε ένα οικόπεδο χωρίς άδεια οικοδομής και σε ένα με άδεια. Είναι το premium της βεβαιότητας που πληρώνει κανείς.

Για τους ξένους όλο αυτό είναι ένα τεράστιο μυστήριο, ένα μαύρο κουτί. Πριν από πάρα πολλά χρόνια είχα βρεθεί σε μια συζήτηση, σε ένα νησί, με ξένους φίλους που μας έδειχναν ένα κτήμα που θα ήθελαν να αγοράσουν. Κάποιος τους είπε ότι είναι δασικό και μετά άρχισε μια συζήτηση στα αγγλικά, όπου οι Ελληνες έλεγαν πράγματα του τύπου «μπορείς να βάλεις κάποιον να κάψει τα δέντρα» ή «καλά, πληρώνεις και το καθαρίζεις». Τους έκανα απελπισμένα νόημα να σταματήσουν για να μη διασύρουμε τη χώρα μας, αλλά ήταν αργά.

Πολλά άλλαξαν από τότε, αλλά όχι αρκετά. Και οι ξένοι που ήθελαν πολύ να αγοράσουν κάτι, βρήκαν μια χαρά τα «κόλπα» και τα αγόρασαν.

Υπάρχει όμως και ο Γολγοθάς μετά την αγορά. Ηπιος για όσους βρίσκουν τις άκρες, απελπιστικά εξοντωτικός για όσους θέλουν να πάνε με το γράμμα του νόμου. Είναι τόσες οι ιστορίες ξένων, και Ελλήνων προφανώς, που μπλέκουν σε έναν κυκεώνα χωρίς τέλος. Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν θέλουν να «λερώσουν τα χέρια τους», το πρόβλημα είναι οι πανταχού παρόντες κρατικοί λειτουργοί που ντύνουν τις εμμονές, την αδράνεια ή ανεπάρκειά τους με τον μανδύα του «δημοσίου συμφέροντος». Εκεί, και ο Πατριάρχης ή ο πρωθυπουργός ο ίδιος να μπλέξει, δεν βγάζεις άκρη ποτέ.

Οπότε; Ε, αν είσαι τυχερός, έχεις δει την πινακίδα και τηλεφωνείς στο γραφείο «FORESTRY-KTIMATOLOGY-LEGALIZATION OF AUTHORS».

Αλέξης Παπαχελάς (Καθημερινή)